Goed slapen zit 'm niet in een nieuw bed
'VfJ
Trends
Ouder worden betekent kleiner wonen
IJ
DINSDAG 12 JANUARI 1999
REDACTIE: MARGOT KLOMPMAKER EN SASKIA STOELINGA
ALEX VAN HOOF
Stress, lawaai, ellende, verdriet,
of wat dan ook: steeds meer
mensen klagen dat ze niet meer
goed slapen, zo blijkt uit een re
cent onderzoek. Wie niet naar
pillen grijpt, zoekt de remedie
gewoonlijk in een nieuw bed.
matras en kussen. De bedden
winkel. die zich tegenwoordig
slaapspeciaalzaak noemt, plukt
daarvan de vruchten. Maar
doorgaans worden slaapproble
men echter niet met een andere
matras opgelost: de werkelijke
oorzaak Ligt in te gejaagd leven.
..Er zijn steeds meer mensen
met allerlei zorgen, waardoor
ze moeilijk slapen", zegt neuro
loog dr. Kamphuisen van de
slaapkliniek van het Medisch
Centrum Haaglanden in Den
Haag. Nederland telt drie van
deze centra en allemaal hebben
ze lange wachttijden. ..Tegen
woordig is slechte nachtrust
een belangrijk en serieus ge
zondheidsprobleem." Om dit
vraagstuk op te lossen, houdt
de kliniek van Kamphuisen ses
sies, waar patiënten onder
meer ontspanningstips krijgen
om het piekeren in bed tegen te
gaan.
..Het getob en gewoel zijn sig
nalen van een latente ofwel ver
borgen depressie en ze zijn
vaak te wijten aan een druk le
ven en stressvol beroep. Dit ge
jaagde bestaan leidt onder
meer tot nachtelijke zorgen en
houdt mensen uit de slaap.
Hierdoor vallen sommigen
overdag kortstondig in slaap,
hebben ze een slecht humeur,
kunnen zich moeilijk concen
treren en zijn vergeetachtig",
vertelt de neuroloog. Geen pro
bleem van een enkeling, want
uit een onderzoek van bedden-
en matrassenfabrikant Konink
lijke Auping blijkt dat drie van
de vijf Nederlanders niet uitge
slapen is bij het afgaan van de
wekker. Bijna veertig procent
van de Nederlanders verklaart
daarnaast kortere nachten te
maken dan vijf jaar geleden.
De vermoeidheid overdag is
vaak te wijten aan een slechte
nachtrust, maar dit verband is
niet altijd even duidelijk. Zoge
noemde apneu-patiënten zijn
ook vergeetachtig, slecht gehu
meurd en doen graag overdag
een dutje, maar mensen met dit
syndroom denken dat ze 's
nacht wel goed hebben gesla
pen. Enkele malen per uur ma
ken zij echter tijdens de slaap
en zonder klaarwakker te wor
den opeens een soort gorgelend
geluid, waarbij ze lucht naar
buiten stoten. Hierdoor raken
ze net niet in een diepe slaap
verzeild, zodat overdag al snel
vermoeidheid optreedt. „Men
sen met een apneu denken dat
ze goed hebben geslapen, om-
Een kussen gevuld met speltkaf.
dat ze niet wakker hebben gele
gen. Ze wijten hun vermoeid
heidsprobleem daarom aan an
dere oorzaken zoals een drukke
baan", zegt woordvoerder Paul
Milder van de Nederlandse Ver
eniging van Slaap Apneu Pati
ënten.
„Het syndroom is deels gene
tisch bepaald en heeft daar
naast te maken met een onge-
FOTO CPD/JOHAN DE GROENE
zonde levensstijl, zoals onder
meer weinig beweging en
slechte voeding. In Nederland
lijden ongeveer 30.000 mensen
aan apneu, maar lang niet ie
dereen is zich hiervan bewust
en dat kan levensbedreigend
zijn." Milder legt uit: „Tijdens
de slaap sluiten zachte weefsels
zoals de huig en tong de lucht
wegen af. Dit veroorzaakt elk
uur geregeld zuurstofgebrek.
Om langdurige ademstilstand
te voorkomen, geven de herse
nen een signaal af, waardoor
het plotselinge geluid van gor
gelend luchttrekken ontstaat en
er weer normaal adem kan
worden gehaald. Wanneer niets
tegen apneu wordt gedaan, kan
op termijn bijvoorbeeld hart
stilstand voorkomen."
Volgens professor Kamphuis
worden de problemen van
slechte slapers meestal niet
door nieuwe bedproducten op
gelost. „Mensen schaffen welis
waar vrij snel een hedendaags
bed en matras aan, maar daar
door verdwijnt niet het getob
en de korte nachtrust." Kussens
en matrassen kunnen echter
wel andere klachten verhelpen,
zoals spierpijn in de nek en on
derrug. Fabrikanten hebben het
aanbod kussens, matrassen en
bedden de laatste jaren fors uit
gebreid. Zo zijn er kussens, ge
vuld met boekweit of spelt (een
oude graansoort). Daarin zakt
het hoofd niet te diep weg, zo
dat met rechte nekwervels ge
slapen kan worden. Dit is be
langrijk, want wanneer het
hoofd lager of hoger ligt dan de
nekwervels kunnen onder meer
nekklachten en hoofdpijn ont
staan. De kussens zijn populair,
mede door het gebruik van na
tuurlijke materialen.
Er bestaat ook een waterkussen
ofwel hydro pillow. Het kussen
heeft min meer hetzelfde prin
cipe als dat van een waterbed
en belooft allerlei gezondheid-
en slaapproblemen op te los
sen. De Consumentengids, het
magazine van de Consumen
tenbond, oordeelde echter in
een test vernietigend: het wa
terkussen is te duur, oncomfor
tabel en slecht afgewerkt.
Er is meer enthousiasme voor
het zogenoemde anatomische
kussen, waarin een soort stevi
ge van bijvoorbeeld latex ge
maakte rol zit die de nek onder
steunt. Bijzonder belangrijk
voor een goed effect van een
anatomisch kussen is de dikte
van de rol. Die moet evenveel
centimeters bedragen als de af
stand van de buitenkant van
het schouderblad, waarop bij
een zijligging wordt geslapen.
Bij veel volwassenen is deze af
stand twaalf centimeter. Van
daar dat de meeste anatomi
sche kussen twaalf centimeters
dik zijn, maar voor een klein en
tenger persoon is een minder
dik exemplaar vereist. Er is een
variant in de handel met een
rol, die tot de gewenste omvang
kan worden opgepompt.
Meer informatie: de Slaapservi-
celijn: 0900-3005020, Neder
landse Vereniging van Slaap
Apneu Patiënten: 058-2883232.
THEA WAMELINK
Op een dag is het zo ver: de kin
deren zijn de deur uit en daar
zit je in je grote huis. Hoe moet
het verder? Het onderhoud
wordt er niet minder op, en de
trap naar boven lijkt alleen
maar hoger te worden. Het is
natuurlijk fijn om logeerkamers
te hebben voor kinderen en
kleinkinderen, maar wordt het
toch geen tijd om kleiner te
gaan wonen?
Als het besluit eenmaal is geval
len, kiezen veel ouderen voor
een appartement: alles gelijk
vloers en gemakkelijk schoon te
houden. Is het bovendien een
naar de nieuwste opvattingen
gebouwde seniorenflat. dan lig
gen er geen drempels en zijn de
deuren breed genoeg voor een
rolstoel. Dat is handig voor
mensen, die eerder meer dan
minder hulpbehoevend wor
den.
Zo'n verhuizing betekent
meestal dat niet alle eigendom
men mee kunnen. Voor erg gro
te meubelstukken is vaak geen
plaats. Het is trouwens de vraag
of het wel verstandig is om een
kleinere woning in te richten
met meubels, cüe ooit voor een
veel grotere omgeving zijn aan
geschaft.
Stoffering, wandbekleding en
vloerbedekking worden \Tijwel
altijd nieuw aangeschaft. Dat
geeft de mogelijkheid om met
een paar dingen rekening te
houden. Een vertrek kan op
tisch worden vergroot door het
toepassen van lichte kleuren,
vooral bij grote vlakken als
wanden, deuren, raampartijen
en wandkasten. Een goede ma
nier om een kleine ruimte gro
ter te laten lijken is door de hele
flat heen dezelfde vloerbedek
king leggen, behalve wellicht in
de keuken. Door het ontbreken
van drempels staat dat boven
dien erg mooi. Misschien valt
de keus toch op linoleum, vinyl,
laminaat of parket, met in de
zithoek een weelderig tapijt als
voetenwarmertje. Bij harde
vloerbedekking en de mogelijke
geluidsoverlast is het goed om
van te voren te kijken in het
huishoudelijk reglement van
het appartementencomplex.
Wie besluit nieuwe meubelen
te kopen, dient zich te realise
ren dat in een kleinere ruimte
de meubelen ook kleiner van
afmeting moeten zijn, om een
esthetische combinatie te kun
nen maken. Gelukkig is er vol
doende aanbod aan comforta-
Een kleine werkkamer of werkhoekje
weinig ruimte in beslag nemen.
bele fauteuils en banken met
bescheiden maten. Kies bij de
aanschaf van bergmeubelen bij
voorkeur voor ladekasten. In la
den kan men veel meer ver
stouwen dan op planken. Ei-
kan toch functioneel worden ingericht met eenvoudige meubelen die
FOTO GPD
genlijk geldt de 'schaalverklei
ning' voor alles in het interieur.
Dus ook voor lampe(kappe)n,
wandversiering, vazen en zelfs
het serviesgoed. Borden met
een iets kleinere diameter doen
een kleine tafel royaler lijken.
Koffie- en theekopjes zijn er
ook in alle soorten en maten.
Een beetje overdreven om zelfs
op het formaat van de kopjes te
letten? Het blijkt in de praktijk
wel degelijk een goede moge
lijkheid om kleine ruimten gro
ter te laten lijken. Vooral als
men het idee heel consequent
uitvoert.
Een belangrijk vertrek voor veel
ouderen die geen dagelijkse ar
beid meer verrichten is een
hobbykamer. Om te tekenen of
te schilderen, wandkleden te
maken, bezig te zijn met de
postzegelverzameling of mis
schien wel te internetten. In re
centelijk gebouwde senioren-
flats zit vaak zo'n extra kamer
tje. Het is dikwijls wel beperkt
van omvang. Om daar toch vol
doende werk- en bergruimte te
scheppen kan men voor de in
richting gebruik maken van tie
nermeubelen. Over het alge
meen hebben die vrij smalle en
niet al te diepe kastelementen
en een werk- blad/tafel van een
bescheiden formaat. Te denken
valt ook aan ladenkastjes op
zwenkwielen die na gebruik on
der de werktafel geschoven
kunnen worden.
Zo'n hobbykamer kan soms te
vens dienst doen voor een logé,
tenminste als er ruimte is voor
een slaapbank. Met een combi
natie van (uitklap)bed en werk
tafel slaat men twee vliegen in
één klap.
P u
Z Z E L
123456789 10
Anagram
Op elke verticale
regel dient een
woord van vier een
zes letters te wor
den ingevuld. Het
ters bestaat uit de
letters van het
voorgaande woord
plus 1, het woord
van zes letters
bestaat uit de vijf
letters van het
voorgaande woord
plus 1. ALs de hele
puzzel juist is inge-
letters in de vet
omlijnde kolom een
1. Plezier - doopgetuige - kind tussen 2 en 4 jaar;
2. rivier in Siberië - verlangen - het Oosten;
3. venster - treurspel - grote vloot;
4. schooljaar - plankje bij beenbreuk - haardracht;
5. metalen haak - woonvertrek - mom;
6. gesneden hengst - boomtop - impressie;
7. grote menigte - voorstelling in de slaap - ezel;
8. verrichten - wielerkoers - gerommel bij onweer;
9. indruksel - voorstel - ontroering;
10. verdriet - splitsen - bezield.
Oplossing van maandag:
Horizontaal: 1 Vete; 4 verf; 7 etter; 9 de; 10. aar; 11. ra: 13. hes;
14. roef; 17. sage; 18. elp; 19. stel; 21. Ares: 24. tel; 26. ar; 27. tee;
29. eb; 30. manie; 32. tref; 33. kier
Verticaal: Veder; 2. te; 3. Eta; 4. ver, 5. er; 6. frase; 8. tak; 11
regie: 12. we; 13 ha: 15. otter: 16. fel; 17 spa: 19. start: 20. el; 22.
re; 23. sober: 25. ven; 27. taf; 28. eik; 30. me; 31. ei.
S T
I
HEINZ
Op een avond in de herfst was heer
Ollie bezig in de keuken. Buiten
klaagde de najaarswind om de to
rens, maar in het oude slot hing een
diepe stilte, die slechts verbroken
werd door het fluiten van de ketel en
het rinkelen van vaatwerk. „De af
was", sprak heer Bommel tot zich
zelf. ,,Die heeft Joost maar laten
staan. Die komt morgen wel, dacht
hij zeker. Welja, het kwam natuurlijk
niet in hem op dat ik persoonlijk
thee moest zetten, nu hij een vrije
avond heeft. En waar heeft hij de
theepot gelaten? Hoe kan ik nu
voort, wanneer het hele servies door
de keuken verspreid ligt?" Zo mom
pelende bewoog hij zich moeilijk
voort tussen allerlei porselein en
kookgerief, terwijl de gillende ketel
het vertrekje met mist vulde. Ten
slotte viel zijn blik op de theepot, die
ongewassen in de ajfrvasteil rond
dreef en knorrig viste hij het ding uit
het sop. „Toe maar," hernam hij,
„dat zie ik nu eens net! Hoe dikwijls
heb ik al gezegd, dat zeep de smaak
van thee aantast? Het personeel doet
maar tegenwoordig - en de oude be
schaving wordt met voeten getreden.
Als meneer zijn vrije avond maar
heeft..." Op dat moment ging de bel.
Het schelle gerinkel vermengde zich
met het gefluit van de ketel, zodat de
P s
slovende heer geheel in paniek raak
te. „De bel gaat", prevelde Joost, die
het gerucht boven in zijn kamertje
waarnam. „Bezoek voor heer Olivier,
wed ik. Dat is gezellig, als ik zo vrij
mag wezen." Hij glimlachte en trok
het tafeltje wat dichter naar zich toe
om de thee binnen handbereik te
hebben. Zodoende kon hij zich laven
zonder de blik van het televisietoe
stel te hoeven afwenden. „Een uit
stekend programma", sprak hij te
vreden. „De Killer Kid is zeer ont
spannend na een welbestede dag. En
het mooie is, dat men er nog wat van
opsteekt."
Afvallen 1
Bij elk nieuw jaar nemen veel
mensen zich voor wat aan
hun gewicht te doen. De
pondjes die er met de feestda
gen zijn bijgekomen moeten
er weer af. En vaak het liefst
nog wat extra. Voor de mees
ten is het niet de eerste ver
mageringspoging. Sommigen
storten zich op een bekend di
eet, anderen zoeken een nieu
we aanpak. Het is belangrijk
om je eetgewoonten geleide
lijk zo te veranderen, dat het
gewichtverlies blijvend is. Dat
kan door ervoor te zorgen dat
je voeding in balans komt met
wat je lichaam nodig heeft.
Wie meer eet dan hij ver-
Afvallen 2
Het veranderen van eetge
woonten is de bottleneck bij
afvallen en op peil houden
van het goede lichaamsge
wicht. Toch zijn er een paar
eenvoudige regels, waarmee je
al veel kunt bereiken. Gebruik
van levensmiddelen magere of
halfvolle varianten. Eet bij
voorbeeld kaas van 20+ of 30+,
maar niet van 48+ of volvet.
Drink geen volle, maar half
volle melk of karnemelk. Ge
bruik halvarine in plaats van
roomboter of margarine.
Maak voor het winkelen een
boodschappenlijstje, zodat je
niet in de verleiding komt
meer te kopen dan je nodig
hebt. Haal zo min mogelijk
kant-en-klaar voedsel in huis.
Als je de maaltijden zelf be
reidt, heb je in de hand hoe
vet je ze maakt. Eet zo veel
Vergrijzing
AG 1
IER
bruikt, wordt dikker
minder eet dan verbr
af. Lichaamsbewegin
om overtollige energi e
branden. Maar dezei ,s|(jt«
is lange termijnwerk,
dere methoden werfa
Ier, maar zijn minder
Daarbij zit de winst v
het verlies van lichaai
Bijkomend nadeel
vermageren is, dat de [e77ka
meestal weinig tot n«
over de verbetering v
eetgewoonten. Na de jfgan
vliegen de pondjes er ){eeri
reet weer aan. omdat
eetgewoonte weer yvq
gepakt. ecjer|
agse
jorta
nses
de H<
mogelijk op vaste tijd k. Afl
geen maaltijden over.
min mogelijk snoep
rijke
pol
in huis. Beperk het el rldwi
tussendoortjes. Ben
iristi
van wat je eet. Eet voAsent
een feestje of op visite Klaa
een goede, caloriebep van c
maaltijd. Je komt dan
snel in de verleiding
het feestje te veel te srinnisc
Probeer regelmatig et iith c
chaamsbeweging te n S-Joi
want dat helpt je om
wicht goed te houden uali'
meer informatie over itatu
geren kan bij het Voer laf.
centrum de brochure
wicht in balans' word igrar
steld, door 7.50 guide m p
maken op giro 43 23
het Voedingscentrum
Haag o.v.v. brochureli r Kro
nummer 1501
the
spori
sdrij'
isenl
Vergrijzing is het schrikbeeld
van de watersportbranche.
Het verschijnsel doet zich
vooral voor in Duitsland,
maar ook Nederland kampt
met het probleem. Volgens
projectmanager Abdul Adib
van Boot 99. de grootste bo-
tenshow van Westeuropa, is
de gemiddelde leeftijd van de
Duitse watersporter 58 jaar. In
Nederland ligt die niet veel la
ger. aldus Ban de Ven van
Hiswa Export Group Holland
Yachting Industry. Hoe die
vergrijzing kan worden onder
vangen. wordt momenteel on
derzocht. Volgens Bart de Ven
moet het mogelijk zijn vol
gend seizoen passende maat
regelen te nemen, om een
goede afzet ook in de toe
komst te verzekeren. Voorlo
pig heeft de hoge leeftijd ech
ter geen gevolgen voor de ten
toonstelling in Düsseldorf en
Romantiek 1
Veel vrouwen vinden dat ze
romantischer zijn dan hun
partner. Maar ook mannen
hebben een liefdevolle kant.
Dat blijkt uit het Romantiek
Rapport van uitgeverij Har
lequin, 's werelds grootste uit
geverij op gebied van roman
tische lectuur. Meer dan 7800
mannen en vrouwen uit 20
landen werden ondervraagd
over hun opvattingen aan
gaande romantiek. Meer dan
de helft van de vrouwen
claimt dat zij de meest roman
tische persoon is binnen de
relatie. Is dat terecht? Mannen
blijken bijvoorbeeld voorop te
lopen als het gaat om atten
ties, zoals een bloemetje of
een romantisch uitstapje.
Vrouwen schrijven weer vaker
een lief briefje. Beiden zijn
dus romantisch, alleen vult de
ene sekse het begrip anders in
dan de andere, concludeert
Harlequin. Er valt meer te
melden. Vergeleken met man
nen denken vrouwen met
meer plezier terug aan hun
eerste liefde. Ook vinden zij de
Romantiek 2
Zowel man als vrouw zijn
voorgaans niet bereid te ver
anderen om hun partner een
plezier te doen. Sommige
vrouwen willen nog wel iets
aan hun gewicht of kapsel
doen en sommige mannen
zijn bereid om te stoppen met
roken. Romantische Romeo's
en Julia's zijn zeldzaam. De
meeste mannen en vrouwen
willen liever 'rouwen en alleen
verder leven' dan 'samen ster
ven'. Elke cultuur kent speci
fieke romantische uitingen.
Hongaren en Duitsers ver-
FOTO UNITED PHOTOS
de.
voor de Hiswa in Amsi
De dertigste editie van
Düsseldorf. die van 16
met 24 januari wordt
den, staat in het teken
herstel van de Duitse 1J
sportmarkt. Er zijn IR
santen uit 37 landen.
land is met 206 expos?
het best vertegenwoonl
gevolgd door Italië, Fr^
en Groot Brittannië. I<
vormen de hoofdmool|
gewoonlijk. In totaal v»
er zo'n 2000 boten geti
van kano's tot megajat
Voor Nederland blijft I
dorf nog steeds belang
want op het ogenblik ii
procent van de Nederl
jachtvloot in Duitse ha
en Nederlandse onder
zullen er alles aan mor
doen om dat marktaai
behouden.
eerste kus indrukweklflj
Mannen zeggen die e
zoen allang vergeten t<
Vrouwen beschouwen!
vendien hun trouwdag
mooiste dag van hun le
meer dan mannen. Al li
fen de heren wel d
belangrijk die dag voor
partner is geweest.
wennen hun partners 1
meest met bloemen.
en Portugese vrouwen i
het liever met zijden b
goed. Nederlandse mat
en vrouwen gaan het li
men op reis, in tegensti
tot veel stellen uit ande
den. En ondanks alle
patie: in vergelijking iï
dere landen zijn er opv
veel vrouwen in ons k
het onromantisch vind
hun partner meehelpti
huishouden, of luistert
haar dagelijkse pro bleu
