'Onze aai-ezel is al op-geaaid'
'In de wolken' is vooral
leuk voor de leerlingen zelf
Cultuur Kunst
Strijards laat vergeefs
zoeken naar houvast
'Atlantis' in Leidse Schouwburg
Uffizi in
Florence
weer open
Vandalisme, constante
werkverschaffing kunstenaar?
Jammer dat men zo huiverig is voor
WOENSDAG 16 DECEMBER 1998
CHEF JAN RIJSDAM, 071-5356444, PLV. CHEF ANNET VAN AARSEN 071 -535644}
lu In zekere zin is het een bijzon
dere ervaring: tweeënhalf uur
kijken naar een toneelstuk waar
geen touw aan vast te knopen
valt. Er wordt weliswaar Neder
lands gesproken, maar het had
ufgB evenzogoed de meest exotische
ha3! vreemde taal kunnen zijn. Je
gZ2 hoon woorden, maar de vraag
st43. blijft, wat ze in deze context be
kkenen. Volgens de folder gaat
het om een feestelijk treffen van
oude vrienden dat allengs grim-
dera' miger van karakter wordt. De
nunii gesprekstoon wordt tevens als
eide? hilarisch omschreven, zeg maar
het handelsmerk van Strijards.
laar wie, wat, waar, waarom
jhuij, blijft onbekend - Strijards laat
spelers en publiek tevergeefs
naar houvast zoeken.
Nu staat Frans Strijards be-
kend als een eigenzinnig thea-
A; termaker. Hij heeft veel ge
schreven, hij heeft nog meer ge
regisseerd. Bij dit stuk met de
ook al zo duidelijke titel 'Golf-
tot 16
Henk!
Greg Lake stapt uit ELP
miiversum» Bassist/zanger Greg Lake stapt na drie decennia
trouwe dienst uit Emerson, Lake Palmer, de symfonische
rockformatie die met name in de eerste helft van de jaren '70
furore maakte. Het trio speelde sinds eind jaren '60 samen. De
laatste tijd speelde het trio weer in de oorspronkelijke bezetting.
In een verklaring laat Greg Lake weten dat hij zich niet langer
senang voelt bij de muzikale koers die de groep tegenwoordig
vaart. „Onze muziek is niet meer zo inventief en vitaal als in de
jaren '70."
Nieuwe voorzitter 'Oude Muziek'
utrecht Hans van Beers wordt per 1 januari de nieuwe voorzit
ter van de Organisatie Oude Muziek, die onder andere het Hol
land Festival Oude Muziek Utrecht organiseert. Hij volgt Janka
rei Gevers op, die in augustus is overleden. Van Beers (56) is lid
van de raad van bestuur van de NOS. Daarvoor was hij onder
andere directeur van de VPRO en van het Rotterdams Philhar-
monisch Orkest. Aan zijn voorzitterschap van de afdeling mu
ziek en muziektheater van de Raad voor Cultuur komt per 1 ja
nuari een eind.
brakers' is hij voor tekst en regie
verantwoordelijk. En kennelijk
heeft niemand in zijn directe
omgeving tijdens het repetitie
proces het aangedurfd om te
vragen, waar dit alles nu eigen
lijk over gaat. Dat komt bij dit
soort autoriteiten op hun vak
gebied wel vaker voor, met op
den duur soms rampzalige ge
volgen. Want Strijards heeft nu
helaas een product afgeleverd
dat volkomen in zichzelf is dol
gedraaid.
De acteurs proberen zelfs nog
hun tekst zo veel mogelijk bete
kenis mee te geven, zodat som
mige fragmenten enigszins het
overdenken waard lijken te zijn.
Dat duurt maar even, dan volgt
weer een geheel ander dialoogje
of inonoloogje. En uit beleefd
heid jegens de inzet van de ac
teurs blijf je maar geduldig de
voorstelling uitzitten, want 't
liefst zou je toch echt het thea
ter stante pede willen verlaten.
Na afloop mag je dan ook nog
eens een stemformulier invul
len in het kader van de Gouden
Gids Publieksprijs.'Helaas ont
breekt de categorie 'buiten me
dedinging', hier past namelijk
geen cijfer.
Naturalis is lievelingsmuseum van het publiek
RECENSIE WUNAND ZEILSTRA
u' ^'Golfbrakers' door Art Pro Tekst en re-
Ipe Frans Strijards Gezien 15/12,
Schouwburg Leiden.
Vervolg van voorpagina
De opgezette ezel bij de in
gang van de 'oerparade'
van Naturalis is inmiddels
vervangen door een geit.
De ezel, die bedoeld was
om de aaibehoefte van kin
deren te bevredigen zodat
de andere dieren van de
collectie heel blijven, is op-
geaaid. Er hebben inmid
dels zoveel mensen aan het
dier gefrunnikt, dat Natu
ralis de ezel moest vervan
gen door een nieuw 'aaidi-
er'.
LEIDEN CAROLINE VAN OVERBEEKE
„Niet alleen kinderen, maar ook
volwassenen aaiden de ezel',
legt directeur Wim van der Wei
den uit. „Zo n aaidier voorziet
echt in een behoefte. We heb
ben ook nog twee aai-honden.
Dat we de ezel inmiddels heb
ben vervangen, zegt wel iets
over onze bezoekersaantallen.
Dat overtrof elke verwachting."
Van der Weiden is een tevre
den mens. Vrijdag verwelkomt
hij de 250.000ste bezoeker van
Naturalis dat in populariteit alle
Leidse musea overtreft. Het
Rijksmuseum van Oudheden
dat ook niet mag klagen, trekt
bijvoorbeeld jaarlijks 'slechts'
100.000 bezoekers.
Als hij zelf 'piketdienst' heeft,
geniet de directeur van de posi
tieve reacties van de mensen
die het museum bezoeken. Nog
steeds is hij enthousiast als hij
voor de zoveelste keer voet zet
in de grote, hoge zalen waar de
dieren hem, bijna levensecht,
aankijken.
Op zijn werkkamer heeft hij
ook een prehistorisch dier han
gen: een enorme bolvormige vis
met een reptielenhuid en sna
velachtige bek. „Zelf gekocht op
de antiekmarkt in de Pieters
kerk. De wetenschappers hier
Directeur Wim van der Weiden van Naturalis: „We zijn nog steeds dingen aan het afmaken en verbeteren."
wilden hem niet hebben omdat
er niks te melden was oyer zijn
herkomst enzo, daarom heb ik
hem zelf maar opgehangen. En
ik heb hier nog een opgezet
beest: een vlinderhondje van
een familie uit Wassenaar uit de
vorige eeuw. De mensen waren
er zó aan gehecht, dat ze hem
hebben opgezet.
Voor het eerst in zijn 178-jari-
ge bestaan toont het natuurhis
torisch museum een deel van
zijn omvangrijke collectie aan
het publiek. En dat publiek is
laaiend enthousiast, weet Van
der Weiden. Het overgrote deel
van de 100.000 geconserveerde
en geprepareerde dieren staat
echter achter slot en grendel in
de 60 meter hoge toren van het
museum die al van heinde en
verre te zien is. Dit is intellectu
eel voer voor wetenschappers.
„We kunnen er geen andere
mensen binnenlaten, omdat de
collectie kwetsbaar is. Een kat-
tenvlo of de museumkever kan
heel wat schade aanrichten."
Ondanks de geweldige toe
stroom van mensen beschouwt
Van der Weiden dit jaar als een
'testperiode' voor zijn museum.
„We zijn nog steeds dingen aan
het afmaken en verbeteren. Vol
gend jaar hoop ik alleen nog
aan regulier onderhoud te
doen." Naturalis heeft dan ook
een aardige waslijst van 'verbe
terprojecten', zoals Van der
Weiden dat noemt. Zo bleek al
snel dat het parkeerterrein van
FOTO TACO VAN DER EB
het museum aan de Darwinweg
op topdagen, zoals zon- en
feestdagen, te klein is. Inmmid-
dels mogen museumbezoekers
ook de parkeergarage van het
Leids Universitair Medisch Cen
trum gebruiken, hetgeen enige
verlichting brengt.
Maar er waren nog meer kin
derziektes. „In hel begin had
den we vooral logistieke proble
men. We hebben inmiddels de
entreehal verbeterd en er een
kassa bijgezet zodat mensen
niet meer zo lang hoeven te
wachten. Maar ook in het mu
seum waren er problemen. Zc
vertoonde ons zeer populaire
dierenrestaurant gebreken. In
dat restaurant met dierenpop-
pen kunnen kinderen de bewe
gende dieren voeren. Maar die
dieren waren nogal storingsge-
voelig, ze moesten regelmatig
even naar de dokter. En dat kur
je ook niet hebben. We hoper
het binnenkort verholpen te
hebben."
„Ook de bordjes bij de collec
tie zijn niet goed: de tekst is niei
goed leesbaar. Dat komt omdai
we de tekst zowel in het Neder
lands als in het Engels geven, er
er ook de Latijnse benaming bi
doen. We willen daarom naat
een systeem van losse informa
tie in bakken en een duidelijl
bordje met alleen de naam var
de diersoort in de vitrine."
De bewegwijzering naar Na
turalis in de stad is er wel, maaj
de bordjes zijn nogal klein. Dat
zelfde geldt voor de bordjes ir
het Centraal Station, iets waai
Van der Weiden niet veel aar
kan doen. Wel probeert hij de
ANWB en Rijkswaterstaat te be
wegen bordjes te plaatsen aar
de aan- afvoerwegen van de
snelwegen. „Ze willen het wel
maar het duurt allemaal erg
lang", constateert hij.
Van der Weiden hoopt ook op
een nieuwe lift die groot genoeg
is om invaliden en mensen me
kinderwagens in de kunnen ver
voeren. „De huidige lift is tt
klein en te traag. Bij topdruktt
geeft dat veel ergernis." De mu
seumdirecteur hoopt dat er ir
de toekomst meer mensen ge
bruik maken van het Natuurin
formatiecentrum waar alle
planten, dieren en grondsoor
ten van Nederland zijn te vin
den. „We zijn niet alleen eer
tentoonstellingsfabriek, we zijr
een centrum voor kennis, infor
matie en educatie."
leiden Jongeren spelen in een
groots opgezette familiemusical
die op 22 december in de Leidse
Schouwburg te zien zal zijn. De
musical 'Atlantis, het einde van
nooit' gaat over kracht, macht en
machtsmisbruik en is geschikt
vooralle leeftijden. De musical is
een initiatief van de NKT Thea
terschool in Purmerend. Deze
school biedt jong talent de kans
zich te ontwikkelen tot echte po
diumkunstenaar. Aan de musical
doen 30 jongeren van 16 tot 24
jaar mee die een half jaar inten
sief aan de voorstelling hebben
gewerkt.
Leidraad in de musical zijn zo
wel het verdwenen continent At
lantis als de bijna verdwenen cul
tuur van de Indianen. In het ver
haal is de hoofdrol voor het jon
getje Yao die na het blazen op
een toverfluit in Atlantis terecht
komt. Hier komt hij in contact
met de 'moeder van de aarde'. Zij
leert Yao alles over de vier
windstreken. De voorstelling be
gint om 19.00 uur. FOTO PR
RECENSIE SABINE VAN DEN BERG
Voorstelling. 'In de wolken', door docenten van het Stedelijk
Gymnasium. Gezien: 15/12, Stedelijk Gymnasium, Leiden Nog
te zien, aldaar vandaag en morgen om 16 00 uur
Hoe kostelijk is het, om de docent van jouw mid
delbare school eens in een andere rol te zien.
Leerlingen van het Stedelijk Gymnasium Leiden
worden op hun wenken bediend. Ter gelegenheid
van het 160-jarig bestaan van deze school en het
60-jarig bestaan van de Vereniging van Vrienden
heeft een aantal leraren een gelegenheidscaba-
retje ingestudeerd. In een tot theater omgebouw
de gymzaal storten de dames en heren zich en
thousiast in het artiestenleven. 'In de wolken' is
een café-chantant waar een echtpaar de boel be
stiert. De echtgenoot en kok lijmt de liedjes met
persoonlijk commentaar aan elkaar en wendt
zich rechtstreeks tot de zaal. Zijn echtgenote do
ceert op een school en dus wordt 'leren' er zo
weer stiekem bijgehaald; als hij vertelt hard te
werken reageert zij blasé: „Dat zeggen mijn leer
lingen ook." En natuurlijk moet de kok van de
nieuwe serveerster afblijven.
Het doet wat oubollig aan, maar er valt ook te
grinniken: zoals de act waarbij regisseuse Mirjam
Jansen zich in een wolk oranje tule op oranje flip
pers voortbeweegt. Op muziek van Schubert
zingt zij als goudvis een komische tekst terwijl
twee dames verkleed als waterplant bellenblazen.
Voor een ander liedje: 'Planten' hebben de kos
tuumontwerpers flink met de snoeischaar ge
zwaaid. Vier leraren hebben hun zwarte pakken
'aangekleed' met varen en klimop. Eentje heeft
zelfs een deinende varen op haar hoofd.
Gitaar, piano, dwarsfluit en trompet begeleiden
de elf liedjes. Melodieën van onder anderen Har
ry Bannink en Joop Stokkermans zijn voorzien
van verse teksten waarin de docenten ook hun
hart luchten over de komst van het Studiehuis. In
'Leren leren' zingen zij over het moeten motive
ren, activeren, stimuleren en waarderen zonder
feiten over te brengen of uit te leggen. Vijf jaar
zullen ze niet voor de show hebben gerepeteerd.
Bij een lustrumvoorstelling mag je best een tikje
professioneler uitpakken. 'In de wolken' is leuk
voor de leerlingen, het blijven hun docenten.
Maar buitenstaanders kunnen beter wegblijven.
FLORENCE DPA/ANP
Het oudste museum ter we
reld, het Uffizi in Florence, is
vandaag na een jarenlange
restauratie heropend. In
1993 brachten terroristen
zware schade toe aan het
museum, dat dateert uit
1560. Bij een bomaanslag
werden vijf mensen gedood
en raakte het gebouw zwaar
beschadigd. Met de opknap
beurt kreeg het museum een
aantal nieuwe zalen erbij, die
zijn ingericht met fresco's,
schilderijen en sculpturen.
Het gaat merendeels om
werken van grote meesters
die jarenlang voor het pu
bliek niet te zien waren.
Katwijkse oefenstudio The Box floreert
LEIDEN CEES VAN HOORE
Rinkeldekinkeldekinkel! Een
schim maakt zich snel uit de
voeten op de Abtspoelweg in
Oegstgeest. 'Vrouwen in ver
zet', het glazen beeld van Jan
Wolkers, is gesneuveld. Een
materiële moord is gepleegd.
Een man loopt 's nachts
door Amsterdam. Hij kijkt even
om zich heen, haalt een moker
onder zijn lange jas vandaan
en laat die dan met kracht
neerkomen op het Auschwitz-
monument van dezelfde Wol
kers. Het glas kan zich niet ver
dedigen en sneuvelt wederom.
Commotie alom. Veront-
l0eïe waardigde koppen in de kran
ten, levensgrote foto's van het
beschadigde kunstwerk. Te
recht. Jan Wolkers is bedroefd.
Maar waarom maakt hij zijn
beelden niet van brons, staal of
beton? Wolkers: Alles kan ka
pot En dat glas is minstens zo
c®"! sterk als steen."
We hebben TNO daarover
njet geraadpleegd, maar die
uitspraak lijkt ons toch twijfel
achtig. Het is allemaal erg ver
diend, maar brengen deze
scherven Wolkers ook niet een
beetje geluk? Onder zijn kun-
os.o stenaarsoog moet 'Vrouwen in
verzet' immers opnieuw wor
den opgetrokken. En doet Wol
kers dat dan voor niks? Is zo'n
gla7.cn beeld, zoals kwade ton
gen beweren, met het huidige
vandalisme niet indirect eep
constante werkverschaffing
voor de kunstenaar?
Nee. De werkelijkheid ligt
anders. In het plaatsje Wanne-
perveen in Noord-Holland
staat ook een beeld van Wol
kers. Door onverlaten is het op
een kwade nacht van de sokkel
gestoten. Hoeveel heeft Wol
kers gevraagd om dat beeld te
repareren? „Niets", zegt de
voorlichter van de gemeente.
„Met de omliggende gemeen
ten is het gezamenlijk hersteld.
Wolkers heeft geen rekening
ingediend."
Navraag in Amsterdam leert
dat ook daar alleen het glasbe-
drijf een rekening aan de ge
meente Amsterdam heeft ge
stuurd voor het herstel van het
Auschwitz-monument. En wat
gaat er met "Vrouwen in verzet'
gebeuren? Wolkers: „Ik hoef
aan die ellende geen cent te
verdienen. Ik denk dat de kos
ten voor herstel wel meevallen.
De sjablonen van het beeld
zijn er nog. Het zal neerkomen
op zo'n veertig procent van het
bedrag dat het beeld heeft ge
kost. Veertigduizend gulden
dus: Maar dat is alleen de reke
ning van het glasbedrijf. Mij
hoeven ze alleen de onkosten
en reiskosten te betalen. Ver
der niks."
Volgens glasbedrijf Tetterode
in Amsterdam, dat de ontwer
pen van Wolkers heeft uitge
voerd en het herstel verzorgt,
krijgt Wolkers wel een zekere
vergoeding voor zijn expertise.
„Maar dat is maar een zeer
klein percentage. Voor begelei
ding en zo. Ik weet het niet
meer precies maar bij het
Auschwitz-monument was het
hooguit twee-, drieduizend
gulden. Hoe dat met 'Vrouwen
in verzet' zit, kan ik nog niet
zeggen. We zijn de schade al
wel in ogenschouw gaan ne
men."
Wolkers denkt overigens nog
steeds dat 'Vrouwen in verzet'
niet door vandalen is bescha
digd.,, Het was hels weer, die
zaterdagnacht. En dan begeef
je je niet zomaar op straat om
even een beeld te vernielen.
Nee, dit is een gerichte actie
geweest."
Ook het Vredesmonument
op de Garenmarkt in Leiden is
om de haverklap het doelwit
geweest van vandalen. Maar
dat beeld is eenvoudig te her
stellen. Bert Kieniet, van de
dienst kunst en cultuur van de
gemeente Leiden: „Een kwes
tie van een ruitje inzetten.
Daar hoeft de kunstenaar niet
bij aanwezig te zijn. Als er er
gens in een gebouw een raam
sneuvelt, roepen we de archi
tect er ook niet bij."
KATWUK SHARON NILES
Wie voor het eerst The Box aan
de Valkenburgseweg in Katwijk
binnenwandelt, denkt waar
schijnlijk dat hij in een cafeetje
komt in plaats van in een oefen
en opnamestudio. Eigenaar
Wouter van Menken staat ach
ter de bar: „Ik beschik over vier
oefenruimten dus kunnen hier
vier bands tegelijk spelen. Met
acht bands per avond heb ik tij
dens de wisseling al gauw zo'n
veertig mensen rondlopen. Een
bar is dan geen overbodige
luxe." Van Menken heeft zijn
oefenruimte nu tweeëneenhalf
jaar. Afgelopen zomer kwam er
een opnamestudio bij.
„Noodgedwongen eigenlijk",
zegt hij. „Toen ik deze oefenstu
dio opende, kreeg ik meteen
een brief van de gemeente dat
ik hem moest sluiten. Je mag
niet zo maar een oefenruimte
beginnen. Ik heb vervolgens de
bedrijfsvorm veranderd en
overal cassetterecorders neerge
zet. Toen was ik geen oefenstu
dio meer maar een opnamestu
dio. Vanaf dat moment werd
het oefenen door de bands ge
doogd."
Intussen is het hier uitge
groeid tot een professionele op
namestudio die goed begint te
lopen. Sinds de zomer hebben
hier zo'n vijftien bands een de
mo opgenomen. En, al zeg ik
het zelf, met goed resultaat. Ik
heb hier een uitstekende studio.
De akoestiek is goed en bij de
opnamen zijn alle instrumenten
van elkaar afgeschermd."
„Mijn vader heeft een salade-
fabriek in Katwijk en bood mij
deze ruimte aan. Eerst zag ik
het niet zitten. Ik wilde zelfstan
dig iets op poten zetten en niet
onder toeziend oog van mijn
pa. Achteraf ben ik blij dat ik
het wel gedaan heb. Deze stu
dio is mijn droom", aldus Van
Menken, die in zijn schaarse
vrije tijd ook nog in de Neder
landstalige pop-rockband Rust
speelt.
Volgens Wouter van Menken
is er in de Duin- en Bollenstreek
een grote behoefte aan oefen
ruimten. „Elke gemeente in de
ze streek heeft minimaal twintig
bands. Katwijk heeft er zelfs
meer dan dertig. Het lastige in
deze regio is dat alles volge
bouwd is en de kans op geluids
overlast daardoor groet.
De gemeente Katwijk ziet nu
ook wel in dat de behoefte aan
oefenruimte groot is. Het ge
meentebestuur denkt er nu zelfs
over om het bunkercomplex in
de Zuidduinen ter beschikkin
te stellen. Maar daaraan klevei
nogal wat problemen. De bun
kers hebben een te hoog voch
tigheidsgehalte, er zit asbest ii
en de muzikanten moeten ove
grond van Staatsbosbeheer op
bij de bunkers te komen."
„Het is jammer dat men z«
huiverig is voor alles wat me
muziek te maken heeft Muzi
kanten hebben een negatie
imago. Het is tuig dat herri
maakt en zich inlaat met drugs
Maar voor de meeste mensen i
muziek puur zakelijk of gewooi
een hobby. Alles oefent hier ii
mijn studio: van jong tot oud
van hardrock- tot bruilofts
band."
„De bands die in The Box re
peteren komen ook overal van
daan. Niet alleen uit de Bollen
streek, maar ook uit Leiden, ei
een paar uit Den Haag en Am
sterdam. Veel muzikanten ont
moeten elkaar hier. Ik heb bo
vendien een muzikantenvaca
turebank. Op die manier ont
staan nieuwe bandjes. Daa
help ik actief aan mee. Ik ken al
le bands goed. Als een drumme
er mee kapt, kan ik ze aan eei
vervanger helpen. Een van d<
bands die in The Box oefent
Genesha, deed vorig jaar mei
aan de Grote Prijs van de Bol
lenstreek. „Ze werden tweede
Dat vind ik leuk, als bands di
hier repeteren de finale haler
Dat is toch een hele prestatie.
