Turkije wil 'wraak' op Italianen
Irak: VS zoeken excuus om alsnog aan te vallen gnomen tof
Europarlement weer in de greep van paleis-angst
Buitenland
Moordenaar Russisch parlementslid nog voortvluchtig
OAG 23 NOVEMBER 1998
rfjfster Nasrin op borgtocht vrij
De omstreden schrijfster Taslima Nasrin is gisteren op
Icht vrijgelaten door het hooggerechtshof van Bangla-
)e feministe had zichzelf gemeld bij de rechtbank in
nadat justitie een oud arrestatiebevel wegens godslaste-
inieuw had uitgevaardigd. Nasrin moest zich jarenlang
tiouden wegens doodsbedreigingen door islamitische
mentalisten, die haar als ongelovige beschouwen. De fe-
e vluchtte in augustus 1994 uit Bangladesh, en hield zich
onder meer Zweden, Duitsland en de VS. Ze keerde in
jiber terug. Vooral haar roman Lajja (Schaamte) is om-
n. Hierin beschrijft Nasrin de wraakacties van Bengaalse
1ns op de hindoe-minderheid, na de verwoesting van een
I e door radicale hindoes. Ze pleit bovendien voor de mo-
ieid van seks buiten het huwelijk.
nparazzo medeschuldig aan dood Di'
Een persfotograaf op een motor was mogelijk mede-
jig aan het auto-ongeluk in Parijs, dat vorig jaar het leven
aan prinses Diana en haar vriend Dodi Fayed. De papa-
zou een afslag hebben geblokkeerd, waardoor de auto van
met te hoge snelheid een bocht moest nemen en een
^1 in moest rijden. Een justitieel rapport, waarop The Sun-
tlegraph de hand heeft weten te leggen, geeft voor het
:en verklaring waarom de auto de tunnel nam, geen logi-
veg om naar het huis van Fayed te rijden. Ais de auto de
had genomen, had hij in feite rechtdoor kunnen rijden,
iet een hogere snelheid had gekund. Het feit dat hij een
moest nemen, heeft er toe bijgedragen dat de beschon-
lauffeur Henri Paul de controle over de auto verloor.
1 smuller blust brand op Pallas
kiel De brand op het gestrande vrachtschip Pallas is ge-
Het schip veroorzaakte twee weken geleden een milieu-
n de Duitse Waddenzee. Na ruim tien dagen is de Neder-
firma Wijsmuller er gisteren in geslaagd de laatste
ïaard op het wrak te doven. De specialisten kunnen zich
ledig wijden aan het wegpompen van de resterende
itof uit de tanks van de volledig uitgebrande Pallas. De
tonnen zware stookolie waren eerder dit weekeinde in
t het schip geplaatste werkplatform Barbara gepompt,
nende weken moet alle stookolie en dieselolie uit de
worden gepompt om een nieuwe ramp te voorkomen. De
van de operatie, Piet Nauta. denkt daar nog twintig dagen
odig te hebben. De vijftig ton olie die uit het schip is ge-
todde al 8.000 vogels.
erbodige' proefdieren gedood
jji In Britse laboratoria worden jaarlijks miljoenen proef-
gedood die niet kunnen worden gebruikt voor experi-
n. Dit komt doordat de fokprogramma's voor proefdieren
led aansluiten bij de vraag. Meer dan vijf miljoen honden,
,apen, konijnen, muizen, ratten en andere proefdieren
n jaarlijks gefokt, maar niet gebruikt voor experimenten,
irbodige dieren worden vergast, krijgen een dodelijke in-
of hun nek wordt gebroken, aldus The Sunday Telegraph.
loratoria hebben voor hun proeven vaak beesten van een
1de leeftijd, sekse, grootte of gewicht nodig. De planning
ifokprogramma's wordt daarop niet goed afgestemd.
■n» Een prominent Iraans oppositielid en zijn vrouw zijn
■en vermoord in Teheran. Darius Forouhar, voormalig mi-
■van arbeid en hoofd van de nationalistische partij 'Iran
■n' werd samen met zijn echtgenote Farvaneh in zijn huis
«stoken. Het echtpaar bekritiseerde de mensenrechtensi-
y\n het islamitische Iran geregeld. Forouhar was de laatste
den meerdere malen het doelwit van militante aanhan-
ran de conservatieve Iraanse geestelijkheid. In de nieuws-
van zijn partij had Forouhar opgeroepen tot een boycot
e verldezingen van vorige maand voor de 'Raad van Ex-
Deze kiest en controleert de hoogste leider van het land.
ïhar noemde de verkiezingen ondemocratisch, en zette
Jnl nee veel kwaad bloed bij de conservatieven,
ij
opese spoorwegstaking van start
In Frankrijk is gisteravond het startsein gegeven voor
mistaking in zes Europese landen. Het spoorwegperso-
ivil zo protesteren tegen het voorstel van de Europese com-
'n eom de komende tien jaar 25 procent van het spoor te li-
iseren. Het wordt daardoor bok voor andere partijen dan
lidige nationale monopolisten mogelijk in deze sector te
>4ren. In België is vandaag het hele treinverkeer voor 24 uur
imen te liggen. Er rijden ook geen internationale treinen
Hi waardoor ook in Nederland een groot aantal reizigers zal
den. De Thalys, die van Parijs via Brussel naar Amsterdam
uien gaat, rijdt helemaal niet. De Eurostar naar Londen
'u ikt wel gewoon volgens de dienstregeling, evenals de hoge-
eidslijn Parijs-Lille. In Nederland zal het spoorwegperso:
zijn ongenoegen met de voorgenomen liberalisering ken-
maken via folders.
- ger Uganda gaat condooms uitdelen
ha- In een poging de verspreiding van aids tegen te gaan,
ÜS|het Ugandese leger een miljoen condooms uitdelen. Vol
de krant Monitor hebben de strijdkrachten besloten tot de
omdat de voorraden in de ziekenhuizen en apotheken van
and opraken. Uganda is één van de weinige Oost-Afrikaan-
iden met een duidelijk aids-bestrijdingsprogramma. Het
daarom veel buitenlandse hulp ontvangen. Het is het eni-
rikaanse land ten zuiden van de Sahara waar het aantal
geïnfecteerden terugloopt. Meer dan twee miljoen Ugan-
hebben aids, en er zijn al 1,8 miljoen mensen in het land
de ziekte overleden.
tminent oppositielid Iran vermoord
fl i-
Jjthanasie te zien op Amerikaanse tv
De Amerikaanse zender CBS heeft gisteravond een
mi omstreden reportage uitgezonden over euthanasie. Daarin
n ode kijkers dat de roemruchte dokter Jack Kevorkian een
vu inale patiënt een dodelijke injectie toediende. Volgens me-
iü irkers van het programma 60 minutes waren de beelden
(X lakt in september. Kevorkian had de film persoonlijk naar
BS-studio's gebracht, zeiden zij. De arts had de Amerikaan-
ia itoriteiten willen dwingen hem te arresteren, waardoor hij
:-!ui over de legalisering van eüthanasie in de Verenigde
n zou kunnen heropenen. Er zijn in Amerika al vier proces
egen Kevorkian gevoerd, maar alle werden wegens gebrek
Bewijs gestaakt.
den en gewonden bij beving China
Bij de dubbele aardbeving die de Zuid-Chinese provin-
unnan afgelopen donderdag trof, zijn drie doden en meer
ii 1600 gewonden gevallen. Van 350 personen is de toestand
zeiden plaatselijke functionarissen die de nieuwe cijfers
g bekendmaakten. Tienduizenden mensen zijn door de
)D urramp dakloos geworden. De schokken met een kracht
ai i.O en 6.2 op de schaal van Richter deden zich vlak na el-
voor in het autonome gebied Ninglang Yi, in het noorden
d lunnan. Ook een deel van de naburige provincie Sichuan
a jetroffen zijn. Ninglang Yi had volgens de Chinese media
1* maand ook al met aardschokken te kampen.
J ilenen eisen proces tegen Pinochet
v SÊQ_; Ongeveer 15.000 mensen hebben gisteren in de Chi-
se hoofdstad Santiago geëist dat er een proces wordt ge-
len tegen ex-dictator Pinochet. Bij de grote betoging in het
ro torn van de stad deden zich geen incidenten voor. „Wij ei-
i* {erechtigheid voor de slachtoffers, geen wraak", verklaar-
verscheidene sprekers namens mensenrechtenorganisaties,
fl tlden zich daarmee op achter het uitleveringsverzoek van
!jeaan Groot-Brittannië. Belangrijkste sprekers waren een
'or van de christen-democraten en de leidster van de com-
isten. De zogenoemde Law Lords in het Britse Hogerhuis
Ken woensdag of de uitlevering aan Spanje doorgaat.
DM Oeuts he P
BAGDAD-WASHINGTON AFP-Rtr-ANP
Terwijl de Verenigde Staten dit
weekeinde rustig reageerden op
de laatste weigering van Sad
dam Hussein om mee te wer
ken met de wapeninspecties
van de Verenigde Naties, sprak
Irak van 'provocaties van wes
terse zijde'. Het land weigert
documenten over te dragen. De
stukken moeten inzicht geven
in de chemische en biologische
wapens die Irak in zijn bezit
heeft gehad.
Volgens de Iraakse minister
van buitenlandse zaken Sharaf
bewijst dit verzoek dat de 'des-
informatie-campagne tegen
Irak' onmiddellijk is hervat na
dat de VN-wapeninspecteurs
hun taken op 14 november her
vatten. De opgeëiste documen
ten bestaan namelijk helemaal
niet, aldus Sharaf. Vice-premier
Tareq Aziz vindt dat de Ver
enigde Staten de kwestie op de
spits drijven. Hij noemt het ver
zoek 'een bewuste poging Irak
in de val te laten lopen': „Onze
weigering papieren te leveren
die niet bestaan, dient voor
Amerika als excuus om Irak aan
te vallen of de economische
sancties voort te zetten".
Achter de schermen voert
Washington ondertussen zijn
inspanningen op om de Iraakse
oppositie te verenigen. De VS
willen een levensvatbaar alter
natief creëren voor het huidige
dictatoriale bewind in Irak. De
Amerikaanse regering trok deze
maand bijna honderd miljoen
dollar uit om Irak voor te berei
den op een ordentelijke over-
Dreiging op politiek niveau, vriendelijkheid op de grond. Een Iraakse militair groet Unscom-inspecteurs in E
konden doen.
gang na de val van Saddams re- zelfs Iraanse steun verwelko- met Teheran na de Islamitische
gime. men in zijn zeven jaar durende revolutie, toen 32 Amerikanen
Volgens een anonieme bron gevecht met Saddam Hussein. 444 dagen werden vastgehou-
in Washington zouden de VS Amerika verbrak alle banden den in de Amerikaanse ambas
sade. Iran vocht zelf tien jaar te
gen het bewind van Saddam
Hussein.
niveau van 1974
washington rtr-ap
Het aantal moorden in de Ver
enigde Staten is in 1997 gedaald
naar het laagste niveau in 30
jaar. De criminaliteit daalde tot
het niveau van 1974. Dit blijkt
uit een rapport dat de Ameri
kaanse federale politie FBI gis
teren openbaar maakte.
Vorig jaar zijn er 13,2 miljoen
'ernstige criminele activiteiten'
geregistreerd. Dat is een gemid
delde van 4.923 misdaden op
iedere 100.000 inwoners, verge
leken met 1996 een daling van 3
procent. Tien jaar geleden wa
ren er volgens het rapport 13
procent meer criminele daden.
Het was het zesde achtereen
volgende jaar waarin de crimi
naliteit daalde.
Ondanks de positieve uitslag
van het onderzoek benadrukte
de FBI dat-in de Verenigde Sta
ten iedere dertien seconden
een inbraak plaatsvindt, iedere
minuut een beroving, iedere vijf
minuten ben verkrachting en
ieder half uur een moord.
De Amerikaanse politie is het
meest bedreven in het oplossen
van moord. Van iedere drie
moordzaken worden er twee
opgelost. Slechts veertien pro
cent van de inbraken en auto
diefstallen werd opgelost.
De daling van de criminaliteit
in de jaren negentig wordt vol
gens deskundigen door ver
schillende omstandigheden
veroorzaakt, waaronder strikte
re wetgeving voor wapenbezit
en meer welvaart.
Öcalan mag op vrije voeten uitleveringsverzoek Duitsland afwachten
De crisis tussen Ankara en Rome over de Italiaanse weigering de leider van de Koerdi
sche Arbeiderspartij PKK Öcalan uit te leveren is dit weekeinde geëscaleerd. Nadat de
Turkse regering Italië eerder haar 'eeuwigdurende vijandschap' in het vooruitzicht
stelde, beloofde zij gisteren 'wraak' wraak. De Turkse minister van defensie Sezgin zei
gisteren dat Italië geen Turkse defensie-opdrachten meer krijgt, en kondigde aan dat
het hier misschien niet bij zal blijven.
ROME-ANKARA Rtr-AFP-DPA
Verschillende Turkse kranten
meldden gisteren dat de staat-
geleide wapenindustrie de im
port stopzet van Italiaanse wa
pens en munitie, jaarlijks goed
voor een kleine 600 miljoen
gulden. Het Italiaanse helikop
terbedrijf Agusta maakte tot de
huidige crisis kans op een mil
jardenorder voor de bouw van
145 gevechtshelicopters. Tur
kije wil ook een klacht over Ita
lië indienen bij de NAVO, waar
beide landen lid van zijn.
De Turkse premier Yilmaz zei
dit weekeinde tegen 10.000
woedende leden van zijn Moe
derlandpartij dat 'Italië naïef
zijn armen opent voor de meest
gewelddadige terrorist ter we
reld'. Zijn betoog dat 'de hele
wereld zal weten dat Turkije de
ze vernedering niet onbeant
woord laat', werd met luid ap
plaus ontvangen.
De PKK-leider zelf verliet za
terdag het ziekenhuis waar hij
sinds zijn arrestatie op 12 no
vember wegens hartproblemen
verbleef. Hij verhuisde naar een
geheim privé-adres in Rome,
waar hij moet wachten op een
Duits uitleveringsverzoek. De
guerrillaleider mag zich vrij be
wegen, maar moet de Italiaanse
politie dagelijks van zijn gaan
en staan op de hoogte houden.
Als Bonn vóór 23 december
niet om uitlevering vraagt, is
öcalan een vrij man. De Itali
aanse premier D'Alema be
spreekt vrijdag in Bonn met zijn
Duitse ambtsgenoot Schroder
of en wanneer Rome een uitle
veringsverzoek kan verwachten.
Bonn herhaalde gisteren dat dit
voorlopig niet zal worden inge
diend. Duitsland verkiest een
'Europese oplossing voor het
MOSKOU HANS HOOGENPUK
CORRESPONDENT
De Russische autoriteiten
hebben nog geen spoor van
de moordenaars van het ge
zaghebbende liberale parle
mentslid Galina Starovojto-
va, vice-voorzitter van de
kleine partij Democratisch
Rusland. De 52-jarige strijd
ster voor de democratie werd
afgelopen vrijdagnacht in het
trapportaal van haar flat in
Sint Petersburg in koelen
bloede door haar hoofd ge
schoten. Een van haar mede
werkers werd zwaar gewond.
In heel Rusland is met
woede en verbijstering ge
reageerd op de zoveelste po
litieke moord. Voor miljoe
nen mensen was Starovojto-
va het symbool van de ver
worven democratische rech
ten. President Boris Jeltsin
verklaarde diep geschokt te
zijn. Hij noemde Starovojto-
va 'een gepassioneerde voor
vechter voor de democratie'
en 'een van mijn beste me
destrijders'. Jeltsins woord
voerder meldde dat het
staatshoofd de betrokken in
stanties opdracht heeft gege
ven alles op alles te zetten
om de daders te pakken. Pre
mier Primakov sprak, net als
vele vooraanstaande politie
ke vrienden en tegenstan
ders van Starovojtova. zijn
afschuw over de moord uit.
Recentelijk deed Starovo
jtova weer van zich spreken
door haar verwoede pogin
gen het parlement zo ver te
krijgen dat de anti-semiti-
schë opmerkingen van de
communistische afgevaar
digde Makasjov scherp wer
den veroordeeld.
In Sint Petersburg gingen
honderden inwoners de
straat op om haar te geden
ken. Ook in Moskou vonden
bijeenkomsten plaats.
Bij de meeste politici be
staat geen twijfel over de pol-
tieke motieven van de
moord. Binnenkort worden
gemeenteraadsverkiezingen
in Sint Petersburg gehouden
en later volgen gouverneurs
verkiezingen in het district
Leningrad, waarin de stad
ligt. Bij beide verkiezingen
staat veel op het spel en ge
weld wordt in de voorberei
dende fase niet geschuwd.
Nog onlangs werden twee
medewerkers van parle
mentsvoorzitter Selezjnov in
Sint Petersburg neergescho-
Inwoners van Sint Petersburg leggen bloemen bij het huis waar parlementslid Galina Starovojtova vrijdag werd
vermoord. foto ar dimitri lovetski
STRAATSBURG PAUL KOOPMAN
CORRESPONDENT
Meeuwen laten zich krijsend meevoeren
op het riviertje de '111', dat door de Euro-
pawijk in het Franse Straatsburg
stroomt. Aan de overkant van het water
wordt hun wit-grijs weerspiegeld in de
tienduizenden vierkante meters glas van
het nieuwste Europese vergaderpaleis,
sinds deze week Louise Weiss' gedoopt.
Het gazon is gemaaid en de boompjes
zijn geplant, maar de Europarlementari
ërs hebben nog weinig zin het nieuwe
gebouw in gebruik te nemen.
CDA-delegatiéleider Hanja Maij-Weggen
trekt een misprijzend gezicht. „Ik ben
wat verdrietig over dit gebouw", bekent
zij. Haar WD-collega Florus Wijsenbeek
zegt: „Wij hebben hier niet voor geko
zen. Maar ja, ik heb nog veel lelijker din
gen gezien". PvdA-coryfee Piet Dankert
is zo mogelijk nog minder enthousiast.
Hij verzucht: „Ik hoop dat het nooit
wordt geopend".
Dankert, Maij-Weggen en Wijsenbeek
verwoorden een emotie die veel van de
626 Europarlementariërs, de Fransen
uitgezonderd, de laatste tijd in de greep
heeft: paleis-angst. Anders dan normaal
het geval is bij de oplevering van een
prestigieus Europees gebouw, staan zij
allesbehalve te popelen om de voor
deursleutel om te draaien.
Het heeft iets te maken met de opening
vorig jaar van de nieuwe vergaderzaal in
Brussel, het grootste gebouw in heel Eu
ropa. Dat evenement is de volksverte
genwoordigers slecht bevallen. Zure
laantenberichten over dure douches en
design-lampen waren het gevolg. Nu
voor een miljard gulden verspijkerd is in
Straatsburg, zien zij de bui alweer han
gen. „Bij dit soort gebeurtenissen is er
altijd aanleiding voor negatieve publici
teit", meent Dankert.
Wat is de tragiek? Het Europees parle
ment (EP) heeft zelf helemaal niet om
het nieuwe vergaderpaleis gevraagd. Op
een achternamiddag in 1993 tekende de
toenmalige Duitse parlementsvoorzitter
Egon Klepsch het contract dat de Franse
staat het recht gaf een nieuwe vergader
zaal te bouwen. „Het parlement werd
voor het blok gezet, interne democrati
sche procedures werden niet gerespec
teerd", herinnert Dankert zich. Maar de
Frans-Duitse samenwerking moest luis
ter worden bijgezet, en Klepsch wilde
daar wel aan meewerken. De Elzas is zo
als bekend een van de gebieden in Euro
pa waarop zowel Frankrijk als Duitsland
in het verleden bij toerbeurt hun een
stempel hebben gedrukt.
Frankrijk, doodsbang dat het Europees
parlement het verre Straatsburg de rug
zou toekeren, liet er geen gras over
groeien: onmiddellijk ging de spade in
de grond. In 1997 moest het gebouw,
waaraan honderden bedrijven werkten,
klaar zijn. De oplevering is. acht rechts
zaken en vijf faillissementen later, nu
eind december dit jaar voorzien. Onge
lukkig genoeg vrij kcrt voor de Europese
verkiezingen van juni volgend jaar.
Een besluit van de Europese staats- en
regeringsleiders, en niet van de parle
mentariërs zelf, heelt tot gevolg gehad
dat het EP twaalf maal per jaar beladen
met koffers vol praatstukken van Brussel
naar Straatsburg meet afreizen. „Tijdens
de top in 1997 te Amsterdam heeft
Frankrijk geëist dat het EP twaalf maal
per jaar plenair in Straatsburg zou ver
gaderen", zegt Maij-Weggen.
Nu Straatsburg tot verplichte vergader
plaats is gepromoveerd, komt de bouw
woede van de Franse overheid toch nog
goed uit. De oude vergaderzalen zijn
vanwege de komst van nieuwe lidstaten
al te krap bemeten. Dankert wijst er op
dat zo'n 50 van de 626 Europarlemcnta-
riëers sinds de toetreding van Finland,
Zweden en Oostenrijk bij drukbezochte
stemmingen op klapstoeltjes moeten
plaatsnemen.
In de nieuwe vergaderzaal is daarente
gen plaats voor 800 parlementariërs, en
er zijn meer tolkencabines voorzien in
verband met het Hongaars, Pools en
Lets dat over enkele jaren in de zalen zal
weerklinken.
Wanneer het gloednieuwe gebouw pre
cies in gebruik wordt genomen, weet op
dit moment nog niemand. Het plan is
om er vanaf 1 januari 1999 plenair te
vergaderen, maar de parlementsleden
zelf pas na de verkiezingen te laten ver
huizen. Op die manier worden de onge
twijfeld verantwoord ingerichte kantoor
tjes nog niet door fotografen bezocht, en
wordt een tweede verhuizing in het ge
bouw na de verkiezingen vermeden.
probleem öcalan'. Bonn zou
vrezen voor spanningen tussen
de 500.000 Koerden en 1,5 mil
joen Turken die in Duitsland
wonen.
Ook de al gespannen relatie
tussen de Europese Unie en
Turkije kreeg zaterdag een
nieuwe klap te verwerken. De
EU stelde zich pontificaal ach
ter het Italiaanse besluit öcalan
niet uit te leveren aan Turkije,
omdat dit land de doodstraf
handhaaft.
Longontsteking
velt president
Jeltsin opnieuw
MOSKOU RTR-DPA-ANP
De Russische president Boris
Jeltsin is vanochtend met long
ontsteking en koorts opgeno
men in een ziekenhuis. Zijn art
sen hebben hem antiobiotica
voorgeschreven. De voor van
ochtend op de agenda staande
ontmoeting met de Chinese
president Jiang Zemin heeft in
het ziekenhuis plaatsgevonden.
Het is nog onduidelijk of Jel
tsins ziekte gevolgen heeft voor
het staatsbezoek van koningin
Beatrix en prins Claus aan Mos
kou, dat woensdag begint.
De Russische president (67)
heeft al jaren problemen met
zijn gezondheid. Hij had al
meerdere keren een longontste
king. In november 1996 onder
ging hij wegens zijn langdurige
hartproblemen een vijfvoudige
bypassoperatie. Sinds die tijd
tobt hij voortdurend met lucht
wegaandoeningen, waardoor
hij vaak moest verzuimen. Jel
tsin kampt de laatste tijd met
oververmoeidheid en heeft last
van hoge bloeddruk. Hij moest
kort achtereen drie officiële rei
zen afzeggen omdat zijn artsen
vliegreizen te riskant vonden.
GOED NIEUWS
VAN A&P TV
ELKE DAG GOED NIEUWS
