Ik kan niet begrijpen dat ze nergens geraken'
Binnenland
Frictie schoonheid en gebruiksvriendelijkheid
Piloten: sneller reageren
op rookontwikkeling
Boormachine klaar voor
graafklus Westerschelde
INDAG 23 NOVEMBER 1998
rkhoven stopt medewerking aan politie Kennemerland in Zandvoort-zaak
hoven-haarlem
al maanden stil rond de kinderpornozaak die afge-
«4n zomer in Zandvoort werd ontdekt. Het onder
steam van de politie Kennemerland opereert nog
ds op volle sterkte. Dagelijks zijn 42 agenten bezig de
uit te pluizen. Maar concrete resultaten zijn nog
geboekt. Justitie wijt dat aan de ingewikkelde bewijs
ing en de grote hoeveelheid materiaal die destijds in
Oj woning van de inmiddels overleden Gerrie Ulrich
3 tid gevonden. Werkgroep Morkhoven houdt het echter
gebrek aan kennis' in het onderzoeken van kinder-
io-netwerken en verwijt justitie dat ze niet eerder tot
061 over is gegaan. ,,Ze hebben de verdachten alle tijd
3 uimte gegeven om bewijsmateriaal te vernietigen en
uit de voeten te maken."
daar aan komen?", herhaalt
Vervloesem de vraag terwijl hij
een deel van de 'collectie' laat
zien. „Mevrouw, wij zijn speur
ders."
Op de foto's is onder meer de
inmiddels overleden Gerrie Ul
rich te zien, die verdacht wordt
van handel in en productie van
kinderporno. Daarnaast is
Morkhoven in het bezit van ver
schillende (naakt-) afbeeldingen
van Zandvoorter Robby, die
momenteel in een Italiaanse cel
wacht op zijn proces wegens
moord op zijn vroegere geliefde
Ulrich. Bovendien toont Ver
vloesem foto's van een in het
kinderpornomilieu beruchte
Brit. Politie Kennemerland zou
ook graag in het bezit komen
van de plaat van Robby in ge
zelschap van een andere ver
dachte, een in Los Angeles
woonachtige Brit, die in zijn ei
gen filmstudio opnamen van
kinderporno zou hebben ge
maakt.
Jiolitie van Kennemerland
'geen snipper bewijs'
van werkgroep Morkho-
De speurders naar vermiste
;ren worden regelmatig te-
isch benaderd door een
jde rechercheurs die zich
de zaak bezig houdt. Maar
de particuliere Belgische
groep betreft wordt het tijd
de politie zelf eens in het
Eifschiet'.
hebben ons in het verle-
nooit serieus genomen", al-
Hi Marcel Vervloesem, een van
leden van de werkgroep,
st werden we beschuldigd
inbraak in de woning van
ie Ulrich, vervolgens zou
materiaal dat wij ze over-
igd hebben niet betrouw-
zijn. Nu boeken ze zelf
enkele vooruitgang en
pen ze weer bij ons aan.
zo werkt het niet. Wij zijn
loopjongens van de poli-
Igens Vervloesem is de po-
i'ooral geïnteresseerd in de
i van de verschillende ver
ten. die Morkhoven in de
der maanden te pakken
weten te krijgen. „Hoe wij
Concreet materiaal
„Ik begrijp de politiediensten
niet", heft Vervloesem zijn han
den ten hemel. ,,Als je met een
groep van meer dan veertig
mensen werkt, moet hel toch
mogelijk zijn om resultaten te
offelijke resten blijken van dier
iSiNGEN De botten die afgelopen week zijn aangetroffen op
ischeepswrak in de Westerschelde zijn van een dier en niet
ïeen mens. Het gaat om overblijfselen van proviand van het
lip dat in de Tweede Wereldoorlog bij Vlissingen zonk. Vol
ts een woordvoerder van Rijkswaterstaat Zeeland zijn overi-
<U is nog meer botten op het wrak aangetroffen. Onderzoek
trvan moet nog duidelijk maken of die van mensen of van
ren zijn. Op het wrak zijn behalve munitie en geweren ook
itse helmen gevonden en restanten van kleding met knopen
iKriegsmarine-uniformen. Met het oog op het verdiepen van
;arm moeten bergers daar de komende jaren circa zestig
:en en andere obstakels opruimen.
|ewapende overval op supermarkt
Bij een gewapende overval op een supermarkt in Alme-
zaterdagavond diverse geldcassettes buitgemaakt. Hoe-
:ld er is verdwenen, is nog niet bekend. De overvallers, die
nutsen droegen, reden net na sluitingstijd om acht uur
keen auto de schuifpui stuk en drongen de winkel binnen. In
supermarkt dwongen zij de personeelsleden, onder bedrei-
igvan vermoedelijk vuurwapens, de geldcassettes af te geven,
arna zijn de daders er vandoor gegaan. Er raakte niemand ge-
ind. De auto die de overvallers gebruikten, bleef bij de super-
irkt achter. Het voertuig was even daarvoor gestolen in Alme-
Haven.
in ontspoord door botsing met bus
Tussen Ermelo en Putten is zaterdagavond een trein te-
een busje gereden dat op het spoor stond. Daardoor ont-
irde de trein gedeeltelijk. Een treinpassagier raakte licht ge-
nd. Het busje slipte vermoedelijk op de spoorwegovergang,
iste tegen enkele betonnen paaltjes en kwam vervolgens op
spoor tot stilstand. De vier inzittenden zijn direct uitgestapt,
probeerden het busje van de rails te duwen, totdat uit de
hting Harderwijk een trein aankwam. Die botste frontaal op
i voertuig. De licht gewonde treinpassagier kon na onderzoek
het ziekenhuis weer naar huis. De spoorwegen waren tot gis-
morgen vroeg bezig met het opruimen van de ravage en het
gslepen van de trein.
)litie arresteert voetbalsupporters
aa ïterdam De Rotterdamse politie heeft zaterdagavond twaalf
etbalsupporters gearresteerd voor en tijdens de wedstrijd
ïenoord-Cambuur. Volgens de politie maakten ze zich schul-
aan openlijke geweldpleging, het gooien van vuurwerkbom-
k belediging en vernieling. Bovendien gaven ze geen gehoor
84 ihet politiebevel zich uit de voeten te maken. De twaalf zijn
een proces-verbaal naar huis gestuurd. Een steward van
ibuur raakte gewond.
ladiozenders van Amsterdamse kabel
:dam« De ruim 500.000 kabelabonnees in Amsterdam en
eken wacht een verdere verschraling van het aanbod nu
een aantal commerciële radiostations van de kabel dreigt te
ïjnen. De hoofdstedelijke kabelexploitant A2000 ligt in de
met radiozenders als Sky Radio, Veronica FM en Radio
imdat de exploitant in vergelijking met kabelaars in de rest
'het land te veel geld vraagt voor doorgifte van programma's.
wil zeventien cent per aansluiting. De Vereniging van
lerciële Radio (VCR) wil namens de commerciële stations
meer dan vijf cent per aansluiting betalen. De VCR over-
Jt om de exploitant voor de rechter te slepen. Ook een aan-
'levisiestations ligt om dezelfde financiële reden met de Am-
rdamse kabelexploitant overhoop. Zo verdwenen CNN en de
iekzender MTV al eerder dit jaar van de kabel.
lllochtone pabostudenten inzetten'
IiifcRDAMMinister Van Boxtel (grote steden- en integratiebe-
I) wil op scholen met veel kinderen van buitenlandse afkomst
Khtone studenten van pedagogische academies inzetten als
- geleider. Zij moeten zowel lesgeven en de leerlingen begelei-
3als contacten onderhouden met de ouders. Van Boxtel kon-
de dit gisteren aan in het tv-programma Buitenhof. Zijn plan
akt onderdeel uit van de integratienota 'Kansen pakken, kan-
■krijgen' die komende vrijdag verschijnt. Volgens de D66-mi-
ier wordt de integratie van minderheden bemoeilijkt doordat
*el te weinig contact is met de allochtone bevolking.
boeken. Helemaal wanneer je
ziet hoe concreet het materiaal
is dat wij ze destijds hebben
overhandigd. Ik kan niet begrij
pen dat ze nergens geraken."
Om de diskettes, cd-roms en
agenda's van Ulrich en Robby
in bezit te krijgen, liet de politie
Kennemerland in juni huiszoe
king doen bij de werkgroep.
Daarbij kregen ze de wat
Vervloesem betreft belang
rijkste diskette in handen in de
hele Zandvoort-zaak. Het be
treft de boekhouding van het
projekt 'Apollo', vernoemd naar
het zeiljacht van Leo van Gas-
selt, de voormalige levenspart
ner van Ulrich. Op de diskette
staan naast 'afbeeldingen waar
ge ernstig misselijk van wordt'
complete lijsten met klanten
van Ulrich.
Op de uitdraai van de diskette
die Vervloesem laat zien. ko
men de namen van alle ver
dachten in de zaak voor. Daar
naast betreft het mensen die
eerder veroordeeld zijn in ver
band met het Belgische kinder
pornonetwerk 'Temse', dat in
1997 gedeeltelijk werd opgerold.
Uit de bankafschriften van Ul
rich, van de Zandvoortse vesti
ging van de ABNAmro in de
Zeestraat, blijkt dat dezelfde
personen een storting hebben
gedaan onder de noemer 'Apol
lo'. De foto's op de diskette zijn
vrijwel allemaal genomen op
het jacht.
„Ik begrijp daarom niet dat
de politie beweert dat ons ma
teriaal niet betrouwbaar zou
zijn", aldus Vervloesem. „Dit is
overduidelijk afkomstig van Ul
rich."
De politie Kennemerland
geeft desgevraagd nog steeds
'geen interviews' over de Zand
voortse kinderpornozaak. Justi
tie wil 'in het belang van het on
derzoek' pas naar buiten komen
wanneer er concrete resultaten
Marcel Vervloesem.
zijn geboekt. Daarnaast hoopt
de politie met de mediastilte de
'onrust bij het publiek' weg te
nemen.
Moord op Ulrich
Vervloesem stelt het materiaal
persoonlijk van Ulrich te heb
ben gekregen. „Ik denk dat hij
bang was geworden, omdat wij
als werkgroep hadden ontdekt
dat Robby iets te maken had
met de verdwijning van Manuel
Schadwald." De in '93 in Berlijn
ontvoerde jongen, die uiteinde
lijk belandde in de kinderprosti
tutie, is nog steeds spoorloos.
„Ulrich hoopte zijn vriend Rob
by tegenover ons vrij te kunnen
pleiten. En door de diskette met
moeilijk identificeerbare kinde
ren mee te geven, dacht hij ons
lang genoeg aan het werk te zet
ten om zichzelf uit de voeten te
kunnen maken." Maar amper
een week na de overhandiging
van de diskette werd Ulrich, tij
dens een vakantie in Italië, door
Robby doodgeschoten.
De Haarlemse justitie wilde
graag in het bezit van de Apol-
lo-diskette komen, omdat tij
dens eerdere huiszoekingen be
lastend materiaal over het
hoofd was gezien. In juni be
zocht de politie tot drie keer toe
de woning van Ulrich aan het
De Fauvageplein in Zandvoort,
FOTO ANP DAVID PIERSON
na tips over aanwezigheid van
porno. Kinderporno werd ech
ter pas aangetroffen na de dood
van Ulrich, toen verontruste fa
milieleden aangifte deden. De
bewuste diskette was destijds al
in bezit van de werkgroep
Morkhoven, die het materiaal
pas later afstond.
Justitie is echter bang dat ad
vocaten van de verdachten ge
makkelijk gaten kunnen schie
ten in de bewijsvoering, doordat
het niet voor honderd procent
vast staat dat de Apollo-diskette
inderdaad afkomstig is van Ul
rich. De politie gebruikt daarom
bij het onderzoek alleen het
door de politie zelf in beslag ge
Ontwerper drukt vaak zijn zin door
rotterdam wanda vervest
De meest schitterende ontwer
pen in een stadsbeeld kunnen
na afronding van de bouw mik
punt worden van stevige kritiek.
Eigenzinnigheid van de ontwer
per en angst van ambtenaren
om bezwaren te uiten, kunnen
gebruiksvriendelijkheid van de
ontwerpen stevig in de weg
staan. Irritatie van gebruikers
die er niet mee uit de voeten
kunnen, is het gevolg.
De frictie tussen schoonheid en
gebruikersvriendelijkheid van
ontwerpen stond vorige week
centraal bij de conferentie Unli
mited by Design van de Techni
sche Universiteit Delft en het
Vormgevingsinstituut Amster
dam.
Om de gebruiksonvriendelijk
heid van de openbare ruimte te
onderstrepen, bezochten pro
fessor Maarten Wijk en de con
gresdeelnemers Rotterdam. De
directeur openbare werken van
Rotterdam André Kegge weet
als geen ander wat de minpun
ten van 'zijn' stad zijn. Toch
heeft hij wel een verklaring voor
de terughoudendheid van de
ambtenaren ontwerpen aan te
passen: „Zo'n ontwerper heeft
een bepaald beeld in gedachten
en als hij zijn zin niet krijgt,
stapt hij naar de burgemeester.
Die dan vervolgens zijn ambte
naren beveelt niet zo dwars te
liggen. Ziet zo'n ambtenaar dan
weer een minpuntje in het ont
werp, dan laat hij het wel uit
zijn hoofd daar over te gaan
zeuren. Die heeft zijn lesje wel
geleerd."
Als een trotse Rotterdammer
neemt Kegge de deelnemers
mee langs de 'Koopgoot', het
Schouwburgplein en Weena-
Zuid. Gloedvol als het over het
ontwerp gaat, kritisch over het
gebruiksgemak.
De Beurstraverse, door Rotter
dammers 'de Koopgoot' ge
noemd, ziet er mooi uit. De plek
is veranderd van een dor\ker, lu
guber metrostation in een zeer
druk bezocht winkelgebied.
Licht, open, veilig. Het kan niet
mooier. Toch? Kegge: „De trap
naar beneden is een 'luie trap',
heel lage treden die toch vrij
breed zijn. Als je niet heel goed
naar je voeten kijkt, ga je geheid
onderuit."
Aan rolstoelers is bovendien
niet gedacht. Er ligt een helling
naast de trap, maar die is zo stijl
dat rolstoelers er niet zonder
ongelukken op of af kunnen. En
de lift, die ligt verstopt en is ei
genlijk te klein. Maar ja, de
Koopgoot vormt nu wel een vi
suele eenheid met het omlig
gende gebied. En de helling was
niet eens voor rolstoelgebruik
bedoeld. Alleen voor de bevoor
rading van de winkels met
steekwagens. Een compliceren
de factor is bovendien de on
dergrondse infrastructuur,
waardoor de mogelijkheden om
iets gebruikersvriendelijkere
neer te leggen enorm is beperkt.
Het Schouwburgplein is een
nog beter voorbeeld van ont
werpersblindheid. Het enorme
plein ligt dertig centimeter bo
ven straatniveau. Op maar twee
plaatsen is een helling voor rol
stoelers. Het plein ligt er boven
dien uitermate verlaten bij.
Geen voetganger die zich er op
waagt, geen spelend kind dat
zich er toe aangetrokken voelt.
Vier verschillende materialen
zijn voor de afwerking gebruikt,
de een nog gevaarlijker dan de
ander. Op het rubber blijft wa
ter staan. Het metaal en het
hout zijn spekglad, waarbij de
geribbelde gaten in het metaal
op de uitglijdende voetganger
als een soort rasp kunnen wer-
nomen materiaal. Waarom de
politie dan nog steeds contact
zoekt met Morkhoven blijft on
duidelijk.
Nauwkeurig omschrijven
Het justitiële onderzoek is verre
van eenvoudig. De huiszoekin
gen in het appartement van Ul
rich en zijn Zandvoortse com
puterwinkel Cube Hardware le
verden een massa aan materiaal
op. De politie is momenteel nog
steeds bezig met het bekijken
van de 'tienduizenden' afbeel
dingen. Allereerst dient vastge
steld te worden of het inder
daad om misbruik van minder
jarige kinderen gaat. 'Tussen
wel of geen penetratie zit een
verschil van vier jaar gevange
nisstraf, zo stelde de Amster
damse hoofdinspecteur J. Hoek
al eerder in deze krant. 'Dus je
moet handelingen nauwkeurig
omschrijven'.
Het is daarnaast moeilijk vast
te stellen hoe oud de afgebeelde
kinderen zijn. In de Zandvoort
se zaak zijn foto's aangetroffen
van misbruikte baby's en kleu
ters, maar ook van jongens in
de leeftijd van ongeveer twaalf
tot en met zeventien jaar. Daar
bij is mogelijk een deel van het
materiaal al eerder bij een an
der onderzoek naar boven ge
komen en zijn daar al veroorde
lingen uit voortgevloeid. Boven
dien zijn daders vaak niet her
kenbaar in beeld gebracht en
bestaan de aanwijzingen veelal
uit niet meer dan een bepaald
interieur, zodat het moeilijk is
te achterhalen waar en door wie
de foto's en films geschoten
zijn.
Aan de hand van zes foto's
die SBS6 in september toonde,
werd één verdachte door meer
dere kijkers herkend. Het bleek
om een inmiddels in Amster
dam woonachtige Zandvoorter
te gaan, die al eerder veroor
deeld was wegens misbruik van
jonge kinderen. Of hij is opge
pakt en verhoord, wil de politie
niet zeggen.
Interpol
Het uiteindelijke doel van het
onderzoek is het opsporen van
producenten van en handelaren
in kinderporno. Het met des
kundigen van verschillende
korpsen versterkte Zandvoort -
team concentreert zich op de
hoofdverdachten en staat in
verbinding met de Belgische-,
Italiaanse- en Duitse justitie.
Daarnaast verleent de Europese
opsporingsdienst Interpol
hand- en spandiensten. Boven
dien vertrekt binnenkort voor
de tweede keer een delegatie
naar Italië om Robby te verho
ren. Justitie ziet hem als een van
de hoofdverdachten en heeft
een uitleveringsverzoek klaar
liggen, zodat Robby direct na
vrijlating door de Italiaanse au
toriteiten aan Nederland kan
worden overgedragen.
„Justitie heeft er belang bij
deze zaak op te lossen", wijst
Marcel Vervloesem op de mo
gelijk politieke gevolgen. „Wan
neer er geen resultaten worden
geboekt, zal de Europese Unie
dat niet pikken. Het zou de ge
loofwaardigheid van de Neder
landse justitie ernstig aantas
ten."
„Ik ben bang dat de Zand-
voortzaak in het niets zal ver
dwijnen", vervolgt de Belgische
speurder, die met de werkgroep
van plan is 10 december alle be
vindingen bij het Europees par
lement op de stoep te dumpen.
„En als zelfs justitie het niet op
kan lossen, de duizenden
slachtoffers niet kan helpen,
dan moet Nederland het voort
aan maar toestaan bij wet. Dat
zou een zeer trieste zaak zijn."
hoofddorp anp
ken. „Eigenlijk is dit plein alleen
maar leuk èls er iemand onder
uit gaat", grapt professor Wijk.
Onder het Schouwburgplein ligt
een parkeergarage. Dit verklaart
de verhoging. „Het dak van die
gargge is te zwak om auto's te
kunnen dragen. En toch wisten
automobilisten zich steeds weer
op het plein te wurmen aldus
Kegge. Door het plein dertig
centimeter omhoog te brengen,
kan geen automobilist er nu
meer op.
Maar het plein is een flop.Als
we hier premières hadden, en
het had even geregend, gingen
de dames in avondkleding on
deruit", vertelt Kegge. „Dus
moesten hier voortdurend men
sen met boenmachines gereed
staan om bij de minste regen
het plein zo droog mogelijk te
houden." De Palthé Megabio
scoop besloot tot het aanbren
gen van een epoxylaag. Anti
slip, zodat nu tenminste een
deel van het plein veilig is.
De problemen met het Schouw
burgplein zijn een typisch voor
beeld van een eigenwijze ont
werper die zijn zin doordrijft, zo
verwoordt Kegge het beeldend.
wikkeling vermindert.
Tussen de eerste rookmelding
en het moment dat de laatste
stap is gezet, zit minimaal tien
minuten. Als na een stap de
rookontwikkeling vermindert,
betekent dat volgens Op de Bok
lang niet altijd dat het gevaar is
geweken. Het kan 'een fatale
misintepratie' tot gevolg heb
ben.
„De stapsgewijze benadering
neemt te veel tijd in beslag om
in geval van een snel uitbrei
dende brandhaard adequaat in
te kunnen grijpen. Op korte ter
mijn is herziening van de nood
procedure nodig", schrijft het
blad.
De vliegers willen dat vliegtui
gen zo worden gebouwd dat al
le belangrijke systemen in één
keer kunnen worden uitgezet en
dan stapsgewijs worden inge
schakeld. Dat vraagt aanpassin
gen.
Griffioen wil weten hoe vaak
met de huidige procedures pro
blemen zijn voorkomen. „Met
het in een keer uitschakelen van
alle systemen loop je ook een ri
sico. Het is dus een afweging. Ik
ben benieuwd welke aanbeve
lingen er komen uit het Swis-
sair-onderzoek.
Het blad heeft ook kritiek op
de procedures bij brandende
vracht. Delen van het vracht-
ruim hebben geen blusinstalla
tie. De procedure gaat er vanuit
dat bij brand op grote hoogte
het vuur door zuurstofgebrek
dooft. De redacteur trekt dat in
twijfel. Hij vreest dat chemica
liën die eenmaal vlam hebben
gevat ook bij weinig zuurstof
blijven smeulen. Tijdens de lan
ding kan het vuur dan oplaaien.
Bij rookontwikkeling door kort
sluiting in vliegtuigen duurt het
te lang voordat de bemanning
de oorzaak kan hebben vastge
steld. Procedures zijn te om
slachtig. Ook bestaat er kans op
'fatale misintepratie' van de fei
ten.
In het maandblad Op de Bok
van de Vereniging van Neder
landse Verkeersvliegers (VNV)
wordt gepleit voor simpelere
procedures. De VNV-redacteur,
zelf ook piloot, nam ze onder de
loep naar aanleiding van het
neerstorten van een MD-11 van
Swissair in september in de At
lantische oceaan. Swissair staat
bekend als een van de meest
betrouwbare maatschappijen
met het beste niveau van on
derhoud.
VNV-president Griffioen stelt
dat de inhoud van het artikel
zeker in de veiligheidscommisie
van zijn vereniging aan de orde
zal komen. Daar zal de VNV een
offieel standpunt innemen. „Wij
kijken met argusogen naar de
uitkomst van het onderzoek
naar de Swissair-ramp." Hij
stelt dat de redactie van het
vereningsblad onafhankelijk is
en wil daarom nog geen offi
cieel oordeel over de rookproce-
dures geven. Griffioen herkent
de beschreven situatie wel.
Volgens het VNV-periodiek
kent de luchtvaartgeschiedenis
relatief weinig ongelukken als
gevolg van kortsluiting. Het pro
bleem zit in de vele stappen die
een vlieger moet zetten om de
kortsluiting te lokaliseren. De
piloten moeten nu stap voor
stap systemen uitschakelen en
per stap kijken of de rookont-
terneuzen anp
Eind april, begin mei moet de
dan weer in elkaar gezette ma-'
chine beginnen aan haar onder-'
grondse tocht tot zestig meter
onder NAP, door klei en zand,'
naar Zuid- Beveland
De tweede machine begint
drie maanden later. Zo'n 27
maanden en 6,6 kilometer ver
der komen de twee 'reusachtige
mollen' weer boven aan de
Zuid-Bevelandse kant van de
Westerschelde. Een ingenieus
computergestuurd lasersysteem
bepaalt de koers van de machi
nes.
De tunnel moet in 2003 de
veren over de Westerschelde
gaan vervangen. De Kombinatie
Middelplaat Westerschelde is
verantwoordelijk voor ontwerp
en aanleg. De tunnel gaat zo'n
1,7 miljard gulden kosten. De
twee boormachines kosten sa
men honderd miljoen gulden.
Het eerste megawerktuig voor
de aanleg van de Westerschel-
detunnel in Zeeland is klaar.
Komende vrijdag wordt de ma
chine in de Duitse plaats
Schwanau gepresenteerd aan
de Nederlandse opdrachtgever,
de NV Westerscheldetunnel. De
boormachine heeft een lengte
van 185 meter, een diameter
van 11,3 meter en een gewicht
van tweeduizend ton.
De twee gigantisch 'kruipen
de fabrieken' beginnen volgend
jaar aan het boren van West-
Europa's langste boortunnel in
slappe grond. Na de officiële
oplevering door bouwer Her
renknecht, haalt het bedrijf de
boor voor het vervoer weer uit
elkaar. In januari komen de on
derdelen per schip aan in Ter-
neuzen.
