Woede en ergernis over 'hervormde draai'
'Oprecht mens' doet stapje terug
Kerk Samenleving
Leidsch Dagblad
Antroposofen willf
meer 'in gesprek'
met de samenlevin
Acht Mei Beweging: in 19'
geen landelijke manifestati
MAANDAG 23 NOVEMBER 1998
REDACTIE DICK VAN DER PLAS, C
Zuid-Korea wil Wereldraadassemblee
Seoul» Nog voordat de achtste assemblee van de Wereldraad
van Kerken heeft plaatsgehad, heeft de Methodistenkerk in
Zuid-Korea de oecumenische beweging uitgenodigd de negende
in het jaar 2005 in de hoofdstad Seoul te houden. Een assemblee
is eens in de zeven jaar, de achtste in december in Harare (Zim
babwe). De jaarvergadering van de kerk sprak de hoop uit dat in
2005 Noord- en Zuid-Korea herenigd zijn. Als dat dan nog niet
het geval is, dan zouden „alle kerken van de hele wereld naar
Korea moeten komen om te bidden voor een einde aan de ver
deeldheid", sprak de jaarvergadering uit. De Methodistenkerk,
een van de drie lidkerken van de Wereldraad in Korea, zal het
voorstel in Harare indienen. Waarschijnlijk neemt het centraal
comité (bestuur) van de Wereldraad niet voor 2001 een besluit
over de plaats van de volgende assemblee.
Hof zwakt macht orthodoxen af
Jeruzalem» De religieuze raad van Jeruzalem heeft op last van
het Israëlische hooggerechtshof twee niet-orthodoxe leden moe
ten toevoegen aan het bestuur dat uitsluitend uit orthodoxen
bestaat. De beslissing van het hof wordt gezien als een eerste af
zwakking van de macht van de orthodoxe partijen en rabbijnen
in Israël. Knessetlid Shmuel Halpert van de Verenigde Torah
Partij spoorde de religieuze partijen aan om de coalitie te verla
ten. De sefardische opperrabbijn Eliyahu Bakshi-Doron riep de
orthodoxe leden op uit de raad te stappen zodra een niet-ortho-
dox lid zitting zou nemen. De uitspraak van het hof volgde op
een petitie van de Beweging voor Progressief Jodendom en de
linkse Meretz-factie van de Jeruzalemse gemeenteraad. Zij vroe
gen de samenstelling van de religieuze raad te veranderen. Vol
gens de Israëlische wet is de raad verplicht zich aan de uitkomst
van de vijfjaarlijkse gemeenteraadsverkiezingen aan te passen.
Zowel de orthodoxe partijen als Meretz wonnen twee weken ge
leden bij de verkiezingen in Jeruzalem. Volgens de uitspraak van
het hooggerechtshof moeten in ieder geval de conservatieve rab
bijn Ehud Bandel en de liberale rabbijn Na'ama Keiman in de
raad worden opgenomen. Keiman wordt de eerste vrouw in een
religieuze raad. Rabbijn Yitschak Ralbag, voorzitter van de Jeru
zalemse raad, heeft al laten weten dat hij aftreedt als de twee
niet-orthodoxe leden lid worden. De religieuze raden zijn ver
antwoordelijk voor het verzorgen en verlenen van religieuze
diensten binnen de gemeente. Zij beschikken over hoge budget
ten. Leden van de niet-orthodoxe stromingen proberen al jaren
in deze bestuursorganen vertegenwoordigd te zijn.
Schönborn: bisschop Krenn liegt
wenen Kardinaal Schönborn van Wenen heeft voor de televisie
de aartsconservatieve bisschop Kuil Krenn van Sankt Pölten er
van beschuldigd te hebben gelogen. Volgens Schönborn kan
Krenn rekenen op nader vast te stellen tuchtmaatregelen. Krenn
had in strijd met de waarheid in het openbaar beweerd dat hij
vantevoren geen kennis had kunnen nemen van een pleidooi
voor hervormingen in de kerk. Het pleidooi was opgesteld op
basis van een bijeenkomst Dialoog voor Oostenrijk, die de bis
schoppen in oktober in Salzburg hadden georganiseerd. Afgelo
pen week hadden ze de tekst aan de paus overhandigd. „Dit is
een zware disciplinaire overtreding binnen de bisschoppencon
ferentie, die gelijk staat aan een vertrouwensbreuk", zei Schön
born over het optreden van Krenn. Schönborn beschikt volgens
eigen zeggen over bewijzen waaruit Krenns medewerking blijkt.
Krenn was niet onder de indruk van de boosheid van zijn collega
uit Wenen. „De voorzitter van de bisschoppenconferentie is
toch geen gouvernante", zei hij in het Oostenrijkse Journaal.
„Iemand kan alleen een tuchtmaatregel uitvaardigen als hij
daartoe in de positie is. Maar de bisschoppen zijn aan elkaar ge
lijk.
vaticaan Paus Johannes Paulus ontving gisteren een uit hout
gesneden kano van een in traditionele kledij gestoken inwoner
van Oceanië. In het Vaticaan zijn bisschoppen uit Oceanië verte
genwoordigd voor een bijzondere samenkomst, op 12 december
wordt de synode met een plechtige ceremonie in de St. Pieter af
gesloten, FOTO REUTERS
Enorme verdeeldheid tijdens discussie over nieuwe naam SoW-kerk
amersfoort anp
vervolg van voorpagina
'Een goede afloop', concludeerde de woordvoer
der van de behoudende hervormden, dr. ir. J. van
der Graaf, zaterdag aan het eind van de synode
die maar geen beslissing kon nemen over de
nieuwe naam van de Samen-op-Wegkerken. „De
hervormde synode heeft voet bij stuk gehouden;
de naam VPIOV is van tafel", sprak Van der Graaf.
Hij noemde het teleurstellend dat maar heel wei
nig gereformeerden en lutheranen gereageerd
hadden op het signaal van de hervormde synode,
namelijk dat er grote zorgen in de Hervormde
Kerk over het Samen-op-Wegproces zijn.
De voorzitters van de gereformeerde en luther
se synode, respectievelijk ds. J. Doff en ds. K. van
der Horst, staken daarentegen aan het eind van
de vergadering hun 'woede en ergernis' over de
hervormde draai niet onder stoelen of banken.
„Dit geeft ons lutheranen een onveilig gevoel.
Wat kan ons nog meer overkomen? Het vertrou
wen is geschaad." Ds. J. Stelwagen van de her
vormde visitatiecommissie, die problemen in de
kerk moet oplossen, noemde het hervormde
maartbesluit 'beschamend'.
„We kunnen elkaar niet missen", citeerde de
hervormde predikant A. van der Plas een van de
synodevoorzitters. „Geldt dat dan niet voor die
400.000 hervormden, die een zeer meelevend
deel van de NHK vormen? Misschien niet de
makkelijkste schapen, maar wel zeer trouw. Voor
hen is de naam van groot belang omdat die zowel
de band met het verleden, als een richting voor
de toekomst aangeeft."
Maar veel synodeleden noemden tijdens de
vergadering de 'Verenigde Kerk der Hervorming'
een forse stap terug. Die naam wijst alleen naar
het verleden. Bovendien is 'der' archaïsch taalge
bruik. Maken we geen knieval voor de rechter
flank van onze kerk, vroeg ds. S. Bloemert uit Uit
hoorn zich af. Haar Friese collega S. Hofstra uit
Langezwaag stelde een naam met een revi
naire klank voor: 'Kerk van de 31ste oktob
een verwijzing naar Hervormingsdag. Alj
suggereerde ze een figuur die de stèllingenj
deur spijkert. Later trok ze haar voorstel
Ook andere voorstellen ('Verenigde Kerk
formatie in Nederland' en 'Samen-op-Wej
haalden het niet. Uiteindelijk bleek de ge
meerde ouderling H. Hoogenhout uit Baan
ge gelijk te krijgen. Als een van de eerste
43 sprekers had hij voorspeld dat er voor
synode niets anders opzat dan, in navolgir,
de Bond zonder Naam en de Zangeres i
Naam, te kiezen voor: De Kerk zonder Naan
Voorhout zwaait pastoor Bockxmeer uit
voorhout monique witteman
Pastoor C.J.Th, van Bockxmeer heeft giste
ren zijn 'laatste' mis opgedragen. Samen
met emeritus-pastoor Felix, pastoor Kuipers
en kapelaan Straathof ging hij voor in zijn
afscheidsmis, die door zeer veel parochia
nen werd bezocht. Dat het niet om een re
guliere zondagsdienst ging, bleek al l^ij aan
komst. Buiten en binnen was de pastorie
versierd met vlaggen, linten en bloemen.
Daarnaast was er muziek, zang en wer
den er toespraken gehouden, tijdens de mis
en erna in het Wapen van Voorhout en in
de KTS. En als complete verrassing voor de
pastoor kwam de oud-bisschop van Rotter
dam, monseigneur Bar, langs om afscheid
te nemen.
Een groot deel van de mis deed Van
Bockxmeer zelf. Hij gaf in zijn preek aan dat
het emeritaat hem best zwaar valt. Ondanks
dat hij er zelf voor gekozen heeft. „Ik denk
dat je dit het beste kunt vergelijken met ou
ders, die de laatste van hun kinderen het
huis uit zien gaan. Verbondenheid voelen
zij. Alle fasen van het leven van hun kinde
ren hebben zij van nabij meegemaakt. Ik
heb ooit 'ja' gezegd tegen de kerk. Ik ben
pastoor geworden. Nu ben ik zeventig jaar.
Tijden veranderen, mensen veranderen. De
omstandigheden wijzigen ook. Dat bete
kent vaak strijd, worsteling, zoeken, twijfel,
verlangen naar steun. Soms is er moed voor
nodig om de juiste beslissing te nemen.
Moed die je in jezelf niet vindt. Toch komt
het goed, je wordt daarbij geholpen, door
de geest. In mijn tijd in de Bollenstreek liep
ik dikwijls langs het strand. Om uit te waai
en, om bij te komen of om vragen van men
sen te overdenken. En achteromkijkend zag
ik alleen de voetsporen van mijn eigen
wandelschoenen. Dan denk je: Je ziet toch
ook niet meer dan dat. Maai', de Heer liep
niet naast je. Jouw voetsporen waren de Zij
ne. Hij droeg je."
Voor Van Bockxmeer is het bereiken van
de zeventigjarige leeftijd reden om het 'rus
tiger aan te doen'. Hij prijst zich gelukkig.
„Maar de kerk moet verder. Er worden
nieuwe eisen gesteld aan leiding en aan
verkondiging. De kerk, dat zijn wij samen."
Jongeren moeten zijn taak overnemen. De
jeugd, dat is de toekomst, vindt de Voor-
houtse pastoor. Een groep kinderen vatte
Foto uit de archieven
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na plaatsing een ingevulde.cheque
(geen overschrijvingskaart) ter waarde van vijf gulden (vooreen exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) op te stu
ren naar het Leidsch Dagblad, t.a.v. Leidsch Dagblad Archieven, Postbus 54, 2300 AB Leiden of door contante
betaling aan de balie van het Leidsch Dagblad aan de Rooseveltstraat 82. U ontvang de foto binnen drie weken.
ANNO 1898
Woensdag 23 November
LEIDEN Iemand uit deze gemeente, die onlangs
's avonds laat van Schiedam naar Haarlem spoorde,
hoewel hij alleen in het bezit was van een retour
kaartje Leiden-Schiedam en toen niet genoeg geld
bij zich had, om de reis van Leiden naar Haarlem te
betalen, had zich heden voor den Leidschen kanton
rechter te dezer zake te verantwoorden. Ter veront
schuldiging voerde hij aan, op zijn terugreis van
Schiedam naar Leiden in slaap te zijn gevallen, en al
slapende te zijn doorgestoomd naar Haarlem.
Dit was een duur slaapje, want beklaagde was,
daar er dien avond van uit Haarlem geen treinen
meer naar Leiden gingen, genoopt geweest zich per
rijtuig hierheen te laten brengen, wat hem negen
gulden kostte, en wellicht wordt hij tot een geldboe
te - zij 't een kleine - veroordeeld.
De eisch van het O.M. luidde 0.50 boete, 't Ge
val zij tot leering van velen, die de gewoonte hebben,
in den trein te gaan slapen.
HILLEGOM Aan de politie van deze en omliggen
de gemeenten werd gisteravond meaedeelingge
daan, dat een vrouwelijke verpleegde, zekere Van
der W., uit Sassenheim, uit het gestichtEnde
geest" was ontvlucht.
RÖNTGEN Een jong electrotechnicus, die op een
tentoonstelling te Nieuw-York voor zijn firma toestel
len voor Röntgen-stralen in werking had vertoond,
heeft zijn baard, zijn snor en de helft van zijn hoofd
haar verloren en verlangt nu in rechten een schade
vergoeding van 10,000 dollars van zijn patroon.
ANN01973
Vrijdag 23 november
LISSE Het oude expositiepa
viljoen van "Keukenhof" dat
het komen jaar 25 jaar bestaat,
wordt drie maal zo groot. Het is
één van de grote wensen van
Keukenhofs directeur Willem
van de Lee (66). Een andere
wens, een sierkas, is al enige ja
ren geleden gerealiseerd. Aan
nemer F.H. Kool is druk bezig
met deze door architect E.A. Ri
chards uit Abbenbroek ontwor
pen expositieruimte. Het pavil
joen krijgt een verspringende
gevel en aan de oostzijde een
pergola. Met het realiseren van
het expositiepaviljoen wordt nu
een gelegenheid gecreëerd
waardoor men nog meer aan-
dacht kan schenken aan het or
ganiseren van exposities en het
bloemschikken. Bovendien
komt de amarylissenkas beter
uit en kunnen de bezoekers in
de veel grotere koffieshop of op
het terras met uitzicht op de
heidetuin op hun gemak iets
gebruiken.
Keukenhof is een toeristische
trekpleister geworden van niet
te onderschatten betekenis. Dat
hebben de tien vooraanstaande
bloembollenkwekers, die in
1949 het initiatief namen om
in het park van het uit de mid
deleeuwen daterende landgoed,
eens eigendom van Jacoba van
Beieren, een bloembollenten
toonstelling te creëeren, nooit
kunnen vermoeden. Lisses Keu
kenhof heeft bekendheid gekre
gen in de gehele wereld. Het
aantal bezoekers ontwikkelde
zich van 230.000 in het eerste
jaar tot rond 800.000 a
900.000 in de laatste jaren,
waarvan ongeveer de helft uit
het buitenland. Keukenhof is
thans begonnen grote propa-
ganda-acties te voeren voor de
25-ste tentoonstelling in suc
cessie. In binnpn-en buiten
land. Dat de bezoekers iets
moois te zien krijgen is zeker.
Daar staan Willem van der Lee
en zijn enthousiaste medewer
kers borg voor.
ERE
driebergen» anp
De Antroposofische Vereniging,
die de afgelopen dagen het 75-
jarig bestaan vierde, wil een dia
loog met de samenleving aan
gaan. Dat betoogde voorzitter R.
Dunselman gisteren aan het
slot van het jubileumsymposi
um in Driebergen. De bijeen
komst stond in het teken van de
ontmoeting met vertegenwoor
digers van andere maatschap
pelijke en culturele stromingen.
Dunselman citeerde Rudolf
Steiner, de grondlegger van de
antroposofische beweging, die
enkele jaren na de oprichting de
Antroposofische Vereniging in
Nederland als volgt schetste:
„De vereniging zou het liefst
een grote familie zijn die zich
het liefst afsluit van de buiten
wereld."
Twee gevaren bedreigen de
beweging, zei Dunselman. Aan
de ene kant dreigt in de werkge-
biedeh door aanpassing en ver
vlakking de innerlijke kracht
van de antroposofie te verdwij
nen. Aan de andere kant wen
den groepen zich af vané
tenwereld en houden z
nerlijk bezig met het an tic
fisch gedachtengoed.
Het bestuur ontwikkelt |0l
lei initiatieven om deze gt „j
het hoofd te bieden. Ledt 1V
in de 'reguliere' (niet- ant
sofische) maatschappij wi
zoals wetenschappers, zs
hun ervaringen in de veret
kunnen inbrengen. Ook
gedacht aan een dat
waarin de talenten van de
Dunselman schetste a itf
huidige stand van de ara .li
sofische beweging in
land. De eerste Vrije Schoftle
gon in 1923 met tien kin da
en drie leerkrachten. Nutijn.
meer dan 20.000 leerling! on
antro-scholen. In de hel;
gogiek worden 1400
verzorgd door 2000 bege
Er is steeds meer belangs
voor de biologisch-dynan j^j
landbouw. De Antroposo on
Vereniging, indertijd
leden begonnen, telt nu
5000 leden.
dat letterlijk op en zong tijdens de mis een
lied voor hem: 'dag pastoor'. Ook later op'
de dag waren het de jongeren die voor Van
Bockxmeer optraden, namelijk jong Adest
Musica uit Sassenheim, de gemeente waar
hij tien jaar pastoor was.
Voor Van Bockxmeer stond de zondag in
het teken van nog meer verrassingen. Op de
bijeenkomst voor de besturen van de paro
chies, die 's middags in de KTS werd gehou
den, was het broeder Th. Blokland die Van
Bockxmeer de Bartholomeuspentiing op
speldde. Monseigneur Bar - de bisschop
onder wie de pastoor als vicaris diende -
was overgekomen uit België. Hij prees
Bockxmeer. „Je bent in alles priester ge
weest, inspirerend en heel bijzonder. Je
bent een open en prettig mens en een op
rechte levensgenieter." Als dank kreeg Van
Bockxmeer een plateau van Laurentius.
Overigens blijft Van Bockxmeer verbon
den aan de Bartholomeusparochie in Voor
hout, als administrator en begeleider van
kapelaan M. Straathof. Daarnaast helpt hij
ook de samenwerking tussen 'zijn' paro
chie, Sassenheim en Warmond tot stand
brengen.
amsterdam anp
De Acht Mei Beweging houdt
volgend jaar geen landelijke
manifestatie, maar regionale
bijeenkomsten. Op de veer
tiende verjaardag van de be
weging, zaterdag 8 mei, ko
men er bezinningsdagen of
werkconferenties met een ge
zamenlijk thema. De eerstvol
gende nationale manifestatie
is in het jaar 2000, besloten de
deelnemende organisaties za
terdag in Amsterdam.
De laatste landelijke bijeen
komst eind augustus in Maas
tricht trok slechts 6000 belang
stellenden, ondanks de aan
wezigheid van Duitse, Vlaam
se en Waalse (er waren
Franstalige, en Vlaamstalige
groepen) zusterorganisaties. In
de beginjaren trokken de Acht
Meimanifestaties wel 16
bezoekers.
De AMB, forum van n
katholieke organisaties i
vernieuwing in kerk en
menleving, wil verder i
dacht schenken aan reli$ ;t
ontwikkelingen in de saira ien
ving.
De beweging wil de a
teiten inventariseren waan dei
de basis 'het andere gei dsc
van de kerk' zichtbaar n
De AMB denkt hierbij ooi
geloofsgemeenschappen
buiten de officiële parod
structuren functioneren,
vens wil de AMB in 2000
kinderfestival organiseren,
richt zich in eerste instanü
jonge ouders, maar wil
kinderen en grootouders!
betrekken. Vragen over opi
ding staan daarbij central
L O F
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 7 maart 1860)
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma.t/m/vr.18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071 -5128 030
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.MJ. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
L.F Klein Schiphorst (adjunct)
W.l-
REDACTIE
JRijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
W.F. Wegman, chef redactie Leiden
AJ.B.M. Brandenburg, chef eindred. regio
F. Blok, chef eindredactie algemeen
W. van Wanrooy, chefa. i. red.
Duinen Bollenstr.
W. Spierdijk, chef sportredactie
T. Brouwer de Koning, chef Rijn- en Veenstr.
E. Straatsma, chef red. Regio Leiden
ongevallendienst
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u.
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
inlichtingen bezoekuren ziekenhuizen
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111
egd"
Redactie:
Hoofdredactie.
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot Ik
071-
ABONNEMENTEN
bijvooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per half jaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging verstred
het automatisch afschrijven van hetabor*
geld, ontvangen 1,- korting per betaling
VERZENDING PER POST
per kwartaal (NL)
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSETTES»
Voor mensen die moeilijk lezen, slediï
hebben of blind zijn (of een andere le&
hebben), is een samenvatting van he'
nieuws uit het Leidsch Dagblad op gt
beschikbaar. Voor informatie 0486-486$
(Centrum voor Gesproken Lectuur, Orsifj
Houten kano voor paus
De jeugd, dat is de toekomst, vindt pastoor CJ.Th. van Bockxmeer die gisteren afscheid nam.
'Dag pastoor'.
Een groep kinderen zong even later toepasselijk:
FOTO MARK LAMERS
