ZATERDAGS R' 'L4-kijkers zijn de draad kwijt BIJVOEGSEL 4sch Sr Dagblad 'Het is een rommeltje' 'RTL 4 moet onvoorspelbaarder worden. Wat spannender, wat aantrekkelijker, wat meer onbezonnen', declameerde programmadirecteur Bert van der Veer zelfverzekerd bij de presentatie van de nieuwe programmering. Onder het motto 'vertrouwde vernieuwing' zou de Hilversumse wonderdokter de sleets geworden familiezender aanpakken. Juist die onvoorspelbaarheid lijkt zich nu tegen RTL 4 te keren. Het trouwe publiek van HMG's vlaggenschip haakt af, de kijker is 'het potje kojfie-gevoel' kwijt. Ook adverteerders beginnen te morren nu zelfs kijkcijferkraker 'Goede tijden, slechte tijdenkijkers verliest. 'Het is een rommeltje. RTL 4 moet terug naar af. ZATERDAG 10 OKTOBER 1998 door MONIQUE BRANDT EN BERRIT DE LANGE Peter Jan Rens is terug op het nest. Nadat hij door de bazen van 'zijn' RTL 4 op botte wijze was afgedankt, werd vorige week bekend dat de presentator van veelbekeken programma's als 'Geef nooit op' en 'Vijf tegen Vijf toch weer is ingelijfd. Met een miljoenencontract voorkwam RTL 4 op het allerlaatste moment dat SBS 6 opnieuw aan de haal zou gaan met een boegbeeld van de RTL- programmering. Eerder verloor de familiezen der kijkcijfertoppers als Willibrord Fréquin en Peter R. de Vries aan de lastige concurrent. RTL-topman Porsius reageerde destijds op vallend laconiek op die transfers: in de ingeni euze plannen van zijn nieuwe programmadi recteur Bert van der Veer kwamen zij toch al niet meer voor. De sleets geworden sterren pas ten niet meer bij het nieuwe, spannende imago dat deze Hilversumse wonderdokter bedacht voor het nieuwe' RTL 4. ,,De relatie met de in middels buitengewoon mondige kijker moet vergroot worden", aldus Van der Veer. Maar de door hem voorgeschreven behandeling slaat nog niet erg aan. Van der Veer maakte zelfs een kostbare inschattingsfout. „Wat voor een programmadirecteur als vrij ingrijpend ervaren wordt, zoals het stopzetten van Rad van Fortuin, wordt door de kijker als zuiver cosmetisch ervaren", zei hij. Van der Veer heeft duidelijk te laat beseft dat het juist andersom is: de RTL 4-kijker is sterk gehecht aan zijn oude tv-coryfeeën. Het gemis aan de vertrouwde sterren is groot en Rens' onver wachte terugkeer tekent de verwarring waarin het station op dit moment verkeert. De beoogde verjonging en verfrissing leidt er Peter Jan Rens. Hij werd - na eerst op botte wijze te zijn afgedankt - vorige week weer ingelijfd door RTL 4. foto archief herman pietere tot nu toe alleen maar toe dat de kijkers weglo pen. Onder adverteerders wordt gevreesd dat het tij niet snel zal keren. „Al die veranderingen worden door een programmadirecteur bedacht, maar kennelijk is er niemand die zich afvraagt of de kijker er wel op zit te wachten", zegt Anita Greter, rtv-director van Media Independent, een bureau dat zendtijd inkoopt voor adver teerders. „Onvoorspelbaarheid is nu wel het laatste dat adverteerders willen", zegt mediastrateeg Ruud de Lange. „Die willen juist precies weten wie er op welk moment naar welk programma kijkt. RTL 4 heeft te veel stappen tegelijk gezet zonder de kijker daarover te informeren. Dat proces is lastig te keren. Je kunt niet opnieuw alles over hoop gooien." 'Een rommeltje' „RTL 4 wordt door de kijkers nog steeds gezien zoals het ooit werd neergezet: als die gezellige, brede familiezender. En in mijn ogen is daar helemaal niets mis mee. Maar RTL 4 wil nu van alles zijn: jong, flitsend en ook nog gezellig. Het is een rommeltje. Kijkers raken de draad kwijt. Als ze al die vertrouwde programma's niet meer terugvinden, zappen ze weg", aldus Greter. Ook Justus Verkerk van het mediabureau Dieperink Non-spot Advertising (DNA) signa leert dat de RTL 4-kijker het spoor bijster is: „Juist het RTL 4-publiek wil vastigheid, geen onzekerheid. Viola Holt De kracht van een zen der zit in een duidelijke programmering. Nu zwabbert het." Hoewel Bert van der Veer er eerder al op wees dat het veranderende tv-station tijd nodig Hans Kazan. 'Verandering', zegt hij, 'is soms goed, maar wat er nu bij RTL 4 gebeurt, is voor mij het raadsel van de eeuw. foto archief united photos de boer zou hebben, beschouwen de mediakenners de kijkcijfers met toenemende zorg. In de door 'RTL 4-nieuwe stijl' beoogde doelgroep, kijkers tussen de 20 en 49 jaar - 'de boodschappers' - blijft het marktaandeel tot nu toe ver achter bij de verwachtingen. De beloofde twintig procent wordt bij lange na niet gehaald. De zender heeft nu -zijn advertentietarieven noodgedwongen verlaagd en geeft adverteerders compensatie voor de geleden schade. Kosten: twee miljoen gulden. „De bakens voor de kijker zijn allemaal weg", verklaart media-adviseur Robert Briel. „De 5 Uur Show was op het laatst teveel kakelende dames bij elkaar. Maar met RTL Live en Extra zijn ze weer te ver doorgeschoten. Mensen wil len als ze thuiskomen niet zulke zware kost." Gtst wankelt Voor RTL 4 zijn goed scorende programma's in de vooravond echter een must. Kijkers blijven hangen en worden doorgesluisd naar belangrij ke pijlers in de programmering als de soapserie Goede Tijden Slechte Tijden (GTST). Maar zelfs dit succesnummer heeft te lijden onder de ma laise. Het marktaandeel van dit programma daalt. Volgens cijfers van de Dienst Kijk- en Luister onderzoek van de NOS (KLO) ligt het gemiddel de marktaandeel over een jaar gemeten op 41 procent, in september daalde het naar 37 pro cent. De laatste twee weken is het marktaandeel zelfs naar 35 procent gezakt. In aantallen kijkers gerekend is de schade overigens nog best te overzien. Bij RTL maakt men zich dan ook geen zorgen: „GTST is nog altijd het best bekeken programma van de Nederlandse tv", aldus een woordvoerder. Maar volgens Justus Verkerk van DNA is er wel degelijk iets aan de hand. Hij wijt de slin kende populariteit van GTST aan het stevige aanbod van de concurrenten, zoals bijvoor beeld de Veronica-soap Onderweg naar Mor gen, en aan de verzwakte RTL-4 programme ring. „De programma's voor en na GTST zijn minder sterk. Alleen de pure Goede Tijden-fan blijft hangen, de rest zapt weg." Greter van Media Independent ziet de toe komst van Van den Endes soaptrots zelfs opval lend somber in. „Ik denk dat GTST binnen twee jaar aan zijn einde toe is. Een restyling zoals bij Onderweg naar Morgen heeft geen zin. Het is echt op. De serie is bijvoorbeeld langdradiger en bizarder geworden. Het lijkt wel of de schrij vers het ook niet meer weten. De adverteerder moet nog steeds flink in de buidel tasten voor reclamezendtijd rond de soap. Reden voor Greter om de zorg van de ad verteerders over de dalende kijkcijfers van GTST aan te kaarten bij IP, dat voor de HMG- zenders de reclamezendtijd verkoopt. „Tijdens dat gesprek bleek dat RTL helemaal nog niet nadenkt over een opvolger voor GTST. Daar schrok ik wel een beetje van. Over een half jaar moeten ze er toch echt een eind aan gaan breien. Het is beter om te stoppen op het hoog tepunt dan over twee jaar, als alle adverteerders weglopen." Offensief Programmadirecteur Bert van der Veer heeft een publiciteitsstop afgekondigd. Wat op dit moment in elk geval bekend is: achter de scher men wordt koortsachtig nagedacht over hoe het nu verder moet. Tijdens de presentatie van de nieuwe programmering beloofde Van der Veer krachtdadig dat de zender half oktober zou starten met een groots opgezette reclamecam pagne om de nieuwe koers kracht bij te zetten. Op dit moment is echter onduidelijk wanneer dat offensief precies gaat losbarsten. „De campagne is uitgesteld om de kijker aan de nieuwe programmering te later wennen", al dus RTL-woordvoerder John Lukken. „We zit ten nu pas net in het nieuwe seizoen en het valt ons nog alleszins mee hoe de kijker reageert op de nieuwe programmering. De komende tijd voeren we wat ldeine aanpassingen door. Zo zal RTL Live nog deze maand, een vaste locatie en een vast presentatieteam krijgen, om de her kenbaarheid te vergroten." Van der Veer pronkte bij de presentatie van de RTL-programmering met onvoorspelbaar heid, maar liet tegelijkertijd weten de ver trouwdheid niet kwijt te willen. „De verfris singsoperatie die in '97/'98 is ingezet mag nog wel een tikkeltje verder gaan. Tegelijkertijd heeft RTL 4 zoveel successen dat je wel gek zou zijn dergelijke pijlers onder het schema weg te halen." Viola Holt. 'Zij kon', zegt Justus Verkerk, 'de her kenbaarheid bieden waar juist het RTL 4-publiek zo'n behoefte aan heeft. Maar als Jeroen Pauw opeens het middagprogramma RTL Live presen teert, begrijpt de kijker er niets meer van'. foto archief studio kroon Toch wacht Hans Kazan, de voormalige tv- goochelaar, nog steeds op uitsluitsel over zijn toekomst bij RTL 4. Zijn Magic Mystery Show zou de zender juist in deze wankele periode goed doen, denkt hij. „Ik scoorde altijd prima en ook de adverteerders waren er dol op. Soms dacht ik: Jezus, houdt die reclame dan nooit op, de show moet door! Als een producent de kijk cijfers haalt die ik gewend was, wordt de cham pagne al ontkurkt en worden de makers in een gouden koets driemaal Hilversum rondgere den." Het RTL-gezicht van het eerste uur snapt niets meer van 'zijn' zender. De nieuwe pro grammering is volgens mij vooral: goedkope programma's zonder inhoud. Mensen kijken een keer en haken dan af." Perspectief De taak van Bert van der Veer is weinig benij denswaardig: het is nooit goed. De adverteer ders, die begin dit jaar nog zo hardnekkig aan drongen op 'verfrissing en verjonging', manen de RTL-bazen nu juist tot kalmte. „Ze zijn be hoorlijk doorgeslagen bij RTL 4", meent Greter. „Ze hebben zich helemaal gek laten maken door SBS 6. Ik kan er niet bij dat ze al die pro gramma's aan de concurrentie hebben afgege ven zonder goede alternatieven achter de hand." De grootste misser is dat de zender zijn af komst verloochent, menen de mediakenners. „RTL 4 is een conservatief bolwerk, niet ge schikt voor experimenten", zegt Briel. „Maar de diagnose 'operatie geslaagd, patiënt overleden', gaat mij te ver. RTL 4 is nog steeds met afstand de best bekeken zender." Er is dus nog toekomst voor RTL 4 als vlag genschip van HMG. „Maar dan moet de koers wel om", meent reclame-adviseur Verkerk. „Neem nou alleen al dat nieuwe logo, dat is toch niet meer gezellig. Die gezelligheid moet terug. RTL 4 moet het 'potje koffie-gevoel' her vinden. Zo niet dan legt de zender het echt af." Ook zijn collega Greter heeft de familiezender nog lang niet afgeschreven. „De verjonging is gedicteerd door de adverteerders, maar ik vraag me af: waarom moet het toch allemaal jong zijn, wat is er mis met de oudere kijker? Televi sie is nu eenmaal een massamedium en RTL 4 is een zender voor een breed publiek. Mijn op lossing: RTL 4 moet terug naar af." Hans Kazan denkt ook dat er bij RTL 4 te veel wordt gegoocheld met doelgroepen en cijfer tjes. „Televisie wordt op deze manier veel te cij fermatig en te theoretisch. Waar is de oprecht heid, waar is het gevoel, waar is het hart van RTL 4 gebleven? Het is ontluisterend, zo zonde. Vooral omdat mijn ziel nog steeds bij die zen der ligt. Ik ben er begonnen. Ik denk maar steeds: Hans, bij RTL 4 zijn ze nu even het spoor bijster, ze zijn even de weg kwijt, maar het komt allemaal best weer goed."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1998 | | pagina 45