lultuur Kunst
'Ik heb van nature
geen mooie stem'
Floraband met afgeslankt
concours naar Middelmors
'Victory' achter glas te zien
evrouw Ten Kate rapt
nderboekenweek open
De kunst ligt op straat
ERDAG 8 OKTOBER 1998
JeLange in het LVC
1 De Nederlandse ontdekking van het jaar, countryzange-
tjDelange, treedt zaterdag vanaf 22.30 uur op in het Leids
Hscentrum. Tot voor kort kenden maar weinigen de Al-
k Door haar her en der grijsgedraaide debuutsingle 'I'm
»h' en het recente debuutalbum 'World of Hurt' is die si-
Srastisch gewijzigd. Recensenten overtreffen elkaar in hun
ffieve lofzang op de vocale capaciteiten van de countryzan-
jid Bowie invloedrijkste musicus
Popsterren zien David Bowie als de musicus die de
■fe invloed heeft gehad op de ontwikkelingen in de popcul-
kn de laatste dertig jaar. Het Londense weekblad Time Out
boeg popsterren als Boy George, Mick Hucknall en Rob-
jlliams in het kader van de viering van zijn dertigjarig be-
Bs popmuzikant. Zij kozen de 51-jarige Bowie als belang-
toopster. Na hem kwamen sterren als de Jamaicaanse zan-
b Marley en de Beatles.
Burt Bacharach dwingt Elvis Costello anders te zingen
nesse begint met rel
aiRT» De 50ste Frankfurter Buchmesse is begonnen met
ÏHoofdrolspelers zijn de internationale organisatie van
fers en de Turkse regering. De laatste heeft verhinderd dat
jende uitgeefster Ayse Nur Zarakolu in Frankfurt een on-
leiding in ontvangst zou nemen. Pas na grote druk heeft
a toegegeven. Zarakolu, die vandaag in Frankfurt zal aan-
Y geeft vele publicaties uit waarop in Turkije een politiek
fust, zoals over de volkerenmoord op de Armeniërs aan
tin van deze eeuw en het geweld tegen Koerden en linkse
LONDEN THEO HAKKERT
DAM GPD
ivrouw Ten Kate uit het
;ramma Villa Achter
ver onvermoede talen-
ichikt bewees ze gister-
in Paradiso in Amster-
)nder enthousiaste bij-
120 kinderen uit het
$i nd zong ze ferm zwaai -
et haar onafscheidelijke
isje vol vuur een heuse
st. Toen ze de kinderen
t slot vroeg massaal hun
iet de opdruk 'Van Rijm
J V in de lucht te gooien,
Kinderboekenweek van
officieel geopend,
an Luifs creatie had
voor haar jeugdige publiek
zinnen bedacht die er ingin
gen als koek: ,,Ik verveel me
zo, ik verveel me zo,/ Tis zon
dagmiddag snotvergeme ik
verveel me zo." Omdat het nu
eenmaal de opening van de
Kinderboekenweek betrof la
gen haar slotregels voor de
hand: „Maar klees een boek!
Klees een boek!/ Ik lees ge
woon een boek in mijn pya-
mabroek/ enzovoort." In de
Kinderboekenweek staan on
der het motto 'Van Rijm tot
Rap' dit jaar versjes, liedjes en
gedichten centraal. Het activi
teitenprogramma duurt tot en
met 17 oktober.
Elvis Costello, het Engelse wonderkind en geweten van
de intelligente pop, heeft een plaat gemaakt met Burt
Bacharach, de legendarische leverancier van evergreens
als 'Walk on by' en 'Anyone who had a heart'. Deze unie
ke samenwerking resulteerde in een al even uniek album:
'Painted From Memory', dat een Costello laat horen waar
hij ook zelf verbaasd van staat. ,,We hebben elkaar opge
jut", aldus de zanger. ,,De liedjes zijn geschreven op de
eigenaardigheden van mijn stem."
carrière heeft hij Bacharach-
liedjes uitgevoerd. „Het eerste
liedje dat ik van Burt kende, was
'Magic moments', uit de gelijk
namige televisieshow met Perry
Como, al wist ik toen nog niet
dat hij het geschreven had. In
Engeland was er een complete
industrie bezig met Bacharach-
covers. Hoe goed Cilla Black
ook was, pas later kwamen we
er achter dat de Amerikaanse
originelen veel beter waren. Al
moet ik hier een uitzondering
maken voor Dusty Springfield,
mijn favoriete zangeres."
Drie jaar geleden werd Elvis
Costello gevraagd samen met
Bacharach een liedje te schrij
ven voor de film 'Grace My He
art' van regisseur Allison An
ders. „Zeer eervol." Er was al
leen één probleem: beide heren
konden zich niet vrijmaken. En
dus schreven ze dat lied, 'God
Give me Strength' per fax en te
lefoon. „We zagen elkaar pas
voor het eerst een half jaar later
bij de opname." Het moeten
magische momenten zijn ge
weest, want ter plekke werd be
sloten de samenwerking voort
te zetten.
Wekenlang schreven ze sa
men aan nieuwe muziek en na
men vervolgens elf songs op.
Burt Bacharach arrangeerde, di
rigeerde het orkest en speelde
Als hij een staart had, zou hij er
mee kwispelen. Elvis Costello is
als een jonge hond zo enthou
siast over zijn nieuwste plaat.
Nu zijn doorgaans alle artiesten
dat, maar in het geval van Elvis
Costello is de jolijt verklaarbaar.
Hij heeft een album gemaakt in
samenwerking met een van zijn
grootste idolen: de componist,
pianist en dirigent Burt Bacha
rach.
Deze Amerikaan, inmiddels
69 maar nog vader van een
dochter van twee en een zoon
van vijf, mag rustig een legende
worden genoemd. Samen veelal
met tekstdichter Hal David was
Bacharach vanaf begin jaren
zestig verantwoordelijk voor
een schier oneindige reeks hits
als 'Raindrops keep falling on
my head', 'Walk on by', 'Anyone
who had a heart', "That's what
friends are for', 'I say a little
prayer', 'Do you know the way
to San José?', 'Wishin' and ho-
pin', '24 Hours from Tulsa',
'What's new pussycat?', 'I just
don't know what to do with my
self, etc. Een reeks die hoort bij
het allerbeste wat de Ameri
kaanse muziek deze eeuw aan
fraais heeft opgeleverd.
Elvis Costello (45) was altijd al
een fan. Gedurende zijn hele
piano, Elvis Costello zong. Het
resultaat is verbluffend, temeer
daar de samenwerking op pa
pier minder logisch lijkt dan nu
uit de plaat blijkt. Burt Bacha-
rachs werk wordt vaak gerang
schikt onder easy-listening. Niet
een minderwaardig genre, maar
toch kijken velen er op neer of
doen het af als slappe amuse
mentsmuziek. Terwijl Costello's
pop op sommige van zijn al
bums de afgelopen twintig jaar
barok, ingewikkeld, hoogdra
vend en intellectualistisch,
kortom: uneasy-listening mag
worden genoemd.
Zelf zegt Costello het zo: „Ons
probleem was hoe we de schrij
ver van 'Pump it up' (ik dus) het
eens konden laten worden met
de componist van 'Raindrops
keep falling on my head' over
een gezamenlijke muzikale
richting. We vonden een basis
daar waar de dikkere gevoelens
van het leven elkaar overlappen.
Anders kan ik het ook niet ver
woorden. De plaat is consistent
op het gebied van emoties en
gevoel."
„We hebben nu eenmaal een
totaal andere achtergrond.
Technisch is Burt beter. Ik ben
niet zo geschoold als hij. Hij
heeft een eigen stijl: ik verander
steeds. Ik kan arrangeren, maar
dat doe ik vanuit de achter
grondkennis van iemand met
een duidelijke voorstelling van
hoe muziek moet klinken, niet
vanuit een muziek-theoretische
aanpak. Maar mijn gevoel voor
melodie en harmonie sluit wel
precies aan bij dat van hem. Ik
probeerde het schrijven zo aan
te pakken dat het hem zou aan
spreken."
Waaruit niet moet worden af
geleid dat de liefde van Costel-
X5:
nnelies Dijkman is
net in Wenen ge-
weest. Eén van die
jse steden waar je op een
ptig vijf ruiterstandbeel
den rij kan zetten. „In
imoet je dat niet doen.
ploot. Hier heb je ge-
;en ruimte voor dat ko
lt heeft in 1996 in op-
fön de commissie Beel-
hinst in de Openbare
en de gemeente Leiden,
egeleiding van het CBK,
die naar de ontvankelijk
st de stad voor openbare
■schreven. Volgend
krijgt het eerste kunst-
thaar plan 'Kietelen niet
F* een plek op de Bees-
kt. Het is de eerste van
aties die met prikkelen-
T bescheiden kunst
wordt verfraaid. Geen hoogdra
vende monumentaliteit hier,
maar een kassahuisje van John
Körmeling (zie foto-inzet). Dat
past veel beter bij het nuchtere
en functionele van de stad.
Voor haar plan onderzocht
Dijkman naar het zichtbare ka
rakter van de stad. En wat bleek:
Leiden is een gesloten boek. De
stad geeft zichzelf niet bloot.
Rijen dicht opeengepakte gevels
herbergen Leidse geheimen, de
Burcht is te goed verstopt. Nie
mand beseft dat het water, waar
tientallen fietsen in verdwijnen,
de Rijn is. En ook de sculpturen
komen er vaak bekaaid vanaf.
Wat te denken van de bloemen-
koopman van Gerard Brouwer
die twee dagen per week ver-
scholen staat achter een noten-
kraam? Een werk van Rob van 't
Zelfde, op de Stille Mare, krijgt
voornamelijk aandacht van
graffitispuiters. „Beide werken
staan duidelijk op de verkeerde
plek> Dat kan ook anders. Je
moet kijken naar waar de stad
om kunst waagt, waar het func
tioneel is. Een kassahuisje voor
een rondvaartbedrijf past per
fect bij die instelling: 'het aan
gename met het nuttige vere
nigd'."
Andere locaties die volgens
Dijkman om kunst vragen zijn
het Stadhuisplein, de Breestraat
en de Rijnoevers. Arno van der
Mark heeft een plan gemaakt
voor de Stille Mare. Hij wil van
deze plek 'een arena van sensa
ties' maken. De bestrating krijgt
een heel eigen karakter in een
afwijkende kleur, tekstbanden
zullen refereren aan de geschie
denis van de Hortus en de
straatverlichting gaat een 'inter
actieve aan/uit relatie' aan met
de toevallige passant.
„Het kan heel goed zijn dat
winkelend publiek zo'n straat
inrichting helemaal niet ervaart
als kunst. Dat is niet erg als ze
het bijzondere maar aanvoelen.
Als je mensen vraagt een kunst
werk in de stad aan te wijzen
dan komen ze waarschijnlijk op
de proppen met het Vredesmo-
nument op de Garenmarkt.
Maar dat soort volstrekt auto
nome bouwwerken is nog een
overblijfsel van de jaren zestig
en zeventig. Daar is niks mis
mee als je de ruimte er maar
voor hebt. Wat je nu steeds
meer ziet is de integratie van
beeldende kunst in het steden
bouwkundige beleid. Kunste
naars leveren net als land
schapsarchitecten een wezenlij
ke bijdrage aan de stedenbouw
omdat ze de problemen meer
onbevangen benaderen.
„Om tot een zo goed mogelijk
resultaat te komen is het be
langrijk dat kunstenaars van
meet af aan bij de planontwik
keling betrokken worden. Kunst
moet worden beschouwd als
een essentieel onderdeel van de
stads verbetering. Het is een
beetje een trend, ja. In Amster
dam zijn al kunstenaars als ad
viseur betrokken bij de stads
vernieuwing."
Dijkman beoordeelt in de com
missie Beeldende Kunst in de
Openbare Ruimte de inzendin
gen voor diverse locaties. Dat
betekent dat ze zelf niets kan
maken voor het project. Maar
het broeit wel een beetje. „Ik
heb weieens gedacht aan de
Burcht die om de zoveel tijd de
aandacht trekt door een hele
diepe zucht te slaken. Omdat
die zo slecht bezocht wordt. Een
soort Burcht der Zuchten. Maar
dat moet iemand anders mis
schien maar uitvoeren."
TEKST: PABLO CABENDA
FOTO: HENK BOUWMAN
Elvis Costello en Burt Bacharach: „We hebben elkaar opgejut."
lo's kant kwam en Bacharach
maar een beetje aanschoof. „In
tegendeel. Hij was al net zo fa
natiek als ik. Vaak bleek hij 's
avonds of 's nachts nog weer
dingen bedacht te hebben. We
jutten elkaar op. In de eerste vijf
dagen begonnen we meteen
aan vijf songs tegelijk. De bases
werkten we later uit. Dan kwam
de een met een idee voor het
intro of de ander met een idee
vooreen brug."
Bacharach liet niets aan het
toeval over. Alles werd noot
voor noot uitgewerkt. Daarna
was het ook niet meer onder
handelbaar. „De woorden
moesten maar gehoorzamen. Ik
heb simpeler teksten geschre
ven dan ik altijd deed, met sim
peler woorden. We hadden van
tevoren afgesproken dat we lief
desliedjes zouden schrijven.
FOTQ CPD/WARNER
Daar kan iedereen zich in her
kennen, ook al schreef ik wel
degelijk uit eigen ervaring. Je
kunt je afvragen of de wereld
nog meer liefdesliedjes nodig
heeft, maar liefde is nu eenmaal
het materiaal waar het leven
van gemaakt is.
We zouden niet bestaan zon
der liefde, passie en de minder
positieve bijeffecten ervan."
RUNSBURG THIJS DEN OTTER
De Rijnsburgse Floraband is er
dit jaar niet in geslaagd een
goed concours voor show- en
marsbands te organiseren. Hoe
wel de vereniging zegt er alles
aan te hebben gedaan zijn er
slechts vijf inschrijvingen voor
het evenement dat aanstaande
zaterdag voor de 24ste keer ge
houden zou worden in de bloe
menveiling van Rijnsburg. Het
jaarlijkse majorettenconcours
gaat wel door, zij het dat dit
evenement is verplaatst naar
Sporthal de Middelmors.
„Er is steeds minder animo
voor deelname aan concoursen
in Nederland", zegt coördinator
Hans Oudwater. „De overheid
geeft steeds minder subsidie
aan muziekverenigingen die
daarom zelf moeten opdraaien
voor de kosten van deelname
aan een concours. Het grote
verschil tussen een concours en
deelname aan een taptoe is dat
op een concours muziekvereni
gingen zich meten met ande
ren. Zón dag kost je als vereni
ging al gauw 1000 gulden. Een
optreden of taptoe daarentegen
doe je op uitnodiging. Dat levert
gemiddeld 1000 gulden op. Het
is dan ook logisch dat de bands
eieren voor hun geld kiezen."
„Zes a zeven jaar geleden was
dit ondenkbaar', gaat Oudwater
verder. „Toen was het concours
van Rijnsburg de grootste in-
doorwedstrijd van Nederland.
Kwamen er 60 major ettenpelo-
tons en 120 bands. We moesten
het programma over twee da
gen en twee zalen uitsmeren.
Op zaterdag trokken we dan
2000 man publiek."
Dat fanfarebands en majoret
tes niet meer van deze tijd zijn,
gaat er bij beide heren niet in.
Piet Hemminga: „Een optocht
of een corso zonder levende
muziek is ondenkbaar. En op
het concours in Kerkrade ko
men ook nog steeds duizenden
mensen af.
Voor de Floraband is het con
cours niet van 'levensbelang'.
Oudwater: „We zijn er niet van
afhankelijk. We hebben een ge
zonde vereniging en omdat we
in de eredivisie optreden, heb
ben we genoeg te doen. Natuur
lijk spekte het concours wel de
kas van de club, maar de voor
naamste reden om het te orga
niseren was het plezier dat we
er in hadden. Volgend jaar gaan
we het gewoon weer proberen.
Dat zou de 25ste keer zijn. Het
zou jammer zijn als we die mijl
paal niet halen. Maar als de
bands niet komen, dan houdt
het op."
DEN HAAG «ANP
Het Haags Gemeentemuseum
gaat het 80 miljoen gulden kos
tende schilderij 'Victory Boogie
Woogie' van Piet Mondriaan
achter onbreekbaar glas ten
toonstellen. Deze maatregel
komt bovenop het aanstellen
van een beveiligingsbeambte
die het doek permanent gaat
bewaken.
Volgens museumdirecteur H.
Locher is het plaatsen van glas
een standaardprocedure voor
een schilderij van grote waarde.
Een woordvoerster geeft toe dat
door aspecten van lichtinval en
dergelijke als gevolg van het
glas het kijkgenot wel minder is.
Het plaatsen van glas heeft
volgens de zegsvrouw niets te
maken met de omstreden aan
koopgeschiedenis van het doek.
De Stichting Nationaal Fonds
Kunstbezit kocht het schilderij
voor 80 miljoen gulden na een
schenking van De Nederland-
sche Bank (DNB). De stichting
geeft het werk in permanent
bruikleen aan het Haags Ge
meentemuseum, maar heeft
door de aankoop niet veel geld
meer in kas om op andere ma
nieren bij te dragen aan de Ne
derlandse kunst.
Omdat deze gang van zaken
nogal wat beroering veroor
zaakte, zou de Mondriaan nega
tieve gevoelens kunnen oproe
pen bij sommige bezoekers,
maar volgens het museum is
dat niet de reden van het plaat
sen van glas. Over de gang van
concertgebouw
Concertgebouwplein 2-6.Telefoon 671 83 45
c Meestcrpiamsten: Mil
het muziektheater
Amstel 3. Telefoon 625 54 55. Agendalljn 551 81 00
zo 8,14.00 Uastprogrammering presenteert het Ensemble uit de paleizen
ma 9 nov van Pcliatan en Abianbase met een uniek programma van originele
20.15 uur Balinese dansen, begeleid door 2 gamelanorkesten. Voor de voor
zaken zijn onder meer Kamer
vragen gesteld. 'Victory Boogie
Woogie' is vanaf 29 oktober
voor het publiek te zien.
KINDERBOEKENWEEK
ACTIVITEITEN
Toon Teilegen
signeert
Toon Teilegen, schrijver van hel Kinder
boekenweekgeschenk 1998, signeert...
wyitfirmap
Rijm en Rap
middag in het kader van de
BGN Rijm en Rap-wedstrijd
Kasper van Duyn, rapper
Karin Klebe, liedjesschrijfster
Christiaan van Tol, dichter
vertellen over hun werk, beantwoorden
vragen en geven advies.
Begane Grond, Breestraat 93 Leiden
