Kloof tussen
arm en rijk
steeds groter
Vrede in Congo is nog ver weg
"Kijk
het is
•uitse politiek weet geen raad met economische stagnatie
Buitenland
irr geeft Clinton
m inzage in rapport
Lebed wil
Rusland uit
crisis halen
Woelig Zuidoost-Azië
Ex-wapeninspecteur: 'Irak
heeft drie atoomwapens'
iSDAG 9 SEPTEMBER 1998
jQ^ia wereldkampioen executeren
r TTT» China heeft vorig jaar zeker 1.876 mensen geëxecuteerd,
jan de rest van de wereld bij elkaar. Dit schrijft de men-
.;htenorganisatie Amnesty International in een vandaag
jenen rapport. Iran, het land waar na China de meeste
worden voltrokken, executeerde 143 mensen.
i6 er N.-Korea eet voedselhulp op
igton Voedsel dat de Europese Unie naar het door hon
)od getroffen Noord-Korea heeft gestuurd, wordt verdeeld
'soldaten. Dat heeft Mark Kirk, medewerker van het Ame-
ise Huis van Afgevaardigden, gisteren gezegd. Kirk bezocht
1-Korea vorige maand. Hij zegt zijn bewering te baseren op
^aarnemingen.
j! ners richten bloedbad aan
i4 Ai Twee tieners hebben maandagavond een bloedbad
Is richt in Aurora, een voorstad van de Amerikaanse stad
is »r. Nadat ze vijf mensen hadden doodgeschoten, schoot
7 (n de twee jongens de andere dood, aldus de politie. De
pende jongen (17) is gisteren aangeklaagd wegens zesvou-
53 noord. Zijn motief is nog onbekend.
ie uwe arrestatiegolf in Myanmar
in_i Het militaire bewind in Myanmar (Burma) heeft op-
r 110 oppositieleden opgepakt. Daarmee is het aantal ar-
ies in de afgelopen drie dagen op 220 gekomen. Eenderde
eze groep bestaat uit parlementariërs die na de verkiezin-
in 1990 in de volksvertegenwoordiging kwamen. Dit heeft
tonale Liga voor Democratie, de partij van oppositieleid-
ung San Suu Kyi, gisteren bekendgemaakt.
en slaan om: 200 doden
li Op het Afrikaanse Kivu-meer zijn zeker 200 mensen om-
7 nen doordat twee boten die teveel passagiers vervoerden
5 is een storm kapseisden. Dat heeft een radiozender in het
7 olese Bukavu gisteren gemeld. Slechts twintig mensen
6 [efden het ongeluk.
ïkauto explodeert: 53 doden
7 tULO» Op een snelweg in Brazilië zijn gisteren 53 inzitten-
5 hn twee bussen om het leven gekomen toen vlakbij een
uto verongelukte en explodeerde. Tientallen andere men-
takten gewond. Het ongeluk voltrok zich op een snelweg in
jurt van Araras, ongeveer 180 kilometer ten noordwesten
ao Paulo. De tankauto vervoerde 26.000 liter diesel en
9 liter benzine.
jeriaanse activisten vrijgelaten
1 Nigeria heeft twintig activisten van de Ogoni-minderheid
70 laten. Ze zaten sinds 1994 gevangen. Ze waren net als de
1 terechtgestelde schrijver Ken Saro-Wiwa gearresteerd op
7 tuldiging van de moord op vier stamhoofden die op de
waren van wijlen dictator Abacha. Een rechtbank in de
7 Port Harcourt stelde de activisten maandag op vrije voeten,
3 srd gisteren bekend.
Buurlanden trekken hun troepen het liefst snel terug
ier de president, blijf uit de buurt van onze dochters'. Betogers die
:e affaire rond Monica Lewinksy hun buik vol hebben van de
:<aanse president Clinton posteerden zich gisteren in Silver Spring
ind) bij een school. Clinton bracht een bezoek aan de school.
foto ap» ron edmonds
het Starr-rapport moet het Con
gres beoordelen of een proce
dure moet worden gestart om
Clinton af te zetten.
Meer tegenwind voor de pre
sident kwam gisteren van mi
nister van justitie Reno. Zij gaf
opdracht tot een vooronderzoek
naar de financiering van Clin
tons verkiezingscampagne in
1996. Over negentig dagen be
slist Reno of er aanleiding is een
onafhankelijk aanklager op deze
zaak te zetten. De vraag is of
Clinton meer geld aan televi
siespotjes heeft uitgegeven dan
wettelijk is toegestaan.
lIGTON Rtr-AFP-ANP
[flerikaanse president Clin-
itijgt het rapport van onaf-
'jlijk aanklager Kenneth
over de Lewinsky-zaak
ip zien voordat Starr het
jfiet Congres stuurt. Dat
,Starr gisteren laten weten,
igens twee tv-stations gaat
Jnehonderd pagina's dikke
ifa over Clintons buiten-
iiijke escapades met Moni-
rjwinsky komende vrijdag
Jiet Congres. Het is dan
t parlement om te bepa-
het openbaar
gemaakt. Op grond van
nairobi frans van den houdt
correspondent
Het werd gisterochtend wel
aangekondigd, maar tot een be
stand in Congo heeft de topont
moeting in Zimbabwe uiteinde
lijk toch niet geleid. De Congo
lese rebellen vertikken het de
wapens neer te leggen. Wel
werd tijdens het vredesberaad
duidelijk dat Rwanda, Uganda,
Zimbabwe en Angola de strijd
zo snel mogelijk willen beëindi
gen. Morgen wordt hierover op
nieuw beraadslaagd in de
Ethiopische hoofdstad Addis
Abeba.
Voorlopig is vrede in Congo
nog ver weg. Het wantrouwen
tussen het regime van president
Kabila en de rebellen is gisteren
alleen maar groter geworden.
Als de omringende landen be
sluiten hun troepen uit Congo
terug te trekken, dan is het zeer
de vraag of Kabila en rebellen er
ooit in slagen een politiek com
promis te bereiken.
Congo's tweede rebellie in
twee jaar heeft een totaal ander
verloop dan de eerste. Toen
Rwanda en Uganda enkele
maanden geleden besloten dat
het tijd werd voor een machts
wisseling in Kinshasa, hadden
ze ongetwijfeld een snel succes
in gedachten. Het liep echter
anders. Buurlanden schoten de
belaagde Kabila te hulp.
De eerste die inzag dat hij zijn
hand dit keer behoorlijk heeft
overspeeld, was Uganda's presi
dent Museveni. Hij begreep dat
zijn elite-troepen in west-Congo
geen kant meer op konden als
gevolg van militair ingrijpen van
Zimbabwe en Angola. Museveni
liet weten dat hem nu een di
plomatieke oplossing van het
conflict voor ogen staat. Ook
Rwanda moest bakzeil halen.
De Rwandese regering vroeg
Zimbabwe om gevangen geno
men Rwandese soldaten goed te
behandelen.
Bovendien viel de diplomatie
ke steun van Zuid-Afrika voor
Rwanda en Uganda weg. In eer
ste instantie keerde de Zuid-
Afrikaanse president Mandela
zich tegen Zimbabwe en Ango
la, omdat ze Kabila te hulp wa
ren geschoten. Maar vorige
week maakte Mandela een
draai van 180 graden. Landen in
de regio, zei hij, hebben alle
recht om de Congolese leider te
helpen. Al met al is Congo voor
Uganda en Rwanda een wes
pennest geworden.
Ook de landen die Kabila
steunen, zijn het meest gebaat
bij een snelle diplomatieke op
lossing van het conflict. Geen
van hen kan zich een langduri
ge militaire interventie in Con
go veroorloven. De Angolese re
gering heeft de handen vol aan
een dreigende burgeroorlog in
eigen land, terwijl Zimbabwe
kampt met grote economische
en politieke problemen. Deze
landen alsmede Namibië, dat
Kabila eveneens steunt wil
len het liefst hun troepen snel
uit Congo terugtrekken.
Ze zullen dat echter alleen
doen als ook Rwanda en Ugan
da uit Congo vertrekken. Maar
die landen blijven volhouden
dat geen van hun soldaten mee
vecht met de Congolese rebel
len en dat er dus niets terug te
trekken valt. Dat hun legers in
oost-Congo uitvalbases hebben
om hun 'eigen' rebellen te be
strijden Interahamwe uit
Rwanda en het Verenigd Demo
cratisch Front uit Uganda is
volgens Rwanda en Uganda een
verhaal apart. Daarom willen ze
die bases in Congo handhaven.
De vraag is nu wat de Congo
lese rebellen doen, wanneer
buitenlandse troepen inderdaad
uit Congo zouden worden te
ruggetrokken. Het valt aller
minst uit te sluiten dat ze dan
met hernieuwde energie tegen
Kabila's regeringsleger ten strij
de trekken. Waarnemers wijzen
erop dat de rebellen zijn begon
nen met de opbouw van een
nieuwe uitvalsbasis in buurland
Congo-Brazaville. Van daaruit
kan in de toekomst een tweede
aanval op Kinshasa worden ge
lanceerd.
MOSKOU DPA-Rtr-AFP-GPD
Als de toestand in Rusland ver
der verslechtert, wil gouverneur
Lebed van de Siberische provin
cie Krasnojarsk zijn
'verantwoordelijkheid nemen'.
De oud-generaal heeft dat van
daag verklaard. Lebed zegt zo
nodig bereid te zijn in te grijpen
om Rusland uit de crisis te ha
len. Hij liet in het midden of hij
dan premier of president wil
worden.
Het parlement heeft kandi
daat-premier Tsjernomyrdin tot
tweemaal toe de voet dwars ge
zet. President Jeltsin heeft nog
steeds niet besloten of hij hem
ook voor de derde keer aan de
Doema zal voordragen. Jeltsins
woordvoerder liet dat vanoch
tend weten. In Moskou wordt
steeds openlijker gespeculeerd
dat de president Tsjernomyrdin
misschien laat vallen. Minister
van buitenlandse zaken Pri
makov en burgemeester Ljoezk-
ov van Moskou lieten gisteren
weten dat zij in elk geval geen
premier willen worden.
Dag na dag stijgt de nood in
het land hoger. In diverse gebie
den en semi-autonome deelre
publieken van de Russische Fe
deratie hebben gouverneurs de
noodtoestand uitgeroepen,
hoewel alleen 'de president
daartoe het recht heeft. Andere
regionale leiders dreigen even
eens het heft in eigen hand te
nemen.
De Russische patriarch Alek-
sej de Tweede verzonk gisteren
in gebed voor de icoon van de
Heilige Maagd van Vladimdir,
die volgens de legenden Rus
land bij herhaling heeft gered in
tijden van hoge nood. „Het erg
ste wat de huidige politieke cri
sis kan brengen is een bloedige
burgeroorlog", zei het hoofd
van de machtige orthodoxe
kerk.
Intussen verloor de roebel
vandaag opnieuw terrein. De
waarde zakte tot bijna 22 roebel
voor een dollar. De maandag af
getreden president van de cen
trale bank, Doebinin, zei dat de
bank in juli en augustus meer
dan achttien miljard gulden
heeft besteed aan mislukte in
terventies om de roebel te steu-
Phnom penh Cambodjaanse oproerpolitie heeft vandaag met geweld betogers weggejaagd bij het huis van
oppositieleider prins Norodom Ranariddh en bij de Amerikaanse ambassade in Phnom Penh. Een boeddhisti
sche monnik overleed nadat hij door een politiekogel was getroffen. Een onbekend aantal betogers werd ge
arresteerd (foto). Soortgelijke taferelen speelden zich vanmorgen af in Surabaya, de tweede stad van Indone
sië. Studenten die het aftreden van president Habibie eisen, raakten daar slaags met de politie. Habibie bracht
vandaag een bezoek aan Surabaya. foto reuters chor sokunthea
heeft alles om klassiek te wor-
»Hoe is het mogelijk", schreef het Ameri-
e Blad Newsweekvorig jaar verbijsterd over
uitse economie. „Vier miljoen werklozen,
je kunt op zondag nergens melk kopen."
uitse economie is verstard. De vroeger zo
,s reus heeft tegenwoordig lemen voeten,
i mens lijkt bij machte daarin verandering
isngen.
jj«peter van nuusenburg
ijuitse economie staat er niet best voor. Al-
omdat de conjunctuur momenteel meezit,
jiet nog wat. De groei kan volgens sommige
fts de laatste maanden van dit jaar oplopen
sen kleine drie procent, de werkloosheid
in het oosten van het land vooral dank zij
verschaffingsprogramma's. Er zijn meer dan
ïiljoen vacatures en de ondernemingen in-
anfiren weer. Ons beleid werkt, roept bondskan-
Kohl. Op 27 september zijn er immers ver-
sociaal-democratische uitdager, Gerhard
)der, heeft een geheel eigen verklaring voor
—•pleving: het vooruitzicht dat hij'het roer bin-
N tort van Kohl overneemt. Dat Schröders ei-
^T>PD het aantrekken van de conjunctuur een
vuur' heeft genoemd, is de lijsttrekker kenne-
ergeten.
Nl^de heren kloppen zich ten onrechte op de
3A=t In werkelijkheid is de opleving vooral te
-'Gfcen aan de export. Daarmee-gaat het goed
50 Mat de mark momenteel vrij zwak is en door-
9ode vakbeweging de laatste jaren loonmatiging
heeft betracht.
Het aandeel van de politiek is
eigenlijk te verwaarlozen. De be
zuinigingen op het ziektegeld, de
herziening van het pensioenstel
sel en de versoepeling van het
ontslagrecht, allemaal vallen ze
onder het hoofdstuk 'te weinig
en te laat'. En de SPD heeft zelfs
beloofd deze 'asociale' maatre
gelen te zullen terugdraaien als
ze mag regeren.
De bondsregering heeft de af-
gelopen jaren maar één hervor-
ming voorgesteld die die naam
ten volle verdient. Maar de verla
ging en vereenvoudiging van de
belastingen strandden op het nein van de SPD,
die in de Bondsraad, de Eerste Kamer, de meer
derheid heeft.
Dat alles stemt niet vrolijk. Duitsland lijdt aan
vrijwel alle kwalen van een verkalkte verzorgings
staat: te veel bureaucratie, te hoge lasten, een
vastgelopen arbeidsmarkt, te hoge loonkosten,
vergrijzing, een starre vakbeweging, een subsidie
cultuur en dat vooral een diep gewortelde
achterdocht jegens verandering en vernieuwing.
Veertig jaar geleden won de toenmalige kanselier
Konrad Adenauer (CDU) de verkiezingen met de
slogan 'Geen experimenten'. Sindsdien is dat de
nationale lijfspreuk geworden.
Met grote regelmaat laten kranten en televisie
zien hoe andere landen hun haperende motor
weer op toeren hebben gekregen. Het Nederland
se model wordt vaak de hemel in geprezen, net
VERKLE^IiMSEN
als het Zweedse, het Oosten
rijkse en het Nieuw-Zeeland-
se. Maar net zo vaak wordt er
aan toegevoegd dat 'het bij
ons niet werkt'. Waarom niet?
Die vraag wordt eigenlijk nooit
bevredigend beantwoord.
Duitsers zijn uiteraard niet
dommer of kortzichtiger dan
Nederlanders, Zweden, Oos
tenrijkers of Nieuw-Zeelan-
ders. Maar het overwinnen
van mentale blokkades kost ze
kennelijk meer moeite.
Van Kohls CDU en Schrö
ders SPD heeft de kiezer die
wel beweging wenst, weinig te
verwachten. Kohl is in de zestien jaar dat hij re
geert de belichaming van de stagnatie geworden.
Zijn 'kroonprins', fractievoorzitter Wolfgang
Schauble, heeft wat meer dadendrang, maar het
is de vraag of hij zijn partijgenoten kan bewegen
tot het open zetten van de ramen. De christen
democraten zijn, verwend door het Wirtschafts-
wunder, eigenlijk een sociaal-democratische par
tij van de oude stempel geworden, die de onbe
taalbaar geworden verzorgingsstaat met hand en
tand verdedigt.
Bij de SPD is het niet veel anders. Het kernstuk
van Schröders programma is het 'bondgenoot
schap voor arbeid', een permanente ronde-tafel-
conferentie van regering, vakbeweging en werk
gevers. Daarmee wil hij de werkloosheid te lijf
gaan. Op zichzelf geen slecht idee. maar de werk
gevers hebben al gedreigd dat ze niet meedoen
als Schroder doet wat hij heeft aangekondigd, na
melijk de hervormingen van de regering-Kohl te
rugdraaien.
Van de kleinere partijen de Groenen, de li
berale FDP en de (post)communistische PDS
kunnen alleen de liberalen aanspraak maken op
economische competentie. Hun voorstellen be
helzen veel minder staat en veel meer markt. On
afhankelijke deskundigen zien daarin het beste
recept tegen de Duitse artritis. De FDP heeft als
'partij voor de rijken' echter een imagoprobleem
en zij moet bij elke verkiezing voor haar leven
vrezen. De Groenen zijn, ondanks de aanwezig
heid van enkele bekwame financieel-economi-
sche specialisten, nog steeds meer een actiegroep
dan een geloofwaardige regeringspartij. En de
PDS denkt de oplossing nog steeds tussen de
mottenballen van de plan-economie te vinden.
De meeste kiezers hebben volgens de peilingen
een voorkeur voor een grote coalitie van CDU en
SPD. De voorstanders daarvan denken dat zo'n
monsterverbond in staat is om de noodzakelijke
hervormingen aan het publiek te verkopen. De
tegenstanders zien geen reden voor dat optimis
me. Zij vrezen dat zo'n coalitie een verbond van
stilstand wordt. Bovendien bestaat dan de kans
op een weinig aanlokkelijk neveneffect. Van 1966
tot 1969 werd Duitsland al eens geregeerd door
een grote coalitie. In de Bondsdag bestond daar
tegen geen oppositie van betekenis. Het was ook
de periode dat extreem-rechts met veel succes
aan de weg timmerde. Niemand zit te wachten
op een herhaling van die geschiedenis.
UNDP-rapport schetst 'schandaal'
De kloof tussen arm en rijk wordt steeds groter. Bijna de
helft van de wereldbevolking, zo'n 2,7 miljard mensen,
moet het doen zonder basisvoorzieningen als schoon
drinkwater en medische zorg. De rijkste 1,2 miljard men
sen (20 procent) beschikken over 86 procent van alle
voedsel, onderwijs en andere levensbehoeften. Dat staat
in een vandaag in Den Haag gepresenteerd rapport van
de UNDP, de ontwikkelingsorganisatie van de Verenigde
Naties.
oen haag gpd
Momenteel wordt wereldwijd
zes keer zoveel geconsumeerd
als in 1950. Nog nooit werd zo
veel uitgegeven aan voedsel,
energie, onderwijs, vervoer,
communicatie en ontspanning.
Omdat tegelijkertijd gezond
heidszorg, onderwijs en nieuwe
technologieën toegankelijker
zijn, leven mensen langer en
hebben ze een grotere persoon
lijke vrijheid.
Maar de toenemende wel
vaart is zeer ongelijk verdeeld,
zo blijkt uit het Human Deve
lopment Report. „Een kind dat
in het Westen wordt geboren,
zal gedurende zijn leven even
veel consumeren, verspillen en
vervuilen als vijftig kinderen in
een ontwikkelingsland. Maar
degenen die het minst consu
meren, hebben wel het meeste
te lijden van wereldwijde
milieuverontreiniging", aldus
het rapport.
Terwijl de rijkste 20 procent
van de mensheid 86 procent
van de particuliere consumptie
voor haar rekening neemt, con
sumeert de armste 20 procent
slechts 1,3 procent van het to
taal. De 1,2 miljard rijkste men
sen eten 45 procent van alle vis
en vlees, verbruiken 58 procent
van alle energie en 53 procent
van de fossiele brandstoffen
(olie, gas, kolen). Ze verbruiken
84 procent van alle papier, be
zitten 87 procent van alle voer
tuigen en zijn verantwoordelijk
voor 53 procent van de uitstoot
van kooldioxide (C02).
Aan de andere kant van het
spectrum staan de armen.
Schoon drinkwater is voor 1,4
miljard mensen niet weggelegd,
1,1 miljard heeft geen behoor
lijk huis, voor ruim negenhon
derdmiljoen mensen is gezond
heidszorg niet beschikbaar en
20 procent van de kinderen in
Canada beste
woonplaats,
Nederland 7de
NEW YORK Rtr
Canada is het beste land om
te wonen. Op de vandaag ge
publiceerde landenindex van
de Verenigde Naties staat
Nederland op de zevende
plaats. Bij de samenstelling
van de lijst is rekening ge
houden met de algemene ge
zondheid van de bevolking,
het niveau van onderwijs, de
gemiddelde levensverwach
ting en het inkomen per in
woner.
Canada, Frankrijk, Noor
wegen, de Verenigde Staten,
IJsland en Finland bezetten
de plaatsen één tot en met
zes. Nederland staat zeven
de. Japan achtste. De ge
bruikte gegevens stammen
uit 1995. De lijst is bedoeld
om te tonen dat de kwaliteit
van het leven niet alleen af
hangt van de economische
groei. Zo zijn de oliestaatjes
Koeweit en Brunei in verhou
ding tot hun inkomsten laag
geëindigd. Deze landen zijn
er volgens de VN niet in ge
slaagd de economische voor
spoed om te zetten in betere
levensomstandigheden voor
hun bevolking.
ontwikkelingslanden is onder
voed en komt niet verder dan
vijfjaar lagere school.
„Overvloedige consumptie is
geen misdaad", zegt UNDP-di-
recteur Speth, „maar het is
schandalig dat de armen niet
voldoende kunnen consumeren
om zelfs in hun meest elemen
taire behoeften te voorzien."
tel aviv ad bloemendaal
ke militaire eenheden ze bewa
ken. Volgens Ritter hebben de
Veiligheidsraad en de Ameri
kaanse president Clinton een
verrassings-inspectie van de
kernwapens tegengehouden.
Ritter gaf er op 26 augustus
de brui aan als wapeninspec
teur in Irak. Zijn vasthoudend
heid irriteerde de Iraakse rege
ring al lang. Teleurgesteld stap
te hij op toen hij het idee kreeg
dat de Veiligheidsraad en de
Amerikaanse regering niet meer
tot het uiterste wilden gaan bij
het opsporen van Iraks wapens
voor massavernietiging.
correspondent
Irak verbergt drie technisch
complete kernwapens. Alleen
de noodzakelijke splijtstof ont
breekt. Dat schreef vanochtend
het Israëlische dagblad Ha'aretz
op grond van informatie van
William Scott Ritter jr.
Ritter is de Amerikaanse wa
peninspecteur die onlangs uit
het VN-inspectieteam stapte
dat de wapenarsenalen van Irak
onderzoek. Hij zegt dat het
Unscom-team weet waar de
bommen zijn verborgen en wel-
Nieuw. Zien wie er belt, met NummerWeergave.
Hen abonnement op de nieuwe dienst NummerWeergave
kost slechts f2,50 per maand. U kunt de dienst aanvragen bij
0800-0429. Het enige dat u verder nodig hebt, is een voor
NummerWeergave geschikt display. Bel voor meer informatie
gratis 0800-0402.
<8>
altijd dichtbij
