Pas op de
kinderoppas
'Je gaat toch niet schieten op je eigen volk?'
Buitenland r
De voorpost
DONDERDAG 3 SEPTEMBER 1998
OPA Deutsche Presse Agentur CPD Geassocieerde Pers Diensten RTR HQ£
Opnames maken met een verborgen video-camera, opa's
en oma's die vanachter de struiken mee helpen spione
ren. De kinderoppas in België is verdacht. 'Pure hetze',
briest de Bond van Grote en Jonge Gezinnen, tevens de
belangrijkste leverancier van babysitters in Vlaanderen.
'Seksueel misbruik komt voor, maar het is meestal on
schuldig. We moeten niet dramatiseren'. Opmerkelijke
geluiden uit het land van Dutroux.
brussel marc peeperkorn
correspondent
Het pand aan de Brusselse
Troonstraat oogt even anoniem
en afgetrapt als ieder ander
kantoor in de binnenstad. Niets
aan de buiten- of binnenkant
verraadt dat hier de machtigste
lobbyclub van België zetelt: de
Bond van Grote en Jonge Ge
zinnen. Met 330.000 huishou
dens als lid - twintig procent
van de Vlaamse bevolking - is
de Bond als een 'ANWB' voor
kroostrijk Vlaanderen. „Wij zijn
een pressieclub. Dankzij ons
behoort de kinderbijslag in Bel
gië tot de hoogste ter wereld."
Een formidabele prestatie, die
iedere ouder maandelijks via de
bank in dank aanvaardt. De gi
rale gulheid heeft evenwel niet
kunnen voorkomen dat het
werk van de Bond, net als zijn
huisvesting, bezoedeld is ge
raakt. Met zijn 17.000 kinderop
passen - de grootste centrale
van België - zit de Bond in het
verdomhoekje sinds twee jaar
geleden de Dutroux-affaire los
barstte. „Het wantrouwen is
enorm tegenover iedereen die
met kinderen te maken heeft",
beaamt Paul Muyldermans. Het
heeft zijn werk als hoofd
'kinderoppas' van de Bond er
zeker niet leuker op gemaakt.
Direct na de arrestatie van
Dutroux in het najaar van 1996
kelderde de vraag naar manne
lijke babysitters met ruim vijftig
procent. En net nu dit effect een
beetje wegebt, dient de volgen
de schokgolf zich aan: de
stroom voorpaginaberichten
van de afgelopen maanden over
de 'shaken baby's' van de Britse
aupair Louise Woodward en
haar Amsterdamse collega Cori-
na Peeze. De paniek bij de ou
ders doet zich voelen, bevestigt
Muyldermans. „Vóór Dutroux
was het zeer, zeer uitzonderlijk
dat men zijn oppas liet bespie
den. Het laatste anderhalf jaar
heb ik al vijf meldingen gekre
gen van opnames met een ver
borgen videocamera. Verme
nigvuldigt u dat gerust met tien
om het werkelijke aantal te be
naderen."
Wordt de babysit binnenshuis
nauwgezet gadegeslagen, ook
buiten laat de ouder niets meer
aan het toeval over. Heel wat
kinderoppassen van de Bond
weten zich inmiddels, op weg
naar de speeltuin, geschaduwd
door een opa, oma of goede
buur. Als volleerde spionnen
sluipen deze krasse knarren
mee achter hagen en geparkeer
de auto's, om ieder risico op
misbruik of mishandeling te
voorkomen. „Babysits, scouts,
leraren, allemaal zijn ze ver
dacht", moppert Muyldermans.
„Op zich vind ik een zekere
achterdocht niet slecht. Zeker
niet als een kinderoppas voor
de eerste keer komt. Maar dit is
pure hetze. De vijf meldingen
over opnames met verborgen
camera's die wij kennen, heb
ben niets onoirbaars aan het
licht gebracht."
Daarmee is niet gezegd dat
een babysit van de Bond altijd
oké is. Vorig jaar kwam er één
melding van diefstal door de
oppas. „Het betrof hier lingerie
here
Ihet
5 call
kracht. „Verkracht in de jgsra;
sche zin van het woord ftoei
verstaan. Hij heeft zijn virt nu
haar vagina gestopt", nuafdeli
Muyldermans. „Zelfs de pft. D<
ater van de rechtbank ze van
het meisje er geen nadejaagc
chamelijke of geestelijke jrn d
gen van over heeft geho
Dan vind ik op mijn beiip j
die ouders misbruik makfeu
de hetze in dit post-PiDEN
tijdperk. vorij
Spelletje
De Bond heeft geen enkefJJ y
mineel' in dienst, vei|.s y(
Muyldermans. De 17.OOO214
schreven oppassers zijn Lse j
noeg allemaal scholier^vjan
studenten die voor watje[1£
vijf gulden per uur, vandc
zoveel Nederlandse geL_
een beroep op ons doen'tN
vrije avond opofferen,
soms zit daar een jongenESUA
met zijn eigen seksualiteit-1
knoop ligt. Omdat aan d*e a;
met kinderen een zekere <Taa
vastzit, kan zo'n jongeif"1?
experimenteren. Het kind
op haar beurt soms ontfren-
het spelletje mee. Let i|
keur dit geenszins goed^^
laten we het ook niet 1
Muyldermans beseft alppij
ander dat zijn achterban hoj
maar heel familiaal Vlaaenwi
- hem deze milde toon ivooi
dank zal afnemen. De 'Jg-Ar
oppasser' blijft er onbeoper
onder. „Wij proberen de; toe
tot hun werkelijke propokent
herleiden. Het is niet de ger
ling van de Bond misstante 01
vergoelijken, we willen d«t ni
toon leggen waar hij
moet worden." 1
Helemaal ongevoelig \K01
onrust onder de leden A
Bond echter niet. Uit 'wekj^j~
pen eigenbelang' - -.hefeWi
van nieuwe schadeclaims,g.r
denkbeeldig" - is de sele<^voc
nieuwe kinderoppassers e
aangescherpt. Daarnaas|tecj'
den er cursussen verzorg
der meer over erotiek en rtt.
aliteit van kinderen. „De fj
zou geen probleem 1
waar Vlaanderen wakkfraJ'
ligt, maar het is helaas I
Het beste wat de oudeqjjl
nen doen is bij de
aankloppen. Wij geven giLL^
rantie dat er niks mis is ipml
ze oppassen. Maar buifvor
Bond loop je een groter rien c
Alexander Münninghoff spreekt met Neder
landse topdiplomaten over hun ervaringen
tijdens een belangrijke gebeurtenis in hun
toenmalige standplaats.
De Iraanse hoofdstad Teheran
ontwikkelde zich in de jaren
zeventig tot een mondain
centrum van het Midden-
Oosten. Stimulator was sjah
Mohammed Reza Pahlevi. Als
pion van de Amerikanen
ontwikkelde de 'sjah van
Perzlë' zich in de Koude
Oorlog tot een betrouwbare
waakhond aan de zuidflank
van de USSR.
In het begin van de jaren
zeventig beleefde Iran een
geweldige 'boom' toen de
sjah eigenmachtig besloot de
olieprijzen te verviervoudigen.
Het land haalde daardoor per
dag voor zo'n slordige 400
miljoen gulden uit de grond.
Dat geld kwam voornamelijk
ten goede aan buitenlanders
en een kleine groep
'nouveaux riches'. Die
creëerden een subcultuur vol
weelde, drank, gokken,
prostitutie en drugs.
Iraanse volk verzette zich
tegen al die weelde, daartoe
aangespoord door zijn
geestelijke leiders, de
ayatollahs en de mullahs. Een
van hen, de in 1964
verbannen Roehollah
Khomeini, voerde vanuit het
buitenland een ware hetze
tegen de sjah. De groeiende
protesten leidden uiteindelijk
in 1978 tot het aftreden van
de sjah. Khomeini keerde
terug, verwelkomd door een
uitzinnige miljoenenmassa,
en nam de macht over.
Toen ik in 1977 in Teheran aankwam, was de
verwesterlijking van het land in volle gang. Ie-
dereen had het vooral erg druk met het promo-
ten van de handelskansen van zijn eigen land.
Het was een komen en gaan van zakenlieden
en regeringshoofden. Nederland was bijvoor
beeld in een hevige concurrentie verwikkeld
met Duitsland voor de levering van twaalf fregatten. Een
miljardenorder die, gezien de latere revolutie, gelukkig
niemand heeft gewonnen. Zo had je wel meer mega-deals:
fly-overs, havenemplacementen, kerncentrales, een me
tronet, noem maar op.
Het deel van Teheran waar wij woonden lag op 1.800 me
ter hoogte, in de bergen. Een van oudsher welvarende wijk
waar ook veel nieuwe rijken waren komen wonen. Er heer
ste immense rijkdom. De Perzische vriendinnen van mijn
vrouw zeiden wel eens: 'Anne Marie, ga je mee naar Parijs,
dan gaan we naar Dior en naar de kapper en zijn we over
twee dagen weer terug.' Wij konden dat niet betalen, maar
dat zeiden we natuurlijk niet. Dat zouden ze niet hebben
begrepen, ze waren zó rijk. Dus hadden we toevallig ande
re dingen te doen. Maar zij gingen wél. Er was ook een
druk sociaal leven met veel cocktailparty's. Het ging er
luxueuzer aan toe dan normaal op dat soort gelegenhe
den. Zo lagen er bij de tuinpartv's kostbare tapijten op het
gazon.
En je had projecten zoals het eiland Kish, een speciaal pa
radijs voor de uitverkorenen. De dames lagen daar in mo-
nokini en er werd zwaar gegokt in het casino. Dat ging al
lemaal dwars tegen de islamitische leer in natuurlijk. De
vliegtuigen waren soms zo zwaar beladen met taxfree al
cohol, dat ze nauwelijks van Kish konden opstijgen. De
prostituees kwamen uit Parijs over. Tien kilometer verder
op hetzelfde eiland liepen de v
masker op het gezicht. Dat wa
waren daar op Kish ook paleizen voor de sjah, voor zijn
zoon en voor de premier.
De sjah leefde op grote afstand v
en was verblind door megaloma
geloofsbrieven was een hele ceremonie. Je werd van tevo
ren geïnstrueerd door de chef protocol, in een grote zaal.
Die wees aan waar je moest stilstaan, waar je de eerste
buiging moest maken en waar de tweede. En daarna met
twee handjes de brieven aanbieden.
Populair was de sjah zeker niet. Hij verplaatste zich vrijwel
uitsluitend per helikopter en het volk juichte hem niet toe.
Maar dat hoorde erbij, misschien. In dat soort landen is de
vorst van een andere orde. iemand voor wie je bij wijze
van spreken op de grond gaat liggen als hij voorbij komt.
Toen de sjah op 16 januari 1979 het land verliet, kuste een
generaal vol overtuiging zijn schoenen.
Als we in de weekeinden tochtjes met de auto maakten,
zagen we hoe primitief het daar allemaal was. Er was dui
delijk sprake van twee werelden: die van ons en die van
hen. De Amerikanen waren van meet af aan door een te
nadrukkelijke aanwezigheid de gebeten hond. Er zaten
40.000 Amerikanen in Iran, dat had natuurlijk veel te ma
ken met wapenleveranties. Die Amerikanen gedroegen
zich Amerikaans, met totaal voorbijgaan aan de cultuur al
daar. Ze hadden eigen winkels, hun levensstijl was niet
aangepast, ze liepen met bermuda's en zo en er was Ame
rikaanse tv en radio. Het was te overheersend op een be
W. Campagne: „Op het laatst werd het heel bar. Ze gooiden met stenen over de muur van de ambtswoning en ze scho
ten door de tuinen heen. Wij gingen dan plat op het terras liggen". foto gpd maurice nelwan
paald moment.
Je kon niet goed aan de mensen merken wat ze er van
vonden. Met hen praten was vrijwel onmogelijk. Wij spra
ken geen Farsi en zij waren niet uit op toenadering. Het is
bovendien geen bijzonder vriendelijk volk, ze zijn arro
gant. Wij hebben altijd geprobeerd hen niet op hun ziel te
trappen. Mijn vrouw liep in de nadagen van het sjahregi
me in het centrum altijd met een chador om het hoofd, de
slip volgens voorschrift tussen de tanden. De chauffeur
moest rijden, dat mocht ze zelf niet doen. En er liep altijd
een bediende mee. want anders, zonder man naast haar,
werd er voor haar voeten gespuugd, ook al had ze een slui-
Onder invloed van de mullahs heeft de fanatieke, zeer ge
lovige massa die de straat beheerste uiteindelijk de hele
bestaande samenleving weggevaagd. Teheran was daar
een geschikt decor voor: een stad van vier miljoen men
sen, met een omvangrijk lompenproletariaat dat in ellen
dige omstandigheden woonde. De sjah was weliswaar for
meel ook de geestelijk leider van het land, maar dat kon
hij door zijn pro-westerse houding niet waarmaken. De
mullahs hadden zodoende vrij spel.
Op zeker moment waren er in de stad tanks en militairen.
En er was een avondklok. Maar er werd aarzelend opgetre
den en dat werkte contraproductief, vooral na de beruchte
Black Friday in september 1978, waarbij honderden doden
vielen. De sjah was bang voor de Amerikaanse president
Carter, die van de mensenrechten een beleidspunt maak
te. Hij riep dus haastig dat het leger zich voortaan moest
inhouden. Met als gevolg dat de mensen zich steeds min
der aan de avondklok stoorden en tegen de militairen zei
den: 'Je gaat toch niet schieten op je eigen volk?'. En dan
stopten ze een bloem in de geweerloop. Dat was op den
duur onhoudbaar en dan werd er weer geschoten en be
gon het hele spelletje weer van voren af aan.
Daarnaast had je de terreur van de Savak, de geheime po
litie. Er waren veel politieke gevangenen. We wisten van
het bestaan van de Savak en ook dat het er erg aan toe
szo,
ihet
assc
ging, maar wat er verder gebeurde wisten we niet. V^r
gen we dat de mensen doodsbang waren. Het was v.
soort Gestapo, functionerend in een verklikkersmaa
schappij. Wie potentieel een gevaar voor de sjah opl
de, werd opgepakt.
Eind 1978 was de situatie zo ernstig geworden dat itl
evacuatie werd begonnen. In januari kreeg je de grdUl
dus. Vrouwen en kinderen gingen als eersten weg. li
vrouw heeft onze dochter ook weggebracht. Er war« r%
scholen meer en het was gewoon niet meer veilig vtf-
buitenlanders. Bioscopen, drankwinkels, warenhui!
banken en auto's, alles wat met het westen te make,
werd aangevallen en in brand gestoken. Elke dag rer
naar kantoor. Onderweg werden we geregeld aangé
den door gewapende lieden, die meteen de loop vaPen
geweer door het raam staken. Dan zei de chauffeur?. n
de saffier van Nederland', de ambassadeur. En danPne.
ten we door. Wat die kerels wilden, weet ik niet. led
was vijandig. Alle buitenlanders waren vijand. '&er
Wij moesten zorgen voor de veiligheid van de Nedefn
se kolonie, die uit enkele duizenden personen bestoec J
We hebben toen walkie-talkies gekregen, waarmee!11 Vs
derling contact konden houden. Een blokhoofdensf 111
zoals in de oorlog. En op de ambassade had ik meejvei
met hoofden van bedrijven, waarbij we over de eval cc
plannen spraken. We zijn verschillende keren aangfPr
gaan slapen om direct weg te kunnen. We hadden 4 J
ons paspoort en een klein tasje klaarliggen. Het wei
het laatst ook wel heel bar. Ze gooiden met stenen r
muur van de ambtswoning en ze schoten door de tP
heen. Wij gingen dan plat op het terras liggen. 1 aP
Voordat de sjah vertrok had hij de sociaal-democra1T
Bachtiar tot premier benoemd. Die woonde bij ons1
straat. Dus je kreeg langstrekkende krijsende mass^Yei
onze deur, die met geweren schoten en wat niet al. e
een had wapens. Ze werden door de mullahs gediri)
De dag dat Khomeini in Teheran aankwam, 1 febru
1979, is er meteen over de radio gezegd: niet plundf|J'
want alles is toch van jullie. Er was geen politie me<
geen leger meer. Vlakbij ons was een politiebureau,
was iedereen weg. De papieren lagen gewoon op sPam
De politiebewaking van de ambtswoning was ook v
nen. euv
Toch is er niets gebeurd: het paleis werd niet aangffiet
Het is in het begin heel rustig gegaan. Ik heb dat al^coi
een wonder beschouwd. Toen waren de eerste Revi op
nary Guards er nog, keurige kerels die veelal in het In r
land hadden gestudeerd en Engels spraken. Die hainta
wapens en hielden orde. Maar dat heeft niet lang glin-
Onder Khomeini werden er comités opgericht, die|ant
lijk de macht overnamen en elkaar gingen bestrijdögei
gingen jacht maken op tegenstanders van het nieu? 0
wind en arresteerden op grote schaal aanhangers \pf
sjahregime. Allerlei mensen die wij goed hadden gd zc
en die bij ons aan tafel hadden gezeten of met wie i
stapjes hadden gemaakt naar de Kaspische Zee, wdedi
geëxecuteerd. Je zag hun foto's in de krant, met nabor
venlijf. Je kon zien dat ze eerst in elkaar waren A ge
geslagen. Hun nabestaanden wilden geen be- jppg
zoek, want dat zou hen alleen maar erger com- Een
promitteren. We konden niets voor die mensen A li
doen. Het was een gruwelijke terreur.
Het stoort Muyldermans dat
ook de rechterlijke macht zich
laat meeslepen door de
Dutroux-hetze. „Er is momen
teel sprake van extreem hoge
schadeclaims vanwege seksueel
misbruik. Echt buiten verhou
ding tot de opgelopen schade."
Exorbitante claims, buiten iede
re proportie? Is dat niet de om
gekeerde wereld, de Bond van
Grote Gezinnen die vraagtekens
foto cpd cees zorn
zet bij de hoogte van een rech
terlijke claim om kindermis
bruik te bestraffen? Allerminst,
meent Muyldermans, en zeker
niet als de Bond zelf betrokken
is bij een van de zaken.
De Bond hangt immers een
boete boven het hoofd van ruim
honderdduizend gulden. Smar
tengeld voor de ouders van een
zevenjarig meisje dat door een
babysitter van de Bond is ver
van de moeder des huizes",
weet Muyldermans. Seksueel
misbruik van de toevertrouwde
kleuters en peuters door de op
pas werd drie keer geconsta
teerd. Ook dit aantal mag echter
met tien vermenigvuldigd wor
den, erkent Muyldermans. „Ik
ben ervan overtuigd dat het
misbruik van hele kleine kinde
ren zelden aan het daglicht
komt. Omdat ze niet beseffen
wat er is gebeurd, en ze kunnen
het zeker niet vertellen."
Schadeclaims
Vermoedelijk gaat dertig keer
per jaar een kinderoppas ver
over de schreef, bijna altijd een
jongen. Op een totaal van
200.000 keer babysitten is dit
0,015 procent, weten ze bij de
Bond van Grote Gezinnen.
Muyldermans: „We moeten niet
dramatiseren. De gevallen die
wij kennen, zijn vrij onschuldig.
Het ging om jongens van zes
tien, zeventien jaar die op een
onbewaakt moment met hun
handen niet van een klein meis
je konden afblijven. Er is geen
sprake geweest van verkrach
ting, er is geen onmiddellijk li
chamelijk letsel toegebracht.
Hoewel de aanrakingen op zich
natuurlijk al erg genoeg zijn."
De Dutroux-affaire heeft het werk van de kinderoppas in België er niet prettiger op gemaakt.
Belgische gezinsbond hekelt bespioneren van babysitters
