Milosevic akkoord met
voedselhulp in Kosovo
Aung San Suu Kyi weet dat ze uiteindelijk wint
Buitenland
'Apartheidsregime
beschermde Mandela'
Clinton belooft volledige
en 'eerlijke' verklaring
Scheuren in mijnschacht vertragen redding
hr™ I ijdens onze verbouwing gaat uw vakantie gewoon door
ATERDAG 1 AUGUSTUS 1998
'Leven stamt uit de ruimte'
lijk de sleutel ontdekt van de basiscomponenten t
op aarde, aldus het vaktijdschrift Science. Astronoom Jeremy
Bailey uit Australië en Franse en Britse collega's lokaliseerden in
de grote Orion-nevel, waar talloze jonge sterren worden ge
vormd, sterke concentraties van een licht dat in een cirkel ver
deeld wordt. De astronomen zeggen dat basismoleculen van het
i, zoals aminozuren en suikers, door dit 'Orion-licht' zijn
omgevormd. Dat gebeurde ruim voordat ons zonnestelsel - vijf
miljard jaar geleden - ontstond. Kometen en/of meteorieten
hebben ze naar aarde vervoerd.
Hyundai zet 1.600 man op straat
i Ondanks massale protesten heeft het Zuid-Koreaanse
ancern Hyundai gisteren ongeveer 1.600 werknemers ont
slagen. Het gaat om werknemers die geen gebruik hebben ge
maakt van een aanbod om vervroegd met pensioen te gaan. De
afgelopen maand al kondigde Hyundai, de grootste autofabri
kant van het land, aan dat er ruim 2.600 mensen uit moeten
vanwege financiële problemen en moeilijkheden met de afzet in
eigen land. Duizenden werknemers houden sinds enkele dagen
het fabrieksterrein in Ulsan bezet.
Stichters bosbrand in Spanje gepakt
madrid De Spaanse politie heeft twee mannen gearresteerd die
ervan worden beschuldigd vorige week in het noordoosten van
het land een brand te hebben gesticht die 27.000 hectare bos en
struikgewas verwoest heeft. De twee worden er ook van verdacht
andere bosbranden te hebben veroorzaakt die de afgelopen da
gen uitbraken in de omgeving van Barcelona. Het kostte de
brandweer vijf dagen om de brand, die vorige week ten noord
westen van Barcelona uitbrak, te blussen.
'DB kende herkomst nazigoud niet'
frankfurt» Er is geen onomstotelijk bewijs gevonden, dat het
bestuur van de Deutsche Bank (DB) heeft afgeweten van de her
komst van goud dat de nazi's verkochten. Een onafhankelijke
e van vijf leden uit Duitsland, Engeland, Israël en de
VS, die de historie van verdwenen joodse tegoeden napluist, ver-
i moedt wel dat DB-topman Hermann Abs destijds iets gehoord
':-.y zou hebben. Hij had contacten met hoge functionarissen en wist
misschien dat het goud van slachtoffers van het regime kwam.
I DB, de grootste particuiere bank in Duitsland, kocht een procent
1 van het goud dat de nazi's via de Reichsbank verkochten.
oc" Kraanwater ondrinkbaar in Sydney
cha sydney Kraanwater in de Australische miljoenenstad Sydney is
tot nader order niet drinkbaar. Parasieten drongen door een fout
erde in de zuiveringscentrale de waterleiding binnen. De parasieten
rstrei veroorzaken hoogstens maagklachten, maar voor premier Carr
dal van New-South-Wales is het een blamage. Hij gaat er prat op dat
rdt fj Sydney de schoonste stad van wereld is en al bijna klaar voor de
Olympische Spelen in het jaar 2000. Carr wil dat de waterlei-
la dingsmaatschappij alle schade vergoedt. Het is voor het eerst
ran! dat Australië met dit soort drinkwaterproblemen kampt.
Wie
le,", Britten ratificeren landmijnverdrag
londen Groot-Brittannië heeft gisteren het internationale ver-
a 11€ drag tegen landmijnen geratificeerd. Het verdrag gaat in als
ïme! veertig van de 120 landen die het hebben ondertekend, het heb-
'aar ben geratificeerd. ,,We hebben onze belofte dat we bij de eerste
s' j veertig landen zouden horen, gehouden", zei de Britse minister
van buitenlandse zaken Robin Cook. De afgelopen weken stond
er extra druk op het Britse Hogerhuis om het verdrag goed te
keuren voor de sterfdag van de overleden prinses Diana op 31
augustus. Zij heeft zich ingezet voor de strijd tegen landmijnen.
órloj 4
Loodvrije benzine is in opmars
Brussel* Loodvrije benzine heeft de afgelopen jaren in de Eu
ropese Unie een enorme vlucht genomen. Volgens het Europees
bureau voor de statistiek is 76 procent van de brandstof die in
Europa wordt gebruikt, loodvrij. Daar staat tegenover dat vooral
de Grieken (53 procent meer), Portugezen (35 procent meer) en
Ieren (36 meer) steeds meer kilometers met de auto afleggen.
Ook in Nederland is het autoverbruik met 27 procent gestegen.
De uitstoot van kooldioxide is in zeven jaar gestegen met naar
schatting elf procent.
België lanceert telecard voor kinderen
Brussel België krijgt binnenkort een speciale telefoonkaart voor
kinderen. Op de telecard is er ruimte voor een nummer, waar
het kind terecht kan. De achterkant vermeldt het noodnummer
van het centrum voor vermiste kinderen, Child Focus. Het cen
trum heeft samen met telefoonmaatschappij Belgacom het ini
tiatief genomen voor de telefoonkaart. Het hoopt zo kinderen
beter te beschermen en te helpen. De kaart gaat tweehonderd
frank (elf gulden) kosten.
Hulpverleners kunnen naar vluchtelmgen in bergen
Noren en Zweden ruziën
over Ikea-gehaktballen
De Joegoslavische president Milosevic heeft gisteren on
der druk van de Amerikaanse gezant Christopher Hill de
garantie gegeven dat hulpverleners toegang krijgen tot de
duizenden etnisch-Albanese vluchtelingen in de bergen
van Kosovo. Ze kunnen dan voedsel, medicijnen en de
kens brengen.
pristina ap-Rtr-afptroepen het Bevrijdingsleger
van Kosovo (UCK) verdreven
van diverse sleutelposities.
Ondanks Milosevic' belofte
werd vanuit beide kampen be
richt over nieuwe incidenten.
Het Joegoslavische persbureau
Tanjug meldde dat acht et
nisch-Albanese 'rebellen' giste
ren zijn doodgeschoten toen zij
nabij Lipljane een aanval uit
voerden op de Servische politie.
Drie Servische politiemannen
zouden bij de aanval ernstig ge
wond zijn geraakt.
Bovendien heeft Milosevic in
een persoonlijk onderhoud toe
gezegd dat internationale waar
nemers de burgers terug naar
huis mogen begeleiden om te
voorkomen dat ze geïntimi
deerd worden door de plaatse
lijke Servische autoriteiten.
Volgens Hill heeft Milosevic
tegenover hem zijn belofte her
haald dat het zware Servische
offensief beëindigd is. De afge
lopen week hebben Servische
Albanese bronnen maakten
melding van hevige gevechten
langs de grens met Albanië. Ook
zou het dorp Junik, beschouwd
als rebellenbolwerk, nog altijd
omsingeld worden door Joego
slavische leger- en Servische
politietroepen.
Hill probeert gesprekken te
organiseren tussen Milosevic en
een etnisch-Albanese delegatie.
Woensdag had de speciale
Amerikaanse gezant in Kosovo
een drie uur durend onderhoud
met gematigde Albanese politici
en afgevaardigden van het UCK.
Na afloop zei Hill dat het UCK
belangstelling toonde voor on
derhandelingen, maar tegelij
kertijd had gezegd dat het een
week nodig had om te beslissen
of het akkoord zou gaan.
Een UCK-woordvoerder las
echter gisteren op de Albanese
televisie een verklaring voor
waaruit veel strijdlust sprak:
„Het Servische offensief zal het
UCK nooit op de knieën krijgen.
We zullen tot onze laatste adem
voor de overwinning vechten
tegen de Servische vandalen."
Inmiddels gaan hulpverleners
door met hun zoektocht naar
20.000 vluchtelingen in de heu
vels rondom steden waar on
langs strijd is gevoerd.
Hulpverleners van het VN-
Hoge Commissariaat voor de
Vluchtelingen (UNHCR) hopen
de vijfhonderd vluchtelingen
die donderdagmiddag in de
heuvels bij het UCK-bolwerk
Malisevo werden aangetroffen
uiterlijk vandaag van voedsel te
Noorwegén en Zweden heb
ben ruzie over de hoge invoer
rechten die Oslo heft op ge
haktballen en hotdogs die het
Zweedse concern Ikea aan zijn
vestigingen in Noorwegen le
vert. Ikea, dat in zijn 143 vesti
gingen over de hele wereld
traditionele Zweedse gerech
ten serveert, zegt dat door die
hoge rechten zijn gerechten in
Noorwegen vier maal zo duur
zijn als in Zweden. De Noorse
vestigingen krijgen in totaal
jaarlijks 25 ton gehaktballen
en 18 ton hotdogs aangele
verd.
Het woonwarenhuis heeft
gedreigd te stoppen met de
import van ongeveer 500 ton
zalm die het jaarlijks uit Noor
wegen haalt. In een open brief j
in de krant Dagens Indnstri
vraagt Ikea de Noorse regering
te hulp te komen en de invoer
rechten op te heffen.
Wouter Basson, de man die
chemische en biologische wa
pens maakte om tegenstanders
van het apartheidsregime in
Zuid-Afrika te vermoorden,
heeft gisteren ontkend dat de
regering Nelson Mandela wilde
vergiftigen. Volgens hem moest
hij juist zijn veiligheid verzeke-
Basson verscheen als laatste
getuige voor de Waarheidscom
missie in Zuid-Afrika, die van
nacht om 12 uur haar werk
zaamheden na twee jaar beëin
digde. Net als zijn baas, ex-pre
sident P.W. Botha, riskeerde hij
twee jaar cel door zijn constante
weigering mee te werken met
de Waarheidscommissie.
Basson, beter bekend als
'Dokter Dood', wordt gezien als
het brein achter Project Coast.
Het programma ruimde met
onvindbaar vergif tegenstanders
van de apartheid uit de weg,
maakte plannen om zwarten
onvruchtbaar te maken, en ont
wikkelde grote hoeveelheden il
legale drugs. De 48-jarige Bas
son, volgens collega's een we
tenschappelijk genie, werd om
ringd door een legertje advoca
ten, betaald door de Zuid-Afri
kaanse strijdkrachten.
Basson verklaarde dat hij in
de jaren tachtig samenwerkte
met deskundigen op het gebied
van chemische wapens uit on
der andere de vroegere Sovjetu
nie. Hij ontkende dat in zijn la
boratorium onderzoek werd ge
daan naar chemische sterilisa
tie.
Volgende maand staat Basson
terecht. Hij wordt beschuldigd
van het maken van duizend kilo
mandrax en duizend kilo xtc en
aanzetten tot moord en mede
werking aan een complot.
washington
Reddingswerkers bij de talkmijn ii
„Ik kijk uit naar gelegenheid om
te getuigen. Ik zal dit volledig en
eerlijk doen; ik wil dit graag
doen. Maar ik hoop dat u be
grijpt waarom ik in de tussen
tijd verder niet inga op deze
kwestie." Dat zei de Amerikaan
se president Clinton gisteren in
een commentaar op het onder
zoek naar zijn vermeende ver
houding met Monica Lewinsky.
Tijdens een plechtigheid in de
Rose Garden van het Witte Huis
was het voor het eerst in weken
dat Clinton zich uitliet over de
zaak. De speciale aanklager
Starr dagvaardde de president
om te verschijnen voor een
grand jury, die een vooronder
zoek doet om te bepalen of er
een strafproces moet komen.
De president beantwoordt op
17 augustus in het Witte Huis
vragen over zijn vermeende ver
houding met de voormalige
stagiaire Lewinsky.
Paula Jones tekende gisteren
hoger beroep aan tegen het se
poneren van haar rechtszaak te
gen Clinton. Volgens Jones
heeft Clinton haar toen hij gou
verneur van Kansas was naar
zijn hotelkamer laten brengen
en om orale seks gevraagd. Jo
nes eist dat zij ook de affaire-
Lewinsky bij haar hoger beroep
mag betrekken.
lassing-wenen
De reddingsactie voor de tien
vermiste mijnwerkers in het
Oostenrijkse Lassing stuitte gis
teren vlak voor een belangrijke
doorbraak weer op technische
problemen. Het boren van een
schacht moest worden gestaakt
toen de gewenste diepte van
130 meter bijna was bereikt. Bij
onderzoek met een minicamera
bleek dat er op 118 meter diepte
scheuren zitten in de stalen om-
manteling.
De schacht is door de druk
van het omliggende gesteente
en modder versmald. Ook
dreigt de schacht vol te stromen
met water en modder. „Dan
zou veertien dagen werk voor
niets zijn geweest", aldus de lei
der van de reddingsoperatie.
Gepoogd werd gisteravond de
scheuren te repareren.
Als de schacht op 130 meter
diepte is bereikt, moet nog over
een afstand van ruim tien meter
horizontaal door een ingestorte
mijngang worden geboord.
Daar ligt waarschijnlijk modder
door het mijnongeluk en moge
lijk ook materiaal van mijnwer
kers.
De reddingswerkers hopen
met een camera de bunkerach
tige ruimte te kunnen verken
nen waar zich mogelijk overle
venden bevinden van het
mijnongeluk op 17 juli. Als
overlevenden worden gevon
den, zal worden geprobeerd ze
met een 'zwemmende' robot te
voorzien van voedsel en water.
Als dat niet lukt, wordt een dui
ker naar beneden gestuurd.
De tien vermisten raakten in
gesloten toen ze op zoek waren
naar een 24-jarige collega, die
tijdens het ongeluk in de mijn
verdween. Georg Hainzl werd
tien dagen later op zestig meter
diepte levend aangetroffen door
andere reddingswerkers en ge
red.
Een kleinere boring naast de
noodschacht om zuurstof, wa
ter, voedsel en medicijnen te
kunnen aanvoeren, moest gis
termiddag op 55 meter diepte
worden gestaakt omdat de
boorkop te heet was geworden.
Later werden de werkzaamhe
den voortgezet. In het zieken
huis in Graz is alles gereed om
overlevenden te verzorgen.
Arts vergeet vaak ACE-remmer
Washington Rtr kreeg in de bijna 1.500 onder
zochte ziekenhuizen, aldus de
Universiteit van Californië.
ACE-remmers kunnen het
herstel van hartpatiënten ver
snellen. Uit een onderzoek van
de American Medical Associa
tion bleek vorig jaar al dat art
sen vaak traag reageren op me
dische doorbraken. De vereni
ging is een voorlichtingscam
pagne begonnen om ervoor te
zorgen dat artsen op de hoogte
blijven van nieuw medisch on
derzoek.
Ondanks het aangetoonde nut
van ACE-remmers vergeten de
meeste artsen het bloeddruk-
verlagende middel voor te
schrijven aan patiënten na een
hartaanval. Dit blijkt uit een
Amerikaanse studie die gisteren
is gepresenteerd.
Uit gegevens van 190.000
mensen die een hartaanval heb
ben gehad, blijkt dat in 1996
nog maar dertig procent een re
cept voor ACE-r
Amsterdam Airport Schiphol
isch
>orkt
Misschien bent u aan een welverdiende zomer
vakantie toe. En vertrekt u binnenkort naar een
plek waar de lucht strakblauw is en het water altijd
lekker. Dan is de kans groot dat uw vakantie op
Schiphol van start gaat
Wij doen uiteraard alles om uw vakantie
probleemloos te laten beginnen. Maar daarvoor
hebben we - eerlijk gezegd - extra medewerking
van u nodig. Heel concreet willen we u vragen
om ruim op tijd te komen. Dat heeft - behalve
met de extra zomerdrukte - vooral te maken
met de grootscheepse verbouwing waar Schiphol
middenin zit. En hoe vervelend we dat ook vinden,
we kunnen niet elke vorm van overlast vermijden.
Soms zijn we gedwongen u een omweg te
laten maken. Soms moeten we u per bus naar het
vliegtuig brengen. Als u wat eerder komt, kunt u
rustig uw weg vinden en ontspannen aan uw
vakantie beginnen.
Alvast bedankt voor uw begrip. Wij werken er
intussen aan om Schiphol zo snel mogelijk mooier,
beter en ruimer te maken.
Schiphol bouwt aan de toekomst
Aung San Suu Kyi is weer
thuis. Met geweld heeft het mi
litaire bewind van Myanmar
(voorheen Burma) de vrij
heids- en oppositieleider in
haar eigen auto teruggereden
naar de hoofdstad Yangon
(Rangoon). Het huisarrest van
de Nobelvredesprijs-winnares
mag dan in 1995 zijn opgehe
ven, haar bewegingsvrijheid is
nog steeds beperkt tot het
tuinhek van haar woning aan
de rand van de stad. Alleen
wanneer Aung San Suu Kyi het
land zou willen verlaten, zal de
junta haar geen strobreed in
de weg leggen. Suu Kyi weet
dat ze in dat geval niet meer
terug.
De moed en het uithoudings
vermogen van de frêle Suu Kyi
blijven verbazen. Al tien jaar
lang voert zij met gevaar voor
eigen leven en met voorbijgaan
aan haar eigen welzijn, strijd te
gen het brute militaire bewind
van het voormalige Burma. Zes
jaar lang (van juli 1989 tot juli
1995) stond Suu Kyi onder huis
arrest. De afgelopen drie jaar is
aan haar bewegingsvrijheid al
leen nominaal een einde geko
men. Yangon heeft ze slechts
één keer mogen verlaten. Haar
(Britse) man en haar twee zoons
kunnen haar maar mondjes
maat bezoeken.
Vorige week vrijdag ging Suu
Kyi op weg naar Pathein om
daar met partijgenoten te over
leggen. Onderweg werd ze door
militairen tegengehouden en
Aung San Suu Kyi: moedig en
vastberaden.
ARCHIEFFOTO AFP EMMANUEL
teruggestuurd naar de hoofd
stad. Suu Kyi weigerde en bi
vakkeerde zes dagen lang in
haar auto. Alleen om haar be
nen te strekken, kwam ze er al
i uit.
Suu Kyi, wiens gezondheid door
de psychologische oorlog met
de autoriteiten en door de hitte
ernstig was verzwakt, eiste dat
de junta een dialoog met haar
en haar Nationale Liga voor De
mocratie (NLD) aangaat. Alleen
dan zou ze haar actie staken. De
regering greep echter in. 'Om
haar leven niet onnodig in ge
vaar te brengen' aldus een
woordvoerder. Volgens partijge
noten ligt Suu Kyi met hoge
koorts en verschijnselen van
uitdroging in bed.
Aung San Suu Kyi, geboren in
1945, keerde in het voorjaar van
1988 vanuit Groot-Brittannië te
rug naar haar geboorteland. Ze
wilde haar moeder verzorgen
die herstelde van een hartaan
val. Op dat moment werd Bur
ma al 26 jaar met harde hand
geregeerd door een militair be
wind onder leiding van Ne Win.
De door hem uitgestippelde
'Burmese weg naar het socialis
me' had het potentieel rijke
Zuidoost-Aziatische land geheel
geïsoleerd en aan de rand van
de afgrond gebracht.
In de veel volkerenstaat (offi
cieel een 'unie'), waar verschil
lende bevolkingsgroepen al
sinds de onafhankelijkheid van
de Britten strijdden voor auto
nomie, groeide de onrust. In ju
ni trad Ne Win af. Op 8 augus
tus 1988 gingen één miljoen de
monstranten de straat op om
herstel van de democratie te ei
sen. Drieduizend mensen wer
den gedood toen het leger het
verzoek beantwoordde met het
geweer.
Aung San Suu Kyi voelde zich
verplicht haar stem te verhef
fen. Jaren eerder had ze al tegen
haar man gezegd 'als mijn volk
mij nodig heeft, ga ik terug naar
Burma'. Ze was immers de
dochter van de in 1947, aan de
vooravond van de onafhanke
lijkheid, doodgeschoten Aung
San. Deze vrijheidsstrijder, de
moderne 'vader des vaderlands'
van Burma, leeft nog steeds in
de harten van de bevolking. Zijn
portret werd bij de door de stu
denten geleide protesten mee
gedragen. Suu Kyi zette nu zijn
strijd voor democratie en vrij
heid voort.
Ondanks haar lange verblijf in
het buitenland had ze snel de
juiste toon te pakken. Ze heeft
ook de intellectuele bagage om
de strijd met regering en Tat-
madaw (het leger) aan te gaan.
Suu Kyi studeerde in Oxford po
liticologie, filosofie en econo
mie. Later leerde ze ook Japans.
Ze woonde en werkte op ver
schillende plekken in de wereld,
onder andere voor de Verenigde
Naties. Aung San Suu Kyi zocht
geen aansluiting bij bestaande
oppositiegroeperingen, maar
richtte met medestanders de
NLD op. Ze werd vrijwel
de leider van de opposi-
Inmiddels had het leger op
nieuw de macht stevig in han
den genomen. De zelfbenoem
de staatsraad voor het herstel
van orde en gezag (SLORC) zet
te duizenden opposanten ach
ter de tralies. Nog eens duizen
den mensen werden omge
bracht. Zelfverzekerd kondigde
de SLORC parlementsverkiezin
gen aan, de eerste vrije verkie
zingen in decennnia. Toen die
uiteindelijk in mei 1990 werden
gehouden zag Suu Kyi, die al
bijna een jaar huisarrest had,
haar NLD 392 van de 485 zetels
behalen. De junta liet het nieu
we parlement nooit bijeenko
men. Tientallen parlementsle
den gingen de gevangenis in.
Volgens Amnesty International
telt Myanmar de naam die
de junta het land heeft gegeven
inmiddels zo'n driehonderd
politieke gevangenen.
Aung San Suu Kyi is blijven
pleiten voor geweldloze veran
dering en democratisering. In
1991 werden haar inspanningen
beloond met de Nobelprijs voor
de vrede, die haar jongste zoon
voor haar in Oslo in ontvangst
nam. De junta, sinds kort om
gedoopt tot staatsraad voor vre
de en ontwikkeling, durft haar
mondjesmaat aan te pakken. Ze
zou de regering wel eens heb
ben uitgedaagd door aan te bie
den het land te zullen verlaten,
mits haar vertrek van te voren
over de radio wordt aangekon
digd en zij te voet naar het
vliegveld kan gaan. De militai
ren, die zichzelf de laatste jaren
enorm hebben verrijkt, blijven
ongevoelig voor buitenlandse
druk. Maar Aung San Suu Kyi is
geduldig. Ze is ervan overtuigd
dat ze uiteindelijk zal zegevie-
Annan nog niet
naar Myanmar
Australië en de VS hebben gis
teravond VN-secretaris-gene-
raal Kofi Annan gevraagd zich
persoonlijk te bemoeien met
het conflict. Volgens VN-woord-
voerder Brandt gaat Annan niet
naar Myanmar. Op zijn vroegst
zal hij half september de Peru
aanse diplomaat Alvaro de Soto
als speciaal gezant naar
Rangoon sturen. De Europese
Unie zei gisteren dat het Myan-
marese bewind zich alleen maar
verder isoleert.
