TIENTJE
Dagtochtjes onder een
atï, e
en
vo
n
D
Toerisme
alm
lu
s
t
or
h
e
t
1
eve
BOEKENMARKT
in Deventer
ig landen hebben zoveel
:actieparken als Neder-
id. Het probleem is alleen
e - de kleintjes althans -
slecht zijn te vinden,
n bijvoorbeeld de Rozen-
\n in Kats (Noord-Beveland).
r>oit van gehoord natuurlijk.
vIch is daar de grootste en
ervvboiste rozencollectie van heel
te bewonderen. Twaalf-
soorten groeien in dit
ooi^irig en kleurig Luctor et
statiergo. Maar dat is alleen bekend bij
A?* 1 fine fleur van de rozenkwekers. ,,Als
zlJn in Engeland zo'n tuin hebt, dan kent
'rt hel het land 'm en staan er bij Dover
it;je bordjes die de weg wijzen", zegt ei-
:en Ifoaar Lenze Plass. En hij kan best
^enhs gelijk hebben.
1 n'4>k in de grote steden gaan onder een
ie sclier van onbekendheid juweeltjes
huil. Voorlichter Herman ter Balkt
n de Amsterdamse VW: ,,Er zijn hier
zienswaardigheden waarvoor je
éts hoeft te betalen en waarmee je -
1 je ze allemaal wilt bezoeken - met
mak een week kunt vullen. Sommige
ïjhoren bovendien tot de aardigste
van de stad. Hun geheim
ze vaak achter onopvallende ge-
®js schuil gaan."
dej verbergt een simpel poortje in de
Q" ^ndelstraat 140 een van de laatste en
9 49p0jste stadsmaneges van Europa: de
12>|ninklijke Rijschool. Deze oase van
9x2%t in hartje Mokum is ook bekend als
Hollandse Manege. Architect Van
*17 mdt - die ook het Concertgebouw
19ltwierp - liet zich in 1882 inspireren
jor de wereldberoemde Spaanse Rij-
34%ool in Wenen. Vanaf 24 augustus is
^ht paardenpaleisje van maandag tot
met vrijdag elke avond geopend van
i.00 tot 01.00 uuur en op zaterdag en
hdag van 10.00 tot 17.00 uur.
e
vi-pont
T Yjzijn meer gratis alternatieven voor'
rtspbpers a]s Artis, Madame Tussaud,
itfajksmuseum, NewMetropolis en een
nahdvaart door de grachten. Wie Am-
Pfidam vanaf het water wil zien kan
2- jvoorbeeld ook heen en weer pende-
L9 5a met de pont over het IJ (achter het
41ntraal Station). Het veer biedt een
1 Ujai uitzicht op het havenfront en kost
ets. Dat geldt ook voor de tuin van
Hjt Rijksmuseum met een wonder
collectie 'ruïnes' en andere
"3*thitectonische rariteiten.
25jiuwelijks bekend is het feit dat in de
26*iiderkerk een gratis toegankelijke ex-
is ingericht over de ruimtelijke
33-pening en volkshuisvesting in Am-
23 jrdam door de eeuwen heen. Het-
38~lfde geldt voor de lunchconcerten
41 -e met uitzondering van het zomer
seizoen worden gehouden in het Mu-
i9"3pktheater (elke dinsdag), het Con-
48.Ugebouw (woensdag) en het Batha-
23}enldooster, Barndsteeg6 (vrijdag).
~27j)edkope uitjes zijn ook de beklim
mingen van de Westertoren (f. 3,00),
°[idertoren (f. 3,00) of de toren van de
iurs van Berlage (f. 6,00) en de rond-
in zowel de art deco bio-
pop Tuschinski (in augustus elke
Htndag en maandaf 10.30 uur, f. 7,50)
5 in het in Koninklijk Theater Carré
woensdag en zaterdag om 15
ie het budget van een tientje wil be
lijden aan een hele dag toeren door de
Een dagtochtje naar pretpark, dieren
tuin of andere attractie is leuk, maar
kan ook aardig in de papieren lopen.
Statistici vogelden uit, dat zo'n uitje
gemiddeld vier tientjes per persoon
kost-, reiskosten niet meegeteld. Voor
de Familie Doorsnee (twee volwasse
nen, twee kinderen) is dat dus al gauw
160 gulden. En dan staat er écht geen
drie-gangenmenu op het programma,
hooguit een snelle hap. Kan het goed
koper? Ia. Alternatieven zat.
hoofdstad, kan een dagkaart kopen
voor de Cirkel Tram. Die hop-op-hop-
af-lijn vormt de rijdende schakel tus
sen alle musea en andere attracties. De
Cirkel Tram vertrekt tussen 9 en 19
uur, elke 10 minuten bij Amsterdam
CS. In de buurt van de dertig haltes zijn
ook minder bekende bezienswaardig
heden te vinden zoals de brug op de
hoek van de Reguliersgracht en de He
rengracht, die uitzicht biedt op vijftien
bruggen: het enige echte Normaal Am
sterdams Peil (passage Stopera) en het
'Verenigd Europa in steen' aan de Roe
mer Visscherstraat.
Waterbussen
Ook in Rotterdam knoopt het open
baar vervoer met speciale lijnen de be
zienswaardigheden aan elkaar. Elke
dag rijden de Circle Bus (10-18 uur,
zondag vanaf 11 uur) en de historische
tramlijn 10 (10-15.30 uur). Uiteraard
zijn in de grootste haven van de wereld
tal van attracties ook over water te be
reiken. Tussen de Veerhaven/Leuveha-
ven en Hotel New York (op de Kop van
Zuid) pendelt een watertaxi (retourtje f.
3) en waterbussen onderhouden de
verbindingen Leuvehaven-Oude Ha
ven en Leuvekolk-Zaagmolen. Die
tochtjes met bus, tram en boot laten
zich prima combineren met een be
zoek aan twee gratis musea: het Rotter
dams Trammuseum, Nieuwe Binnen
weg 362, en het Maritiem Buitenmu
seum aan de Leuvehaven.
De uitjes onder een tientje die de VW
Den Haag opsomt, haken vooral in op
de internationale allure en grandeur
van de hofstad. Voorbeelden: rondlei
dingen door de parlementsgebouwen
en de Ridderzaal (maandag tot en met
zaterdag van 10.00 - 16.00 uur), het
Vredespaleis (idem) en Museum Het
Paleis aan het Lange Voorhout (dins
dag tot en met zondag van 11.00 -
17.00 uur. De gevel van het herenhuis
aan de Juffrouw Idastraat verbergt de
18e- eeuwse oud-katholieke schuilkerk
van de H.H. Jacobus en Augustinus. El
ke woensdag om 14 en 15 uur zijn er
gratis rondleidingen.
In Utrecht tenslotte, kunnen bezoekers
die voor hun uitje niet meer dan een
tientje willen de 465 treden van de
Domtoren beklimmen. Die biedt vanaf
ruim 100 meter hoogte een schitterend
panorama over de stad en de wijde
omgeving. Uithijgen kan tijdens het
gratis concert in de Domkerk (elke za
terdag 15.30 uur). Aardig is ook Neer-
lands grootste rotstuin in Fort Hoofd-
dijk aan de Budapestlaan. Diverse
Utrechtse musea zijn gratis toeganke
lijk, zoals het nostalgische Museum
voor het Kruideniersbedrijf aan de
Hoogt 6, het Waterleidingmuseum in
de watertoren aan de Lauwershof 29 en
Mobach Keramiek Museum, Kanaal-
weg 24.
r een geringe vergoeding worden beklommen.
GOEDKOPE UITJES
Ook in deze omgeving zijn tal van mogelijkheden voor een goedkoop
en soms zelfs gratis dagje uit. Een paar voorbeelden:
NIEUW VENNEP: De Ware Amandel, demonstraties bereiden marsepein (gra
tis).
IJMUIDEN: Voorlichtingscentrum Rijkswaterstaat; doe-centrum rond Oranje-
sluizencomplex (gratis)
BOSKOOP: Boottocht langs honderden boomkwekerijen (tot en met 1 oktober
op zaterdag 14 uur).
GOUDA: Kaarserij De Vergulde Kaars; demonstraties en zelf kaarsen maken.
LEERDAM: Demonstraties glasblazen (tot en met september van dinsdag tot en
met zatredag van 10 tot 18 uur en op zondag van 12 tot 18 uur).
NOORDW1JK: Safari door bos, duinen en| strand met reuzenstep.
Reserveren: telefoon 02 52 - 37 29 20
INFORMATIE
Informatie over toeristische at
tracties in de grote steden van
Nederland kan worden ingewon
nen bij:
VW Amsterdam:
telefoon 09 00 - 40 04 04 0.
VW Rotterdam:
telefoon 09 00 - 40 34 06 5.
Stichting Promotie Den Haag:
telefoon 09 00-34 03 50 5.
VW Utrecht:
telefoon 09 00 - 41 41 41 4.
kTERDAG 1 AUGUSTUS 1998
Er staat een zwak windje en onze
zeilboot glijdt tussen de eilanden
door. We liggen aan dek te zonnen
en denken nog even terug aan Vodi-
ce, het vissersplaatsje bij Sibenik
waar onze reis begon. De oude ha
ven met de getaande scheepjes en
.de moderne marina met de luxueu
ze zeiljachten. Ze vormden een
prachtig tableau van de scheepvaart
door de eeuwen heen. Vodice was
ook die gastvrije sfeer. En die kleur
rijke zangers natuurlijk, die zowel
met begeleiding van een enkele
mandoline of gitaar als a capella
vierstemmig vrolijke maar ook me
lancholische liedjes zongen.
Nu vafen we naar Split, de grootste
havenstad van Dalmati. We zien tal
loze baaien, dorpen en oude ves
tingstadjes en lunchen in Pripnos-
ten. Kan niet anders. De vis moet
nog vanochten nog hebben rondge
zwommen. Split, de eerste etappe
plaats, is gebouwd in en rondom
het paleis van de Romeinse keizer
Diocletianus. Opneens wordt het
liedje verklaarbaar, het liedje dat
zegt: Die oude keizer was heel snug
ger/ op de mooiste plek van de we
reld/ liet hij zijn paleis bouwen/ al
wist hij het zelf nog niet/.
Split is door de haven, het vliegveld
en de spoorwegverbinding met Za
greb een levensader voor het toeris
me van Dalmati. Maar de stad kent
slechts een gering aantal hotels en
een blik op de prijslijst doet ons
vaststellen dat die meer zijn gericht
op zakenlieden dan op toeristen.
Verder dus maar.
De weergoden zijn ons niet gunstig
gezind. De wind waait uit de ver
keerde hoek en af en toe regent het.
Het eiland Vis bereiken we lave
rend. Het doet van ons plezier niets
af. In Komiza aan de zuidkant van
het eiland kom ik de 70-jarige Din-
ko Pusic tegen. Hij weet alles. Of het
nu over de tijden voor, tijdens of na
Tito gaat. De oude generaal had het
eiland tot militair gebied verklaard.
Voor buitenlanders was het verbo
den terrein. Tot het vermaarde
volksoproer in 1978.
De capaciteit van het enige hotel
werd uitbreid van 100 naar 320 bed
den, maar de moderne toerist wil
len liever een appartement. Dus
bouwden particulieren zo'n vakan
tiewoning bij hun huis. Niettemin is
de werkgelegenheid nog altijd zo
schaars dat veel jongeren het eiland
verlaten. Slechts een enkeling treedt
in de voetsporen van zijn voorou
ders en wordt visser. Geringe veran
deringen dus. Veranderingen die
niet instaat waren Komiza haar
idyllisch beeld te ontnemen.
Tijdens het bezoek aan Komioza
verandert het weer. Onze odyssee
wordt nu begeleid door een koude
wind die mooi weer aankondigt.
Vanaf dat moment laat de zon ons
praktisch niet meer in de steek. De
Adriatische Zee (de Jadran) blijkt
een eldorado voor zeilers. Waar je
ook vaart; altijd is er wel een eiland
in zicht. Hoe kan het ook anders, er
liggen er voor de kust meer dan dui
zend
In Hvar regent het haast nooit. Dat
is dan ook de reden dat sommige
touroperators het aanprijzen met
een mooi-weergarantie. Korcula, de
hoofdstad van het gelijknamige ei
land dat we daarna aandoen, was
amper vijfjaar geleden nog een op
vangcentrum voor vluchtelingen uit
Bosnië. De ambulance, in 1992 ge
schonken door de Haarlemse bevol
king, rijdt nog keurig rond. Er wordt
hier veel geld geïnvesteerd in de re
novatie van oude en de bouw van
nieuwe hoogwaardige hotels.
Het zicht vanuit zee op Dubrovnik
is vervolgens overdonderend. De
parel van de Adria. Het is een cliché
van jewelste, maar hoe dan ook, de
stad blijft één van de mooiste archi
tectonische eenheden van de we
reld. Je kunt het niet beschrijven, je
moet het zien. Aan het laatste gala
diner in Cavtat lijkt geen einde te
komen: de allerlekkerste vruchten
van land en zee wisselen elkaar af in
onnavolgbaar tempo. Thuis in Ne
derland zullen we allemaal op diëet
moeten.
Rubenshuis
Het Rubenshuis in Antwerpen is weer open. Zo goed als alle
kamers van de rijk geornamenteerde woning die Rubens in
1610 betrok, werden opgeknapt en - waar nodig - gerestau
reerd. Het fraaie huis aan de Wapper is van dinsdag tot en
met zondag geopend van 10 tot 16.45 uur.
Informatie (vanuit Nederland): telefoon 00 32 3 23 24 74 7.
Wandelhotels
Bijna vijftig samenwerkende Alpenhotels hebben onder de ti
tel 'Europa Wanderhotels' een dikke brochure uitgegeven met
daarin tal van wandel-arrangementen. Ze zijn geschikt voor
zowel jong als oud en kunnen worden geboekt in Oostenrijk,
Zwitserland, Italië (Zuid-Tirol) en Liechtenstein. Het gratis
boekwerk is aan te vragen bij het Oostenrijks Toeristenburo in
Amsterdam, telefoon 020-61 29 68 2.
VoetveerVarik
Tussen Varik en Heerwaarden (25 kilometer ten oosten van
Gorkum) is het voetveer over de Waal na 45 jaar weer in de
vaart genomen. Het maakt deel uit van een nieuw, nog niet
voltooid netwerk van fiets- en wandelpaden binnen het na
tuurontwikkelingsproject Fort Sint Andries. Tot en met 1 sep
tember pendelt het pontje dagelijks heen en weer, daarna is er
sprake van een weekend-verbinding.
Benelux-kaart
De voormalige Benelux-kaart van Michelin (407) heefteen
face-lift gekregen. Niet alleen werd ze (uiteraard) geactuali
seerd en kreeg ze een nieuw nummer (907), maar ook werd
de druk aanmerkelijk helderder. Bovendien staat op de cover
nu het jaartal van uitgave. De kaart kost 16,75 gulden en is
verkrijgbaar bij onder meer boekhandels en benzinestations.
Karpers
In de Kasteeltuinen van Arcen (noord-Limburg) worden op 22
en 23 augustus aanstaande voor het 6e achtereenvolgende
jaar de Nederlandse koi-dagen gehouden. De koi lijkt zich te
ontwikkelen tot het huisdier van de toekomst. De gekleurde
Japanse karpers, die zich makkelijk laten aaien en die na eni
ge gewenning uit de hand eten, zijn al zo populair dat 'Arcen'
vorig jaar 12.000 belangstellenden trok. Nu zullen dat er naar
verwachting zeker 15.000 zijn. De tuinen zijn op beide dagen
geopend van 10 tot 18 uur.
Mountainbike België
Bij de toeristische dienst van de Belgische provincie Luxem
burg verscheen een folder met daarin zowel (aangegeven op
een'landkaart) allë'plékken waarfietsen kunnen worden ge-
'huurd als een plattegrond mét mountainbike-routes. Ook is er
een speciale vermelding (lengte en stijgingspercentage) van
de zwaarste hellingen. De kaart kan worden opgevraagd bij het
Belgisch Verkeersbureau in Haarlem, telefoon 023-
53 44 43 4.
Mobiele telefoons
Sinds 1 juli mogen automobilisten in Denemarken geen ge
bruik meer maken van losse mobiele telefoons. Het is wel toe
gestaan te bellen met apparaten die zijn vastgemaakt ('hands-
free'). Overtreding van de nieuwe regel kan leiden tot een boe
te van 300 Deense kronen (circa 100 gulden).
Bruna
In het Museum van de Twintigste Eeuw aan de Bierkade in
Hoorn wordt op 19 september een tentoonstelling georgani
seerd met werk van Dick Bruna. Te zien zijn onder meer boe
ken, schilderijen en tekeningen van de Utrechter die wereld
bekend werd met zijn Nijntje-figuur. De expositie duurt tot en
met 3 januari.
Informatie: Museum van de Twintigste Eeuw, telefoon 02 29-21 40 01
ohfe Adriatische Zee is een eldorado voor zeilers. Altijd is er wel een eiland in zicht; het ene haven-
is nog idyllischer dan het andere. foto bernymartini
In Deventer wordt morgen, zondag 2 augustus, alweer de
10e editie van 'De grootste boekenmarkt van Europa' ge
houden. Ruim 300 boekhandelaren en antiquariaten vullen
tussen 10.00 en 18.00 urn' bijna 900 kramen, die bij elkaar
een lint vormen met een lengte van zes kilometer. Op de
langs de IJsselkade en in de historische binnenstad plaats
vindende markt zijn vele honderdduizenden titels in alle ge
nres te vinden. Om de 120.000 bezoekers wegwijs te maken
in dat bibliofiele doolhof is er op de markt een handzame
gids te koop met daarin een overzicht van alle deelnemers,
een lijst van specialisaties en een plattegrond.
De langs de IJsselkade opgestelde kramen vormen slechts een
klein deel van de grootste boekenmarkt van Europa.
foto auke pluim
