'Pastoor hoort middenin de maatschappij te staan'
Kerk Samenleving
ZATERDAG 1 AUGUSTUS 1998
REDACTIE DICK VAN DER PLAS, 071 -5
Rebelse Limburgse geestelijke heeft lak aan homo-visie van zijn kerk
El
1 i
Pastoor ben je voor de
mensen en niet voor het
instituut kerk. De mis is
bijzaak voor pastoor Ad
van Heijst (66) uit het
Limburgse Nuth. Hij
begeleidt mensen volgens
zijn eigen waarden en
normen, ook al haalt hij
zich daarmee de woede
van het bisdom
Roermond op de hals.
Onlangs hield hij als
eerste in Limburg een
dankdienst voor een
homopaar uit zijn
gemeenschap. Een
ontmoeting met niet
zomaar een pastoor.
Pastoor Ad van Heijst: „De discussie over homoseksualiteit en de kerk is opnieuw geopend. Dat vind ik belangrijk."
De pastoor van Nuth lijkt in
niets op de klassieke zielenher
der die je achter de deur van
een idyllische pastorie als de zijne ver
wacht. Ad van Heijst is een innemende,
doodgewone man. Gekleed in streepjes
hemd en blauwe pantalon zie je hem zo
naar de wijkraad vertrekken. Hij heeft ook
weinig op met het ouderwetse type dorps
pastoor zoals je die bijvoorbeeld nog te
genkwam in de vroegere tv-serie 'Dagboek
van een Herdershond'
Aan de zwarte toga die hij in het verleden
verplicht moest dragen, heeft hij ronduit
een hekel. „Die staat echt symbool voor de-
inlijving in het geestelijk korps. Bovendien
kon je er alleen mee op een damesfiets",
lacht hij. Dat zwarte gewaad maakt de pas
toor uitzonderlijk, is zijn overtuiging. „Ui
terlijk sta je buiten de maatschappij, terwijl
een pastoor er juist middenin hoort te
staan." Kinderen rukten Van Heijst vroeger
regelmatig aan het taillekoord. 'Vertelt u
eens, waarom mag u niet trouwen?'
„Als iemand dat vraagt, voel ik me nog
steeds 'bescheten', zoals men dat hier
zegt."
Maar zijn monumentaal pandje aan de
Stationsstraat noemt de pastoor met ge
paste trots een 'toonbeeld van het rijke
roomse leven.' Dat is zeg maar de keerzijde
van zijn 'geestelijke inlijving'. De acht rian
te kamers deelt hij nu twintig jaar met zijn
huishoudster, 'mevrouw' Roos, al 42 jaar in
dienst van de pastoor. Ze gaan elk jaar sa
men op vakantie, in gezelschap van een
bevriende pastoor en diens huishoudster.
Ad van Heijst moet er zelf ook een beetje
om grinniken. Hun veertigjarig jubileum
hebben ze samen gevierd. Mevrouw Roos
kreeg van de burgemeester zelfs nog een
medaille voor haar trouwe dienst. „Ik zeg
altijd maar dat mevrouw Roos en ik een jo
zef-huwelijk hebben. Daarmee bedoel ik
dat we zijn verbonden als broer en zus,
zonder seksuele relatie. Toch gek. Op het
moment dat ik een huishoudster ging zoe
ken, had ik heel weinig belangstelling voor
de persoon. Ik zocht gewoon iemand die
goed kon afwassen, niet beseffend dat ik
mijn hele leven met haar zou doorbren
gen. Zij kent mij nu beter dan mijn eigen
moeder."
Om de commotie rond zijn zegen die hij
onlangs gaf aan een 'homohuwelijk' heeft
Ad van Heijst zelf geen nacht minder ge
slapen. Al had hij het homokoppel Eijkén-
boom-Lataster uit zijn dorp het lawaai
rond hun dankdienst liever bespaard.
Maar door een openlijke aankondiging in
het parochieblaadje kreeg het bisdom
Roermond lucht van de dankdienst. Bis
schop VViertz maande de 'rebelse' pastoor
terstond de dienst alsnog af te blazen. Van
Heijst weigerde echter en wekte daarmee
de belangstelling van regionale en landelij
ke pers. „Het was toch wel een enerveren
de gebeurtenis. Al die camera's... Vooral
die jongens werden er
erg nerveus van."
De pastoor kreeg ach
teraf veel reacties. Menigeen was overwe
gend positief: sommigen negatief. Bis
schop Wiertz deelde daags daarop alle
priesters en diakens van zijn bisdom mee
dat een dergelijke dankdienst verboden is.
Reden: de levenswijze van homo's en les
biennes is in strijd met Gods bedoelingen
die de mens als man en vrouw heeft ge
schapen. Punt uit.
Van Heijst, laconiek; „De discussie over
homoseksualiteit en de kerk is opnieuw
geopend. Dat vind ik belangrijk. Die dank
dienst is een signaal naar de gemeenschap
en het bisdom dat we homoseksualiteit
moeten accepteren. Mensen zijn zoals ze
zijn. En je mag homoseksuelen niet discri
mineren, omdat ze zogenaamd van de
'verkeerde kant' of; nog erger, 'vies' zijn."
Gevraagd naar homoseksualiteit onder
priesters en kloosterlingen schuifelt pas
toor Van Heijst wat onrustig op zijn stoel.
Inderdaad, hij denkt dat het percentage
homo's binnen die groep hoger is dan de
vijf a zeven procent onder de doorsnee-be
volking. Van Heijst: „Maar een priester ge
draagt zich ook heel zorgelijk. Drukt zich
niet snel grof uit. Misschien dat er daar
door ogenschijnlijk meer gelijkénissen zijn
met homoseksualiteit." Hoe dan ook, het
pleidooi van pastoor Van Heijst tegen dis
criminatie van homo's en lesbiennes in
zijn kerk heeft niets te
1111 1111 - n 1 maken met zijn eigen
seksuele voorkeur.
Voor een dorpspastoor houdt Ad van
Heijst er tamelijk progressieve ideeën op
na. Tien jaar geleden hield hij in zijn kerk
al een viering voor een bronzen homopaar
en hij was lid van de werkgroep Homo
seksualiteit en Geloven in Zuid-Limburg.
Maar ook als een protestant in zijn kerk ter
communie gaat, krijgt die zijn zegen. Hij
behoort ook tot de priesters die maar wat
blij zijn met de afschaffing van de biecht.
„Hoe zal ik het zeggen: je voelde je toch al
tijd een beetje een pottenkijker", lacht hij.
Zeker als veel oudere, overspelige heren
het 'broekie' Van Heijst om vergiffenis
vroegen.
Toch beschouwt de pastoor zichzelf niet
als een bijzonderheid. Op de priestersop
leiding in Roermond was hij altijd een grij
ze muis, zegt hij. Voordat Ad van Heijst als
pastoor naar Nuth vertrok, was hij eerst
een lange periode kapelaan in Geleen, later
in Maastricht. „Een grote carrière heb ik
nooit geambieerd. Gelukkig ben ik altijd
dorpspastoor gebleven."
De reden waarom de 18-jarige Ad van
Heijst zich in 1956 meldde voor de pries
tersopleiding in Roermond had dan ook
weinig te maken met een mystieke roeping
van bovenaf. ,-,Ik zat in de eindexamenklas
van het gymnasium en twijfelde: 'ga ik ge
schiedenis studeren of het evangelie ver
Foto uit de archieven
kondigen? De liturgie, mooie muziek, na
tuurlijk, dat sprak me wel aan. Maar ik wil
de vooral voor de mensen gaan werken.
Dus besloot ik, na heel lang aarzelen, toch
priester te worden.
Het was een onafhankelijke beslissing, ook
al was het in die tijd wel gebruikelijk dat
tenminste één zoon binnen een gezin
priester werd. De moeder van Ad van
Heijst stond achter de beslissing van haar
zoon. Vader stierf aan een hersenbloeding
toen Ad twaalf jaar was. „Ik vraag me wel
af wat hij zou hebben gedacht van een
'priestertje als zoon'. Misschien had ik die
keuze nooit gemaakt als hij nog leefde.
Mijn vader was namelijk niet zo geweldig
verbonden met de geestelijkheid; hij was
een heel onafhankelijk denker."
Over het celibaat maakte Ad van Heijst
zich in zijn jonge jaren nooit zo druk. „Op
dat moment was ik te vol van die oplei
ding. Maar later ga je wel denken: 'waar
ben ik toch aan begonnen?"' Vooral tijdens
de uitzinnige carnavalsfeesten in Maas
tricht moest de jonge pastoor regelmatig
op de tanden bijten. In de jaren zestig, ze
ventig traden veel pastoors uit om samen
met hun huishoudster als geliefden verder
te leven. Ook Van Heijst heeft, zoals hij het
noemt, een midlife-crisis gehad. Maar het
belang van de gemeenschap weegt voor
hem zwaarder.
„Met een gezin heb je ook meer verant
woordelijkheden en kun je nooit zo tussen
?1
de mensen staan als ik." Want een pastoöj
staat volgens Van Heijst niet met één been
op een voetstuk en met het andere in de K
hemel. Een goede pastoor gedraagt zich an
gewoon mogelijk, maakt echt contact mat
de mensen en probeert zo de boodschapir
van het evangelie over te brengen. De i i
kerkdienst is maar een hulpmiddel, vindéti
hij. Het gaat er niet om hoeveel mensen
zondags naar de kerk komen, maar hoe zr-
zich gedragen in het dagelijks leven. „Sor
word je daarin teleurgesteld," zegt Van l£
Heijst. „Bijvoorbeeld als ik zie dat vijf vane
de twintig huwelijken die ik sluit langzaa^j
weer uitdoven." n
Ad van Heijst put ook weinig hoop uit de
nieuwe jonge aanwas priesters die in zijrr1
ogen helemaal niet progressiever zijn. „DN
is tegenstrijdig, ja. Maar de priesters van o
vandaag gingen in de leer bij bisschop Gi
sen. De nieuwe generatie is daarom een
stuk conservatiever dan de priesters met
wie ik naar school ging." 'Gijsianen' noen
Ad van Heijst de mannen met wie hij re
gelmatig in de clinch ligt. „Bisschop Moob
heeft mij geleerd niet alles aan het bisdoi*
te vragen, maar de gemeenschap te leidei
volgens mijn eigen waarden en normen. 1
hoop dat de priesters van morgen probe
ren zelfstandig te zijn. Maar wie weet, mi:
schien zijn ze in Nuth wel heel blij met eèe
Is
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na plaatsing een ingevulde bank- of
girocheque ter waarde van vijf gulden (voor een exemplaar van 13 bij 18 centimeter in zwart wit) op te sturen
naar het Leidsch Dagblad, t.a.v. Leidsch Dagblad Archieven, Postbus 54, 2300 AB Leiden of door contante be
taling aan de balie van het Leidsch Dagblad aan de Rooseveltstraat 82. U ontvang de foto binnen drie weken.
L O F
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
ANNO 1898
Maandag 1 Augustus
KOUDEKERK A/D RIJN Als bewijs van de onrust
barende toeneming van het aantal armlastige krank
zinnigen moge dienen, dat de burgemeester van
Koudekerk a/d Rijn dezer dagen succesievelijk aan
veertien krankzinnigengestichten telegrapheerde of
schreef of er plaats was voor een patiënt en van de
besturen van al die gestichten ten antwoord ontving,
dat er wegens overbevolking geen plaats meer was.
OUDSHOORN Werd indertijd door B. en Ws. ver
gunning verleend aan den Alg. Ned. Wielrijdersbond
tot plaatsing van een wegwijzer op den weg Leimui-
den-Oudshoorn-'s-Molenaars, tot heden is daarvan
nog niets gekomen, zoodat onze hedendaagsche
fietsrijders daarvan geen gemak ondervinden. Wel
licht wordt het voor de toekomstige beter.
OUDE-WETERING De arbeider L. De Zanger, in
dienst bij den heer H. v.d. Salm, is in den voormid
dag met paard en wagen op hol geslagen. De man
geraakte onder de wielen en werd deerlijk gekneusd;
o.a. werden hem twee diepe wonden aan het hoofd
toegebracht. Onmiddellijk werd hem heelkundige
hulp verleend door dr. Keijzer.
LEIDEN Ter aanvulling van de berichten omtrent
de vrouwelijke dienstboden hier ter stede, aan wie
door het bestuur der Tentoonstelling van Vrouwenar
beid een diploma is of zal worden uitgereikt voor
minstens 10 jarigen trouwen dienst in hetzelfde
huisgezin, kan worden medegedeeld, dat haar getal
alleen te Leiden niet minder dan 84 bedraagt. Van
dezen zijn twee dienstboden 50 jaar in betrekking
bij dezelfde familie.
ANNO 1973
woensdag 1 augustus
SASSENHEIM Op het ijsbaan
terrein in Sassenheim is de afge
lopen dagen een complete ,,Kin-
derstad" verrezen. Meer dan vijf
endertig zelfgemaakte hutten zijn
er door de bijna tweehonderd jon
gens en meisjes opgetrokken en.
tot en met vrijdagmiddag zal de
Kinderstad bruisen van de activi
teiten. Voor dit op het laatste
ogenblik toch nog aan het pro
gramma van de Stichting Jeugd-
recreatie Sassenheim toegevoeg
de onderdeel, bestaat zoals te
verwachten viel, bijzonder veel
belangstelling.
De Kinderstad leek aanvanke
lijk dit jaar geen haalbare kaart.
Het bleek onmogelijk voldoende
geschikt kader voor de leiding te
vinden. Op het laatste ogenblik
vond men evenwel een mogelijk
heid hiervoor enige in militaire
dienst zijnde leiders vrij te krij
gen, via een speciale CRM-Defen-
sia regeling. Bart de Meijer en
Jaap Bos zijn de twee militairen
die bijzonderverlof voor de Kin
derstad hebben gekregen. Samen
met de derde militair Nagtegeller
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-53
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-51
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorgmg
Ma. t/m/vr. 18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-51
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T van Brussel (adjunct)
L F Klein Schiphorst (adjunct)
W. F
REDACTIE
J Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
J. Preenen chef red Groot Leiden
A.J B.M Brandenburg, chefeindred regio
F. Blok, chef eindredactie algemeen
W F Wegman, chef red. Duin en Bollenstreek
W. Spierdijk, chef sportredactie
T. Brouwer de Koning, chef Rijn- en Veenstr.
E Straatsma, chef red. Regio Leiden
ic
Ie
071-51,
023- 5f
023- 53
071-53«
071-5311
T#
Redactie
Hoofdredactie:
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8 30 tot 17
071
RUBRIEKSADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17 uh
071- 51|e
ABONNEMENTEN
bijvooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro) f
per half jaar (acceptgiro) j jj;
per jaar (acceptgiro) L
Abonnees die ons een machtiging verstrekt/
het automatisch afschrijven van het abonnr1
geld, ontvangen 1,- korting per betaling.
VERZENDING PER POST >S
per kwartaal (nl) K
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSETTEBA'5
Voor mensen die moeilijk lezen, slechte
hebben of blind zijn (of een andere leeshv
hebben), is een samenvatting van het regio^;
it het Leidsch Dagblad op geluidsc^
Vissen in de vakantie is altijd voor de jeugd een grote attractie. Daartoe aangemoedigd door een Leids hengelsport-
bedrijf hebben gistermiddag in de Witte Singel circa honderd jeugdige sportvissertjes op goed geluk hun dobbertje
uitgeworpen. En maar turen of de vis wil bijten... foto archief leidsch dacblad
K
N H U I Z
(..noggeen bijzonderverlof, er
wordt aan gewerkt, maar anders
moet het maar van mijn vakantie
af") en een drietal „civiele" vrij
willigers, Piet van der Kraan en de
heer en mevrouw De Hoop, is de
Kinderstad opnieuw van de grond
getild.
Los van het niet-aflatende tim
merwerk zijn er vele activiteiten
in de Kinderstad. Variërend van
voetbal- en strafschoptoernooien
via viswedstrijd en vliegerwed
strijd tot kreatieve zaken. Kinder
stad met zijn eigen burgemeester,
postkantoor en politiemacht heeft
opnieuw zijn bestaansrecht aan
getoond.
ONGEVALLEN DIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag. m
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezonderd feestdag
r~. M —<<■-
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071 -5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071 -5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel 0172-463131
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111
