eiden Regio
Half miljoen
voor Leidse
Sterrewacht
Kiosk Beestenmarkt rond 3 oktober open
andelend van Liverpool naar Kaapstad
Wolf ontkent toezegging Noorderstraat
Dertien jaar gekrakeel rond bodemsanering
J NDERDAG 30 JUL11998
PREENEN, 071-5356414, PLV -CHEF HERMAN JOUSTRA, 071-5356430
Touwtrekken
/t Koudekerk liep gis-
I D teren uit om de
touwtrekkers, die naar het
dorp kwamen, hartgrondig
aan te moedigen.
Fietsers
<4 Anja van der Heij-
I den en Fred
Schmitz uit Voorschoten
zijn na 15 maanden fietsen
in Vietnam aangekomen.
ernieling ruit politiebureau
den Een 25-jarige Leidenaar heeft gistermiddag een ruit ver-
Ieldin de hal van het politiebureau aan de Langegracht. De
m kn kwam rond drie uur binnen en begon een warrig verhaal af
^Jsteken. Toen hij vond dat hij niet genoeg aandacht kreeg,
"Jalde hij een steen onder zijn kleding vandaan en gooide een
|[t kapot. De man bleek geestelijk in de war en is door tussen-
imst van het RIAGG in een psychiatrisch ziekenhuis opgeno-
p.
JUpgepakt na mishandeling
^den Twee Leidenaars (17 en 19) zijn vannacht in het centrum
71 eh Leiden opgepakt door de politie. De twee worden er van
}rdacht kort voor hun aanhouding een man te hebben mishan-
ld in een horecabedrijf aan de Sint Aagtenstraat.
leralen en fossielen in Pieterskerk
den» Iedereen die geïnteresseerd is in geologie, gesteenten,
neralen en fossielen kan tijdens de Leidse uitdag op 5 sep-
nber terecht in de Pieterskerk. Daar geeft de Geologische Acti-
jeiten Kring Rijnland een demonstratie van haar activiteiten,
kring, met leden uit Leiden en omstreken, bestaat 25 jaar en
■onderdeel van de landelijke stichting Geologische Activiteiten
EA). Deze stichting wil de kennis over geologie verbreiden
or lezingen en excursies te organiseren. Ook houden verschil-
ide werkgroepen zich bezig met algemene geologie, minera-
k en fossielen. Voor meer informatie: 0252-230551.
)pen dag' begraafplaats Groenesteeg
>en« De aula van begraafplaats Groenesteeg is op zondag 2
injgustus van 13.00 uur tot 16.00 uur vrij toegankelijk voor pu-
bajek. Het bestuur van de Stichting tot instandhouding van de
Groenesteeg Leiden heeft tot deze openstelling
g sloten naar aanleiding van de opkomst bij eerdere gelegenhe-
n en de reacties van de bezoekers daarop. De begraafplaats
f is op alle dagen van de week overdag geopend.
ietstochten Swifttoer
Den De Leidse Toerfiets Vereniging Swifttoer organiseert elke
in de maand augustus een fietstocht. Op 2 augustus is
t de Amstel-Drechttoer (30 of 65 km), op 9 augustus de Haar-
nmmermeertoer (35 of 65 km), op 16 augustus de Strandrit
J of 70 km), op 23 augustus de Zestienhoventoer (30 of 60 km)
'fdtenslotte, op 30 augustus, de Kanalenrit (35 of 65 km). Voor al
i^ze tochten geldt dat gestart kan worden tussen-8.30 uur en
®100 uur vanuit clubhuis van LWV Swift aan de Willem van der
ook wel bekend als 'De Bult'. Het inschrijfgeld (inclu-
|f WA-verzekering) bedraagt: f2.50 voor personen vanaf 16
Ir en ouder, f 1.50 voor personen tot 16 jaar en f 5.00 voor ge
inen van meer dan twee personen. Nadere informatie bij J.
ogenboom, telefoon 071-5892883.
i, taterdag voor kinderen
|en» Op het terrein achter de basisschool De Merenwijk aan
I Valkenpad wordt op vrijdag 7 augustus een waterdag gehou-
p. Van half vier tot vijf uur kunnen kinderen uit Slaaghwijk
[schillende spelletjes spelen, waarbij het water de gemeen-
De Leidse Sterrewacht heeft van de Amerikaanse gepen
sioneerde psychiater Raymond Sackler een schenking
van een hif miljoen gulden gekregen. De Sterrewacht,
onderzoeksinstituut van de Rijksuniversiteit, kreeg eind
vorig jaar al een ton van de Amerikaan, een voormalig di
recteur van een groot internationaal farmaceutisch be
drijf.
M. Zandbergen naast de nieuwe horecagelegenheid op de Beestenmarkt. Aan deze kant komt in de zomermaanden een terras.
FOTO HENK BOUWMAN
leiden dorith ligtvoet
Drie oktober is de streefdatum. Op die fees
telijke dag moet de nieuwe kiosk op het
plein van de Beestenmarkt open zijn. Dat is
veel later dan eigenares M. Zandbergen had
gewild. Maar perikelen rond de keuze van
de architect, de kosten en het bestem
mingsplan hebben de zaak opgehouden.
Gemeente-ambtenaren zagen nauwlettend
toe op elke stap die ze zette. „Mijn aanne
mer heeft nooit eerder de ervaring gehad
dat zoveel mensen zich met zo'n klein pro
ject bemoeiden", zegt Zandbergen die er
achteraf om kan lachen.
Nu de meeste problemen achter de rug
zijn, is de eigenares die ook het pannenkoe
kenhuis en restaurant Oudt Leyden aan de
Steenstraat exploiteert niet rouwig om het
uitstel. „Iedereen heeft moeten wennen aan
het idee dat er geen auto's meer mogen
staan op het plein. De afgelopen maanden
zijn er allerlei evenementen gehouden. Je
ziet dat het plein steeds meer gaat leven.
Misschien is het zo gek nog niet om wat la
ter open te gaan."
Het nieuwe tentje krijgt de naam 'Cat
walk', naar de verhoogde stoep die aan de
zijkant van het plein is aangelegd. Aan de
lange kant, niet ver van het water, komt in
de zomermaanden een waaiervormig terras
met rieten stoeltjes. Het gebouw is voorzien
van een opvallende lichtkoepel en een kel
der, waar zich straks de toiletten en een op
slagruimte bevinden. Soep en broodjes
worden in de grote keuken van Oudt Ley
den bereid.
„We willen zeven dagen per week van 's
ochtends vroeg tot 's avonds laat open
gaan", zegt Zandbergen. „Ik kreeg geen toe
stemming om een overkapping of een gla
zen scherm rond het terras te zetten. We
kunnen misschien verrijdbare schermen
neerzetten als er te veel wind is. Om ook in
de wintermaanden buiten te kunnen zitten,
zijn onder de luifel warmtelampen aange
bracht."
Zandbergen is inmiddels twee jaar met
de bouwplannen bezig. „Toen duidelijk
werd dat auto's niet meer op de Beesten
markt mochten parkeren en er een horeca
gelegenheid op het plein zou komen, heb ik
me aangemeld. Anders had ik vanuit mijn
restaurant tegen de kiosk van een concur
rent aangekeken. Dat had me omzet kun
nen kosten. Bovendien, een nieuwe uitda
ging schept nieuwe kansen. Dus ik besloot
erin te stappen."
Het gebouw waarin veel hout is verwerkt,
is nu bijna af en oogt solide. Het mag zeker
75 jaar op het plein blijven staan. Een over
winning voor Zandbergen, want aanvanke
lijk wilde de gemeente haar een erfpacht
overeenkomst voor vijftien jaar aanbieden.
Gezien de grote investeringen ging de eige
nares daarmee niet akkoord.
Zandbergen kon ook niet frank en vrij
een architect kiezen, maar moest van de ge
meente met P. Kilsdonk in zee gaan, de
man die ook de Bloemenboot bij de Blauw-
poortsbrug heeft ontworpen. De reden was
dat de gemeente 'eenheid van vormgeving
op het plein' wilde, iets waarvoor Zandber
gen wel begrip kan opbrengen. Alleen
dreigden de eerste ontwerpen wel erg duur
uit te vallen. De onderhandelingen over een
goedkoper gebouw zorgden wederom voor
vertraging. Uiteindelijk heeft het gebouwtje
van elf bij vijf meter een half miljoen gulden
gekost.
Sackler schenkt het geld omdat
hij erg onder de indruk is van
het instituut dat een grote repu
tatie heeft op het terrein van de
sterrenkunde. Vorig jaar bracht
de weldoener met zijn vrouw
een bezoek aan de Sterrewacht.
Bovenop het half miljoen van
Sackler legt het Leids Universi-
teits Fonds (LUF) twee ton. Met
dit geld, in totaal 700.000 gul
den, kan de Sterrewacht het la
boratorium van haar hoogleraar
E. van Dishoeck financieren. In
dit laboratorium worden de
omstandigheden in het heelal
nagenbootst van atomen en
moleculen in de ruimte tussen
de sterren. In Van Dishoecks la
boratorium werken twee onder
zoekers.
De 100.000 gulden die Sackler
en zijn echtgenote in november
schonken, wordt besteed aan de
jaarlijkse 'Raymond en Beverly
Sackler-lezing over astronomie-
/astrofysica'. De Amerikaanse
natuurkundige en Nobelprijs
winnaar C. Townes heeft inmid
dels toegezegd begin volgend
jaar naar Leiden te komen voor
de eerste Sackler-lezing.
Townes is onder meer de uit
vinder van de lasertechniek. De
ze vinding is van groot belang
voor de sterrenkunde, omdat
met dezelfde techniek superge
voelige radio-instrumenten
worden gebouwd voor telesco
pen. Die instrumenten, waar
mee het heelal wordt bestu
deerd, staan onder meer in
Westerbork.
Houder schietpen schrikt van eis
den haag Cerberusladen had met een kogel.
De 35-jarige man had het
schiettuig achter de zonneklep
in de auto van zijn vriendin zit
ten. Volgens hem zonder enige
bedoeling. Uit informatie van
de politie bleek echter dat de
man een bijbaantje had als koe
rier voor een loterij. Dat penne
tje had hij bij zich voor zijn be
scherming. De verdachte wei
gerde dit verhaal te bevestigen.
Omdat de Leidenaar al lange
tijd niet meer met justitie in
aanrciking was geweest, ver
lichtte de rechter de geëiste
straf echter. De man kreeg een
celstraf van zes weken, maar
mocht in plaats daarvan ook
tachtig uur gaan werken.
Meent u dat nou!? Toen de Lei
denaar de schietbalpen voor
125 gulden op de zwarte markt
in Beverwijk kocht, besefte hij
niet verboden wapentuig aan te
schaffen. De eis van officier van
justitie mr. H. Meulmeester
(twee maanden gevangenis),
bracht de man gisteren behoor
lijk van stuk.
Volgens de officier staat de
schietbalpen niet voor niets op
de zwarte lijst. Met het onschul
dig uitziend pennetje kan im
mers iemand gedood worden.
De aanklager vond een zware
straf voor de man gewenst, om
dat hij het pennetje ook nog ge-
FOTO HENK BOUWMAN
r de verlaten polder klinkt getrommel
ng. Na mu myo ho ren go kyo. Dat is
essant, denken de koeien, en ze komen
;aal aanstormen om te kijken wat voor
/reemde snuiters er nu weer langs hun
I ge weide trekken. Zo staan de herkou-
op een druilerige woensdagmorgen in-
oog met zeven wandelaars die
ipend met baniers en eenvoudige
mels langs trekken. Drie wandelaars
jen onophoudelijk dezelfde tekst. Na
\iyo ho ren go kyo.
ijkt de dames in de wei niet weten, is dat
letuige zijn van een demonstratie die
Ichien wel in aanmerking komt voor het
ness recordboek. De harde kern van
boepje wandelaars is namelijk begon-
net lopen in de Engelse havenstad Li-
bol, en is niet van plan te stoppen voor-
3 over een klein jaar in het Zuid-Afri-
Kaapstad zijn aangekomen. De
[ster-wandeling is een initiatief van drie
Bdhistische geestelijken uit Japan en
erland. De Japanners liepen gisteren
werkelijk mee. Non Astrid doet rustig
bmdat ze een voetblessure heeft. „En ik
l nog een heel eind."
[voettocht volgt in grote lijnen de route
pe oude slavenhandelaren, en sluit aan
enzelfde inititatief aan de andere kant
de oceaan. Daar is een groep van 75
man onderweg door de VS, het Caraïbisch
gebied en Brazilië. Op 1 januari 1999 moe
ten de twee groepen samen komen in Se
negal om vervolgens de laatste zes maan
den gezamenlijk af te leggen. „Ik vond het
heel belangrijk om ook vanuit Europa een
tocht te organiseren", vertelt Astrid die als
eerste met het idee kwam. „De slavenhan
del is van hieruit begonnen, en de slavernij
ligt nog altijd aan de grondslag van het he
dendaags racisme.
Gisteren stond de etappe van Roelo-
farendsveen naar Den Haag op het pro
gramma: een tocht langs uitgestrekte wei
den en door dorpen als Rijpwetering en
Oud Ade waar een Boeddhistische monnik
een echte bezienswaardigheid is. Het per
soneel van een kweker kijkt op veilige af
stand toe als de groep door Oud Ade trekt.
Ze groeten vriendelijk, maar proesten het
uit van het lachen als de wandelaars uit het
zicht zijn verdwenen. Even verderop staan
huis na huis de bewoners achter het raam
om te zwaaien. De wandelaars zwaaien vro
lijk terug.
Gerti (31) uit het Oostenrijkse Graz heeft
zojuist bedacht dat ze toch maar de hele
route mee gaat lopen. Oorspronkelijk zou
zij 'slechts' meelopen tot Gibraltar. Maar de
sfeer in de groep bevalt haar wel. Als niet-
gelovige heeft zij er absoluut geen moeite
mee dat de tocht geleid wordt door Boed
dhistische geestelijken. ,Als ze mij niet pro
beren te veranderen, is het okee. Ik respec
teer hun en zij respecteren mij, dat gaat pri
ma zo."
Voor Gerti is de tocht naar Kaapstad haar
twee lange demonstratieve wandeling.
Toen een eveneens door Boeddhisten geor
ganiseerde tocht tegen kernenergie jaren
geleden door Europa trok, wilde ze in Oos
tenrijk vier dagen meelopen. Het werd
tweeënhalve maand. „Ik heb mijn baas ge
beld om te zeggen dat ik niet meer kwam.
Die was daar niet blij mee. Toen ik uitein
delijk terug kwam uit Kiev, ben ik nog een
keer langs gegaan om het uit te leggen.
Maar mijn baan kreeg ik niet terug."
De oorspronkelijk in Oud Ade geboren Li-
neke Schakenbos loopt twee dagen voorop
om de groep de weg te wijzen, daarna gaat
ze weer naar huis. Onderweg komt ze een
bekende tegen die verbaasd reageert op
haar aanwezigheid in de groep. „Jezus, jij
ook? Ja, niet om het één of ander, mdar dat
verwacht ik toch niet." Lineke vertelt dat de
wandeling is begonnen in Liverpool. „Meid,
helemaal lopend?" Ja, en het gaat nog hele
maal naar Zuid-Afrika. „Nou, sterkte hoor."
Bij het binnenlopen van Leiden, komt
een jongen op de fiets informeren wat de
bedoeling is van de nog altijd zingende en
trommelende wandelaars. Als hij hoort van
de plannen is hij met stomheid geslagen.
„Zo dan! Ik word al moe als ik naar de
Haarlemmerstraat loop.
leiden» ruud sep
Wie vindt er dat de tekening
van de sanering aan de Noor
derstraat klopt en wie vindt er
dat de tekening niet klopt?
Voor GroenLinks-statenlid C.
van Laar is er onderhand geen
touw meer aan vast te knopen.
Zij is ervan overtuigd dat
milieu-gedeputeerde J. Wolf
haar afgelopen vrijdag onom
wonden toegaf dat er opnieuw
een nieuwe tekening moet ko
men. Maar gisteren liet Wolf
via zijn woordvoerder weten
dat er niets veranderd hoeft te
worden.
Dat deze krant afgelopen zater
dag meldde dat er een nieuwe
saneringstekening komt, is dus
onjuist, zo vindt de gedepu
teerde. Toch was het niet de
provincie die reageerde op het
artikel, maar de Leidse milieu
wethouder A. Pechtold. „De te
kening die wij hebben inge
diend is voor de provincie en
voor BDO/CampsObers ak
koord. Wat mevrouw Van Laar
zegt is niet waar", zo liet de
wethouder gisteren weten.
Pechtold weet te melden dat
de rapportage over de sane
ring, inclusief de laatste teke
ning, op 14 augustus ter inzage
wordt gelegd. Onderzoeker A.
Hooimeijer van
BDO/CampsOber, dat in op
dracht van de provincie de
kwestie onderzocht, was giste
ren wegens ziekte niet bereik
baar voor commentaar.
Provincie-woordvoerder J.
Wigboldus wil pas na lang aan
dringen enige duidelijkheid ge
ven over de opstelling van
Wolf. Volgens hem heeft de ge
deputeerde vrijdag de verzeke
ring gegeven dat er straks een
correcte tekening ter inzage
wordt gelegd. Vervolgens zou
er onduidelijkheid zijn ont
staan over wat nu een nieuwe
tekening zou zijn. „Voor ons
betekent dat een nieuwe teke
ning ten opzichte van de oor
spronkelijke beschikking. Het
gaat om de verbeterde teke
ning die we nu binnen hebben.
Dat is in onze ogen een correc
te tekening."
Van Laai-, die er gisteren on
danks verschillende pogingen
niet in slaagde om Wolf aan de
telefoon te krijgen, reageert
verbaasd. „Er is helemaal geen
kwestie van verwarring. Ik heb
vorige week vrijdag laten zien
dat de sanering niet volgens de
verbeterde tekening kén zijn
uitgevoerd. Ik heb vervolgens
gezegd dat ik twee dingen wil
de. Ten eerste moet de provin
cie de aantoonbaar onjuiste te
kening niet accepteren. Ten
tweede moet er geen sane
ringsverklaring worden afgege
ven voordat de zaak daadwer
kelijk onderzocht is. Wolf heeft
toen gezegd: 'Aan het tweede
kan ik niet voldoen, maar punt
één geef ik zonder meer toe. Bij
de tervisielegging zal een juiste
tekening aanwezig zijn.' Wolf
heeft daarmee onomwonden
gezegd dat hij de huidige ver
beterde tekening niet accep
teert."
De ontkenning van de kant
van de gedeputeerde is voor
Van Laar geen reden om nu
maar bij de pakken neer te zit
ten. Op basis van foto's die tij
dens de werkzaamheden aan
de Noorderstraat zijn gemaakt,
is zij bezig om een eigen sane
ringstekening te maken. „Dan
kan iedereen straks zien hoe er
in werkelijkheid gesaneerd is."
leiden herman joustra
Meer dan dertien jaar duurt het
gekrakeel over de bodemsane
ring van de Noorderstraat nu
al. Het begon met een ogen
schijnlijk eenvoudig menings
verschil tussen Cupera, een
galvaniseerbedrijf dat in de
Noorderstraat was gevestigd en
graag wilde uitbreiden, en de
gemeente die op die plek liever
woningen wilde bouwen. Het
eind van het gekibbel lijkt nog
niet in zicht te zijn, met als
voorlopig laatste 'hoogtepunt'
de onenigheid over de sane
ringstekeningen. Maar wie be
schuldigt wie ook weer. En
waarvan? Een kort overzicht
van dertien jaar ruzie.
Het gaat galvaniseerbedrijf Cu
pera in 1985 zo voor de wind,
dat eigenaar L. Lolkes de Beer
de gemeente toestemming
vraagt het bedrijf in de Noor
derstraat, een zijstraat van de
Langegracht, uit te breiden.
Leiden weigert echter toestem
ming omdat zij op die plek lie
ver woningen wil bouwen. Cu
pera accepteert dat, maar
vraagt de gemeente anderhalf
jaar de tijd om elders te bou
wen.
Een reactie van de gemeente
blijft uit. Cupera blijft gewoon
in de Noorderstraat zitten. Lei
den verleent wel alvast een
bouwvergunning aan Woning
bouwvereniging Leiden en
koopt wat panden naast Cupe
ra, maar daarbij blijft het.
Tot 1992 wanneer de plan
nen voor woningbouw een stuk
concreter zijn geworden. De
gemeente laat in verband met
de gewenste bouw een bodem
onderzoek uitvoeren in de
Noorderstraat. Het onderzoek
toont slechts lichte verontreini
ging van de grond aan. Een jaar
later doet de gemeente op
nieuw een bodemonderzoek.
Dit keer met een behoorlijk ne
gatief resultaat. Het grondwater
zou zwaar verontreinigd zijn
met gechloreerde waterstoffen,
een substantie die ook in ont-
vettingsmiddelen voorkomt
waarmee galvaniseerbedrijven
metalen reinigen.
Lolkes de Beer zegt echter
dat de vervuiling niet van zijn
bedrijf afkomstig kan zijn. Er
zouden genoeg maatregelen
zijn getroffen om vervuiling te
voorkomen.
De gemeente biedt Lolkes de
Beer 1,3 miljoen gulden om de
zaak over te nemen. Die gaat
echter niet akkoord en wendt
zich tot de rechter. Dat pakt
echter slecht voor hem uit. De
rechter verlaagt de afkoopsom
tot 700.000 gulden, omdat Cu
pera niet zou voldoen aan de
milieu-eisen en de grond moet
worden gesaneerd. Lolkes de
Beer blijft volhouden dat er een
andere vervuiler in de buurt
moet hebben gezeten. Om een
fikse dwangsom te voorkomen,
vertrekt hij toch uit de Noor
derstraat. Na het vertrek van
Cupera, verrijzen inderdaad
nieuwe woningen in de Noor
derstraat. Verder blijft het stil.
Eind 1997 komt de kwestie
weer tot een uitbarsting als Lol
kes de Beer de gemeente van
geknoei beschuldigt bij de sa
nering. Volgens hem heeft de
gemeente veel minder geld uit
gegeven dan de 700.000 gulden
die hij had moeten betalen.
Men zou namelijk veel minder
zand hebben weggegraven,
dan officieel bekendgemaakt.
Later zegt hij dal de vrachtbrie
ven niet kloppen. Volgens die
brieven zou juist meer zand
zijn afgevoerd dan feitelijk mo
gelijk. En meer vervuilde
grond, betekent hogere decla
raties voor de gemeente.
De provincie wordt verzocht
de kwestie uil te zoeken. De
provincie op zijn beurt schakelt
onderzoeksbureau
BDO/CampsOber in. Die con
cludeert eind mei 1998 dat er
geen sprake is van fraude. Wel
van incorrecte tekeningen - de
schaal is niet juist weergegeven
- in het saneringsverslag. En
over die tekeningen kibbelen
Leiden en Lolkes de Beer nu