Vie wordt er wijzer van
e belastingen na 2000
'Vooral vervlakking in
plan belasting na 2000'
Belastingen
Belasting over de grenzen noximg ob iu/o gnitenbB
Rekenvergelijking belastingen
in 1998 en na het jaar 2000
Voorstel schij ventarieven inkomstenbelasting
Modelgezin 1: (echt)paar, een kostwinner met een inkomen van 60.000. Een eigen huis ter
waarde van 220.000, met een hypotheek van 150.000. De hypotheekrente bedraagt 7
procent. De afstand woning-werk is minder dan 10 kilometer.
Modelgezin 2: tweeverdieners met een inkomen van 80.000 en 40.000. Een eigen huis ter
waarde van 450.000, met een hypotheek van 300.000. De hypotheekrente is 7 procent.
De meestverdiener heeft een auto van de zaak met een waarde van 35.000. De afstand wo
ning-werk is minder dan 10 kilometer.
tot 47.184 (36,35%)
47.185-103.774 (50%)
vanaf 103.774 (60%)
Belastingvrije som:
alleenstaande 8617,
alleenverdiener 16.824.
tot 47.184 (34,1
47.185-103.774 (48,4%)
103.774 en hoger (58,2
Handhaving belastingvrije
sommen: 9.417 voor
alleenstaanden, 18.424
voor alleenverdieners.
(20,35
(35%)
(50%)
(34,1
(43,9
(56,2%)
Belastingvrije som slechts
voor alleenverdieners 9.500).
AOW-uitkering wordt
onbelast
Heffingskorting i.p.v. belastingvrije
som: 3.211 voor alleenstaanden.
6.282 voor alleenverdieners, resp.
1.657 en 3.242 voor ouderen. Ba
sistarief voor ouderen wordt 17,6%
Belasting 1998
Gezin 1
Gezin 2
i.p.v. 34,1
Inkomen
af: beroepskosten
bij: huurwaardeforfait
bij: autokostenfictie
af: hypotheekrente
60.000
3.108-
2.750
10.500-
80.000
3.108-
5.625
7.000
21.000-
40.000
3.108
Belasting in
21-ste eeuw
Gezin 1
Variant A
Gezin 2
Gezin 1
Variant B
Gezin 2
Gezin 1
Variant C
Gezin 2
Belastbaar inkomen
af: belastingvrije som
49.142
16.828-
68.517
8.617-
36.892
8.617-
Belastbaar inkomen
af: belastingvrije som
49.142
18.424
68.517
9.417-
36.892
9.417-
49.142
9.500-
68.517
36.892
Belastbaar inkomen
Te betalen belasting
af: heffingskorting
49.142
16.757
6.282-
68.517
24.964
3.211-
36.892
12.580
3.211-
Belastbare som
32.318
59.990
28.275
Belastare som
30.718
59.100
27.475
39.642
9.992
68.517
22.426
36.892
9.029
Inkomstenbelasting
11.747
23.509
10.277
Inkomstenbelasting
10.475
21.856
9.368
Inkomstenbelasting
10.475
21.753
9.369
belasting per gezin
11.747
33.786
Totale belasting
10.475
31.224
9.992
31.455
Totale belasting
10.475
31.122
In 1998 betaalt modelgezin 1 11.747 aan inkomstenbelasting. In de 21ste eeuw bij optie
A en C 10.475 en bij optie B 9.992. Modelgezin 2 betaalt in 1998 totaal 33.786 aan in
komstenbelasting. In de 21ste eeuw bij optie A 31.224, bij optie B 31.455 en bij optie C
ƒ31.122.
In deze vergelijking van de belastingplannen voor de 21ste eeuw is de beoogde verschui
ving van de belasting uit arbeid naar belasting op consumptie buiten beschouwing gelaten.
Dit is voor ieder huishouden verschillend. Door de voorgestelde BTW-verhoging van 17,5
naar 19 procent en de verhoging van de milieuheffingen zullen, bij een gelijke consumptie,
de kosten van levensonderhoud wellicht stijgen.
Het belastingstelsel voor de 21-ste
eeuw. „Een goed of slecht plan, daar
valt weinig van te zeggen, omdat er nog
niets definitief vaststaat. Het enige dat
je objectief kunt concluderen is, dat er
een vervlakking optreedt in de inkom
stenbelasting. En, dat wellicht daardoor
de aangifte eenvoudiger wordt", rea
geert fiscalist mr. Koos van Velzen.
„De voorstellen om inkomsten uit ver
mogen te belasten met netto 1 procent is
een fiscale aardverschuiving. Maar
voor het gros van de mensen met een be
neden- tot modaal inkomen, veruit de
grootste groep, verandert er inhoudelijk
bijna niets."
Vervlakking staat centraal in de visie van
Van Velzen, bij Coopers Lybrand hoofd
van de fiscale praktijk van de kantoren in
Haarlem en Alkmaar. „De belasting gaat
grote groepen mensen volgens eenzelfde
maatstaf beoordelen. De persoonlijke situ
atie wordt tot op heden vertaald in zaken als
werkelijke beroepskosten, reiskosten, lijfren
tepremies, financiering en persoonlijke ver
plichtingen. Schrap of wijzig je deze aftrek
posten dan haal je de 'pieken' uit de belas
tingaangifte. In het nieuwe stelsel zou het
zelfs niets meer uitmaken welk type beleggin
gen een belastingplichtige bezit."
Toch wordt met het nieuwe belastingstelsel
het 'huis' niet volledig dichtgespijkerd, vindt
Van Velzen. „Voor specifieke doelen blijven
er nog wel aftrekmogelijkheden bestaan. Het
is ook niet zo, dat er straks geen 'schemerge
bieden' meer bestaan. Sterker nog: op het
moment datje de grenzen binnen het belas
tingstelsel verlegt, het ene grensgebied op
heft, je automatisch een nieuw grensgebied
creëert."
Naarmate mensen meer verdienen, geven ze
meer uit en kunnen ze meer aftrekken van het
inkomen, zo blijkt in de praktijk. Zo er al pijn
ligt op een modaal inkomensniveau, dan zal
dat wellicht gevoeld worden door de mensen
die nu nog de premie voor een lijfrenteverze
kering aftrekken. De verzekeringsmarkt
heeft, juist vanwege de aftrekbaarheid van
een vast bedrag voor iedereen, de laatste ja
ren stapels contracten verkocht. „De aftrek
baarheid van een vaste premie wordt zo goed
als zeker geschrapt. Zalm en Vermeend wil
len de aftrek nog wel toestaan in het geval,
dat de pensioenaanvulling, de oudedagspa-
raplu genoemd, niet volledig is benut. In de
praktijk komt het hier op neer, dat iedereen
die in zijn carrière een of meerdere keren van
Fiscalist Koos van Velzen: „De persoonlijke
situatie van de belastingplichtige wordt min
der belangrijk." Foto Hans van Weel
Belasting op winst
uit vermogen
is fiscale
aardverschui ving
baan is veranderd, een pensioenbreuk heeft
geleden. Die mensen kunnen nog wel gebruik
maken van de aftrek van lijfrentepremie.
Hoe groot het gat in de oudedagvoorziening
precies is, is voor iedereen persoonlijk. Dat
zullen verzekeringsmaatschappijen moeten
beoordelen. Wat dat betreft leidt vervlak
king aan de ene kant wel tot maatoplossin-
gen aan de andere kant."
RONALD MASSAUT
3 het jaar 2000 nog wat te halen,
hngplannen voor de 21-ste eeuw
|n weinig goeds voor mensen die
ike bedragen in mindering kun
nen op hun inkomen. Een lijfren-
jring, de rente op consumptief
jnbelaste koerswinsten op aande-
rpotheekrente voor de tweede wo-
atssecretaris Vermeend en minis-
i van financiën hebben december
r de aanzet gegeven tot een móge-
jpende verandering van het Ne-
e belastingstelsel. Mógelijk, want
beidsoverwegingen (in mei zijn er
erkiezingen) laten ze de uiteinde-
-ze over aan een nieuw kabinet.
:en is het nu nog gissen naar hoe het
Isel er precies uit gaat zien. Duide-
'het beoogde progressieve belasting-
Je zwaarste lasten op de breedste
in de praktijk, niet werkt. De beide
feden willen daarom een 'rechtvaardi-
m. Door de vele aftrekmogelijkheden
maar weinig mensen die meer dan
000 verdienen ook werkelijk aange-
>r het hoogste belastingtarief (60 pro-
ir ook inkomens van zo rond de ton
ie praktijk volop ruimte om de belas-
e temperen. Dus gaat er een dikke
ir fiscaalvriendelijke constructies.
Aftrekposten die vooral worden gebruikt door
mensen met een hoger inkomen, komen te ver
vallen. Als onderdeel van de 'nieuwe rechtvaar
digheid' wordt er stilletjes aan gedacht de auto
van de zaak niet langer te belasten volgens een
eenheidstarief (20 of 24 procent van de nieuw-
waarde afhankelijk van alleen de afstand woon-
werk), maar daar ook het privégebruik bij op te
tellen. Ook gaan er stemmen op om aftrek van
beroepskosten (arbeidskostenforfait) niet lan
ger onbeperkt toe te staan, maar deze te binden
aan een maximum. Maar ook de aftrek voor
'rood staan', consumptieve rente en de lijfrente
verzekering (vaak betaald uit de spaarloonrege
ling) gaan op de helling.
In politieke kringen heet het dat de lastendruk
verschuift van de directe belastingen (loon- en
inkomsten) naar indirecte belastingen, zoals
BTW en milieuheffingen. De bestaande vermo
gensbelasting verdwijnt, maar wordt per om
gaande vervangen door een nieuwe belasting op
vermogensbestanddelen. Wie volgens richtlij
nen van de fiscus vermogend is, blijft aanvullen
de belastingen betalen, maar krijgt er flink wat
collega's bij, omdat ook beleggingen aan belas
ting onderhevig worden.
Hypotheekrente
Waar Zalm en Vermeend zich niet aan hebben
willen branden, is de hypotheekrente op de eer
ste woning. De 'moeder aller aftrekposten' blijft
ook in de huidige plannen voor het nieuwe be
lastingstelsel in tact. Wel wordt er voorzichtig
gedacht aan een beperkte aftrek tot 70 procent.
In dat geval vervalt wel het huurwaardeforfait,
de belasting die huiseigenaren betalen voor hun
woning. Deze constructie is gunstig voor wie de
woning deels uit eigen middelen heeft gefinan
cierd of in het geval de waarde van de woning
aanzienlijk hoger is dan de hypotheek.
Het effect van de aftrek van hypotheekrente zal
sowieso negatief uitvallen in de 21ste eeuw, om
dat de bewindslieden de belastingschalen willen
verlagen. De aftrek wordt dan niet meer bere
kend over bijvoorbeeld 50 of 60 procent maar
over lagere tariefschalen. Tegenover flinke ver
lagingen van de belastingschalen staan overi
gens plannen om de belastingvrije som af te
schaffen of deze te vervangen door een (lagere)
heffingskorting.
Grote vraag is, wie gaat er na de eeuwwisseling
in besteedbaar inkomen op vooruit en wie niet.
Door middel van het schrappen van aftrekpos
ten en het extra belasten van consumeren willen
de beide bewindslieden komen tot een recht
vaardiger belastingsysteem. Op basis daarvan
mag je veronderstellen dat mensen met een ho
ger inkomen en dito bestedingspatroon er
per saldo op achteruit zullen gaan. De meningen
daarover zijn echter verdeeld. Bij de presentatie
van de plannen, december vorig jaar, haastte het
ministerie van financiën zich te zeggen dat ieder
een er op vooruit gaat. Wie verder rekent dan de
aftreksom inkomen minus belasting en sociale
premies komt tot een andere veronderstelling.
RONALD MASSAUT
ZATERDAG 7 MAART 1998
nd nu echt zo'n duur belastingland?
verjaardagen, feesten en partijen.
Ie grenzen kijkt, moet vaststellen dat
Indse tarieven welliswaar aan de hoge
maar dat de eigen huisbezitter goede
t. Een globaal overzicht, aan de.hand
ins van Coopers Lybrand Belas-
Urs.
leven voor de inkomstenbelasting
belasting genoemd) zijn progressief
p van 25 tot 55 procent (vanaf Bfr.
2.420.000, 128.500).
Ook in België wordt het 'genot' van een eigen
huis belast met een forfaitair bedrag, het zoge
noemde kadastraal inkomen. De hoogte is ge
lijk aan de gemiddelde nettohuur dat de woning
zou kunnen opbrengen in het vrije verkeer. In
het algemeen is dit veel hoger dan het Neder
landse huurwaardeforfait. Ter bevordering van
het eigen woningbezit geldt een woningaftrek.
Dat is gekoppeld aan het kadastraal inkomen en
afhankelijk van gezinssamenstellingen inko
men. De betaalde hypotheekrente mag slechts
worden afgetrokken tot de hoogte van het kada
straal inkomen. Uitzondering vormen nieuwe
woningen. Daarvoor gelden ruimere vrijstellin-
Duitsland: Tarieven zijn progressief en lopen
van 25,9 tot 53 procent (vanaf 120.042 mark,
132.000).
De verschuldigde belasting wordt verhoogd met
5,5 procent solidariteitsheffing. Er bestaat een
vaste aftrek van 3500 mark. Duitsland kent
geen huurwaardeforfait, maar ook geen aftrek
van hypotheekrente. Het eigen woningbezit
wordt gestimuleerd via een subsidieregeling,
maximaal acht jaar lang 2,5 procent van de
koopprijs met een maximum van 2500 mark per
jaar. Het huis moet ouder zijn dan twee jaar.
Voor een nieuw huis geldt een maximumsubsi
die van 5000 mark per jaar. Het bekende 'Baus-
paren' levert de inwoners betrekkelijk weinig
op. De overheid geeft een spaarpremie van 10
procent over de inleg, gedurende zeven jaar. De
maximumpremie bedraagt echter 93,6 mark per
jaar.
Frankrijk: Tarieven voor de inkomstenbelasting
lopen op van 10,52 tot 51 procent (vanaf
288.100 franc, 92.400). Ook Frankrijk kent
geen huurwaardeforfait, maar er kunnen nage
noeg ook geen kosten worden afgetrokken. Per
1 janauri van dit jaar is de aftrek van hypotheek
rente komen te vervallen. Voor lopende hypo
theken is een overgangsregeling getroffen. Wel
is een andere aftrekpost in het leven geroepen,
kosten bedoeld voor verbetering van de eigen
woning. Naar verwachting zal deze post tot
2001 van kracht blijven. Daarna zullen er geen
aftrekposten voor de eigen woning meer be
staan.
Engeland: Progressief belastingsysteem oplo
pend van 20 tot 40 procent (vanaf 26.101 pond,
92.400).
Ook Engeland kent geen huurwaardeforfait. In
tegenstellinhg tot Duitsland en Frankrijk is de
hypotheekrente wel gedeeltelijk aftrekbaar. Het
moet gaan om een woning, bedoeld als hoofd
verblijf. De rente over de eerste 30.000 pond hy
potheekschuld is aftrekbaar, maar tegen een
vast percentage van 15 procent.
