Nummer 99
leeft op in
atletendorp
Eindelijk kan ik hier weer eens een keer lekker Nederlands praten'
Tot nu toe valt alleen het oranje kapsel op
Olympische Winterspelen
oge verwachtingen bij
anadese schaatsers
Houten sandalen
Techniek
^PAG 14 FEBRUARI 1998
na Navka (rechts) strekt haar arm uit richting ijsdanspartner Ni-
Morozov. foto ap eric draper
sdanspaar Gritsjoek en Platov leidt
it iii mjo» Het Russische paar Patsja Gritsjoek en Evgeni Platov
ben na de verplichte dans de leiding genomen in het strijd
liet goud bij het ijsdansen. Na een wat wankelend optreden
en de wereldkampioenen hun landgenoten Anjelika Krilova
lieg Ovsiannikov voor. Het Franse tweetal Marina Anissina
Iwendal Peizerat voorkwam met een derde plaats een Rus-
Jtrio in de tussenstand na de eerste dans. De Russen Irina
w« atsjeva en Ilia Verboetsj staan vierde.
rmann Maier start op de Super-G
jBAi Skiër Hermann Maier neemt vandaag deel aan de Su-
G. Een woordvoerder van de Oostenrijkse ploeg heeft dit
eren gezegd. Maier kwam zwaai' ten val bij de afdaling en
est zich wegens verwondingen aan de knie en schouder af-
den voor de combinatie. Maier is favoriet voor het goud op
uper-G. Hij won dit seizoen alle vier de wereldbekerwed-
ai! den in deze discipline.
HQ. ANP
anadese schaatsers hebben
verwachtingen van de
meter (mannen) en 1500
(vrouwen) die morgen en
lag op het olympisch
ujs in Nagano worden ge-
t i. Met name Jeremy Wo-
'lipoon en Catriona LeMay-
-j, i koesteren ambities op
2 nedaille. Wotherspoon is
tsolute favoriet voor goud
kilometer. De wereldre-
louder (1.10,16) uit Red
in de provincie Alberta
zijn zinnen volledig op die
nd gezet. Hij stond zelfs
zijn startplaats op de 1500 me
ter af aan Neal Marshall. ,,Ik wil
niet te veel hooi op mijn vork
nemen", zei Wotherspoon.
Voor de vrouwen, die maan
dag de 1500 meter rijden, is een
duel tussen sprintster LeMay-
Doan en allroundster Niemann
aanstaande. Op de seizoenrang
lijst staat de Canadese één, de
Duitse twee. Tussen hen ligt
een marge van 0,36 seconde.
LeMay-Doan reed op 29 no
vember 1997 haar wereldrecord
van 1.57,87. Niemann schaatste
haar laatste mijl een weekeinde
later in Heerenveen in 1.58,23.
YMPISCHE UITSLAGEN
KUNSTRIJDEN
mi, stand na de verplichte kür: 1.
I jPlatov (Rus) 0,2 punten, 2. Krilo-
'iov(Rus) 0.4, 3. Anissina/Peizerat
Lobatsieva/Averboetsj (Rus) 0,8,
raatz (Can) 1,0, 6. Fusar-Poli/Mar-
,2,7 Punsalan/Swallow (VSt) 1,4,
iasko/Wanagas (Lit) 1,6, 9. Romanova-
Mannen, groep C: Rusland - Kazachstan 9-2
(2-1 5-0 2-1) Groep D: Canada - Wit-Rusland
5-0 (2-0 2-01-0).
linton moet Japan niet om
vragen als hij Irak wil irri-
Japan zal namelijk nooit
irlog meer winnen, is
stellige overtuiging. Japan-
loor je namelijk van verre
omen en als je een vijand
blij mee maakt, is het dat
leger z'n komst vooraf
ondigt. Pearl Harbour zal
beetje de laatste verras-
aanval zijn geweest. Ande-
villen me nu niet te binnen
eten.
wens, er zijn hier kamika-
loten die de Tweede We-
orloghebben overleefd.
van die mannen be-
nnu een taxi. Gisteravond
;te ik zo'n bejaarde chauf-
nee. Hij negeerde elk rood
icht. Ik weet niet of u de
ie weken over de drukte in
no hebt gelezen, maar er
lier meer auto's dan men-
Die bestuurder moet een
ialist zijn in overleven,
was ik voor het eerst
)an, vanwege het WK
atsen, en dit jaar valt het
teer op. Japanners sloffen
een ongeluk. De hele dag
ede neiging om te roepen
poten eens op', maar dat
t wel heel boers. 'Hef uw
m eens op', klonk veel
jdelijker, toen ik hier met
'lies DeClerck over sprak,
een Vlaamse verslaggeef-
[die al drie jaar werkzaam is
jde Iapan.se staatsomroep
Het taaltje van onze zui-
uren is inderdaad veel
ter, maai- dit terzijde.
eAl Bundy's van Japan
tenniet anders dan rijk
Schoenmakers en schoe-
irkopers plaatsen waar-
dijk de meest onwaar-
nlijke orders om de voor
op peil te houden. Achter
hun werkplaats moeten bergen
versleten zolen liggen. Japan
heeft schoenen nodig. Dozen
vol. Oud, jong, groot, klein,
vrouw, man, Japan sloft. De he
le dag. En het erge is, ze lopen
gewoon door.
Om eerlijk te zijn, ik kan er niet
aan wennen. Eigenlijk irriteert
het me mateloos. Iedere keer
kijk ik op en staar ze na. Het valt
dan ook niet mee om hier te
werken. Je wordt voortdurend
afgeleid door die pantoffelhel
den. Mij is verteld dat Japanners
op geta's leren lopen. Dat zijn
houten sandalen, vergelijkbaar
met onze badslippers, die je
moet dragen als het zand van
het strand te heet onder de voe
ten wordt. De achterkant van de
zool wordt daardoor meege-
zeuld omdat de wreef dat blijk
baar zware einde van de schoen
bij elke stap moet tillen. Boven
dien kopen Japanners hun
schoenen altijd een maat te
groot. Waarom? Niemand weet
het. Onopgelost oosters myste
rie.
Het is net of de Japanh'ers nog
steeds denken dat ze op geta's
wandelen. Of ze hun tien tenen
nou in een herenschoen, een
pump, een laars of een sandaal
steken, sloffen doen ze. Ik weet
nu ongeveer hoe een loden last
moet klinken.
Tussen de vorige en deze alinea
zaten weer enkele minuten. Ik
blijf staren. Gisteren heb ik het
aangedurfd een Japanner te
vragen waarom hij zijn voeten
niet opheft. ,,Onze voeten zijn
gewoon te kort om op te halen",
verzon hij ter plekke. Dat is nou
iemand spontaan een hak zet
ten. Ik hoop dat Clinton de Ja
panners vraagt mee te doen.
RENZELOLKEMA
Het dreamteam van Barcelona liet zich gedurende de Zo
merspelen van '92 opsluiten in het zwaarst bewaakte ho
tel van de Catalaanse stad. De verwende Amerikaanse
basketballers kwamen er alleen uit om wat te golfen, te
winkelen en oh ja, olympisch goud te delven. Hun win
ter-equivalenten doen dat anders. En warmen zich zes
jaar later wel op aan de olympische vlam. De ijshockey-
profs wonen in het atletendorp van Nagano, juichen hun
landgenoten toe en geven zich over aan de mooiste com
petitie in de geschiedenis.
NAGANO RENZE LOLKEMA
GPD-VERSLAGGEVER
Onder die ijshockeyers bevindt
zich Wayne Gretzky, 's werelds
beste ooit, de nummer 99. Hij
maakt deel uit van de Canadese
wonderploeg die gistermiddag
de ijsvloer aanveegde met de
Wit-Russen. Die zullen zich
echter vooral de gestalte van
Eric Lindros herinneren, de 1.94
meter lange 104 kg zware
nachtmerrie van het Noord-
Amerikaanse dreamteam. De
boomlange Canadees maakte
twee doelpunten, checkte me
nig tegenstander tegen de boar
ding dan wel gladde vlakte, brak
Aziatische sticks als luciferhout
jes en trok tot vervelens toe Wit-
Russische handschoenen uit en
helmen af.
Gretzky heeft zijn opvolger,
die zich ook al tooit met een in
drukwekkend rugnummer, 88.
Vond Gretzky zelf ook, nadat hij
het olympisch bal zonder stijl
had geopend. „Eric heeft van
daag laten zien dat hij koste wat
kost goud wil winnen. Voor
minder doet hij het niet. Maar
eigenlijk geldt dat voor het hele
team."
Zelfs één van de assistent-
coaches van de Aziaten liep hal
verwege met een ijszak in zijn
nek, nadat Lindros langs de
Wit-Russische bank was ge
scheurd. Het was net of Canada
drie periodes lang powerplay
speelde. Want hoe Wit-Rusland
ook aandrong, overal leek een
extra Canadees aanwezig om de
plannen van de mannen uit
Minsk te ontmantelen. „Ze heb
ben de beste spelers", oordeel
de Anatoli Varivonchik, coach
van Wit-Rusland, na de stoei
partij. Tot zijn grote blijdschap
werd het maar 5-0.
Het grote verschil met het
basketbaltoernooi van Barcelo
na is dat de winnaar van Naga
no'98 bij voorbaat niet vast
staat. De NHL, de loodzware
Noord-Amerikaanse profcom
petitie is voor deze ene keer stil
gelegd en omdat al het talent
van de wereld zich verzamelt in
Canada en de Verenigde Staten
kan ieder topland, zes in getal,
zijn beste spelers inschakelen in
de jacht op olympisch goud.
Regerend olympisch kam
pioen Zweden is een grote favo
riet na de winst op een andere
grootheid, Amerika (4-2). Fin
land ook, maar dat verloor van
weer een andere kanshebber,
Tsjechië (0-3). Rusland bemoeit
zich ook met de goldrush en
plette gisteren alvast Kazach
stan (9-2). Blijven over de Cana
dezen. Met als blikvanger Way
ne Gretzky, natuurlijk.
Gretzky s macht op het ijs is
dit seizoen tanende. Voor het
De Canadees Wayne Gretzky hijgt even uit tijdens een training. De oude rot, 's wereld beste ijshockeyer al-
lertijden, heeft het naar zijn zin in Nagano. foto reuters mike blake
eerst in zijn loopbaan, die is op
gesmukt met vier prestigieuze
Stanley Cups (NHL-kampioen-
schaptitels), haalt de routinier
in dienst van New York Rangers
niet meer het gemiddelde van
een doelpunt per wedstrijd.
Maar uit respect voor alles wat
hij heeft gedaan, is de 37-jarige
grootheid geselecteerd voor het
nationale dreamteam. En
maakte hij gisteren zijn debuut
op olympisch ijs. Dat viel niet
mee. De baan was groter dan hij
bijna dagelijks gewend is in de
NHL en bovendien kreeg hij
niet veel ijstijd. En hij scoorde
niet. Weer niet.
Toch heeft hij nog altijd een
grote invloed op zijn teamgeno
ten, die een niet te stillen hon
ger naar goud hebben. „Heeft te
maken met zijn status", zei de
jarige coach Marc Crawford gis
teren. „Bovendien speelt hij
met zijn hart. Wayne is nou
zo'n speler die goed kan om
gaan met zijn status. En daar
wordt iedereen beter van.
Het was opvallend dat Cana
da, maai" ook Zweden en Rus
land, zo'n ingespeelde indruk
maakten. De dreamteams van
Nagano doen de Olympische
Spelen er even tussendoor. Af
gelopen zondag nog had ieder
een nog competitieverplichtin
gen, maandag duurde de reis
naar het verre oosten een dag
en pas vanaf dinsdag werd de
ijsvloer van Big Hat in Nagano
getest. „Daar was ik ook
nieuwsgierig naar", zei Craw
ford. „Maar het blijkt toch dat
er in korte tijd een familiaire
sfeer in zo'n groep vol vedetten
kan ontstaan.
Vandaag tegen Wit-Rusland
ging niet alles goed, maar er
stond wel een team. We zijn
goed begonnen."
De miljonairs voelen zich
voor niemand te groot. Vooral
hun verblijf in het atletendorp
blijft een curiositeit. De dage
lijkse verhuizing de Carlton-ho-
tels in Canada naar de Ritz-ke-
ten in Amerika staat in schril
contrast met het benauwde ap
partement in Nagano dat de
sfeer van een studentenhuis uit
ademt. „Maar ik vind het gewel
dig", lachte Gretzky die zijn flat
je deelt met drie teamgenoten.
„We hebben eindelijk de tijd
om ons te verdiepen in andere
sporten. Juist dat maakt de Spe
len opwindend."
Leeuwangh kan zich morgen revancheren voor beroerde 500 meter
NAGANO RENZE LOLKEMA
GPD-VERSLAGGEVER
Hij is één van de meest opvallende
Oranje-klanten in Nagano. Althans, qua
uiterlijk. De sinaasappelkleur van zijn
haar, die voor drie weken het origineel
blonde kapsel vervangt, verbleekte ech
ter bij de klassering op het eerste sprint
nummer van de achttiende Winterspe
len. Jakko Jan Leeuwangh perste er begin
deze week slechts een 21e plaats uit op
de vijfhonderd meter. Morgen echter
mag hij zijn favoriete kilometer afleggen.
Of die 1000 meter een succes wordt, is
de vraag. Te vaak heeft Leeuwangh (25)
niet thuis gegeven toen de keuzeheren
van de KNSB dat wel eisten. Neem het
NK sprint, een recent voorbeeld van be
gin januari in Groningen. Bij de gratie
van allrounder Ids Postma werd
Leeuwangh aangewezen als derde Ne
derlandse schaatser voor het WK in Ber
lijn, twee weken geleden. Postma was
sneller geweest en als de Fries zijn poot
stijf had gehouden, had Leeuwangh,
zoals zo vaak in zijn loopbaan, zich moe
derziel alleen moeten prepareren voor
zijn laatste kans op olympische roem.
Postma zag een mondiaal s'printtoernooi
echter niet zitten, allrounder als hij is.
Leeuwangh werd voor aanvang van dit
seizoen uit de sprintkernploeg van Peter
Mueller gezet vanwege tegenvallende re
sultaten. De Noord-Hollander reikte niet
eens tot het WK. Hij werd ingeruild te
gen het dartele tweetal Jan Bos-Erben
Wennemars. De planoloog in spé zocht
in de zomer met succes naar een privé-
sponsor, stelde zich in op een jaar in de
isolatiecel, bleef echter in zichzelf gelo
ven en boorde op die manier diep ver
scholen krachten aan die zich vertaalden
in resultaten die goed genoeg waren om
weer met Mueller op te mogen trekken.
Was jarenlang Gerard van Velde zijn
grootste tegenstander, tegenwoordig
Jakko Jan Leeuwangh heeft nog niet kunnen vlammen tijdens de Winterspelen. Morgen start hij op zijn favoriete afstand, de 1000 meter.
foto gpd catrinus van der veen
staat de Alkmaarder in de schaduw van
Bos en Wennemars. Maar gek genoeg
zijn hun fratsen hem op het lijf geschre
ven. In gezelschap van het duo bloeide
het beest in Leeuwangh op. Dat Postma
zijn WK-ticket aan hem gaf, was een
goede zet geweest. In Berlijn pakte
Leeuwangh op de eerste dag een zilveren
medaille op de duizend meter. Bos werd
vanzelfsprekend eerste. Op de tweede
dag realiseerde Leeuwangh de vijfde tijd.
Omdat zijn twee vijfhonderd meters te
genvielen, was hij na een weekendje
mondiaal sprinten terug te vinden op de
zevende plaats.
„Je moet Mueller en mij niet op één
winter beoordelen", zegt Leeuwangh,
die morgen met Bos, Postma en Martin
Hersman de Nederlandse eer op de kilo
meter verdedigt. „Hij heeft minstens
twee jaar nodig om echte resultaten met
mij te boeken. Hij hamert erop datje po
sitief moet denken. Dat is een denkwijze
die bij mij al heeft veranderd. Je merkt
aan alles dat Mueller iemand is met ei
gen ervaringen als topsprinter en top
coach van onder anderen Dan Jansen en
Bonnie Blair. Dat is van niet te onder
schatten waarde.
Leeuwanghs persoonlijk record staat
op de 1000 meter 1.11,61. Als hij die tijd
morgen verbetert, valt hij in Nagano niet
alleen meer op door die rare shampoo
met die sinaasappelachtige kleur.
„Ik werd gisteren aangenaam
verrast door de Nederlandse
meisjes. Ik heb genoten van een
mooie wedstrijd. Alle vier
schaatssters uit de kernploeg re
den een persoonlijk record. Met
name Marieke Wijsman, die be
ter is op de 1000 en de 1500 me
ter, reed een hele fraaie 500 me
ter. Timmer heeft contact ge
houden met de mensen vlak
boven haar. Ze heeft uitzicht op
een plaats bij de eerste zes. Als
dat zou lukken, is dat een erg
goede prestatie. Het is voor de
huidige 500 meter tekenend dat
een rijdster onder de 10.5 moet
openen om mee te kunnen spe
len om de medailles. Alleen zij
die dat kunnen, behoren tot de
absolute top.
Heel opvallend waren de matige
tot slechte tijden van de Duitse
ploeg. Alleen Schenk heeft een
kansje op een medaille, maar de
andere drie staan op grote af
stand van Lemay. Die Duitse
meiden schaatsen technisch
heel slecht. Ze hebben veel
kracht en snelheid, maar tech
nisch is het niet om aan te zien.
Op de sprint is de techniek be
langrijker dan op de andere dis
ciplines.
De Duitse trainers hebben geen
verstand van techniek. Anke
Baier sluit haar linkerbeen niet
goed bij, waardoor ze met haar
schaats te snel overhelt. Dat
gaat ten koste van de snelheid.
Het probleem van de Duitsers
ligt nog steeds verscholen in het
verschil tussen de DDR en
West-Duitsland. De oude DDR-
trainers hebben de kennis, de
Westduitse trainers het geld.
Daardoor bestaat nog steeds
een grote controverse onder de
Duitse trainers.
Christa Rothenburger en Karin
Kania waren twee voorbeeldige
exponenten van het DDR-sys-
teem. Dit soort meiden zijn
vanaf jonge leeftijd heel nauw
gezet begeleid. De bond liet hen
niet meer los. Natuurlijk werd
er destijds doping gebruikt in de
DDR. De wijze waarop was heel
vakkundig. Vanaf jonge leeftijd
kreeg een ieder miniscule hoe
veelheden toegediend. De hoe
veelheden waren zo klein dat ze
nooit gepakt werden op het ge
bruik van doping. Maar de
Oostduitse schaatssters werden
er wel heel erg sterk van.
Van Niemann weet ik het niet.
Ik zeg niet dat ze gebruikt, maar
ik zeg ook niet, dat ze niet ge
bruikt. Het is natuurlijk een ge
weldig sterke meid. Er zijn
meisjes met typische vrouwelij
ke trekjes, maar je hebt ook
meiden die halve kerels zijn.
Dat heeft iets met de hormoon
huishouding te maken. Onder
de homo's zijn er mannen die
zich zoveel vrouw voelen, dat ze
zich tot vrouw laten ombou
wen.
Duursporters als schaatssters en
wielrensters hebben vaak niet
die echte vrouwelijke trekjes die
je van vrouwen zou verwachten.
Balletdanseressen hebben het
wel. Die bewegen zich gracieus.
Niemann heeft poten waar je u
tegen zegt. Het is één brok
kracht, ze is net zo sterk als een
kerel.
Niemann rijdt al jaren van titel
naar titel, omdat ze in Duits
land, en met name in Oost-
Duitsland, aanzien heeft. De
Ossies zijn nog niet zo rijk en
Niemann heeft als topsporter
een heel goed leven. Zij verdient
veel beter dan haar landgeno
ten. Daarom zal ze ook langer
doorgaan met schaatsen.
Een Nederlander stopt veel eer
der met sporten. Als hij op z'n
24e niet is geslaagd, is hij veel
eerder geneigd om aan zijn
maatschappelijke carrière te
gaan werken. Dat is vaak jam
mer, omdat de top van een
sporter tussen de 25 en 28 jaar
ligt. Het prototype is Ard
Schenk, die op zijn 27e enorm
hard reed. Rintje Ritsma is nu
ook zo'n iemand."
LEENPFROMMER
n der Meulen in Japan ontroerd door hutspot op menukaart
MO» RENZE LOLKEMA
eerst de menukaart bekeken. Vooraf een
Gelderse rookworst, als menu hutspot en
vla als toetje. „Mmmm, heerlijk, de Hol
landse keuken. En eindelijk weer eens Ne
derlands praten. Want daar word je moe
van, hoor, de hele dag Engels. Het is je
moedertaal niet, je moet er steeds weer bij
nadenken. Japans? Een beetje. Inderdaad,
mijn telefoonrekening is hoog. Heel
hoog...."
Als volleyballer heeft de voormalig interna
tional het naar zijn zin, maai" als burger van
Tokyo komt het leven vaak op hem af. „Ik
zou bijvoorbeeld graag willen weten wat ze
van me vinden hier. We staan nu vijfde in
de competitie en dat is een tegenvaller want
we moesten kampioen worden. Ik weet niet
of de club tevreden over mij is. Maai" dat is
typisch Japans, dat zeggen ze niet. Ik zou
dat willen weten om een stukje onzekerheid
weg te nemen."
Toch zou Van der Meulen het avontuur ver
weg van zijn geboortestad Sneek niet willen
missen. „Je gaat waarderen datje een mooi
leven hebt. En dat je dat ook altijd hebt ge
had. Ik ben niet veeleisend, ik ben ook niet
materieel ingesteld. Ik vind het geluk juist
in kleine dingen." Van der Meulen is in Ja
pan ook bezig met de invulling van zijn toe
komst. „Ik denk hier veel na, vooral hoe het
verder moet na mijn carrière als volleybal
ler. Financieel hoef ik me weinig zorgen te
maken, maar ik zal nooit zoveel verdienen
als een voetballer doet. Als ik voetballer was
geweest had ik een ander huis gekocht om
dat dan helemaal op te knappen. Maar ik
heb geen zin om elke ochtend laat wakker
te worden, een krantje te lezen en koffie te
zetten. Ik wil iets doen wat ik leuk vind. Ik
ben bezig om mijn leven avontuurlijk te
houden, zoals nu. Want dat zou ik enorm
gaan missen, dat reizen."
Van der Meulen was in Nagano getuige van
Rommes verpletterende zege op de eerste
schaatsdag. Dat zijn provinciegenoot Rits-
ma niet won, was een tegenvaller. „Logica
werkt niet in sport en zeker niet bij de
Olympische Spelen. Het kan zo weer ie
mand anders zijn. Je kan dit niet vergelijken
met een EK of WK. Tijdens de Spelen zit je
niet in een hotel, maar in een dorp, waar
door je constant in een groep zit. Daar zit
ten veel gestresste sporters tussen. Dus je
moet zelf zorgen voor vermaak. En je kan
niets voorspellen, dat is duidelijk..."
Het contact met Nederland is nog optimaal.
Ook de blamerende nederlaag van de Oran
je-volleyballers tegen België, kwam in Japan
hard aan. „Ik zat zes jaar bij het Nederlands
team en het is toch ook een beetje van mij.
Ik vind het trouwens jammer dat ik niet
meer voor Oranje speel, maar Richard
Schuil doet het goed op mijn positie. En ik
ga niet op de bank zitten. Dat kan ik niet,
dan ga ik enorm zitten zieken, vooral naar
de trainer toe. Maar deze generatie volley-
balintemationals is minder uniek dan de
onze."
„Of ik meer ambities heb? Misschien als
jeugdtrainer ofzo. Zo'n rol als Joop Alberda
als bondscoach, pfff, dat was moeilijk. Hij
zat opgescheept met jongens die voortdu
rend proberen je het leven zuur te maken.
Joop heeft veel moeten slikken en daardoor
compromissen moeten sluiten met zichzelf.
Dat heeft hij goed gedaan want in Atlanta
was geen trammelant en verschenen er
geen rare stukken in de krant. Prompt win
nen we goud. Alberda's houding is van gro
te invloed geweest omdat het met een an
dere trainer, die meer discipline zou willen,
anders zou zijn gegaan. Want geloof me, we
waren allemaal een stel eigenwijze flikkers
dat precies wist wat ze wilde."
„De samenwerking had ook geen dag lan
ger moeten duren. Op een gegeven mo
ment zijn spelers uitgekeken op een trainer
en moet er weer een frisse wind waaien.
Maai" laten we alsjeblieft ophouden over dit
onderwerp. Laat iedereen nu eens een keer
blij zijn met goud. Want dat was het ge
woon, goud. Voor het eerst in de geschiede
nis. Laat iedereen dat alsjeblieft onthou
den..."
