Feestelijk slot Cultuurstad 'Ik hang alles zelf op' ID Leiden 07 iTim Krabbé bouwtmachines die moeten Partner Cultuur Kunst culturen Met Kalman Balogh de Balkan door Fraaie verbeelding van groeipijnen ïRIJDAG 28 NOVEMBER 1997 CHEF JAN RUSDAM, 071-5356444. PLV CHEF AO VAN KAAM 071 -535644 IQ65 bij Velvet Music leiden De legendarische Haagse beatformatie Q65 verzorgt morgen vanaf 12.00 een zogeheten in store optreden bij cd-win- kel Velvet Music aan de Nieuwe Rijn. Het onversterkte concert dient als promotie van de nieuwe plaat 'Trinity' die vandaag uit komt. Op deze cd heeft de groep oude nummers in een nieuw, akoestisch, jasje gestoken. Er staan ook 'echte' nieuwe stukken op. In de Nederlandse popencyclopedie wordt de groep geka rakteriseerd als „de Nederlandse Stones, compleet met onaan gepast gedrag en moeilijkheden met drugs. Spraak-, smaak- en hitmakend." Q65 treedt morgen aan met Joop Roelofs op gitaar, Frank Nuijens, ook gitaar en met zanger Wim Bieler. Toetsen man Erik van den Berk vult het basistrio aan. LClVaticaan nodigt BB King uit Vaticaanstad» De Amerikaanse bluesgitarist BB King en de Fran- k^se zangeres Mireille Mathieu zijn uitgenodigd om op 19 decem ber op te treden tijdens het kerstconcert in het Vaticaan. Het tra ditionele concert vindt plaats in de Paulus VI-zaal. De artiesten die aan het concert deelnemen, zijn onder meer uitgekozen we gens hun inzet om positieve boodschappen te verspreiden. De zangers worden bijgestaan door het filharmonisch orkest van Monte Carlo, onder leiding van Renato Serio en James DePriest. De opbrengsten van de avond zijn bestemd voor het project '50 kerken voor Rome in het jaar 2000'. Dit project van het bisdom Rome is erop gericht om nieuwe kerken te bouwen in de arme buitenwijken van de stad. Fans bewijzen Barbara de laatste eer parijs Zo'n 2000 fans hebben gisteren op de begraafplaats van Bagneux bij Parijs afscheid genomen van de chansonnière Bar bara. Zij overleed maandag op 67-jarige leeftijd. De populaire zangeres werd zonder religieuze ceremonie bijgezet in de fami- liecrypte in het joodse gedeelte van de begraaiplaats. Onder de aanwezigen waren minister Trautmann van Cultuur en haar voorganger Jack Lang, de acteur Gérard Depardieu en verschei dene zangers en acteurs. [EI Dijkstal populair bij de Jostiband zwammerdam Op een paar muzikanten na kenden de 180 leden van de Jostiband die meneer in dat donkerblauwe pak niet eens. Maar omdat 'die lange' ze een mooie prijs kwam bezorgen, was het al snel goed. Ondanks zijn lokale onbekendheid maakte mi nister Dijkstal (Binnenlandse Zaken) zich gisteravond in een rap tempo populair in de Hooge Burch, het thuishonk van de Josti band. De minister blies eigenmachtig drie deuntjes en voerde als klapstuk een one-manshow op, waarin hij gewapend met sledebel swingend voorging in polonaise. Dijkstal was naar het Zwammerdamse woon- en behandelcentrum voor verstandelijk gehandicapten gekomen om de ANV-Visserneerlandia Welzijn- prijs uit te reiken aan de Jostiband. Volgens het juryrapport spannen de begeleiders zich 'al meer dan 30 jaar in om met de gehandicapte medemens een muzikale prestatie te realiseren. Een activiteit waar bovendien een therapeutische werking vanuit gaat.' Driedaags afscheid op drie Leidse podia leiden pablo ca8enda Weggaan doet pijn, scheiden doet lijden, afscheid is als de blues, treurig maar mooi. Goed afscheid nemen is namelijk een kunst. En dat willen de Leidse Schouwburg, het LAK-theater en de Stadsgehoorzaal aan het eind van Leiden Cultuurstad ook drie dagen lang laten zien. Als afsluiting van 'Leiden '97, stad van culturen' treedt, van 11 tot en met 13 december, op drie podia in Leiden een keur aan artiesten op die het culturele jaar op feestelijke wijze uitgelei de doen. In de Leidse Schouwburg wijdt Helmert Woudenberg, op donderdag 11 december, een solo aan Milarepa, een legenda rische elfde-eeuwse Tibetaanse yogi. Woudenberg vertelt in de stad van monoloog 'De Dood van Milarepa', het derde deel uit een drieluik over het leven van de monnik, over de magische Tibetaanse spirituele denkwe reld en de lotgevallen van de fameuze kluizenaar. Vooraf gaand aan de voorstelling, tij dens de pauze en bij de nazit zingt Krisiskoor 'De Goot' een keur aan levensliederen. Het LAK-theater staat vrijdag 12 december in het teken van 'het afscheid'. Het theater bena derde enkele gezelschappen om een handvol adieu's over het voetlicht uit te strooien. Jan Keesmaat van het Ro-theater draagt een afscheidsscène voor uit de Aeneis van Vergilius. The atergroep Het Volk brengt af- scheidsteksten van Piet Paal- tjens. Liederen met een hoog af- scheidsgehalte van Tom Waits worden uitgevoerd door thea tergroep Blue Train. Dansgroep Raz brengt de voorstelling 'Ik ga zei zij, waar heen zei hij' uit, waarin twee mensen afscheid van elkaar moeten nemen maar in alles aan elkaar worden herinnerd. De Amsterdamse Theaterschool speelt 'Gurkenviertel', over een jongen die een geschikt mo ment zoekt om met zijn overle den vader te spreken. In de Stadsgehoorzaal geeft de Senegalese 'masterdrummer' Doudou N'Diaye Rose op zater dag 13 december een exclusief concert. De godfather van de percussie heeft naam gemaakt als virtuoos op de sabar, een West-Afrikaans percussie-in strument dat met een stok wordt bespeeld. Hij was leraar Helmert Woudenberg in 'De Dood van Milarepa'. foto carel winkel op de kunstacademie in Dakar, vier drummers van zijn percus- richtte de eerste vrouwelijke sie-orkest en de percussiegroep slagwerkgroep de Rosettes op Anamadutchi zal hij Leiden en speelde met de Rolling Sto- Cultuurstad met veel bombarie nes en Josephine Baker. Met uiüuiden. recensie susanne lammers Concert: Kalman Balogh The Gipsy Cimbalom band. Gehoord: 27/11, Stads gehoorzaal, Leiden. Het klinkt als een harp, als een xylofoon, als een clavecimbel, maar ook als een gitaar van de Shadows. De cimbalom is een instrument met veel verschil lende stemmen. Kalman Balogh speelt op een grote, met meer dan 150 snaren. Balogh en The Gipsy Cimbal om band spelen Oost-Europese zigeunermuziek en dat klinkt als Stéphane Grapelli in de Hot Club de France met, vreemd ge noeg, een Caraïbisch sausje. Dat is overigens ook de verdien ste van Séndor Budai en Lazlo Major op viool en Ferenc Ko- vacs op trompet. Hij speelt ook wel tweede viool, maar met zijn trompet komt er een heel apart, haast Mexicaans kleurtje bij. Gitarist S&ndor Kuti en bassist Csaba Novdk leggen de basis en daarop kunnen de vier andere bandleden naar hartelust excel leren. Akelig muzikaal zijn ze al lemaal, en bovendien erg ver liefd op hun instrument. Heel bescheiden komen ze over, maar als ze spelen, spelen ze gepassioneerd. Ze slepen je de hele Balkan door: van Transsyl- vanische Suites tot Macedoni sche bruiloftsdansen tot Hon gaarse liefdesliedjes en die rondreis is verhelderend. De kleine nuanceverschillen per streek komen in zo'n pre sentatie helder naar voren. Bo vendien is de uitleg van Kélmdn Balogh prettig. Als je weet dat een sensueel, slangenbezweer- derig, oosters dingetje een bruidsdans is, krijgt het toch een andere lading. Maar ze spe len ook onbekommerde feest nummers, waarin Séndor Budai zich als een onvervalste Stehgei ger laat zien, van een niveau waar André Rieu 's nachts in zijn bedje alleen maar kan dro men. Hij speelt Brahms' be roemde Slavische Dans uitda gend en met schwung en tovert een hele dierentuin uit zijn viool. Het hartverscheurendst zijn echter de tedere momen ten, als de instrumenten je zachtjes aaien of alle zes de mu zikanten heel voorzichtig een liefdesliedje zingen. Een beetje verlegen en meer voor elkaar dan voor ons. Toch is de Stadsgehoorzaal niet de juiste plek om naar deze muziek te luiste ren. De entou rage is te keurig en te stijf om onbekommerd mee te kunnen leven. Wie durft hier in vredes naam uit zijn dak en zijn stoel te gaan, ook eens 'Hop! te roe pen, te dansen, te feesten? En daar is deze muziek toch voor bedoeld. eiden pablo cabenda ijna iedereen in boekhandel De -Kier heeft zich eergevleid tussen wolkenkrabbers gevormd loor de laatste Snoecks, de nieuwste Minco en let Complete Bierboek. De bedrijfsleider heeft iet de geïnteresseerden verzocht plaats te nemen lissen de opeengestapelde bestsellers en uitver- e[C oopjes want Tim Krabbé schrijver van succesro- nans als 'De Renner', 'De Vertraging' en 'Het louden Ei' gaat ter promotie van zijn jongste indje 'De Grot' live een interview geven. Vervolgens nemen interviewer Cees van Hoore "M" de einterviewde plaats op een zwarüeren- lank, voorzien van een consumptie, een sche- nerlamp die gezellig design moet uitstralen en :n geïnteresseerd lees/ luister publiek. Dat zit oor het merendeel op de grond, maar het deert niet. Fans schikken zich graag in een ietwat volg zame positie als hun idool zich nader komt ver klaren. Na de keuze van de wapens ;„gaan we jij en en jouen?"- begint de woordenstrijd. Krabbé is happig, goedmoedig en bereid om veel van zijn schrijverschap bloot te geven. Meer dan van zijn roman. Niet helemaal onlogisch want hij schrijft literaire thrillers en daarvan is het onbeleefd om voortijdig de clou te onthullen. „Je gaat toch ook niet de uitslag van een Ajax-Feyenoord verklap pen aan een groepje tv-kijkende supporters?" Hij kan zich wel helemaal vinden in de vergelij king van 'De Grot' met een solide uurwerk. „Ik bouw ook min of meer machines die moeten kloppen. Er wordt wel eens gezegd dat mijn stijl nogal kaal is omdat ik niet houd van dat exu berante. Het moet voor mij tastbaar, haast 'vast- pakbaar' zijn. Ik ben zeer wars van wat Jan Mul der noemt 'dat lelijke gemooischrijfHet is de wet van de economie. Als je bij een schaakpro bleem een stelling met 18 stukken kunt uitvoeren en je doet het met 26 dan ben je een prutser. Net zo met het schrijven. George Bernard Shaw ver meldde ooit aan het eind van een brief. Had I more time, I would have written you a shorter let ter." „Maar het gebeurt ook wel eens dat je helemaal blokkeert. Ik heb heel veel onafgemaakte, in de steek gelaten romans liggen. De eerste versie van mijn jaren '60 grote roman Escobar, 110.000 met de hand geschreven bladzijden ligt nog steeds in de kast." Maar als hij ze eenmaal af heeft, mag iedereen ze op zijn eigen manier interpreteren. Hij ergert zich echter dood aan mensen, lees recensenten, die hem in een bepaalde thematische hoek willen duwen. Krabbé schrijft geen thema's maar verha len. En de enige drijfveer voor dat schrijven is het verhaal zelf. „Ik ben geen themakoeli. Iemand die zich tij dens het schrijven voortdurend bewust is van het schrijven en gevangen door zijn personages. Ar jan Peters van de Volkskrant was een halve recen sie boos omdat ik nergens in mijn boek naar Pla to's Grot heb verwezen. Ik heb er geen moment aan gedacht. Dan vermeldt hij dat de dichter Jac ques Perk niet in Laroche is overleden en verklapt vervolgens de plot. En dat is zijn hele recensie" Krabbé zelfheeft vooralsnog weinig reden voor boosheid. Er worden, per dag, ongeveer 1000 exemplaren van De Grot verkocht en hij is al toe aan de derde druk. „Een week nadat het boek uit kwam. stonden er al zes filmers op mijn stoep. Ik kan zo de filmrechten verkopen. Het zijn voor het College van Be stuur van de Rijksuniversiteit Leiden moeilijke tijden. De uni versiteit bezuinigt fors. Mede daardoor doopt het aantal stu denten drastisch terug. Regelmatig komt de universi teit in opspraak. De universteitsbe- stuurders worden dan, al dan niet uit afgunst over succes, onder druk gezet om wat te doen tegen een professor die niet juist gehan deld zou hebben. Wat later krijgen de bestuurders dan weer het ver wijt dat zij zelf die professor niet juist hebben be handeld. Geluk kig neemt het College van Bestuur ook beslui ten die niet zo omstreden zijn. Zoals het besluit om de kunst collectie van het Prentenkabinet in Leiden te laten. Twee doctorandi van het In stituut Collectie Nederland heb ben over het Prentenkabinet een merkwaardig advies uitge bracht. In dit advies 'Impressies op papier' constateren zij wat allang bekend was: dit Leids academisch erfgoed is een 'kroonjuweel'. Nergens anders hebben onderzoekers en studen ten kunstgeschiedenis een verge lijkbare collectie prenten, teke ningen en foto's onder handbe reik. Dat geeft de Leidse univer siteit een voorsprong op andere universiteiten. Naast dergelijke open deuren bevat het advies evenwel ook dubieuze opmerkingen. Met na me over De Lakenhal en de Leidse politiek. Huisvesting van de verzameling van het Prenten kabinet in ons Stedelijk Museum De Lakenhal wordt afgeraden. Reden: onvoldoende (inter)nationale uitstraling van De Lakenhal en de vrees dat de collectie daar een verborgen be staan zal gaan leiden. Voorts wordt de vrees genoemd, dat het Prentenkabinet dan zal worden overgeleverd aan de willekeur van de gemeentepolitiek. De voorkeur gaat uit naar het on derbrengen van de collectie bij de Leidse Universiteitsbiblio theek (UB) Ik draag de UB een warm hart toe en wil er niets kwaads over horen. Buiten vakkringen heeft de UB echter ook weer niet zo'n internationale uitstraling, dat gerenommeerde gidsen als Mi- chelin of Baedeker ernaar ver wijzen. Bij De Lakenhal is dat wel zo! Volgens de Michelingids scoort zelfs geen van de Leidse rijksmusea beter dan De Laken hal. Sinds de nationale overheid zich met universiteiten bemoeit, heeft de Rijksuniversiteit Leiden vooral onder de willekeur van de Rijksoverheid ge leden, bepaald niet onder die van de stad Lei- den. Integendeel: juist bij de huis vesting van uni versitaire instel lingen hebben stad en school steeds succesvol samengewerkt. In de toekomsti ge uitbreiding van De Lakenhal kan de stad aan het Prentenkabi net een promi nente positie ge ven. Eendrachti ge samenwerking geeft weer nieuwe kansen, bijvoorbeeld op de vestiging van het nieuw op te richten fotomuseum. Mr H. W. Wertheimer heeft daarvoor 22 miljoen nagelaten. Amsterdam en Rotterdam zullen elkaar de vestiging van het nieuwe foto museum in Nederland betwis ten. De combinatie van muse umstad, centrale ligging. Pren tenkabinet en nieuwe uitbrei ding maakt dan De Lakenhal tot een voor de hand liggende vestigi ngsplaa ts. De Rijksmusea in Leiden heb ben fors geïnvesteerd in uit brei ding en vernieuwing, of zijn daar nog mee bezig. Voorbeel den: Museum Boerhaave: Rijks museum van Oudheden: Natu ralist Rijksmuseum voor Volken kunde. Hierdoor is de positie van Leiden ah de museumstad van Nederland versterkt. Het wachten is nog op De Lakenhal. Al zeker een kwart eeuw wordt over de uitbreiding van de Di ken hal vergaderd. Leidse politici kunnen nu laten zien dat zij ook tot uitvoering van de voorne mens willen komen. De uitbreiding van de laken hal is een majeur project. Leiden heeft wel vaker majeure projec ten van de grond gekregen. Zoals recentelijk de infrastructuur rond het Centraal Station. Wat bij fysieke infrastructuur lukt. moei ook bij culturele infra structuur kunnen lukken. Het is tijd om nu echt met de voorbe reidingen te beginnen, waaron der het zoeken van bondgeno ten. Het College van Bestuur van de Rijksuniversiteit heeft nu wat steun en bemoediging nodig, maar kan zich zeker weer ont wikkelen tot een zelfbewuste en waardevolle partner voor de stad Leiden, ook voor cultuur. 'Tijdopname' Leidse fotografen leiden henk van beekger naast materiaal van nu. Zo willen de fotografen heden en verleden van Leiden laten zien. Vooral het Natuurhistorische museum is voor de leden van de LAFV een inspiratiebron. Tweemaal staat het oude ge bouw aan de Raamsteeg gepor tretteerd naast het futuristische Naturalis-gebouw aan de Dar- winweg. I)e tentoonstelling is tot eind december te zien in het stad huis in Leiden, maandag tot en met vrijdag tussen 8.30 uur en 17.00 uur, donderdag tot 20.00 Door het plexiglas van een abri aan de Breestraat is duidelijk de roos van bloemenwinkel Hos- man te zien. De klok onder het uithangbord van de lijstenma ker hangt er nog. Het is even na driéën. Deze foto - 'Stadsbeeld' van Dick van den Berg - is on derdeel van de tentoonstelling 'Tijdopname' in het Leidse stadhuis. De Leidse Amateur Fotografen Vereniging (LAFV) viert met deze tentoonstelling haar 75-jarig bestaan. Op de ex positie hangen foto's van vroe- theater recensie wunand zeilstra borstelhng: 'Alfa' naar 'Het Boek Alfa' an Ivo Michiels door De Wetten van Ke- ler Regie Dominique Hoste. Gezien 7/11, LAKtheater Leiden Aldaar nog te zien: vanavond. xk Sint in iJ e jar! laar liefst zeven toiletten met chte closetpotten en deurtjes taan §r op het podium. Waar in?! Het stuk zelf lijkt geen uit- luitsel hierover te geven en al nterprelerend valt er nauwe- ijks een goede reden voor te ■denken. Misschien is het de Dcatie voor één van de peste- ijscènes, waarin de hoofdper- oon door drie glurende meisje zordt belaagd. Doordat met grote regelmaat Ie spelers achter één van de leurtjes verdwijnen, krijgt deze ch al opvallende enscenering log eens extra de aandacht. )aar komt nog bij dat dit aspect ien van de weinige onduidelijk- eden in deze verder zo door- ichtige voorstelling vormt. En dat dit stuk zo overzichte ik is, staat in contrast met de lam van het boek waarop het gebaseerd. Want volgens de ogrammatoelichting bestaat Iet Boek Alfa' van de Vlaamse iteur Ivo Michiels uit één lan- gedachtenstroom en bevat it bijna geheel geen leeste- ins. Wat dus ongetwijfeld las- leesbaar zal zijn, is vertaald ar een toegankelijke voorstel- ig met stevige muzikale inter- lezzi en prachtig verstilde mo- Lenny van der Munnik, schakel tussen bedrijven en kunstenaars Herman van de Wijdeven en Joost Verkaart in 'Alfa'. menten. De soepele overgangen tussen de uiteenlopende scènes zijn een aanwinst voor de voor stelling. Een soldaat op wacht kijkt te rug op zijn verleden. We zien pesterijen, verliefdheden, vluchtpogingen en onzekerhe- foto a. swietkowiak den van de ik-figuur die hier door drie verschillende acteurs wordt vertolkt. Het gaat om de fantasierijke verbeelding van groeipijnen waaraan door een interessante combinatie van er varen spelers en middelbare scholieren wordt vorm gegeven. warmond wim koevoet „Het is net vissen. De telefoon hoorn is m'n hengel. Bellen, bellen en nog eens bellen", zegt de Warmondse Lenny van der Munnik van het kunstbemidde lingsbureau Art Intercession. In haar vergelijking is zij, de kunst bemiddelaarster, de visser, die in actie komt als een bedrijf, de vis, toehapt. Het kunstwerk, meestal een prent of schilderij, is het aas. Ze zit morgen vijf jaar in het vak. Met het nodige succes. Met haar eerste lustrum als kunstbe middelaar sluit de 45-jarige charmante blondine een turbu lente periode in haar toch al veelbewogen leven af. Dat doet ze met een feestje bij het voor name schilderkundig genoot schap Pulchri aan de Haagse Lange Voorhout. De voormalige slijter heeft onder meer een echtscheiding achter de rug en een stukgelo pen politieke carrière bij Pro gressief Warmond. Daar was zij een der slachtoffers van een in terne partijtwist. Het was een directeur van uitgeverij Wolters- Kluwer, waar Van der Munnik werkte, die haar onbewust op het idee van Art Intercession heeft gebracht. „Op m'n af scheidsfeest beklaagde hij zich erover dat hij zo veel zondagen moest opofferen aan bezoekjes aan galeries waar bijna nooit iets voor zijn kantoor was te vinden. Hij wist dat ik heel en thousiast was over kunst en vroeg me of ik niet eens wat wil de schilderen. Hij had altijd ge dacht dat ik zelf een kunstenaar was." Van der Munnik heeft geen schilderstalenten maar wel an dere, vindt ze. Haar zakelijke in zichten zijn groot, ze heeft lef, is doortastend en wekt al snel ver trouwen. Om wat meer thuis te raken in de beeldende kunst, heeft Van der Munnik geduren de een half jaar, elke dag na haar werk, 'alle bakken met kunst, van A tot en met Z', van de Culturele Raad van Zuid- Holland bekeken. „Ik heb zelf selecties gemaakt en deze door gesproken met de documenta list. Een prima leerschool voor m'n nieuwe werk." Ze bemiddelde al snel beken de kunstenaars als Denis Jully, Theo Koster, Hans Leyerzapf en Susan Schildkamp. „Zij zitten tegen het museale aan." Hun werk brengt ze onder in catalo gi. Met de telefoon probeert ze de interesse op te wekken voor de prenten en schilderijen. Heeft ze een voet tussen de deur dan valt eerst de catalogus op de deurmat en niet lang daarna komt ze zelf over de vloer. Is de bemiddeling rond dan komt ze zélf terug. „Met ge reedschapskist Ik hang alles zelf op. Ik vind dat je kunst als het ware in moet kunnen lopen en de meesten hangen een schilderij te hoog op." „Ik maak drie partijen geluk kig: Een: de kunstenaar, want die hoeft niet meer te leuren met zijn werk en kan rustig door blijven schilderen. Boven dien komt een kunstenaar die zelf aan huis verkoopt nooit verder dan z'n kennissenkring of z'n dorpje. Twee: het bedrijf, want dat krijgt een fantastisch visitekaartje. Drie: mezelf, want ik vang provisie." Tot haar klantenkring mag ze onder meer de Leidse brand weer, Europol, Stork, Rabobank en de politie in Den Haag reke nen. Kunst voor in de directie kamers, voor op de gangen, bij recepties en in vergaderzalen, vertelt ze al die bedrijven, moet je niet huren. „Kunst huren is alsof je een nieuw behangetje laat plakken. Uit ervaring weet ze dat directeuren daarvan ge makkelijker zijn te overtuigen dan managers die lager op de Lenny van der Munnik: „Kunst huren i< laat plakken." hiërarchische ladder staan. „De pest is dat juist mensen in de la gere regionen het kunsthudget van een bedrijf beheren. Zij wil len er snel van af zijn en huren liever wat." Van der Munnik is na vijf jaar kunstbemiddelaarschap zo ver dat ze het aandurft om in 1991 met compagnon I lenk Pruijser een galerie in Warmond te be ginnen, in haar voormalige slij lerij aan de Dorpsstraat. „D< galerie is voor Warmonders nie interessant. Die komen één keei kijken en schrikken dan zo var de prijzen dat ze wegvluchten."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1997 | | pagina 23