Leiden Regio
PvdA: plannen VVD onaanvaardbaar
'Opheffen van
ziekenomroep
is een schande'
Zwerftocht Peuterhaven eindigt in Noorderlicht
Het lijkt wel of ze alles
willen asfalteren in Leiden
'Stenen komen terug'
JWOENSDAG 29 OKTOBER 1997
Hangverbod
yf -7 Na winkelsluitings-
1/ tijd geldt voor jon
geren voortaan een 'hang
verbod' in de Passage in
Oegstgeest.
Horecapaviljoen
y| Q Niets staat de bouw
I O van een horecapa
viljoen op het Alphense
Thorbeckeplein meer in de
weg.
Man mishandelt vriendin
leiden* De politie heeft gisteren een 26-jarige Leidenaar aange
houden, omdat hij zijn vriendin had mishandeld. Dat gebeurde
in een woning aan de Jan Luykenlaan. De Leidenaar werd agres
sief toen hij werd aangehouden. Omdat hij daarnaast een aantal
boetes niet had betaald, verdwijnt hij voor 22 dagen achter de
tralies.
Aanrijding op oversteekplaats
leiden Een 51 -jarige man uit Diemen is gistermiddag aangere
den op de voetgangersoversteekplaats voor het station Leiden
Centraal. Het slachtoffer werd aangereden door een 23-jarige
automobilist uit Noordwijkerhout. De voetganger is met hoofd
letsel naar het ziekenhuis overgebracht.
Klachten over aanhangwagens
leiden De politie krijgt geregeld klachten over het onjuist par
keren van aanhangwagens en caravans. Met name in de Antil-
lenstraat en de Lombokstraat is het raak. De politie legt briefjes
op de voertuigen met het verzoek ze van de openbare weg te
verwijderen. Als dit niet gebeurt, worden de caravans en aan
hangwagens op kosten van de eigenaar weggesleept.
Partij trapt af in verkiezingsstrijd
De WD zegt dat ze de lasten voor de burgers wil verla
gen, maar de voorstellen in het verkiezingsprogram van
de liberalen jagen de Leidenaars juist op kosten. Dat be
weerde PvdA-fractievoorzitter Ron Hillebrand gister
avond in zijn algemene beschouwing in de gemeente
raad. WD-leider Jan-Willem Kradolfer wilde niet met de
PvdA'er in discussie. „Dat doen we wel na 2 februari,
want dan begint onze verkiezingscampagne."
leiden aad rietveld
zijn partij. En hij zei ook meteen
iets over de collegevorming na
Hillebrand gaf gisteravond al de de raadsverkiezingen in maart
aftrap voor de campagne van volgend jaar. De financiële
voorstellen van de liberalen zijn
voor de fVdA 'onaanvaardbaar'.
Die leveren, had Hillebrand uit
gerekend, alleen huiseigenaren
die een huis van meer dan drie
ton hebben voordeel op. „Ken
nelijk heeft de WD wel een heel
specifieke doelgroep op het oog
als het om lastenverlichting
gaat."
Lastenverlichting
Lastenverlichting is een belang
rijk punt in het nieuwe pro
gramma van de WD. Gemeen
telijke lasten mogen met hoog
uit de helft van het inflatieper
centage stijgen. De roerende-
zaakbelasting en dé reclamebe
lasting worden volgens de plan
nen van de WD afgeschaft.
.Maar de afvalstoffenheffing
'moet kostendekkend worden.
Door vier jaar lang consequent
te bezuinigen moeten de lasten
voor de burger toch omlaag
kunnen, denken de liberalen.,
Hillebrand had de plannen
van de WD eens doorgerekend.
En kwam tot de conclusie, dat
als gevolg van die plannen de
lasten voor de meeste mensen
juist zouden stijgen. En dan
vooral voor de huurders. „Hoe
zo lastenverlichting meneer
Kradolfer?", hield hij de nieuwe
WD-leider voor. „Een stijging
van bijna driehonderd gulden
ligt in het verschiet. Tenzij je
natuurlijk een enorme kennel in
je achtertuin .hebt. Want, ere
wie ere toekomt, de hondenbe
lasting wordt door de WD afge
schaft."
Kradolfer ging op de 'beschul
diging' van Hillebrand niet in.
„Zijn veronderstellingen zijn
onjuist, maar het zou me een
half uur kosten om dat duidelijk
te maken", zei hij achteraf. In
het debat deed hij de woorden
van de PvdA'er af als 'onzin,
stemmingmakerij en flauwekul'.
„Het lijkt mij verstandig als wij
de kiezers adequate informatie
geven."
Meer over de algemene be
schouwingen op pagina 15
^Brandbrief aan Raad van bestuur
leiden dorith ligtvoet
In een brandbrief aan de Raad
van Bestuur zetten de vrijwilli
gers achter de ziekenomroep
het Academisch Ziekenhuis
Leiden zich af tegen het advies
in het bureau voorlichting om
j omroep op te heffen. Ze krij
gen steun van leden van de can-
en en de dienst geestelijke
verzorging van het ziekenhuis.
Zij hebben een brief met tachtig
handtekeningen aan de Raad
/an Bestuur gestuurd.
De vrijwilligers achter de zie
kenomroep hebben de indruk
dat de patiëntenomroep door
het bureau voorlichting als 'las
tig' wordt ervaren. Dat het aan-
.1 live-uitzendingen is terugge
lopen zou te wijten zijn aan ge
brek aan belangstelling bij voor
lichters en Raad van Bestuur.
Luisteronderzoeken zouden bij
voorbeeld nooit bij de patiënte
nomroep zijn beland.
van Dam van het bureau
voorlichting van het AZL, die in
de brief persoonlijk wordt aan
gevallen, reageert laconiek op
de inhoud. „Ik hou het op een
botsing tussen vrijwilligers die
met alle liefde de ziekenhuisra
dio verzorgen en professionals
die bekijken wat nuttig is voor
de patiënten." Luisteronderzoe
ken zouden wel bij de 'Vrienden
van de Vrije Lijn' zijn beland.
Maar die vonden dat de onder
zoeken niet goed waren uitge
voerd.
In hun brief geven de vrijwilli
gers aan dat elders zelfs zieken-
huisomroepen in het leven wor
den geroepen, omdat er behoef
te aan is. Van Dam noemt de
opnameduur in het AZL te kort
om veel luisteraars te bereiken.
Hij vindt een ziekenomroep be
ter op zijn plaats in een kleine
organisatie met een vast bewo
nersbestand zoals een verpleeg
huis.
Ook leden van de cantorij van
het AZL en medewerkers van de
dienst geestelijke verzorging ke
ren zich tegen de opheffing. Ze
leveren vooral op zondag regel
matig hun aandeel in de uitzen
dingen. 'Patiënten kijken uit
naar geestelijke steun en aflei
ding. Wij vinden het een schan
de dat deze faciliteit straks aan
de patiënten wordt onthouden',
aldus de brief die ook door an
dere medewerkers van het zie
kenhuis is ondertekend. De
Raad van Bestuur zou juist geld
moeten vrijmaken voor een
nieuwe installatie, zodat de ont
vangst beter wordt.
leiden eric-jan berendsen
Of Peuterhaven het mooiste
kindercentrum van Leiden is,
wil ze niet zeggen. Dat moeten
haar collega-hoofden van kin
derdagverblijven maar beslis
sen. Maar Yolanda Rietbergen is
zeer in haar sas met het nieuwe
onderkomen van de kinderop
vang aan de Albertine Agnes-
straat in Leiden-Noord. Na
ruim zeven jaar is er eindelijk
een eind gekomen aan haar
zwerftocht.
Via de Lage Rijndijk en de
Caeciliastraat is het centrum
uiteindelijk in het fonkelnieuwe
complex Noorderlicht terecht
gekomen, waar ook 69 zorgwo-
ningen zijn gevestigd. Sinds drie
weken 'draait' Peuterhaven op
i locatie. En dat het
dat doet met maxi
maal 34 in plaats van 20 kinde
ren, is mooi meegenomen. De
nieuwe omgeving 'ruim van op
zet', volgens Rietbergen, laat dat
ook makkelijk toe.
„Er is veel vraag naar kinder
opvang vanuit bedrijven maar
ook van ouders zelf', aldus
Rietbergen. Dat komt mede
door de zogeheten verlengde
dagopvang in Peuterhaven. Van
7.30 tot 18.30 uur is het cen
trum geopend. „Ideaal voor
werkende ouders", weet Riet
bergen. „Hier vlakbij de Willem
de Zwijgerlaan liggen we vrij
centraal ten opzichte van sta
tion en uitvalswegen waardoor
ouders voor en na hun werk de
kinderen gemakkelijk kunnen
bereiken."
Opvallend is de inrichting van
het kindercentrum. Kleur en
warmte hebben een belangrijke
rol gespeeld. Peuterhaven telt
drie groepen: de kikkertjes, de
guppies en de dolfijnen. Elke kinderboerderij in de Meren-
groep heeft een eigen ruimte en wijk vlakbij. Bij de inrichting is
eigen kleuren. Geel, blauw
oranje voeren de boventoon.
Tinten die ook in de vloerbe
dekking zijn terug te vinden.
Alle ruimtes hebben een ver
binding met de buitenspeel
plaats en als het weer het toe
laat zijn het Noorderpark en de
belangrijke rol gespeeld bij de inrichting van kindercentrum Peuterhaven. Elke groep heeft een eigen ruimte en eigen
FOTO HENK BOUWMAN
heilzaam op de bewoners van
de zorgwoningen en Overrhyn
werken."
Vooruitlopend op de officiële
opening, aanstaande maandag,
wordt er zaterdag door perso
neel, ouders en kinderen van
Peuterhaven al een feestje ge
vierd.
bewust niet gekozen
licht, maar voor zachter licht
dat kan worden gedimd. „Lek
ker knus", vindt Rietbergen.
Iets van die knusheid hoopt
zij in de toekomst te delen met
haar nieuwe buren uit de zorg
woningen en haar toekomstige
overburen van het nog te bou
wen verpleeghuis Overrhyn. „Ik
kan me voorstellen dat we in de
toekomst dingen gaan samen
doen", denkt Rietbergen. „Bij
voorbeeld op middagen rond
Pasen en Kerstmis. Kinderen
zijn nu eenmaal gek op ouderen
en aan de andere kant kan de
aanwezigheid van kinderen
Bewoners ageren tegen herbestrating Pieterswijk
leiden caroline van overbeeke
„Binnenste Beter? Het is hele
maal niet beter! Alles wat mooi
waardevol is, verdwijnt. En
als het eenmaal weg is, komt
het nooit meer terug." Het plan
van de gemeente voor de groot
schalige herbestrating van de
eeuwenoude Pieterswijk in Lei
den brengt emotionele reacties
teweeg. Zowel binnen als buiten
de wijk. Bewoners willen alles
het liefst zo laten als het is. „Ze
willen verbeteringen aanbren
gen in een wijk die al mooi is.
Het oude materiaal moet op
zijn plek blijven. Het enige dat
gemeente moet doen is on
derhoud en restauratie plegen."
Op een koude, herfstachtige
ig wandelen Thea Koppenaal
en Pauline Chorus door de Pie
terswijk. Koppenaal - kunste
en bewoonster van de Be
schuitsteeg - wijst op de bijzon
dere steentjes die - 'gelukkig' -
her en der nog liggen in de wijk.
?n uurtje wandelen gaat de
argeloze bezoeker met heel an
dere ogen kijken naar de Luikse
keien, de Rijnformaat-klinkers
en de mollengootjes. Ook het
verschil tussen het zogeheten
visgraat- en het elleboogver-
band wordt duidelijk.
Koppenaal wijst en wijst op-
!euw. „Zie je het verschil? Zie
je hoe armoedig het eruit ziet
als de oude steentjes worden
vervangen door die lelijke nieu
we? Die rode baksteen die ze
gebruiken voor het 'kamerbreed
tapijt' bijvoorbeeld aan de ka
des aan de Rijn, verpulveren
waar je bij staat. Het is slechte
kwaliteit en het past niet in het
historische straatbeeld.
„Zie je dat op veel plaatsen
her en der tussen het oude ma
teriaal al nieuwe rode klinkers
worden gebruikt bij herstel
werk? Dat is toch geen gezicht.
Als het licht erop valt kun je ook
zien dat het blauw van de oude
steentjes veel mooier staat dan
rood bij de klassieke geveltjes
van de monumentale pandjes.
Zie je hoe mooi het plein bij de
Pieterskerk erbij ligt? De men
sen die dat herinrichtingsplan
hebben bedacht, vinden de
blauwe Rijnformaat-klinkers
somber. Ze willen het bestraten
met keien. Maar waarom? Het
ligt toch goed? En die keien zijn
ook donker."
Grofweg is het weggedeelte,
de 'brede rijloper', van straten
en stegen in de Pieterswijk be
straat met Luikse keien - de be
kende grijze kinderkopjes -, en
bestaan de wandelstroken en
molgootjes aan weerszijden van
de stegen uit de ouderwetse
blauwe klinkertjes: het Rijnfor
maat of Rijnsteen-klinker. Deze
oude klinkers verdwijnen vol
gens Koppenaal in rap tempo
uit de Leidse binnenstad.
Ze laat een fotoboek zien -
'Steech in, steeg uit' - waarin
oude foto's van Leidse stegen
naast nieuwe staan. En waarin
de verschillen tussen de oude
steentjes en bestratingprofielen
en de nieuwe rechttoe-recht-
taan aanpak in één oo
duidelijk worden. „Bovendien
willen ze nu de molgoot naar
het midden van de stegen ver
plaatsen, in plaats van opzij.
Dat verpest het hele ruimtelijke
beeld."
Zelf heeft Koppenaal inmid
dels ook een indrukwekkende
verzameling foto's van de histo
rische binnenstad gemaakt. Ook
heeft ze een kaart ingetekend
waarop te zien is wat waar ligt.
Foto's, kaart en originele stenen
zijn de komende twee weken
nog te zien in de hal van het
Hoogheemraadschap van Rijn
land aan de Breestraat. De Leid
se is bang dat alles straks ver
dwenen is en oud Leiden voor
goed begraven wordt onder 'ka
merbreed Heugavelt-tapijt'. „Je
ziet die rode velden verschijnen
- wandelpromenades - en je
schrikt je rot. De oude Mors-
poort staat op een klein oud
kleedje en je moet van eiland
naar eiland springen naar die
paar oude steentjes die er nog
liggen."
„Mensen kunnen het zich
niet goed voorstellen, maar
vroeger lagen ook in de Bree
straat keitjes. Dat is allemaal
weg en komt nóóit terug. Het
lijkt wel of ze alles in Leiden wil
len asfalteren. Ze willen alle leu
ke details van de stad weghalen,
alle dingen die het leven aange
naam maken. Het is een soort
sterilisatie."
„In alle nota's spreken ze van
een 'historiserende inrichting',
maar ze vergeten even dat alles
al historisch is en dus niet
'historiserend' - wat dat ook be
tekent - hoeft te worden. Alles is
er immers al. Ze kunnen overal
spelen met herinrichting en be
strating, behalve in de histori
sche binnenstad. De textuur
Geschikt voor
alle leeftijden
Naast Peuterhaven zijn in
Noorderlicht 69 zorgwonin
gen gevestigd. De combina
tie woningen-kinderopvang
is een gevolg van de samen
werking tussen woning
bouwvereniging Rijn en Vliet
en de Centrale Organisatie
Kinderopvang Leiden. Een
deel van de woningen is ver
huurd aan bewoners die als
gevolg van een lichamelijke
beperking een zogeheten
verpleeghuisindicatie heb
ben. De bewoners, in de leef
tijd van 21-85 jaar, kunnen er
alleen of met een partner
zelfstandig wonen.
De zorgwoningen zijn
voorzien van in hoogte ver
stelbare keukenbladen en
wastafels, en de deurknop
pen en bellen zijn speciaal
laag opgehangen zodat rol
stoelgebruikers er makkelijk
bij kunnen. In het gebouw
zijn geen drempels aanwezig.
Volgend jaar wordt tegen
over Noorderlicht begonnen
met de bouw van verpleeg
huis Overrhyn. Op termijn
komt er een vaste verbinding
tussen het verpleeghuis en
de woningen. Voorlopig is er
in Noorderlicht door Overr
hyn een 'zorgpunt' ingericht
van waaruit de 24-uurs zorg
wordt geregeld.
Maandagmiddag vindt de
officiële opening van het
complex plaats door staats
secretaris E. Terpstra.
Monumentencommissie bezorgd
„We wagen ons af wat de reden
is om de bestrating van de Pie
terswijk te veranderen. Dat kan
de gemeente ons niet duidelijk
maken. In het verleden zijn er
in Leiden dingen gebeurd die
ten koste gingen van het histori
sche straatbeeld. We maken ons
zorgen dat er straks in de Pie
terswijk iets verloren gaat dat
nu deel uitmaakt van een van
de meest waardevolle be
schermde stadsgezichten van
het land."
De Leidse Monumentencom
missie sffiurt deze week een
brief naar het college van B en
W met daarin ernstige kritiek op
het gemeentelijke plan. „Zo
zorgvuldig als we met de monu
menten omgaan, moeten we
ook de bestating aanpakken",
zegt secretaris B. Rijsbergen.
„Voor een aantal stegen is nu
een volledig nieuwe inrichting
verzonnen. Maar waarom? De
verhoudingen zijn zoek. Als je
de molgoot naar het midden
verplaatst, wordt de steeg één
grote goot. We waren bijna ont
zet bij de presentatie van dit
„Als je dit verandert, komt het
nooit meer terug. Wat van
waarde is, moet je zo houden.
Zeker als je geen dringende re
den hebt om het profiel te ver
anderen. Met goed onderhoud
kan de gemeente volstaan. Deze
aanpak bevestigt onze angst dat
het niet goed gaat met de be
strating in de binnenstad. Het
kamerbrede rode tapijt aan de
Rijn gaat ook ten koste van de
historische waarde.
van de stenen is zó mooi, het is
alsof het geschilderd is."
Pauline Chorus, bewoonster
van een pand op de hoek van
het Rapenburg en de Scheep-
makerssteeg, schreef
de buiirt brandbrieven
gemeente en naar de Vereni
ging Oud Leiden. „Waarom ver
anderen? Het ligt toch prachtig?
Niemand van de gemeente
heeft ons dat duidelijk kunnen
maken. De argumentatie voor
de noodzaak van verandering -
ontbreekt. Je praat met die
ambtenaren in het luchtledige.
Het gaat hier om een be
schermd stadsgezicht. Wij, de
bewoners, willen er alles aan
doen om de straten ook op de
monumentenlijst te krijgen."
leiden caroline van overbeeke
„We gaan het oude en bestaan
de bestratingsmateriaal, de
Luikse keien en de blauwe klin
kers, hergebruiken in de wijk.
Het wordt alleen niet exact het
zelfde teruggelegd", zegt B.
Dingjan, als ambtenaar betrok
ken bij de herinrichtingsplan
nen voor de Pieterswijk. „Het
onderhoud in de buurt is vrij
slecht, daarom pakken we nu de
hele wijk aan en maken er één
mooi geheel van. Als we oud
materiaal tekort komen, probe
ren we dat alsnog op de kop te
tikken. We springen er zo zorg
vuldig mogelijk mee om."
Het bekende waaierverband
van de keitjes moet volgens de
gemeente wijken voor half-
steensverband waarbij de keien
recht worden gelegd. Maar ste
gen in de Pieterswijk die er nog
goed uitzien, zidlen intact blij
ven, belooft Dingjan. „Zo zullen
we aan de Scheepmakerssteeg
weinig veranderen, alleen een
paar gaatjes opvullen."
Dingjan geeft toe dat 'in het
verleden onzorgvuldig is omge
sprongen' met de bestrating
van de binnenstad waar veel
oude stenen zijn verdwenen.
„De afgelopen tien-twintig jaar
had men een andere filosofie
over bestrating. Nu gaan we
daar beter mee om. Maar de sa
menleving waagt ook vooruit
gang: de belevings- en gebruiks
waarde van de wijk is aan ver
andering onderhevig.
„De Luikse keien zijn mooi,
maar onprettig om over heen te
lopen of te fietsen. En het plein
bij de Pieterskerk met die blau
we klinkers wordt door mensen
als unheimisch ervaren. En de
buurt is er niet alleen voor de
bewoners, maar ook voor be
zoekers. We moeten er de ko
mende tijd samen uitkomen.
De discussie met de bewoners
is nog niet voorbij, maar ze
moeten zich wel realiseren dat
de nota 'Buitenruimte Binnen
stad' een raadsbesluit is."
