Evangelischen trekken buitenkerkelijken aai
ARCHIEVEN
Kerk Samenleving
Verhaal pastor Van der Hoeven te 'vrijblijvend'
Roker zoekt redenen om zijn gedrag goed te praten
wmm
DINSDAG 21 OKTOBER 1997
Kerk ziet sekten als concurrent
brussel Kerken zijn bang 'marktaandeel' te verliezen aan sekten
die zij zien als 'kleine en middelgrote ondernemingen op reli
gieus gebied'. Vaak is de strijd tegen sekten eigenlijk alleen maar
een verweer tegen concurrenten in de religie. Dat betoogt de
Brusselse hoogleraar kerkgeschiedenis dr. Anne Morelli in haar
gisteren gepresenteerde boek 'Open brief aan de sekte van de
sektetegenstanders'. Volgens haar is er in wezen niet veel ver
schil tussen kerken en sekten. „Het is een even denkbeeldige
grens als de evenaar. In werkelijkheid kun je die ook niet zien."
Morelli deed de afgelopen twaaJf jaar onderzoek onder negentig
kleine religieuze groeperingen in Brussel. Veel daarvan staan te
boek als sekten met mogelijk gevaarlijke bijbedoelingen.
Morelli zegt tijdens haar onderzoek inderdaad 'bij gelegenheid
oplichters, seksueel geobsedeerden en maniakken te hebben
ontmoet„Maar globaal genomen waren het er niet meer dan
elders in de samenleving."
Patriarch bezoekt Verenigde Staten
Washington Oecumenisch patriarch Bartholomeos i van Con-
stantinopel brengt de komende maand een bezoek aan de Vere
nigde Staten. De geestelijk leider van de ruim 350 miljoen ortho
doxe christenen in de wereld wil zich verdiepen in de 'rijke erfe
nis van de Amerikaanse droom'. Bartholomeos I ontvangt van
daag een hoge onderscheiding (gouden erepenning) van het
Amerikaanse Congres. Een dag later heeft hij een ontmoeting
met de Amerikaanse president Bill Clinton. Verder staan er ge
durende de maand ontmoetingen op de agenda met voorzitter
Newt Gingrich van het Huis van Afgevaardigden, minister Ma
deleine Albright van Buitenlandse Zaken en kerkelijke leiders.
Het bezoek van de oecumenisch patriarch staat in het teken van
het streven naar de oecumenische en interreligieuze dialoog.
Jeruzalem De Klaagmuur in Jeruzalem vormde gisteren het verza
melpunt voor joden van de kaste van de 'Kohanim' (Cohens), af
stammelingen van de priesters die in bijbelse tijden in de joodse
tempel dienden. Bedekt met een gebedskleed ontvingen zij hier de
traditionele priesterlijke zegen. foto ap
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen: Ie Ferwerd: J. Tadema,
kandidaat te Schoonebeek; te Krim
pen aan den IJssel(b.w): J.H Lam-
mers te Benthuizen; te Capelle aan
den IJssel (wijk west): F. van Roest te
Kampen.
Aangenomen: naar Wieringermeer: R.
van Dam. kandidaat te Zeist; naar
Katwijk aan den Rijn (wijk 2): J. Smit
te Bruinisse; naar Nieuwendijk: T.J.
Korten, kandidaat te Klaaswaal.
Bedankt: voor Lekkerkerk: W. Ar
redactie dick van der plas. 071-g
'Een kwestie van teamwork: gebruik maken van ieders talenten
keraats te Werkendam; voor Schoon
hoven: D. Breure te Wilms.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen: te Apeldoorn als geestelijk
verzorger van het Ziekenhuiscentrum
Apeldoorn: mevr drs. J.E. Schut-
Klunder, kandidaat te Apeldoorn, die
dit beroep heeft aangenomen; te De
Krim (Ov mw drs. D. Boersma, wo
nende te Leek, die dit beroep heeft
aangenomen.
Aangenomen: naar Breda: drs. W.
Bisschop te Geleen.
De gevestigde kerken
lopen leeg. Veel
evangelische gemeenten
daarentegen mogen zich
verheugen in een gestage
groei. Evangelische
groeperingen zijn veel
meer gericht op
buitenkerkelijken,
constateert ds. Bram Krol
van de Werkgroep
Gemeentegroei.
M II I
De vrije baptistengemeente Bethel in Drachten
maakte onder leiding van ds. Orlando Bottenbley
een spectaculaire groei door. Bij de komst van de
predikant in 1989 had de gemeente zo'n zeventig
leden. Eind vorig jaar waren dat er bijna twaalf
honderd. Daarnaast werden er diverse dochterge
meenten gesticht in plaatsen als Sneek, Heeren
veen, Franeker, Dokkum en Leeuwarden. Alle
maal de verdiensten van een begenadigd predi
ker? Bottenbley zelf vindt van niet. Het succes is
vooral te danken aan 'de sterke eenheid en lief
desband die de gemeente uitstraalt'.
De gereformeerde predikant Bram Krol uit Gorin-
chem neemt echter 'zijn petje af voor Bottenbley.
Krol is voorzitter van de Werkgroep Gemeente-
groei, een interkerkelijk orgaan ten dienste van
christelijke gemeenten. Volgens Krol zijn voor
gangers in evangelische gemeenten doorgaans
veel geschikter voor hun werk dan universitair ge
schoolde predikanten in de gevestigde kerken.
„Veel evangelische gemeenten zijn jong. Ze zijn
vaak ontstaan uit bijbelstudiegroepen, waar op
een bepaald moment de behoefte ontstond om
ook om zondag samenkomsten te gaan beleggen.
Leiders worden geselecteerd in de praktijk. Er
wordt gewoon gekeken naar wie wat goed doet.
Manco theologie
In protestantse kerken worden mensen predikant
na een studie theologie. Ze krijgen meteen na
hun studie de meest verantwoordelijke plaats in
een gemeente. Maar de studie theologie leidt
geen mensen op voor de praktijk, vindt Krol. „Het
is een wetenschappelijke studie die absoluut niet
garandeert of iemand wel goed uit z'n woorden
kan komen of met mensen om kan gaan. Dat
doet helemaal niet ter zake. Dat is het manco van
de theologie."
Zijn evangelische groepen qua leiderschap der
halve veel beter toegerust voor de moderne tijd,
dat is volgens Krol niet de enige verklaring voor
hun succes. Belangrijker nog is de uitstraling naar
Veel traditionele kerken zijn volgens ds. Bram Krol nog 'gesloten bastions'.
foto dick hogewoninc
buiten. Veel traditionele kerken zijn gesloten bas
tions. Krol herinnert zich een voorval uit zijn ei
gen periode als gereformeerd predikant in Vijf
huizen. „Ik was samen met een ouderling op
stap. Eigenlijk wilde ik een bezoek brengen aan
een nabijgelegen woonwagenkamp, maar de ou
derling stak daar een stokje voor. Want, zo zei die
ouderling: dominee, wij betalen jou alleen voor
de gereformeerden.
Zo'n houding zul je bij evangelischen nooit aan
treffen. „Zij hebben van het begin af aan buiten
staanders gezocht en verwelkomd. Zo hebben bij
na alle evangelische gemeenten die ik ken een
begincursus voor nieuwkomers." Omdat hete
evangelische samenkomsten veel rhinder font
aan toegaat dan in een doorsnee hervormde^
gereformeerde eredienst zullen buitenstaande
zich er eerder thuisvoelen.
Emoties toegestaan
Er is in evangelische kringen meer ruimte voor l
emoties. „Als je je in een reformatorische keri
laat gaan omdat je ergens door geraakt bent
word je al gauw via een zijdeur afgevoerd. Jefc i
delt in strijd met een bepaalde code. Bij evam I
schen is het schaamtegevoel veel minder groor 1
Het laten zien van emoties - huilen, schreeuw
van enthousiasme, zwaaien met de armen -e
ren ze als normaal."
Dat is zeker het geval bij de meer charismatisd1
groepen, waar ook gebedsgenezing een belang
ke plaats heeft. „Mensen geloven dat de Geesi j
vermogen heeft om zieken te genezen. DaarÜ
den ze voor. Ik zie daar heel veel in. Ik heb zei
predikant ook meegemaakt dat een vrouw nai
ziekenzalving spontaan genas van een bepaal!
vorm van tbc. Daar zat verder helemaal geen
poespas omheen. Ik herinner me nog dat iktiK
afvroeg wat voor soort olie ik daar eigenlijk v«
moest gebruiken. Ik ben samen met een oudet
ling naar haar toegegaan, heb haar gezalfd ens
gebed uitgesproken."
Krol zou het gebed voor de zieken het liefst iai 1
greren in de wekelijkse eredienst. „Er kan zore
kracht van uitgaan." Maar de weerstand tegec
vernieuwingen in de kerken is groot. De zieke 5
zalving blijft er daarom beperkt tot 'achterkaiE
tjeswerk'. Krol: „Leden van gevestigde kerkem I
gelijken nieuwe dingen met wat ze gewend a) s
Afwijken van het bestaande patroon roept alt^ l'
interne weerstand op. Zelfs het feit dat doorte n
invoeren van een gebed voor de zieken de die
veel langer gaat duren, is reden voor gemor."
Koude contacten
Met een dergelijke houding redden de kerken!
niet, vermoedt Krol. „Als Werkgroep Gemeente-
groei zouden wij ook graag zien dat alle ledenv n
een kerk lid zijn van een bijbelstudiegroep, net n
zoals vaak het geval is bij evangelische groepen 1
Waarom? Niet alleen omdat dan de bijbelseka w
nis van mensen toeneemt, maar vooral omdai
mensen leren te spreken over geestelijke zaken o
hun emoties. Dat laatste is heel belangrijk. Was ti
wanneer laten mensen hun emoties nog zien?
Vroeger gebeurde dat in familiekring, maardiei v
helemaal weggevallen. Als je mensen in een bij- u
belstudieclub op elkaar betrekt, neemt de krad ja
van een gemeente enorm toe."
Krol probeerde het zelf in een gemeente, maai
had geen succes. „Mensen protesteren. Ze vod n
zich tweederangsgemeenteleden als ze niet ma n
doen. Dat geeft tweespalt." Vernieuwingengaa n
volgens Krol nog het beste in nieuwbouwwijka
waar nog geen traditioneel kerkelijk patroonk
staat. Dat vernieuwing noodzakelijk is en dat
daarbij veel te leren valt van de evangelischen,
staat voor hem als een paal boven water. „Wan
o, wat gaan wij in onze kerken vaak op een kou i
manier met elkaar om.
i d Leidsch Dagblad
ANNO 1897
Donderdag 21 October
Advertentiën
P.J. Hartevelt, Mr. Timmerman, bericht, dat hij zijn Timmer
mansaffaire verplaatst heeft naar Haarlemmerstraat No. 48.
Zich minzaam aanbevelend.
Muziek. Ter overneming aangeboden: een Viool, „Straduari-
us", voor 15, en een Zak-Cornet met draaiende cylinders in
fijn étui 30. Brieven onder No. 8253 aan het Bureel van dit
Blad.
Kippenhouders! Gratis verkrijgbaar: de Voedermethode.
Men verzuime niet proef te nemen met het Hollandsche Och
tendvoeder. Reeds veel bewijzen van voldoening aanwezig. C.
Bruijn, Nieuwe Rijn 94.
Nutrix' Petit Beurre, Nutrix' Croquette, Nutrix' Demi-Lune,
Nutrix' Wafers Vanilla, Nutrix' Wafers Eva (Chocolade) en
Nutrix Macaron zijn onovertrefbaar. Verkrijgbaar in eiken flin-
ken Kruideniers- en Comestibleshandel.
De Boterhal - De Kleine Winst, Hoogewoerd Nr. 66. Margari-
ne-Boterprijzen: 35, 40, 45, 50, 55, 60 en 65 Cts. Elk kooper
van 1 pond Boter ontvangt als toegift 1 pond gesneden Boter-
hammenworst. Elk kooper van half pond Boter ontvangt als toe
gift half pond gesneden Boterhammenworst. 100 pCt. voor
deel. Concurrentie onmogelijk. Nieuwe Beestenmarkt of voor
malige IJzerengracht No. 17.
ANNO 1972
zaterdag 21 oktober
WARMOND Vermoedelijk door het onklaar raken van de
stuurinrichting is gisteren tegen de avond in de Sweilandstraat
in Warmond een geweldige ravage ontstaan. Een trekker met
oplegger vloog uit de bocht en kwam, nadat de vrachtwagen
eerst een vrijwel nieuwe auto had geramd, in de woonkamer
van de familie Prakker tot stilstand. De gevel van het huis was
vrijwel geheel vernield. De vier kinderen, die in de voorkamer
zaten, kwamen wonder boven wonder met de schrik vrij. De Nij
meegse bestuurder (26) van de vrachtwagen moest met ernsti
ge bloedingen aan het rechterbeen, worden opgenomen in het
Elisabethziekenhuis in Leiden. Zijn bijrijder werd ook ter con
trole opgenomen.
LEIDEN/ROTTERDAM Bert Jansen, 21-jarige werknemer
van Sparta en het Leidsch Dagblad gaat het begrip carrière
langzaam maar zeker met kapitale letters schrijven. Hij doet de
door hem geregisseerde finale tegen NEC af met: ,,Er kwam
een hoop geluk bij dat ik juist in die laatste seconde Sparta nog
op 3-3 zette. Ik verwacht echt niet dat ik door deze prestatie
tegen Feyenoord kan meespelen. Als ik er maar steeds bij ben
op de bank. Als verse reserve. Ik wil het niet forceren".
KANAAL De Franse en de Britse regering hebben gisteren
toestemming gegeven voor verdere uitwerking van het project
voor de bouw van een tunnel onder het Kanaal. Er zijn overeen
komsten met particuliere groeperingen ondertekend voor nieu
we fasen van het project.
Na het artikel 'Dienaren' te hebben gelezen,
in het Leidsch Dagblad van 8 oktober, heb
ik de behoefte om de gedachten c.q. op
merkingen van RK pastor drs. J.J. van der
Hoeven wat duidelijker bij te stellen.
Het lijkt allemaal zo gezellig, alles samen
doen in de kerkdiensten doch de essentie
van zijn verhaal is, dat ieder de eigen opvat
ting volgt, de eigen traditie nastreeft. Wat is
er dan nog geloofwaardig? Als het om de
échte essentie gaat, namelijk: het nuttigen
van het heilig lichaam van Christus. Dat is
een zuiver RK opvatting die duidelijk is, het
verhaal van pastor Van der Hoeven is té
'vrijblijvend'.
Voorts zijn opmerking over het veroorde
len van homoseksuele mensen. Tot zover
ben ik het wel met hem eens, doch niet dat
Op de voorpagina van de krant
van vrijdag 10 oktober stond:
'Niet-roker kost meer aan zorg
dan roker'. Mijn interesse was
gelijk gewekt, want ik wil altijd
graag weten welke redenen ze
nu weer verzonnen of ontdekt
hebben om het roken in een
goed daglicht te stellen (als je
dat nog kan zien door de rook
heen).
Nu is het dus weer dat niet-
rokers langer leven dan rokers.
Ten eerste wil ik stellen dat
'niet-rokers' niet bestaan, om
dat ze een meerderheid vormen
ten opzichte van rokers. En de
meerderheid kan nooit een
'niet' zijn. Ie hebt mensen, en
mensen die roken. Een niet-
postzegelverzamelaar bestaat
ook met. Praktisch gezien wel,
maar theoretisch gezien kan de
grootste groep geen 'niet' zijn.
Ten tweede is het korter leven
van rokers een dooddoener. Is
er een onderzoek naar gedaan
om dit te weten te komen? On
gelofelijk! En als rokers korter
leven, leven de andere mensen
natuurlijk langer. Uiteraard kost
dat meer geld aan gezondheids
zorg.
Als je het stukje oppervlakkig
leest - en dat zullen rokers ze
ker doen - dan lees je dat het
goed is dat er rokers zijn, want
dan kost het de gezondheids
zorg minder. Wat een logica! Als
morgen iedereen spontaan zelf
moord pleegt, zijn we van het
hele kostenprobleem af. En dan
zullen er ook nooit meer de
mente bejaarden zijn.
Mensen moeten blijven ro
ken, om geld uit te sparen voor
degenen die met aan longkan
ker overlijden. Nu worden de
rokers ook nog activisten voor
Wat rokers zichzelf aandoen, moeten ze zelf weten. Maar de last die anderen ervan ondervinden, weegt te
gen geen enkel financieel voordeel op. foto archief
het goede doel en zo kunnen we
nog wel een tijdje doorgaan met
het goedkeuren van asociale be
zigheden.
Wat rokers zichzelf aandoen,
moeten ze zelf weten. Maar de
last die anderen ervan onder
vinden, weegt voor mij tegen
geen enkel financieel voordeel
op. Ik ben bereid meer aan ge
zondheidszorgpremie te beta
len als ik na het uit de kroeg,
winkel, trein etcetera komen,
nooit meer stink naar rook en
dat ik weer lekker fris kan ade
men en lucht proef zoals deze
bedoeld is. (Ik weet dat auto's,
vliegtuigen en fabrieken nog
veel meer luchtvervuiling ge
ven, maar het gaat hier meer
om het naast je staande indivi
du).
Ik had het Leidsch Dagblad
wel verstandiger geacht dan de
ze verwarrende kop boven het
stukje te zetten. Natuurlijk zijn
er mensen die alleen koppen le
zen, maar deze kop is wel zeer
'rookvriendelijk-populair' ge
schreven. En ook nog eens op
de voorpagina. Waarschijnlijk is
het een roker geweest die zoiets
heeft verzonnen, want de roker
zoekt allerlei redenen om zijn
gedrag goed te praten.
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart I860)
God hier blij mee zal zijn, en het zal toejui
chen. Want drs. Van der Hoeven, en velen
met hem, weet dat homoseksualiteit tegen
de scheppingsorde van God ingaat, als het
in praktijk wordt toegepast.
E. Br ah am,
Den Haag.
KANTOOR
Rooseveltstraat 82
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma t/m/vr. 18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-5128030
DIRECTIE
B. M. Essenberg,
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
r. Van Brussel (adjunct)
REDACTIE
J. Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
J. Preenen chef red. Groot Leiden
A J.B M. Brandenburg, chef eindred. regio
F. Blok, chef eindredactie algemeen
W.F. Wegman, chef red. Duin en Bollenstreek
W. Spierdijk, chef sportredactie
t Brouwer de Koning chef Rijn- en
Veenstreek
TELEFAX
Advertenties: 071-532;
Familieberichten: 023-5311]
023-5321
Redactie: 071-5321
Hoofdredactie: 071-53Ü5
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17 uv
071-535?:
RUBRIEKSADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17ut
071-5105 6
ABONNEMENTEN
bijvooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro) 355
Abonnees die ons een machtiging
verstrekken tot het automatisch afschip
van het abonnementsgeld, ontvangen/!
korting per betaling.
VERZENDING PER POST
per kwartaal (NL)
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSETTEBAID
Voor mensen die moeilijk lezen, slechte
ogen hebben of blind zijn (ofeenanden
leeshar\dicap hebben), is een samenvatting
het regionale nieuws uit het Leidsch Dagttó
geluidscassette beschikbaar. Voor infornute
0486-486486 (Centrum voor Gesproken
Lectuur. Crave)
K E N H U I
Z E
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezonderd feestdag
Academisch Ziekenhuis: zaterdag 13.00 t/m dinsdag 13.00 en vanaf woensdag
13 00 t/m vrijdag 13.00 u
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
BEZOEKUREN
DIACONESSENHUIS
(tel. 071-5178178). dagelijks 14.30-15.15 u. en 19.00-19.45 u.
Verloskunde en Gynaecologie- naast de gewone bezoektijden, voor partners
bovendien van 10 30-11 15 en van 19.45-21.00 u
Special Care Unit 10.30-11 OOu 15.00-15 30 en 19 00-19.30 u. en na overleg
Kinderafdeling 10 30-12.00 en 14 00-19.00 u. (ouders de gehele dag), na overleg
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging St. Elisabeth
(tel. 071-5454545). dagelijks 14.00-15.00 u en 18 30-19 30 u.. klasse I c
daarnaast ook 11.15-12.OOu
Verloskunde en Gynaecologie 14 30-15.30 u. en 18 30-19.30 u. (voorpartners#
21. OOu.)
Kinderafdeling. 14.30-19 OOu (voor ouders de gehele dag).
Afdeling Hartbewaking (CCU) en intensive care (IC): 14.00-14.30 en 18.30-19.0.'-
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging Rijnoord
(tel. 0172-463131): bezoek is bijna de gehele dag welkom, behalve tussen 12.00?
14.00 u.
Geopend van maandag 7.00 tot vrijdag 19.00 u.
ACADEMISCH ZIEKENHUIS
(tel. 071 -5269111): bezoektijden Intensive Care-afdelingen, Beenmerg
transplantatie en Neonatologie op aanvraag c.q. in overleg met de verpleging,
overige afdelingen 14.15-15.00 en 18.30-19 30 u., met uitzondering van
Endocrinologie en Stofwisselingsziekten: 14.00-17.00 en 19.00-21.OOu.
Infectieziektenen Interne Geneeskunde 15 00-19 30 u.
Kinderneurologie/Neurochirurgie. 15.30-16.30 en 18.30-19.30u. ('savondsniet
voor kinderen onder 12 /aar).
Klinische Oncologie: 10.30-12-30 en 14 15-20.OOu
Maag-, darm- en leverziekten: 14.15-16.00 en 18.30-19.30 u
Neurologie-14.30-15.15en 1900-20 OOu.
Nierziekten/Niertransplantatie: 14.00-17. OOen 19.00-21 OOu.
Verloskunde 14.15-15.00 en 18 15-19.00 u. (voor partners en eigen kinderen m
overleg)
