Soms heeft Primus
een donkere kant
Gespannen draden tussen oude en nieuwe tijden
Weg met de wonderbra en leve het okselhaar!
Cultuur&Kunst
Een radicale Mahler
Orgel heeft Noriko
Tomioka aardig te pakken
JINSDAG 19 AUGUSTUS 1997
chef jan rijsdam. 071 -5356444
De Zomer Van De Fotografie
breda
In de jaren 1992, '93 en '94 kon Breda bogen op een festival van
nationale, misschien wel internationale betekenis. Dat festival
heette Breda Fotografica en nam gedurende twee zomermaan
den meerdere plekken in de stad in beslag, zoals de zalen van
museum De Beyerd en de Grote Kerk.
Helaas, op de grote namen (Beato, Baldessari, Mapplethorpe,
Arbus) kwamen te weinig bezoekers af. Het evenement ging fail
liet. „Iedereen lacht me nog uit als ik het zeg", verzucht Beverd-
conservator Sonja Herst, „maar ik blijf erbij dat 't voor een groot
deel lag aan de extreme weersomstandigheden: in 1992 regende
het pijpenstelen, in 1993 vielen de mussen zowat van het dak."
Tel daarbij op een moordende concurrentie van fotofestivals in
Rotterdam, Enschede, Eindhoven, Groningen en Naarden, en
het leed was geschied.
Breda Fotografica is in danig afgeslankte vorm verder gegaan
als De Zomer Van De Fotografie, een beslissing waar Herst nog
steeds moeite mee heeft. „We hadden gewoon een langere loop
tijd moeten krijgen."
De Zomer bestaat nu uit drie afzonderlijke tentoonstellingen,
die alle tot 22 september in De Beyerd te zien zijn: naaktfoto's
van vrouwen uit het bezit van de Duitse verzamelaar Michael
Horbach, fotowerken van de Nederlander Ossip en foto's die
Otero maakte van Picasso.
Ns mNDENHittegolf of niet: zestig danseressen die volgende
"hc maand moeten optreden in 'Het Zwanenmeer' hebben gisteren
van het English National Ballet een zonnebaadverbod gekregen,
omdat ze anders te bruin zijn om in het corps de ballet als zwa-
nen te kunnen dansen. „Sommigen zijn op vakantie geweest en
le( 'lijken nu meer op kreeften dan op zwanen", zei balletwoord-
'voerder Jim Fletcher. „Ik maak me zorgen dat de belichting van
ee"< dit Zwanenmeer de verbrande dansers parten zal spelen en ze er
pimpelpaars zal laten uitzien", zei de artistiek directeur van het
1 balletgezelschap, Derek Deane. „De vorige keer dat we een hit
tegolf hadden zaten we met rode Wilis in 'Giselle'. We kunnen
het publiek dit seizoen eenvoudig geen geroosterde zwaan voor
zetten", aldus Deane.
g. Overzicht Haagse School in Kunsthal
Witte zwanen, zwarte zwanen...
botterdam De Rotterdamse Kunsthal viert zijn vijfjarige be
staan dit najaar met een tentoonstelling van 300 werken uit de
Haagse School. Er zullen tientallen werken worden getoond die
zelden of nooit eerder voor het publiek te zien waren. Daaronder
zijn 'De Aardappelrooiers' van Anton Mauve, 'De zieke buur
man' van lozef Israels en aquarellen van J.H. Weissenbruch, Jo
hannes Bosboom en Bernard Blommers. Natuurlijk zijn er be
roemde stukken als 'Breistertje op het balcon' van Jacob Maris
en 'De Regenboog' van Willem Roelofs, uit het bezit van het
Haags Gemeentemuseum dat op het ogenblik verbouwd wordt.
Ook werken van Mesdag, Gabriël, Bilders en Roelofs zullen niet
'ontbreken. De Haagse School, een groots overzicht, is te zien
van 11 oktober tot en met 18 januari.
Ontwerpprijsvraag Hotel Noordzee
hoordwuk Hotel Noordzee aan de Koningin Wilhelmina Boule
vard in Noordwijk heeft in samenwerking met de gemeente een
ontwerpwedstrijd voor een kunstwerk uitgeschreven. Kunste
naars uit Noordwijk en de bollenstreek kunnen tot 1 september
hun ontwerp indienen. Het kunstwerk moet elementen uit de
natuur als wind, zee, strand en duinen uitbeelden en moet pas
sen bij de sfeer die het hotel uitstraalt. De meest in het oog
springende inzending wordt in oktober tijdens de officiële her
opening van Hotel Noordzee bekendgemaakt.
Lustrumeditie Lowlands uitverkocht
delft/biddinghuizen De eerste lustrum-editie van 'A Campingf-
to Lowlands Paradise', van vrijdag 22 t/m zondag 24 augus
tus, is uitverkocht. Vijfjaar geleden begon dit driedaagse kam-
peerfestival op het terrein van Walibi Flevo nabij Biddinghuizen
met twee tenten, 35 acts en tienduizend bezoekers. Inmiddels is
Lowlands uitgegroeid naar zes tenten, een openluchtpodium,
meer dan honderd acts en 36 duizend bezoekers. Lowlands
heeft accenten liggen op (avantgarde) rock- en dance-gebieden,
maar biedt ook het nodige aan theater, literatuur, entertain
ment, film en variété. Rond het festivalterrein zijn door de Delft-
se organisator Mojo Concerts vijf campings ingericht, inclusief
bankvoorzieningen en supermarkten. Op het festivalterrein zelf
bevinden ach enorme tijdelijke restaurants.
recensie aad van der ven
Concert: Koninklijk Concertgebouworkest
o.l v. Riccardo Chailly. Werken van Ma
hler en Richard Strauss. Gehoord. 14 en
16 augustus, Concertgebouw, Amster-
Voor het Koninklijk Concertge
bouworkest is het seizoen hoog-
romantisch begonnen. Exu
berante partituren van Mahler
en Richard Strauss werden in de
afgelopen dagen met veel gre
tigheid uitgevoerd, alsof Chailly
en zijn musici dolblij waren dat
de vakantie er op zat. Uit vrees
voor overdosering heeft het
Concertgebouworkest sinds het
Mahler Feest in mei 1995 geen
symfonie van deze componist
meer gespeeld.
Nu dan. na twee jaar onthou
ding, de Vijfde in een zeer ge
denkwaardige uitvoering. Het
orkest speelde glansrijk eh zo
perfect als dat maar mogelijk is
wanneer circa honderd mensen
tegelijk 'stürmisch bewegt' en
'mit grösster Vehemenz' (dat
staat boven het tweede deel)
strijken, blazen en slaan.
De interpretatie maakte eens
te meer duidelijk, dat Chailly in
staat is binnen de Amsterdamse
Mahler-traditie een nieuwe
richting in te slaan en die een
continuïteit te geven. De com
binatie van felheid en exactheid
die hij tot stand bracht was zeer
indrukwekkend. Al zullen er al
tijd liefhebbers van deze muziek
blijven, die vinden dat tegelijk
met de verbeterde klimaatrege
ling in het Concertgebouw ook
de noten wat koeler zijn gewor
den, sinds Chailly zijn licht
daarover laat schijnen. De Itali
aanse chefdirigent lijkt vooral
het radicale van Mahler te wil
len onderstrepen, hetgeen in
een werk als de Vijfde symfonie
tot een zekere afstandelijkheid
en schrilheid leidt. Het kan an
ders en gevoeliger. Maar nie
mand kan beweren, dat wat
Chailly wil niet in overeenstem
ming is met de partituur.
Donderdagavond werd Ma
hler gecombineerd met 'Tod
und Verklarung' van Richard
Strauss. Het laatstgenoemde
werk maakte bovendien zater
dagavond deel uit van een ge
heel aan de Duitse componist
gewijd programma. Dat be\atte,
nogi bijzonder, ook het voor
spel tot Richard Strauss' eerste
opera 'Guntram'. Het begin
daarvan is 'Lohengrin-achtig',
waarna geleidelijk het plechtige
sentiment de overhand krijgt
dat we ook van 'Tod und Ver
klarung' kennen. Hoogtepunt
van dit concert, zowel qua mu
ziek als qua uitvoering, was
'Don Quichote'. Soms wordt
een Rostropovitsj of een Yo-Yo
Ma ingehuurd om de grote cel
lopartij te spelen, maar Richard
Strauss heeft het werk bedoeld
voor de solocellist van het or
kest. En op die manier werd het
hier gerealiseerd.
Het glissando omlaag aan het
slot, waarmee de ridder, gelou
terd en wel, zijn laatste adem
uitblaast, leverde dankzij Hoog-
eveen een onvergetelijk effect
op. Wat is, vergeleken met deze
verstilde, poëtische bladzijde,
de 'verheffing van de ziel' in
'Tod und Verklarung' dan toch
zeverig en bombastisch.
recensie li dy van der spek
Zaterdagmiddagconcert door de organiste
Noriko Tomioka. Gehoord 16/8, Hoog
landse Kerk, Leiden.
to, gebonden en blijft de dartel
heid achterwege. Dat ligt ook
aan de aard van het beestje (het
orgel).
Ook in Bachs Sonate nr 6 in G
hoor je in de verte de piano, dat
pakt zo hier en daar leuk uit.
Toch had het Vivace wat explo
siever mogen klinken en werd
de overgang naar het Lento iets
te snel genomen; zo'n lento
moet je voorbereiden. Twee re
gistraties vallen hier op, een
warme donzige en een lekker
scherp nasale. Tomioko speelt
het Lento weloverwogen en
maatvast. Het Allegro is een
geestdriftige ontlading, ge
wichtsloos en blij gespeeld.
Matthias Weckmann
(1616-1674) heeft net als zijn
leermeester Heinrich Scheide-
mann weinig op met drukke fi
guren, echo's, ingewikkelde
loopjes zoals in Sweelincks
composities. Eigenlijk is zijn
werk behoorlijk saai. Het Prae-
ludium en twee versies op Ach
wir arme Sünder' laten dan ook
weinig interessants horen. Ge
lukkig maakte Weckmann nog
een derde versie, en daar maak
te Tomioka op de valreep nog
iets boeiends van.
Noriko Tomioka studeerde pia
no aan de Tokyo National Uni
versity of Fine Arts and Music.
In 1993 kwam zij naar Neder
land om zich aan het Sweelinck
Conservatorium in Amsterdam
te bekwamen in het orgelspel.
Ze is nog niet afgestudeerd,
maar is inmiddels al wel orga
nist in de Mennokapel in Haar
lem. Het orgel heeft haar aardig
te pakken. Het waarom van de
ze ommezwaai is me onbekend,
maar ze verloochent haar af
komst niet als ze haar korte re
cital besluit met Mozarts 12 Va
riaties op het oude liedje 'Altijd
is Kortjakje ziek'. Mozart
schreef dit vast en zeker voor de
fortepiano en je hoort het Brau-
tigam al spelen op zijn eigen in
strument: snel, verend, puntig.
Snel en verend speelt Tomio
ka ook, en soms als ze de varia
tie speelt met de fluitjes, heel
hoog piccolo-achtig, dan is
puntigheid ook van de partij.
Maar meestal is haar spel lega-
'Brown album is het beste dat we ooit gemaakt hebben
Les Claypool mag niet klagen. De superbassist en zanger
van de band Primus heeft een goed leven. Hij heeft naar
eigen zeggen een geweldige zoon, een prachtige vrouw,
een paar honden, een boot en een fantastische band.
Claypool is bovendien zeer in zijn nopjes met 'Brown al
bum'. Hij blijkt geen uitzondering op al die muzikanten
die hun laatste product als het beste van hun oeuvre
kwalificeren.
„De Beatles hadden hun 'White
album', Metallica zijn 'Black al
bum', Primus heeft nu zijn
'Brown album'. Ik vind bruin
een koninklijke kleur. 'Brown
album' is een passende titel
voor een plaat die een mijlpaal
is voor Primus. Om diverse re
denen is 'Brown album' het
beste dat we ooit gemaakt heb
ben.
„We hadden veel plezier bij
het opnemen. De songs zijn
goed. En het is waarschijnlijk de
meest agressieve plaat die we
gemaakt hebben sinds Suck on
this', ons debuut uit '89. Er zit
nieuwe energie in de band door
de komst van Brain, de beste
drummer van de hele wereld.
Deze plaat maakt je jong. Zo
veel energie heeft Primus nooit
gehad, zelfs niet toen we nog
jong waren", lacht de inmiddels
33-jarige Claypool.
Het materiaal van het 'Brown
album' is kleurrijker dan de titel
doet vermoeden. Het trio uit
San Francisco nam de songs op
met analoge apparatuur. „Brain
is een doorgewinterde studio
muzikant en een fervent voor
stander van het gebruik van
analoge opname-apparatuur.
Daarom namen we wat num
mers op met een oude, analoge
machine, een acht-sporenappa-
raat, waarmee we destijds onze
eerste plaat hebben gemaakt.
Dezelfde songs hebben we
daarna opgenomen met digitale
apparatuur. Iedereen vond de
analoog opgenomen nummers
het beste klinken."
Claypool schafte zich meteen
meer analoge apparatuur aan.
„Het is natuurlijk een beetje re
tro zo op te nemen, maar de
muziek klinkt veel warmer. Als
je digitaal opneemt, is het resul
taat helder en duidelijk. Met
analoog spul kun je minder pre
cies werken, maar deze plaat
moest meer laag hebben. Want
Primus had steeds meer de nei
ging om platen te maken die te
veel midden in het geluid ble
ven hangen. We wilden nu zo
ongelijkmatig klinken als oude
Creedence Clearwater-platen.
Of zoals 'Physical graffiti' van
Led Zeppelin, een van mijn fa
voriete platen aller tijden."
Evenals op vorige platen
komt Claypool ditmaal met een
aantal typetjes. In 'The return of
Sathington Willoughby' bijvoor
beeld voert Claypool middels
een humoristische speech een
Amerikaanse, conservatieve po
liticus op. De begeleidende mu
ziek klinkt groots en geor-
chestreerd, volgens Claypool.
„Een rechtlijnige speech paste
daar in mijn ogen het best bij.
Het is als een film, een kort ver
haal. Er zit geen moraal achter.
Ik wilde alleen maar een karak
ter creëren. Daar hou ik van en
ben ik goed in. Of ik dan niet
beter een boek kan schrijven?
Nee, voorlopig ben ik muzikant.
Misschien komt dat boek er nog
wel eens."
Primus is nog immer een
band met humor. Claypool:
„Humor is een onderdeel van
mijn dagelijkse bestaan. Ik had
vroeger veel slimme vriendjes
en groeide op in een humoristi
sche omgeving. Ik kom uit een
middenklas gezin. We hadden
niet veel geld, maar wel veel
plezier in eikaars gezelschap.
Het is belangrijk om het leven
niet al te serieus te nemen. Al je
dat wel doet, krijg je alleen
maar enge ziektes."
Claypool houdt van sarcasme,
satire, Monthy Python en zwar
te humor. „Er zijn veel te veel
bands die zichzelf te serieus ne
men. Dat doen wij niet. Wat af
wisseling op dat gebied kan
geen kwaad. Soms zit er ook
een donkere kant aan Primus,
maar we zijn geen Nine Inch
Nails. Die donkere kant komt
van mijn ervaringen, observa
ties. In ieders leven valt wel wat
regen. Ik heb echter het geluk
gehad dat ik tot dusver nog niet
te maken heb gehad met grote
rampen."
|p warme dagen als deze geeft de ware feministe
och makkelijk bloot. Gekleed in mouwloos zo
merjurkje of hempje hoeft zij maar eventjes haar
te lichten, en daar valt de oksel in ongescho-
en toestand te bewonderen. Een van de vrij zeld-
mannelijke bewonderaars van dit ongerep-
e natuurgebiedje is Michael Horbach. Hij legde
fr zelfs een fotoverzameling van aan, die hij 'Dié
ndere Seite Der Schonheit' noemde.
Dat het een opmerkelijke verzameling is, nu ten-
ingesteld in De Beyerd, valt niet te betwisten.
Want die éne kant van de schoonheid kennen we
llemaal wel. Dat is de gladgeschoren reukloze
choonheid, behept met de zogenaamde ideale
maten, gewichten en lengte - denk maar aan
mannequin Claudia Schiffer.
Dat haar naam in dit verband komt bovendrij
ft moet koren op de molen zijn van Klaus Hon-
van deze auteur is een essay over het harige
mema opgenomen in de catalogus die hoort bij
Horbachs collectie. Honnef acht de kosmetische
industrie en de collaborerende media zwaar
schuldig aan het feit dat vrouwen zich zo door
hun dictaten laten leiden. Als Claudia haar goud
blonde glanzende golvende (hoofd)haar met pro
duct x wast, dan móet dat wel goed spul zijn; dat
zegt ze trouwens ook zelf op de televisie.
Een voorbeeld van verregaande indoctrinatie is
het Barbiepop-syndroom van een Amerikaanse
vrouw, dat haar ertoe bracht om (ongeveer) 37
operaties te laten uitvoeren voordat ze inderdaad
- op haar veertigste weliswaar - als twee druppels
water op Barbie zou lijken. Uitzonderlijk? Straks
niet meer. Steeds vaker laten vrouwen esthetisch-
chirurgische ingrepen verrichten, tegen steeds la
gere prijzen.
Honnef evenwel laat zich alleen uit over het
thema van de ontharing. In Engeland en de Vere
nigde Staten doen negen op de tien vrouwen het.
In Duitsland lopen droom en daad ver uiteen: 94
procent wil eigenlijk wel, maar uiteindelijk gaat
slechts 25 procent met apparaten en/of crème
aan de slag. Nederland noemt hij niet. Laten we
het er gemakshalve op houden dat ons land tus
sen Duitsland en Engeland in zit.
Honnef draagt onder meer de geschiedenis van
de fotografie aan als schuld aan de ontharings-
cultus. Posteerden de modellen van Edward Wes
ton zich nog mpt 'prachtig' okselhaar voor zijn
camera en legde ook Man Ray nog het lichaams-
haar van de 'mooie en intelligente' Kiki van
Montparnasse vast, bij de jongere Helmut New
ton konden alleen vrouwen zich dat permitteren
aan wie hij een bijzondere uitstraling toekende.
Honnef ziet dus een verschuiving.
Als hij wat verder had gekeken, zou hij ontdekt
hebben dat ook in de Renaissance-schilderkunst
schoonheid al ontdaan was van elk schaamhaar-
tje. Zo ligt in het Bacchanaal van Titiaan (circa
1518) een volledig onbehaarde naakte vrouw op
de voorgrond. Kijk eens naar het enorme pla
fondfresco van Michelangelo in de Sixtijnse ka
pel: geen onvertogen plukje te ontdekken. En ook
het lichaam van de Venus van Botticelli is vol
strekt glad. Zo zagen kunstenaars (ook mensen)
de vrouw het liefst, en zo is het eigenlijk altijd ge
bleven. De kosmetische industrie springt daar al
leen handig op in.
En de tentoonstelling in de Beyerd? Voor oksel-
haar-fetisjisten valt er heel wat te genieten. Voor
het overige wijkt deze collectie weinig af van an
dere verzamelingen naaktfotografie. We zien
voornamelijk vrouwen in veelal bevallige poses,
voor het merendeel slank en vrijwel steeds goed
geproportioneerd. Soms tegen het pornografi
sche (Olaf Martens) aan, soms narcistisch likkend
aan hun okselhaar (Holger Winkler, Jan Saudek),
soms - maar dan gaat het meer om hun blik -
puur erotisch (Max Schulz).
Okselhaar als neo-erotiek? Volgens Kai Hoff
mann, schrijver van het tweede stuk in de catalo
gus, zou dat wel eens de nieuwe trend kunnen
worden - een ecotrend uit onverwachte hoek.
Weg met de wonderbra, leve het okselhaar, de
dood aan de deodorant! We zullen zien. En rui
ken.
Primus: „De Beatles hadden hun 'White album', Metallica zijn 'Black album', Primus heeft nu zijn 'Brown al
bum'. foto cpd
ien mens kan veel vergeten,
naar niet de merkwaardige
laam Ossip. Zou je denken,
och overkwam het mij. Pas
oen ik vorige week als voorbe-
eiding op een tentoonstelling
n de Beyerd een fotoboekwerk
an hem doorbladerde en daar-
dtussen tientallen andere wer
en de 'rokende vrouw met wit
laar, vier benen en het gezicht
an Sophia Loren' aantrof, deed
iet geheugen zijn werk - zij het
nde allerlaagste versnelling.
De 'rokende vrouw met, wit
aar, vier benen en het gezicht
an Sophia Loren' had ik eerder
ezien, dat wist ik zeker. Maar
naar? O ja, het was boven de
ank in mijn woonkamer. Een
ialf jaar had ik er naar gekeken,
- en half jaar had ik er 'onder'
f jezeten. Toen moest het forse
nerk weer terug naar de Kunst-
litleen in Breda, die zusterlijk is
jezeteld naast De Beyerd. Het
lollage-achtige kunstwerk be-
iel toen kennelijk wel. Het was
(impel, geinig, mooi en raadsel-
ichtig tegelijkertijd.
Simpel, mooi en raadselach-
ig zijn nog steeds valide eigen-
ichappen, zo blijkt uit de ten-
oonstelling met recente foto-
ifrken van Ossip (1952). De
;ein is echter een grimas ge-
Korden. of helemaal verdwenen
ongeschikt verklaard. Daar
door in de plaats is iets triests
ekomen. Een zwijgzame triest-
ieid die voortkomt uit mededo
en met mensen die het buiten
iun schuld om beroerd hebben.
tiirijnende emblemen van 'la
ondition humaine' noemt Phi
lip Peters ze in zijn bespreking
fin Ossips werk, tevens de in
ging tot een publicatie die
tong jaar verscheen bij een ten-
oonstelling in het Haags Muse*
urn.
Hen treffend voorbeeld daar
in is het fotowerk Meisje
1993). Ossip heeft een bestaan
de foto van een anoniem meisje
lil een concentratiekamp opge-
deze manier. Een bestaande fo
to vergroot hij, dat is de eerste
manipulatie. Vervolgens voegt
hij er iets aan toe; dat kan ook
een plastic speelgoedhondje
zijn, geplakt op het geslachts
deel van een man (Man Met
Hond, 1996). Toch geinig? Al
leen de eerste paar seconden.
Andere -toevoegingen van
driedimensionale aard zijn de
•gespannnen touwtjes. Bij een
staand naakt, van achteren ge
fotografeerd, beginnen ze mas
saal in de kruin en eindigen ze
allemaal bij haar hakken, een
paar centimeter van het werk
zelf verwijderd. Het touwwerk
komt dus letterlijk naar voren.
Of de draden hangen los naar
beneden, te beginnen bij de
ogen, de neusgaten, de tepels
en de navel van een jong en
droevig kijkend meisje met ont
bloot bovenlichaam.
Minder op het gevoel wer
kend, maar ook beslist doeltref
fend is de truc met de gespan
nen touwtjes bij het bekende
schilderij Zelfportret van Parmi-
gianino (1524), een rond paneel
waarop de Italiaanse schilder
heeft afgebeeld wat hij zag in
een bolle spiegel: zichzelf. Zo
spant Ossip telkens draden tus
sen oude en nieuwe tijden.
En daarmee steekt het belang
van zijn expositie naar mijn
idee met kop en schouders uit
boven de andere twee tentoon
stellingen, waarmee Breda (in
eengeschrompeld tot De Beye
rd) dit jaar de Zomer Van De
Fotografie viert. Ogen zeggen
meer dan okselhaar. Ossip doet
meer met anonieme portretten
dan Otero met de fotogenieke
kop van de grootste kunstenaar
van deze eeuw. Met Ossip is de
ze Zomer Van De Fotografie ge
red. Door Ossip wordt de
heimwee naar Breda Fotografi
ca weer aangewakkerd.
Heimwee die ik niet eens kan
hebben, omdat ik deze manifes
tatie in 1992, 1993 en 1994 ge
mist heb. Kun je nagaan.
Foto van Ossip. De gein is echter een grimas geworden, of helemaal verdwenen.
blazen tot een formaat van 177
bij 122 centimeter. Hij heeft
haar ook nog eens onder een
stolp van zwak licht gezet: een
kunstmatige poging om de loe
rende dood op afstand te hou
den en haar boven de werkelijk
heid uit te tillen. Ook het werk
Robijn (1992) zql (onder voor
behoud) niet gauw uit de ma
zen van het geheugen glippen.
Over het portret van een mon-
goloide jongen heeft Ossip de
kenmerkende lijnen van een ro
bijn getekend en gestippeld.
Daarmee pleegt hij meer dan
een daad van sympathie, daar
mee zet hij de toeschouwer ook
aan het denken over psychische
afwijkingen.
Bizar en in de tweede plaats
aangrijpend is het werk Es Kon-
te (1995). Een echte jurk aan
een echte kleerhanger is met
stukken tape geplekt op het
overgrote deel van een ook
foto cpd
weer fors opgeblazen foto
van een dikke mismaakte
vrouw. We zien alleen nog haar
vreemde zitpose en de contou
ren van een lichaam waar wei
nig van klopt. Om de contouren
heen heeft de in Den Haag wo
nende kunstenaar de volgende
woorden geschreven: 'es - geht -
nicht - mehr - zu - fuhlen - was
konte - ich - noch - leben - au-
ser - tranen - das'.
Ossip werkt vrijwel altijd op
