Dreigend tekort
treinconducteurs
Koude winters treffen vogelstand
Binnenland
imer wil problemen
jaardenhuis kennen
eet verraadt plek
ed aan tseetseevlieg
'Snelle' hulp voor 15.000
patiënten op wachtlijst
Tijgers krijgen de ruimte in Rhenen
Nieuwe richtlijn om jongeren consequenter te vervolgen
Snippen-valsemunters
in Emmen opgepakt
hERDAG 19 JUNI 1997
0gse brandstichter blijft zitten
De 25-jarige Hagenaar die wordt verdacht van brand
ing in een woning in de Frans Halsstraat in Den Haag
lij in maart een Turkse vrouw en vijf van haar kinderen
in gedood, blijft nog minimaal dertig dagen in hechtenis.
Jeeft de raadkamer in Den Haag gisteren bepaald. De ver-
Je is een neef van het getroffen gezin. De raadkamer heeft
"trzoek van de advocaten van de man afgewezen om alle
legde beperkingen voor de verdachte op te heffen. De
^llieden hadden dit gevraagd om zo een mogelijkheid te cre-
__Jiat de verdachte in de gevangenis een gesprek zou kunnen
9 fjn met de nabestaanden van de slachtoffers.
^Hitvervverkers krijgen meer loon
in onPEN* vijfduizend werknemers in de houtverwerkende
miiig jtrickrijgen er 3,1 procent meer loon bij. De collectieve
'fregeling wordt omgebouwd tot een individueel spaarsys-
ic erwoor vervroegd pensioen. Het is de bonden niet gelukt om
Meen te maken over verkorting van de werkweek. Tot de be-
lak behoren borstel-, kwasten-, pallet- en emballagefabrie-
folgens de FNV komt de 36-urige werkweek de volgende
Jweer pontificaal op de agenda.'
neragent moet Zeeland helpen
De regiopolitie Zeeland heeft de minister van bin-
idse zaken gevraagd extra bijstand voor de drukke zomer-
le uit andere regio's af te dwingen. Slechts weinig agenten
>n namelijk op vrijwillige basis besloten naar Zeeland te
ïntiesjook al krijgt hun gezin daar gratis accommodatie aange-
A Fiaéj. Het zomerseizoen begint over twee weken. Het inwoner-
WopianH verdrievoudigt tijdens de zomermaanden. Met
■5*male bezetting kan de regiopolitie Zeeland dit niet aan.
jaar zorgde het ministerie voor extra bijstand uit andere
MÉÉ, maar nu moest Zeeland dit zelf invullen met behulp van
^l|i}ksbijdrage van 7,2 ton.
dag luchtmacht op Gilze Rijen
lag De Koninklijke Luchtmacht houdt op 5 juli op de
fasïs Gilze Rijen haar jaarlijkse open dag. Van acht tot vijf
ide basis opengesteld voor het publiek. De open dag staat
trin het teken van de Chinook- en Cougartransport-heli-
rs en de bewapende Apache's.
htgevende kit wijst weg bij brand
Een lichtgevende kit die als wegwijzer dient in bran-
i of donkere ruimten. Het bedrijf Beele Engineering in Aal-
Vkent voor deze uitvinding. De kit is samen met TNO Delft
«keld. De transparante siliconenkit is gevuld met kristallen
«enkele minuten de energie van zon- en kunstlicht opne-
Bij siroomuitval geeft het materiaal maximaal tien a elf uur
kak blauwgroen licht en is op tien meter zichtbaar. Vol-
let bedrijf is de nieuwe techniek een aanvulling op de
(ater-'UÜg^gbordjes en lie noodverlichting. Bij brand trekt de
imhoog en verhult deze wegwijzers. De kit kun je overal
engcn, zodat mensen zich sneller kunnen oriënteren,
kers ral
erlin%arde verdacht van ontucht
Jrijf
Paal. Een 69-jarige man uit Roosendaal is aangehouden
1dele1denking van ontucht met zes minderjarige meisjes van
It en met veertien jaar. De zaak kwam aan het rollen toen
deze week een aantal aangiften bij de politie binnenkwa-
k'olgens verklaringen zou de verdachte de ontucht hebben
kd in zijn woning en zou die zich hebben afgespeeld in de
pen mei en juni. De politie houdt er rekening mee dat
kangiften zullen volgen.
othekers moeten concurreren'
AG Gevestigde apothekers raken hun vastgelegde mono-
bsitie kwijt. Ziekenhuisapothekers mogen voortaan ook
Ide muren van hun instellling medicijnen leveren. Dat
neen initiatief-wetvoorstel dat het Tweede-Kamerlid Oud-
KdA) vandaag heeft ingediend. Volgens Oudkerk moeten
vestigde en ziekenhuisapothekers met elkaar kunnen con-
pn. Hij vindt dat artikel 13 van de Wet op de geneesmidde-
piening, dat monopolieposities beschermt, zwaar verou-
Door afbraak van het monopolie zouden geneesmidde-
pdkoper worden.
jcretaris Terpstra (wel-
loet precies aangeven
|ke problemen de be-
huizen in Nederland
L Bovendien moet ze
I komen om die proble-
te lossen. Dat heeft de
Kamer haar gisteren tij-
overleg over de oude-
I opgedragen. Vooral een
in plaatsen in instellin-
de toenemende inten-
rg die bewoners nodig
veroorzaken moeilijk-
n comli
rachtig
de lage
Ie 1000
k maar
.De Mef
eer ov<
uatie in de bejaarden-
in Nederland verschilt
Tioment per regio en
instelling. Terpstra
egezegd in september
ia v< zicht van de problemen
iteren. Ook wil zij be
er duidelijke afspraken
zijn over bijvoorbeeld
ligde personeelssterkte
brands^ezige hulpmiddelen in
ingen.
;eld kan Terpstra niet
n, ze zal hiervoor wel
st doen' bij de onder-
za gen over haar begro-
lens een demonstratie
rpe leag.ANP
ttseevlieg kan via het
505 t> de huid achterhalen
jbloed kan vinden. Ook
dersjnsect bloed ruiken. Dit
een onderzoek van
Ier Goes van Naters
ij 27 juni promoveert
[Rijksuniverstiteit Gro-
Inzicht in de zintuigen
ieg is volgens de pro-
is van groot belang
S-Benjf ontwikkelen van een
ndelijke bestrijdings-
ANP Algemeen Nederlands
NS nemen extra maatregelen
De Nederlandse Spoorwegen nemen extra maatregelen
om een dreigend tekort aan conducteurs te voorkomen.
Zo wordt overwogen om beveiligings- en andere mede
werkers voor de kaartjescontrole op perrons in te zetten.
Dat plan heeft de NS-directie aan de ondernemingsraad
(OR) voorgelegd.
utrecht anp
Verder overwegen NS voortaan
één hoofdconducteur en één
beveiligingsmedewerker in te
zetten op ritten met een ver
hoogd risico, zoals discotreinen.
Daar rijden nu twee hoofdcon
ducteurs op mee. De maatrege
len hebben volgens de bedrijfs
leiding tot gevolg dat er vol
doende conducteurs blijven
voor hel toezicht en de dienst
verlening in de treinen.
Vooral in de regio Amsterdam
dreigt er, ondanks een groot
scheepse wervingscampagne,
een tekort aan conducteurs. Dat
komt door het geringe aantal
geschikte sollicitanten. Oorzaak
is volgens NS de 'gespannen si
tuatie' op de arbeidsmarkt. El
ders in het land melden zich
wel voldoende gegadigden die
aan eisen van het bedrijf vol
doen.
In eerste instantie hebben NS
geprobeerd alleen eigen perso
neel te interesseren voor een
baan als conducteur. Het bedrijf
dacht daarbij vooral aan mede
werkers die door reorganisatie
hun baan zouden verliezen.
Omdat de respons te beperkt
was, besloot de onderneming
eind vorig jaar extern te gaan
werven. Dat gaat de komende
maanden onverminderd voort.
Het tekort aan conducteurs is
acuut door de zomervakantie.
Ook daarna blijft er behoefte
aan instroom. Dat komt onder
meer door de invoering van de
36-urige werkweek op 1 okto
ber. Daar komt nog bij dat er
meer treinen gaan rijden en de
NS minder conducteurs kunnen
inzetten, omdat er de nodige
tijd gaat zitten in hun opleiding
tot opsporingsbeambte. De NS
heeft 150 nieuwe conducteurs
nodig.
De NS-directie wil in overleg
met de OR in een maand oplos
singen vinden om de dreiging
van het personeelstekort weg te
nemen. De vakbonden zijn gis
teren door de bedrijfsleiding op
de hoogte gesteld. De bonden
reageren verontwaardigd. „Wij
hebben geregeld gewaarschuwd
voor een tekort aan conduc
teurs. Het bedrijf heeft zich te
weinig ingespannen voor de
omscholing van overbodige
medewerkers tot conducteur",
zegt bestuurder Jansen van de
FSV.
rijswijk» anp
Met extra geld van minister
Borst (volksgezondheid) voor
ziekenhuizen en medisch
specialisten kunnen vijftien
duizend patiënten, die on
aanvaardbaar lang moeten
wachten op behandeling,
sneller worden geholpen.
Dat heeft de bewindsvrouw
de Tweede Kamer gisteren la
ten weten. Via het zogeheten
Wachtlijstenfonds heeft Borst
vijftig miljoen gulden be
schikbaar om wachtlijsten
aan te pakken. Er was om het
dubbele gevraagd.
Bijna alle ziekenhuizen de
den een beroep op het fonds.
Het gaat om hartoperaties,
dotterbehandelingen,
ooglensvervangingen of or
thopedische ingrepen. Bij het
beoordelen van de aanvragen
gaf Borst voorrang aan be
handeling boven diagnostiek.
Zo zijn alle verzoeken voor
ooglensvervangingen (10.234
cataractoperaües) ingewilligd.
Verder zijn alle verzoeken ge
honoreerd voor open-hart
operaties en dotterbehande
lingen als er sprake was van
een wachttijd langer dan twee
maanden (325 verrichtingen).
De verzloeken voor heup- en
kniegewrichtsvervangingen
kunnen voor ruim vijftig pro
cent (2.438 operaties) worden
ingewilligd.
Als voorwaarde voor de toe
kenning stelt de minister dat
ziekenhuizen en specialisten
de wachttijden op een unifor
me wijze registreren. Dit
maakt vergelijking van gege
vens over wachttijden moge
lijk. Verder moet er een open
baar overzicht van wachtlijs
ten komen, bestemd voor art
sen, zorgverzekeraars, patiën
ten en hun organisaties, en de
overheid. Hiermee wil de mi
nister een betere planning en
communicatie stimuleren.
Het is bekend dat het pro
bleem van lange wachttijden
hierdoor kan worden ver
kleind. Ook moeten zieken
huizen en specialisten gege
vens verstrekken over het ef
fect van het toegekende geld.
Mochten de nu toegekende
extra behandelingen uitein
delijk niet plaatsvinden, dan
moet het extra geld worden
terugbetaald.
vorige week eisten medewer
kers en bewoners van bejaar
denhuizen minimaal honderd
miljoen gulden extra. Terpstra
heeft onlangs tachtig miljoen
gulden extra uitgetrokken voor
de gehele ouderenzorg.
PvdA-Kamerlid Vliegen thart
vindt beide bedragen 'een slag,
in de lucht' voor een oplossing
van de problemen. „We moeten
eerst kijken wat er nodig is en
dan moet daarvoor geld ko
men", vindt zij.
Terpstra is het met een Ka
mermeerderheid eens dat be
woners van bejaardenhuizen
voldoende zak- en kleedgeld
moeten hebben. De partijen
vrezen dat de ouderen er lang
zamerhand steeds minder van
overhouden. Veel bewoners
moeten namelijk steeds meer
voorzieningen zelf betalen,
zoals schoonmaak- en dagacti
viteiten. Volgens Terpstra zijn er
al belangrijke maatregelen ge
nomen om de bewoners tege
moet te komen. Zo hoeven zij
zelf geen kijk- en luistergeld
meer te betalen. Verder maakt
de Ziekenfondsraad een lijst
met wat er wel en niet door de
bewoners moet worden betaald.
rhenen» Ouwehands Dierenpark heeft gisteren, op de dag
van het 65-jarig bestaan, het Tijgerbos geopend. Het Tij
gerbos is vergelijkbaar met het Berenbos, dat al enkele ja
ren een succes in de Rhenense dierentuin is.
In het Tijgerbos, een wildernis van zo'n 4.000 vierkante
meter, leven nu twee Amurtijgers. Amurtijgers zijn afkom
stig uit Siberië, waar ze met uitsterven worden bedreigd. Er
wordt op het dier gejaagd omdat het idee bestaat dat van
verschillende lichaamsdelen geneesmiddelen maar ook po
tentieverhogende smeerseltjes zijn te maken. Het Wereld
Natuur Fonds is onlangs begonnen met een actie ter be
scherming van met name de Aziatische tijger.
Ouwehands Dierenpark wil verzwakte en gewonde die
ren opvangen. Voor een deel gaan de tijgers later terug
naar hun natuurlijke leefomgeving. De dierentuin hoopt
ook dat de tijgers in Ouwehands nakomelingen krijgen. De
twee eerste bewoners vinden in het Tijgerbos hun natuur
lijke leefomgeving terug, compleet met een waterval en
rotspartijen.
FOTO CPD HENK VAN HOLLAND
den haag anp
In de arrondissementen komen grote verschillen voor
in de hoogte van strafeisen en opgelegde straffen in
kinderzaken. Dat is niet te verdedigen uit het oogpunt
van 'gelijke monniken, gelijke kappen'.
Het openbaar ministerie (OM) streeft daarom naar
uitgangspunten die voor de verschillende officieren van
justitie gelijk zijn. Dat blijkt uit een nieuwe richtlijn van
het OM. Justitie wil meer eenheid omdat de jeugdcri
minaliteit steeds toeneemt.
In 1995 werden 41.500 jongeren aangehouden, vorig
jaar waren dat er 51.000. Ook het aantal jongeren dat
verdacht wordt van geweldmisdrijven steeg in een jaar
tijd van 6.500 in 1995 tot achtduizend in het jaar daar
op. zo blijkt uit cijfers die RTL4 gisteren bekendmaakte.
Het OM heeft nu voor alle vergrijpen, van grafitti
spuiten tot verboden wapenbezit, standaard eisen vast
gelegd. De officier van justitie houdt overigens de vrij
heid ervan af te wijken op grond van persoonlijke om
standigheden van de dader.
Vooral het aantal geweldmisdrijven, voor het over
grote merendeel door jongens gepleegd, stijgt de afge
lopen jaren gestaag. Doodslag, mishandeling, bedrei
ging, verkrachting en diefstal met geweld blijken even
eens sterke stijgers.
Bij de plegers van gewelddelicten zijn jongeren van
allochtone afkomst oververtegenwoordigd. Het gaat om
jongens uit Suriname, de Antillen, Turkije en Marokko.
Als bij de cijfers ook degenen van de tweede generatie -
in Nederland geboren uit ouders van elders - zouden
zijn meegeteld, zou het beeld nog somberder zijn.
Jaar cel geëist
voor mislukte
zelfmoordactie
alkmaar anp
Een jaar cel waarvan zes
maanden voorwaardelijk heeft
de Alkmaarse officier van justi
tie gisteren geëist tegen een
31-jarige vrouw uit Enkhuizen
die vorig jaar augustus een
grote ontploffing veroorzaakte
tijdens een zelfmoordpoging.
De vrouw had de gaskraan van
het fornuis opengedraaid om
er zo een eind aan maken. Een
gigantische ontploffing met
een enorme ravage was het ge
volg, maar de wouw overleef
de het.
Op de bewuste dag had fle
toen depressieve vrouw alco
hol en medicijnen genomen en
de gaskraan van het fornuis
losgekoppeld. De vrouw kan
zich slechts herinneren dat ze
de gaskraan opendraaide en
dat ze buiten op straat wakker
werd.
Door de klap vloog een deel
van het dak van de woning af.
Ook de achtergevel raakte
zwaar beschadigd. Een groot
aantal woningen en auto's in
de buurt liep schade op. De of
ficier achtte opzettelijke
brandstichting met ontploffing
tot gevolg bewezen.
Ze hield bij haar eis rekening
met een rapport van de reclas
sering, waaruit blijkt dat de
vtouw volledig in de war was
door een depressie plus een
combinatie van alcohol en me
dicijnen. De officier neemt het
de vrouw kwalijk dat ze met
haar zelfmoordpoging ook
buurtbewoners in levensge
vaar heeft gebracht.
De reclassering stelt dat de
Enkhuizense haar leven weer
onder controle heeft en dat de
kans op herhaling klein is. De
\touw heeft inmiddels geen
zelfmoordneigingen meer en
heeft veel spijt van haar daad.
,,Ik wist niet wat ik deed. Dit
zou nooit mijn bedoeling zijn
geweest. Zeker niet naar ande
re mensen toe." Het onvoor
waardelijke deel van de straf
kan als het aan de officier ligt,
worden omgezet in een werk
straf van 240 uur dienstverle-
Noodlanding op
vliegveld Twente
loopt goed af
enschede gpd
Met de schrik nog in de benen
stapten gistermorgen dertien
passagiers uit een Fairlines-toe-
stel na een voorzorgslanding op
luchthaven Twente. Het toestel,
bestuurd door twee piloten,
keerde kort na de start naar
Twente terug met motorstoring.
Het vliegtuig was omstreeks half
zeven opgestegen vanaf Twente
naar Schiphol. Kort na de start
op twee kilometer hoogte hoor
den passagiers in de buurt van
Deventer een knal en zagen
vuur bij de rechtermotor.
Piloot P. van der Breggen be
sloot samen met de co-piloot
terug te keren naar de basis,
toen de controle-instrumenten
in de cockpit aangaven dat er
iets goed fout was met de rech
termotor. „Het vermogen van
de motor nam in razend tempo
af en de temperatuur was tot
boven het maximum gestegen.
De piloten zetten de motor
uit om verder onheil te voorko
men. In het toestel was de
spanning onder de passagiers
om te snijden. Van der Breggen:
..Zo'n straalmotor maakt tijdens
het klimmen 38.000 toeren. Dan
hoeft er maar een speldenknop
af te breken en je hebt grote
problemen." De noodlanding
duurde tien minuten. Volgens
Van der Breggen was het toestel
op één motor redelijk te bestu
ren.
methode tegen het insect.
Tseetseevliegen zijn Afrikaan
se insecten die leven van het
bloed van zoogdieren, reptielen
en vogels. De vliegen kunnen
bij het steken de voor mensen
vaak fatale slaapziekte over
brengen. Volgens een schatting
van de wereldgezondheidsorga
nisatie WHO sterven jaarlijks
250.000 tot 300.000 mensen
aan deze ziekte. Ook komt veel
vee door het insect om het le
ven.
Aantal reigers met vijftig procent teruggelopen
den haag theo haerkens
De strenge winter is de vogels in Neder
land niet in de koude kleren gaan zitten.
Van sommige soorten zoals de reiger is
het aantal gehalveerd. Andere vogels zoals
de zeldzame roerdomp lijken door de
vorst in de gevarenzone terecht te zijn ge
komen. Dat blijkt uit onderzoek van de
Sovon, de Vereniging van Samenwerken
de Organisaties voor Vogelonderzoek in
Nederland.
Zo langzamerhand krijgt de Sovon de re
sultaten binnen van de vogeltellingen die
inzicht gevén in de schade die de afgelo
pen strenge winter heeft toegebracht aan
de vogelstand. Zo is door de koude van de
afgelopen twee jaar het aantal reigers ge
halveerd. Er zijn nu nog zesduizend
broedparen. Toch is Sovonwoordvoerder
Siertsema niet benauwd dat het voortbe
staan van deze vogel in gevaar komt. De
reigerstand kan zich redelijk snel herstel
len omdat de achteruitgang niet, zoals in
het verleden, te wijten is aan een vervuild
milieu.
Over het voortbestaan van de roerdomp,
een zeer schuwe reigerachtige vogel, heeft
Siertsema meer zorgen. De vogel heeft
zwaar te lijden gehad van de twee koude
winters. Zo sneuvelde in de vorige winter
al veertig procent van de vogels, in de
laatste winter gingen er ook nog een fors
aantal dood. Nu zijn er in het hele land
niet meer dan naar schatting honderd
broedparen over. „Dat begint wel heel
hard minder te worden", concludeert de
Sovon-woordvoerder. „En dat terwijl deze
vogel zich, in tegenstelling tot de reiger,
niet snel herstelt."
De roerdomp heeft vooral ook veel last ge
had van schaatsers. Juist in periode met
weinig voedsel hebben de dieren baat bij
rust zodat ze minder brandstof verbrui
ken. Bovendien schakelt de viseter in de
winter over op een menu van muizen,
maar door de intensieve landbouw beho
ren de voor de vogel levensreddende mui
zenplagen tot het verleden.
Voor het blauwe ijsvogeltje, eveneens een
viseter, waren de afgelopen twee ijskoude
winters ook dramatisch. Vijfentachtig tot
negentig procent is omgekomen bij ge
brek aan open water met kleine visjes.
Toch zijn de vogelbeschermers niet al te
somber over zijn lot, omdat de ijsvogel
zich gemakkelijk herstelt. In goede jaren
brengen de ouders tot liefst drie keer toe
een nestje van vijf tot tien jongen groot.
Hetzelfde geldt voor het kleine bruine vo
geltje dat ten onrechte winterkoninkje
heet.
Ook de op een waterhoentje lijkende wa
terral en de kraaiachtige roek komen
steeds minder voor. Alleen is het de vraag
of bij de laatste de koude de oorzaak is of
de droogte. De roek leeft namelijk van
wormen en insecten uit het gras. En die
kruipen bij droogte verder in het zand.
Onbereikbaar voor de naar voedsel speu
rende roek.
Meeste biljetten nog niet uitgegeven
nieuw-amsterdam anp
De politie van Emmen heeft gis
termorgen bij een inval in een
woning in Nieuw-Amsterdam
voor 3,5 miljoen gulden aan val
se honderdjes aangetroffen.
Volgens de politie waren het
zeer goed lijkende vervalsingen.
Twee mannen en een vrouw
zijn aangehouden.
Het drukkerijtje stond in twee
containers achter de boerenbe-
huizing, op de Scheidingsweg in
het Drentse dorp. Op het mo
ment van de inval om zes uur
draaiden de geldpersen volop.
In Lelystad deed de politie ge
lijktijdig een inval in een woon
huis. Daar werd één aanhou
ding verricht, maar meer aan
houdingen worden niet uitge
sloten. De politie begon een on
derzoek toen een paar weken
geleden een paar valse snippen
in Flevoland opdoken. Later
werden ook in Emmen vrijwel
identieke biljetten uitgegeven.
Onderzoek leidde naar de wo
ning in Nieuw-Amsterdam.
De politie vermoedt dat de
biljetten nog niet op grote
schaal zijn uitgegeven. De aan
getroffen biljetten waren nog
niet helemaal klaar. Op planken
aan de wand lagen stapels A4-
vellen waarop per vel drie bank
biljetten waren afgedrukt. In de
ruimte stonden verder een
drukpers en een snijapparaat.
Omwonenden zeggen niets
gemerkt te hebben van de acti
viteiten rond de betreffende
woning. Het echtpaar woonde
er sinds vijf maanden en had
weinig contact met de buren.