De weggetjes van de
'Deep South'
M1"ÜJJ1LLIJI"IJM
ZATERDAG 4 JANUAR11997
354
'Neem de kleine weggetjes' had de ons ver
der volstrekt onbekende P. R. Magnola in
Memphis gebast. 'Stop bij kerkjes, winkel
tjes en ontbijtrestaurantjes. Zing, eet, drink
en laat je leiden door je gevoel. Mijdt die
verdomde highway, ga onder in de sfeer van
de deep southGoed advies, maar was het
achteraf wel zo verstandig om met Marcus
de la Houssaye de swamps van het
Atchafalaya Basin op te gaan? We hadden
hem tenslotte nooit eerder gezien en je kunt
beter maar niet met vreemde kerels mee
gaan, zeggen ze ook in Amerika. Maar toen
we hem zoetwaterkreeftjes zagen vangen in
de buurt van Butte la Rose, hadden we hem
in een opwelling gevraagd of we mee
mochten varen. Wat hij een prima idee
vond.
De dag was warm en vochtig begonnen.
Om zeven uur al waaide er een lauwe wind
en in het oosten, richting New Orleans,
stonden donderkoppen boven de horizon.
De manager van het hotel in Lafayette vond
dat we, gezien de weersverwachting, het
best de Interstate 10 konden nemen. De
storm die vanuit de Golf van Mexico opruk
te, had geen orkaankracht meldde de juf
frouw van het Weather Channel ernstig,
maar niettemin... Het zou gaan spoken in
Cajun Country. En dan kon je maar beter
niet - zoals onze bedoeling was - de 31 ne
men. Of nog erger, de 87. We zouden van
de weg spoelen en geen mens zou ooit meer
iets van ons vernemen.
Geen volk ter wereld kan zo overdrijven als
Amerikanen. En omdat bovendien een reis
leuker wordt naarmate de onvoorspelbaar
heid toeneemt, verlieten we al bij Breaux
Bridge de Interstate. Het plan was om via
Loreauville en Charenton naar Morgan City
te rijden en vandaar naar New Orleans. Het
was nog steeds droog en de onweerswol
ken, links van ons, waren geen centimeter
opgeschoten. De regen - dachten we - zou
ons pas bereiken als we al hoog en droog in
de Big Easy waren, in New Orleans. Weg
van de highway dus.
Onverstaanbaar
Alsof er een luik werd dichtgeslagen. Eén
halve draai aan het stuur en het geraas op de
Interstate had plaats gemaakt voor de broei
erige stilte van doipjes als Henderson, Parks
en Catahoula. De weg slingerde zich loom
door het lage, zompige land en op de lokale
radiozender zong de blueszanger: 'Well, I
felt her, felt her titty, and I pulled on the
other tigh'. De rest konden we niet verstaan.
Zoals we hier zoveel niet konden verstaan.
Maar daarin waren we niet de enigen. In
Natchez, twee dagen eerder, hadden we bij
een rondleiding Rob en Jane uit Boston ont
moet. Toen we ze vroegen of ze misschien
konden vertellen wat er werd verteld, be
gonnen ze te lachen. Dat wisten ze ook niet
precies, zeiden ze. 'Ze hebben hier zo'n
ontzettend vet accent, you know.'
Met Marcus de la Houssaye ging het geluk
kig beter. Hij werd pas onverstaanbaar toen
na drie kwartier de regen kwam. Niet rui
send, maar ratelend. Niet ratelend, maar rof
felend. Niet roffelend, maar krakend. De
bliksem reet de pikzwarte lucht uiteen in
duizenden puzzeldeeltjes en het water kolk
te onder de inslag van triljoenen druppels.
Hij had precies drie lekkende zuidwesters,
Marcus. En voor mijn reisgenote een opge
droogd oliepak vol vouwen en scheuren.
Dobberend in een veld van paars bloeiende
waterhyacinten en schuilend onder een met
slierten Spaans mos behangen, eeuwenoude
cipres die tot aan zijn kuiten in het water
INFO
Het aantal mogelijkheden om in Nederland een reis naar de zuidelijke
staten te boeken, is aanzienlijk uitgebreid, sinds de KLM Memphis, Ten
nessee in haar routeschema heeft opgenomen. De birthplace of rock 'n'
roll wordt door de Nederlandse luchtvaartmaatschappij dagelijks aange
vlogen. Bij Martinair wordt de mogelijkheid onderzocht een rechtstreek
se charter te gaan uitvoeren op New Orleans. Toeristische organisaties in
de stad aan de monding van de Mississippi dringen daarop al enige tijd
aan. In november was er opnieuw een onderhandelingsdelegatie in Am
sterdam, maar vooralsnog ontbreekt het Martinair aan voldoende capa
citeit.
De op deze pagina beschreven rondrit werd in veertien dagen gemaakt
en gekozen werd voor de route Memphis - Vicksburg - Natchez - Lafayet
te - New Orleans - Tupelo - Chattanooga - Nashville - Memphis. 'Musts'
op dit traject zijn Graceland, het National Civil Rights Museum en Beale
Street in Memphis, het slagveld van Vicksburg, Natchez, een rondvaart
door de moerassen bij Lafayette, The French Quarter en een rondrit langs
de begraafplaatsen in New Orleans, het geboortehuis van Elvis Presley in
Tupelo, Look Out Mountain in Chattanooga en een voorstelling in de
Grand Ole Opry in Nasville. Het prijsniveau in deze regio is een stuk lager
dan in de rest van de Verenigde Staten.
Nederlandse reisorganisaties die trips naar de zuidelijke staten aanbie
den zijn onder meer Arke (een driedaagse stadstrip naar New Orleans),
de NBBS, Evenements Reizen en Hotelplan. Amerika-specialist Jan Doets
in Heerhugowaard heeft het grootste assortiment en biedt passagiers
onder meer overnachtingsmogelijkheden aan in schitterend gerenoveer
de landhuizen (interbellums). Ook kan deze touroperatorentree-tickets
verzorgen voor onder meer de Grand Ole Opry in Nashville. Prijsindicatie
voor een rondreis van twee weken (gebaseerd op twee personen, logies
en ontbijt): circa 2.500 gulden.
Informatie: Jan Doets, Gerrit Rietveldweg 1,1703 DD Heerhugowaard,
telefoon 072 - 57 53 33 3.
Longwood in Natchez, ooit de rijkste stad van de Verenigde Staten. In 1860 woonden hier zes
van de acht Amerikaanse miljonairs. foto.wv/natchez
Een van de vele straatconcerten in Royal Street, in het hartje van The French Quarter in New Orleans.
New Orleans, blues, burgeroorlog en
stond, keken we verbijsterd en geïmponeerd
naar het inferno. 'Een uurtje', voorspelde
Marcus, 'daarna gaan we lunchen. Alliga
tor-pootjes. Hmmmmm.'
Het werden twee uur. Maar wat scheelde
dat? Het mooiste moment van een reis die
al zo mooi was. We waren begonnen in
Memphis, Tennessee. De met veel vloeken
aangekondigde gospelsongs van Ruby
Wilson en haar King Bees in Beale Street,
de dom-koddige Duck March in het Pea-
body Hotel, de verre stem van Martin Lm
ther King in het verbluffende National Civil
Rights Museum en de geest van Elvis Aar
on Presley in Graceland. Eigenlijk te veel
voor anderhalve dag en dodelijk vermoeid
waren we de 61 afgezakt op weg naar
Clarksdale, birthplace of the blues.
Als we daar hadden geweten, wat we tien
dagen later in het Bessie Smith Center van
Chattanooga zouden horen, hadden we wel
licht een bezoek gebracht aan het G. T.
Thomas Hospital. In dat ziekenhuis over
leed in september 1937 de keizerin van de
blues, Bessie Smith, aan de gevolgen van
een auto-ongeluk waarbij haar een arm was
afgerukt. Maar we wisten toen nog van
niets en waren rechtsaf geslagen, richting
Great River Road, de smalle weg langs de
Mississippi. Stiller - zo vonden we - kon het
in Amerika nergens zijn. De trillende hitte
vervormde het land tot een glanzende aqua
rel en het enige levende wezen dat we die
ochtend zagen en spraken, was de directrice
van het postkantoortje van Gunnison. 'Fm
so sorry sir, we hebben geen fax-apparaat
hier. Misschien in Rosedale, verderop.'
Sudderend
We schoten niet op, verloren elke notie van
tijd. Bezochten een van die withouten kerk
jes die bij - leek het wel - tientallen langs de
weg stonden en lieten ons steeds verder
wegzinken in het sudderende landschap
rondom ons. We waren nog maar bij het
uitgestorven Benoit toen we ons plotseling
realiseerden dat we die avond nooit meer in
Vicksburg zouden arriveren als we met de
zelfde snelheid zouden blijven doorsukke
len. De reeds besproken kamer afbellen of
doorrijden? Het werd doorrijden omdat we
achter al die neergelaten zonweringen zo
vlug geen telefoon konden vinden. Dus le
pelden we 's avonds in Vicksburg van een
messcherpe gumbo, hoorden we 's nachts
een langs de Mississippi rennende goede
rentrein de Delta Blues fluiten en zwierven
we de volgende ochtend huiverend door de
heuvels waartussen zich van 29 maart tot 4
juli 1863 een van de bloedigste slagen van
de Amerikaanse burgeroorlog voltrok.
'Rij na het slagveld eerst naar Port Gibson',
had de eigenaar van het Bed Breakfast-
pension ons aangeraden, 'neem vandaar de
Natchez Trace Parkway en ga in Natchez
slapen'. In geen van onze drie reisgidsen
konden we de tip terugvinden; er valt in de
ze toch steeds kleiner wordende wereld ge
lukkig nog altijd veel te ontdekken. Het
land van Gone with the wind. Statige land
huizen, stijf rechtop gehouden door enorme
witte pilaren en bordjes met opschriften
waaruit duidelijk werd hoe de burgeroorlog
(1861-1865) hier heeft huisgehouden. Maar
Port Gibson was, vond gelukkig ook gene
raal Ulysses S. Grant 140 jaar geleden al,
'too beautifidl to burnen in Natchez staan
nog steeds vijfhonderd huizen van vóór de
oorlog. 'Meer dan enige andere stad in de
Verenigde Staten', loeiden de welkomstbor
den ons al van verre toe.
Maar in die razende regenbui op het
Atchafalaya Basin, was Natchez alweer in
eengekrompen tot een achter de horizon
zinkend fata morgana vol warme voor
naamheid. Terwijl het toch nog maar twee
dagen geleden was dat we gebakken catfish
aten op een terras pal aan de sloom stro
mende Ole Man River, dat we een ramme
lende raderboot vol toeristen in een tomaat-
rooie, achter de andere oever wegzakkende
zon aan ons voorbij zagen plassen (een
beeld dat we tot onze verbazing nog mooi
vonden ook) en dat we ons lieten rondleiden
in Longwood, dat schitterende achthoekige
landhuis dat door de bewoners tijdens de
burgeroorlog zo snel werd verlaten dat de
verhuisdozen nog steeds in de kamer staan.
Een gegeven waarmee ze in Amerika wel
raad weten.
Opwindend
Bestaan er Amerikanen die niet boeiend
kunnen vertellen? Vast wel. Maar de gids in
Longwood, hoe onverstaanbaar soms ook,
behoorde in elk geval niet tot die zeldzame
categorie. Net zo min als Marcus de la
Houssaye trouwens, de visserman van Hen
derson, die blozend verklapte bij Kem's
Landing een rondvaartbedrijf te willen gaan
beginnen. 'Moet je doen' zeiden we op
recht, want wie kan er opwindender over de
swamps, de moerassen praten dan hij. En
wie kent ze beter. Elke uil zag hij, elke alli
gator en ook elke bullfrog. En toen we bij
een uit het water oprijzende piramide van
houtsnippers kwamen, joeg Frank, zijn
hond, grommend en klauwend een armadil
lo naar buiten. Nog nooit hadden we zo'n
vreemd dier gezien.
De mysteries van de swamps bij Lafayette,
we hadden het er nadien nog vaak over,
zelfs in New Orleans, de stad die het uitein
delijke doel van onze reis vormde. Vier da
gen logeerden we in een hotel op de rand
van the French Quarter en elke keer weer
liepen we op wolkjes de wijk in. Op put
deksels tapdansende jongetjes, vuurvreters,
netkousen, zingende zaagspelers, haarlinten,
jambalaya, hoge hakken, balkonnetjes vol
etende mensen, muziek uit elke kroeg en
achter de kassa van Felix' Oyster Bar tot
broeierige stilte
ver na middernacht, miss Mary, 86 jaar.
'What dou you want tonight, my dear'. Als
er een stad is, die nooit slaapt...Wanneer we
beter hadden opgelet hadden we in the Hou
se of Blues voor dertien dollar de Neville
Brothers kunnen zien optreden. Maar wie
bekijkt er nog WV-gidsjes in deze krank
zinnige stad, waarin overdag Royal Street
the place to be is en 's avonds en 's nachts
Bourbon Street? We zagen een neger zijn
krukken wegwerpen en met twee opgesto
ken vingers naast zijn oren als Pinokkio
door Rampart Street dansen, samen met een
klarinettiste die Benny Goodman naar de
kroon stak. En bij het Café du Monde speel
de een orkestje, bestaande uit een theekist
bassist, een gitarist en een saxofonist die
zijn gebutste hoorn slechts met touwtjes,
plakband en paperclips bij elkaar had weten
te houden, op zo'n hartverscheurende wijze
'Stardust' dat wij niet de enigen waren die
de tranen in de ogen schoten.
Waanzinnig
Chattanooga en Nashville - zo dachten we -
konden vervolgens alleen nog maar tegen
vallen. Wat geenszins het geval was. Chat
tanooga beviel om zowel de formidabele
Riverside, het magnifieke uitzicht vanaf
Look Out Mountain als het Bessie Smith
Center aan de M. L. Ringboulevard; Nash
ville om dat waanzinnige Opryland Hotel
waarin we in een vlaag van verstandsver
bijstering een bed hadden geboekt. Nooit
meer doen natuurlijk, maar toch leuk. Bijna
drieduizend kamers, die zo goed als alle
nachten volledig bezet bleken en die als li
ware de muren vormen van drie reusachti j
kassen vol tropisch struweel, watervalle
zuurstokkleurige dancing waters en een
viertje waarover warempel boottochtj
konden worden gemaakt. Allemaal ovt
dekt. e
We sloegen op de vlucht. Uiteraard. Ma;c
down town Nashville zaterdagavond ble s
al net zo druk als alle andere down town
ties in Amerika. En in Nashville Pal act
where the stars drop in, was ook al ge j
open plekje meer te bekennen. Maar
Grand Ole Opry, de moederkerk van j
country and western, was alweer zo'n c
verwacht feest. Vetkuiven, veterdassen n
glimmend opgewreven hoefijzerspeldt c
brede gespen aan nog bredere riemen, iij
leer geborduurde laarzen, jurken gema;tl
van de Amerikaanse vlag en - hoe zou
toch komen - honderden o-benen geacce
tueerd door striemendstrakke jeans.
Ruim vierduizend toeschouwers zaten er t
de enorme schouwburg. Vierduizend t(c
schouwers die zo goed als allemaal in k t
zwijm vielen toen Porter Wagoner ped:
het toneel kwam öptrippelen. En Alisj
Krauss. En Grandpa Jones. Ons zeiden
namen weinig of niets, maar wat gaf dir
We sabbelden geroutineerd op de worstjr
van Purnell's Old Folks, nipten voorzicln,
aan onze Coca-Cola met veel te veel ijs
genoten - ondanks dé doordringende sta
van popcorn, het drukke gedraaf van v
wassen kerels met fototoestelletjes en
alsmaar jengelende commercials v
Martha White's zelfrijzend bakmeel - bij j
net zo als vijf dagen eerder in de boot v i
Marcus de la Houssaye.
The deep south. Een wonderlijk land. e
Look Out Mountain boven het voormalige spoorwegknooppunt Chattanooga. Het kanon stan^
nog uit de burgeroorlog, toen ook hier hevig werd gevochten. foto vw/chattano^
"jjMpi*
