Borst zwicht:
vergoeding
kunstgebit
Koga Miyata heeft de wind mee
Binnenland
kerkstraf voor handel
ii illegaal vuurwerk
In broodje hamburger zit vaak varkensvlees
Bacterie legt in Hardenberg ziekenhuis plat
Groot Dictee is volgens vereniging belachelijk
Ere zij God' heeft fascistische trekjes
Betalen voor overgrootvader gaat velen te ver
Beleef kerst eens werelds
op Schiphol Plaza.
heerenveen Het gaat goed met de dure fietsen. De verkoop van tweewielers die meer dan 2.000 gulden kosten, is dit jaar met 16 procent gestegen. Een van de fabrikanten die
daarvan profiteren is Koga Miyata, fabrikant bij uitstek van deze duurdere fietsen. Het merk verkoopt zo goed, dat het personeel de komende maanden 45 uur per week gaat werken
in plaats van 40 uur. De bonden hebben daarmee ingestemd, op voorwaarde dat de overuren in de zomer worden gecompenseerd. foto anp
JIJDAG 20 DECEMBER 1996
Vlr,
lelstraf voor Ajax-fan
hecht Een 23-jarige Ajax-fan uit Almelo die voorafgaand aan
^wedstrijd FC Utrecht-Ajax een agente een gebroken neus en
en hersenschudding sloeg, is veroordeeld tot tien maanden cel-
uaf, waarvan drie voorwaardelijk. Aan de agente moet hij 700
ulden schadevergoeding betalen. Dat heeft de Utrechtse recht-
ank gisteren bepaald. De Almeloër moet zich na zijn straf zes
jaanden lang melden bij de politie in zijn woonplaats op de da-
en dat Ajax een wedstrijd speelt. Hij mag niet binnen een straal
an een kilometer van het stadion komen waar Ajax voetbalt.
)ure whisky knap slecht.
lusTRiCHTGoedkope whisky onder de kerstboom? Dat is mooi.
fant hoe duurder de whisky, des te meer kankerverwekkende
hemicaliën erin zitten. Dat blijkt uit onderzoek van de universi-
©van Maastricht. De dure Schotse malts zijn het kwalijkst. Dat
omt door de rokerige turf die de destillateurs gebruiken om de
©aak te verzachten. Amerikaanse bourbons, Ierse whiskies en
j Hl le Schotse blends, die alle zonder turf worden gemaakt, bevat-
©veel minder schadelijke chemische stoffen. De onderzoeks-
esultaten zijn vandaag gepubliceerd in het medisch tijdschrift
Üi e Lancet.
Bossen worden niet beter
<fi haag De vitaliteit van het Nederlandse bos is het afgelopen
aamiet verbeterd. Anderzijds is de levensvatbaarheid ook niet
loemenswaardig verslechterd. Uit gegevens van het ministerie
an landbouw blijkt dat het met de eik minder florissant gaat,
terwijl de situatie voor de grove den beter is geworden. De vitali-
eitvan boomsoorten als Corsicaanse den, beuk of fijnspar bleef
iin of meer gelijk.
Brokx stort zich op onderwijs
recht Gerrit Brokx is gisteren benoemd tot voorzitter van de
ifERaad, de vereniging van scholen voor beroepsonderwijs en
olwasseneneducatie. Hij vervult nog niet meteen daadwerkelijk
fi 'u jeze functie. Brokx (63) zal in de eerste helft van volgend jaar af-
scheid nemen als burgemeester van Tilburg. Tot dat moment
»eemt F. Remmers het voorzitterschap waar.
1.30b
Zwolse trekkertrek zeer ongezond
.le Bezoekers van trekkertrek-wedstrijden in de Zwolse IJs-
elhallen lopen gezondheidsrisico's. De concentraties koolmo-
0x7de die vrijkomen bij het trekkersgeweld overschrijden vol
gens de regionale GGD alle grenswaarden. Voor mensen met
art- en vaatziekten en zwangere vrouwen zijn de risico's zo
root dat hen sterk wordt afgeraden te gaan kijken naar het jaar-
jkse evenement, dat op 11 januari 1997 weer wordt gehouden,
eveel te hoge concentraties giftig koolmonoxyde, veroorzaakt
'oor de uitlaatgassen van de trekkers, zijn aangetoond met me
ngen die de GGD deed tijdens het vorige evenement.
'elderse vuurwerkzaak voor rechter
»anpbaar ministerie ziet twee mede
werkers van de marine als
rn handelaren in illegaal hoofdverdachten. Het tweetal
urwerk zijn gisteren veroor- heeft geprobeerd via collega's
eld tot dienstverlening vari- en andere relaties een distribu
te! van dertig tot zestig uur. tienetwerk op de zetten voor il-
ider de veroordeelden in deze legaal vuurwerk,
geheten Helderse vuurwerk- De rechtbank in Alkmaar ver-
ak zijn vijf medewerkers van oordeelde de hoofdverdachten
Koninklijke Marine in Den in juni al tot 210 uur dienstver
der. De zaak tegen twee ver- lening èn vijf maanden voor-
chten is aangehouden. waardelijk. Het openbaar mi-
De eisen van de Alkmaarse nisterie vond deze straffen te
Scier van justitie lagen veel licht en ging in hoger beroep,
iger dan de uiteindelijke von- Het gerechtshof in Amsterdam
ssen. De officier overweegt* heeft dit beroep nog in behan-
arom hoger beroep. De zaak deling.
speciaal deze week voor de Voor de politierechter ver-
toer gebracht om andere schenen gisteren ook zeven
indelaren in illegaal vuurwerk minderjarigen wegens illegale
le schrikken. handel in strijkers. Deze zaak
Het ging bij de illegale handel staat los van de Helderse vuur-
11 zwaar vuurwerk, zoals mor- werkzaak. Vijf jongeren kregen
sten en zelfgemaakte 'Nagasa- taakstraffen, variërend van 36
bommen' die volgens des- tot 80 uur dienstverlening. Twee
en de kracht hebben van verdachten hoorden schuldig
strijkers. Het vuurwerk zonder straf uitspreken. De po-
ïd in heel Nederland ver- litierechter legde een vader40
uur dienstverlening op omdat
De zaak kreeg vorig jaar lan- hij zijn zoon had geholpen met
bjke bekendheid. Het open- de illegale handel.
De landelijke campagne Voor
kom Nekletsel heeft in 1996 vele
tienduizenden automobilisten
ertoe aangespoord de hoofd
steunen in hun auto op de juis
te hoogte af te stellen. In 1995
hadden vier op de tien bestuur
ders de hoofdsteun goed afge
steld, momenteel zijn dat er zes
van de tien.
Dat blijkt uit een onderzoek
van de stichting Wetenschappe
lijk Onderzoek Verkeersveilig
heid (SWOV) naar de effecten
van de voorlichtingscampagne.
De SWOV is van plan een der
gelijke campagne de komende
jaren geregeld te herhalen.
Daarbij wil de stichting berei
ken dat de bestuurder ook zijn
medepassagiers erop attandeert
de hoofdsteun goed in te stel
len. De stichting wil dat op zijn
minst zeven van de tien be
stuurders de hoofdsteun goed
gebruiken.
PvdA en D66 trekken motie in
Wie een nieuw kunstgebit nodig heeft maar dit niet zelf
kan betalen, kan vanaf 1 januari rekenen op een vergoe
ding. Minister Borst (volksgezondheid) heeft dit gisteren
besloten onder druk van de Tweede Kamer.
De regeling die minister Borst
na de jaarwisseling zal treffen,
geldt met terugwerkende kracht
tot 1 januari 1997. Het kabinet
is het met de Tweede Kamer
eens dat mensen die een nieuw
kunstgebit nodig hebben, niet
tussen wal en schip -mogen val
len.
Over ongeveer een maand zal
een onderzoek uitwijzen hoe
veel mensen precies in aanmer
king komen voor een tegemoet
koming in de kosten. Dan heeft
Borst twee opties: blijkt een gro
te groep mensen problemen te
hebben met de financiering,
dan keert het kunstgebit terug
in het ziekenfonds. Gaat het om
een beperkte groep, dan komt
er voor deze mensen een spe
ciale regeling.
Sinds het kunstgebit in 1995
uit het ziekenfonds is geschrapt,
blijken vooral veel ouderen met
een laag inkomen geen nieuw
kunstgebit te kunnen betalen.
Zij hebben zich vanwege geld
gebrek ook niet kunnen bijver
zekeren. Aan de wens van de
Kamer om op korte termijn iets
voor deze mensen te doen, is
Borst na maandenlang overleg
nu tegemoetgekomen. Daarmee
bereikte ze ook dat PvdA en D66
gisteren een motie tegen haar
beleid introkken.
Consumentenbond publiceert volgende maand resultaat van onderzoek
Een broodje hamburger is doorgaans van
behoorlijke kwaliteit. Maar mensen die
geen varkensvlees mogen of willen eten,
moeten oppassen. Dat blijkt uit een test
waarvan het resultaat volgende maand
wordt gepubliceerd in de Consumenten
gids.
De grote ketens serveren in de helft van
de gevallen een hamburger van puur
rundvlees, maar bij drie van de vier snack
bars zit er ook meer of minder varkens
vlees in. Daar komt bij dat de informatie
over de ingrediënten volgens de Consu
mentenbond veel te wensen over laat.
„Volgens de verkopers waren 34 van de 50
ingekochte snacks echte beefburgers, ter
wijl dat slechts in 20 gevallen waar was."
Zelfs bedrijven die oprecht geloofden
dat ze puur rundvlees serveerden, bleken
er soms naast te zitten. Zo ontdekte de
Consumentenbond een rundvleesburger
die was vermengd met varkensbindmid
del. De betreffende ondernemer heeft in
middels zijn contract met de leverancier
opgezegd. Behalve varkensvlees blijken
hamburgers soms ook kippen- en paar-
denvlees te bevatten.
Los van de soms wat onduidelijke sa
menstelling, blijkt het wel redelijk gesteld
te zijn met de gemiddelde kwaliteit. Over
het algemeen serveren de hamburgerke
tens een behoorlijk smakelijke en niet te
vette snack. Van de onderzochte ketens
scoort alleen Het Station matig. Twee ke
tens doen het redelijk, twee redelijk tot
goed, vier goed en eentje zeer goed.
Die zeer goede keten is Vork Fastfood
(21 vestigingen in het midden van het
land). Vork serveert volgens de Consu
mentenbond het lekkerste broodje ham
burger, zij het dat de prijs van 2,95 gulden
niet echt laag is. Daarom komen de
broodjes hamburger van Quick (1,95 gul
den) uit de bus als beste ko<?p. Quick heeft
drie filialen in Brabant.
En de 138 filialen van McDonald's? Die
doen het redelijk tot goed, meent de Con
sumentenbond. De tegenvallende score is
vooral te wijten aan het broodje, dat naar
de smaak van de onderzoekers slecht is.
De Consumentenbond bezocht naast de
hamburgerketens ook 22 zelfstandige
snackbars. Maar door de grote onderlinge
verschillen valt daarover moeilijk in het al
gemeen iets te zeggen. Doorgaans serve
ren de snackbars grotere en daardoor iets
duurdere porties, en verder zijn hun ham
burgers minder vaak gemaakt van puur
rundvlees. Bij de vet-test scoren de snack
bars redelijk.
hardenberg «gpd
Een internist van ziekenhuis Röpcke-Zweers in
Hardenberg (Overijssel) blijkt besmet te zijn
met de MRSA-bacterie. De ziekenhuisdirectie
hèeft daarom een totale patiëntenstop afgekon
digd. Aanvankelijk gold die maatregel alleen
voor de intensive care-afdeling.
Bezoekers moeten zich houden aan hygiëne
regels. Zo moeten ze hun handen wassen bij het
verlaten van een zaal of afdeling. Het ziekenhuis
onderzoekt welke patiënten in aanraking zijn
geweest met de besmette internist. De specialist
zelf mag pas weer komen werken als hij de bac
terie kwijt is.
De MRSA-bacterie (Methicilline Resistente
Staphylococcus Aureus) is ongevaarlijk voor ge
zonde mensen. Bij zieken kan de bacterie echter
infecties veroorzaken die zonder behandeling
zelfs tot de dood kan leiden. De MRSA-bacterie
is bestand tegen de gebruikelijke antibiotica en
moet worden bestreden met een speciaal sa
mengesteld middel.
Kneuterige kerst
favoriet bij jeugd
amersfoort anp
longeren vieren Kerstmis het
liefst ouderwets kneuterig. Ver
reweg de meeste jeugdigen vin
den het kerstfeest allerminst
saai of schijnheilig. Voor hen
betekent het vooral gezelligheid
en samenzijn met de familie.
Dit blijkt uit een enquête die
bureau Inter/View onder vijf
honderd jongeren hield in op
dracht van de jongerenkrant
Primeur. Lekker eten en drin
ken is voor 53 procent van de
ondervraagden het belangrijk
ste tijdverdrijf met kerst. Twee
de staat familiebezoek (46 pro
cent).
Ruim 70 procent van de jon
geren weet dat Kerstmis het
feest van de geboorte van Jezus
is. Ongeveer 17 procent weet
dat niet of komt met antwoor
den als 'iets met Vikingen', of
'vroeger was er een oude man
die iedereen cadeautjes gaf.
Bijna 3 procent verkeert in de
veronderstelling dat met Kerst
mis de dood en opstanding van
Jezus worden herdacht.
Automobilist
ontdekt hoofdsteun
door campagne
leidschendam anp
koeduk»anp
Het Groot Dictee der Nederlandse Taal is
belachelijk. Alles wat maar fout kan worden
gespeld, is samengepropt in tien zinnen
waarin ontwikkelde mensen toch nog ge
middeld 27 fouten maken. Zo moet het niet
langer. Dat zegt de Vereniging voor Weten
schappelijke Spelling in een brief aan de
Tweede Kamer. Afgelopen dinsdag werd het
Groot Dictee op televisie uitgezonden. Ge
middeld maakten de deelnemende promi
nenten meer fouten dan ooit: 27.
Het parlement heeft verzuimd gebruik te
maken van zijn bevoegdheden krachtens de
Spellingswet 1947 om zelf regels te stellen,
meent de vereniging. In plaats daarvan
hebben de volksvertegenwoordigers de re
cente spellingherziening overgelaten aan
deskundigen, met als gevolg de tussen-n
die geen verbetering maar slechts een ver
andering inhoudt. En dat, betoogt secretaris
Van der Weijden, terwijl het boekje Goet Ge-
spelt nog wel aan het parlement was gezon
den.
De vereniging bestaat 33 jaar. Doelstel
ling is invoering van een tweede, sterk ver
eenvoudigde spelling naast de bestaande.
Die nieuwe spelling sluit zoveel mogelijk
aan op wat je hoort. Goef dus in plaats van
goed. Maar wel weer goede, want in dat
woord is duidelijk een d te horen. Op ver
zoek spelt voorzitter Bart Slooten een van
de grootste problemen uit het Groot Dictee
van dit jaar op geheel eigen wijze: sisters-
jenserklooster.
De onderwijzer uit het Noord-Hollandse
Koedijk benadrukt dat het hem er niet om
gaat volwassenen die al jaren met de be
staande spelling werken daarvan te bero
ven. De spellingen kunnen naast elkaar be
staan en zijn dan allebei goed (goet). Op
school, zo stelt hij zich voor, worden de
leerlingen gewoon onderwezen in de offi
ciële spelling.
^-hoogkerk gpd
'rijzinnig theologe Foekje Dijk hekelt kersthit:
huis kan, waar mijn ongelovige echtvrien
din mij met beide benen op de grond
houdt."
Voor haar bezwaren krijgt Dijk voor een
deel steun uit wetenschappelijke hoek.
„Het Is een erg clichématig lied, een muzi
kaal onding met onnodig veel herhalin
gen", reageert de aan de Rijksuniversiteit
Groningen verbonden hymnoloog Jan Lu-
th. „Het is ook het toppunt van simplisme
met een demagogische en massapsycholo-
gische werking. Dat is overigens heel wat
anders is dan een fascistisch uitwerking.
Die aanduiding gaat mij veel te ver", zegt
hij.
Luth zegt mensen in hun waarde te wil
len laten. „Voor sommigen is Kerstmis
niet compleet zonder het zingen van 'Ere
zij God'. Maar men moet mij niet vragen
de samenzang bij dit lied te begeleiden,
want dan knappen werkelijk alle vullingen
uit m'n kiezen." Elke zondag bespeelt Lu
th het orgel van de vrijgemaakt gerefor
meerde Noorderkerk in Groningen. „Aan
het spelen van dit lied probeer ik zoveel
mogelijk te ontkomen. Met kracht van ar
gumenten lukt dat gelukkig meestal ook
wel."
De bekende Friese liturg Bernard Smil-
de, die heeft meegewerkt aan de totstand
koming van het Liedboek van de Kerken,
zegt literair-theologische bezwaren te
hebben tegen 'Ere zij God'. „Muzikaal is
het lied al evenzeer een flop"! meent hij.
Hoewel het in veel kerstdiensten wordt
gezongen, ontbreekt 'Ere zij God' in het
Liedboek.
Hoewel Smilde wel pogingen in het
werk heeft gesteld, is de oorsprong van
het kerstlied niet te achterhalen.
„Vermoedelijk is er een Duitse bron. In
1870 is het lied in de bundel 't Nachtegaal
tje terecht gekomen." Dat het lied fascis
tische trekjes zou hebben noemt Smilde
nonsens. „Maar het heldhaftige, triomfan-
talistische karakter is onmiskenbaar."
den Raag cindy deumers
Het ruimen van een graf kan
een emotionele gebeurtenis
zijn. De laatste rust- en ge
denkplaats van een familielid
of vriend verdwijnt en de na
bestaanden rest niets dan fo
to's en herinneringen. Voor
begraafplaatsen zelf ligt het
anders. „Het ruimen gebeurt
om bedrijfseconomische rede
nen. Begraven kost geld en de
ruimte die vrijkomt hebben we
nodig voor nieuwe graven",
zegt een opzichter van de
Nieuwe Oosterbegraafplaats in
Amsterdam.
Na de wettelijk voorgeschre
ven termijn van minimaal tien
jaar grafrust, mogen zogeheten
algemene graven worden ge
ruimd. Het recht op eigen of
familiegraven vervalt meestal
na twintig tot dertig jaar aan
de gemeente. Wel kunnen fa
miliegrafrechten door de fami
lie telkens met tien jaar wor
den verlengd.
Op grote begraafplaatsen als
de Nieuwe Oosterbegraaf
plaats wordt jaarlijks geruimd.
Ongeveer vijfduizend graven
worden daar nu in ongeveer
tien weken geruimd, vooral al
gemene graven. Een begraaf
plaats maakt meestal een jaar
van tevoren bekend dat er zo'n
opératie aan komt. Door bord
jes op de graven te plaatsen,
door advertenties in dagbladen
te zetten of door de nabestaan
den aan te schrijven. Voor al
gemene graven is het niet ver
plicht te melden dat de graven
worden geruimd, voor familie
graven wel.
Op de gemeentelijke be
graafplaats in Zaandam wordt
ook geruimd. „Mensen reage
ren over het algemeen blij als
ze lezen dat een graf geruimd
gaat worden", zegt Jan Smits,
beheerder van de Zaanse do
denakker. „Ze krijgen dan de
kans het graf te behouden."
Maar niet iedereen wil dat:
„Als het gaat om iemand die je
niet persoonlijk hebt gekend,
bijvoorbeeld. En veel mensen
willen niet betalen voor hun
over-over-overgrootvader. Dan
doen ze afstand van hun rech
ten."
Een opzichter van de Nieu
we Oosterbegraafplaats zegt
dat nabestaanden soms emor
tioneel reageren als zij horen
van een ruiming. „Het komt
voor dat nabestaanden van
een overledene die in een alge
meen graf is begraven, dan
kiezen voor herbegraven."
Voordat tot ruimen wordt
overgegaan, krijgen nabe
staanden de gelegenheid de
grafsteen en grafversieringen
mee te nemen. Achterblijven
de grafstenen worden door
gaans vermalen en eindigen
als bestrating. De opgegraven
kist gaat naar de vuilverbran
ding. Botten worden opnieuw
begraven in een gemeen
schappelijke beenderenkuil.
Ga voor de kerst eens gezellig winkelen op Schiphol Plaza. Daar is veel te zien deze dagen.
Want op Schiphol Plaza wordt nu kerst gevierd met zang en dans uit de hele wereld.
Vooral in het weekend en tijdens de kerstdagen is er veel te beleven. Zodat u kerst PIAZA
kunt vieren zoals u het nog nooit hebt gevierd: werelds. Je winkelt er werelds.
