Lekkernijen van Catharina Fmitige biowijnen uit Umbrië Smaak VRIJDAG 20 DECEMBER 1996 REDACTIE. WIM VAN BEEK 072-5196258 Champagne De Fransen doen het. Zo ook de Spanjaarden en sinds kort zijn ook de Belgen verslingerd geraakt aan een nieuwe rage. Een rage die de merkwaardige naam 'placotnuscofilie' mee kreeg. Het woord heb ik opgezocht in de Dik ke Van Dale. Tevergeefs, want de aanduiding voor deze verzamelwoede is tot op heden nog niet tot ons vocabulaire doorgedrongen. Pla- comuscofilie' is het verzamelen van de meta len dopjes die zich bovenop de champagne- kurk bevinden. Nu moet ik eerlijk toegeven dat dit voor mij ook een geheel nieuw fenomeen is. Ik werd er op attent gemaakt door de Belg Stefan Doue, die met zijn ouders Jean-Marie en Joanne de voormalige Koninklijke Villa Royale in Oos tende drijft. Het hotel telt dertien luxueuze kamers en herbergt het fameuze restaurant Au Vigneron. Trots vertelt vinoloog Stefan Doue dat zij als eerste restaurant in België, in samenwerking met het champagnehuis Bi- net. een fles op de markt hebben gebracht, voorzien van een eigen dop. 'Binet pour au Vigneron Oostende', prijkt er op het metaal, bovenop de kurk. ..Bewust hebben we geko zen voor een beperkte oplage van slechts drie duizend stuks, waardoor de waarde van een dopje nu al is gestegen tot zo'ti vijftig Franse Francs", aldus Stefan Doue. De man die de placomuscofilie-rage in Bel gië heeft geïntroduceerd is Edwin van Rijc- keghem uit Kruishouten, onder Gent. Hij is zelf een fervent verzamelaar en heeft inmid dels zo n vierduizend verschillende dopjes verzameld. Stad en land reist hij af om. het liefst als eerste, een nieuwe plaquette (zo wor den ze in België genoemdte bemachtigen. Om volledig op de hoogte te blijven van de laatste ontivikkelingen onderhoudt hij nauwe contacten met zijn collega-verzamelaars in landen als Frankrijk en Spanje. Er worden in Frankrijk zelfs een paar keer per jaar beurzen georganiseerd waar de placomuscofielen inmiddels zo'n vijfduizendelkaar ont moeten, gretig de laatste catalogi napluizen en ervaringen uitwisselen. Professionele verzamelaars bewaren de doppen achter glas in speciaal vervaardigde houten kaderbakken (een soort letterbak), voorzien van een rood velours achtergrond. Deze bakken vertegenwoordigen een grote waarde en zijn bovendien uiterst decoratief als versiering in bijvoorbeeld een bar", vertelt Stefan Doue. Dat de rage ook in België lijkt aan te slaan weet hij als geen ander. „Heel wat verzame laars azen nu al op onze dop", bevestigt hij. Op mijn vraag waar nu toch dat vreemde woord placotnuscofilie vandaan komt. ant woordt Stefan, dat het een samenvoegsel is van de Franse woorden plaquette het dopje) en muselet (de metalen draadjes waarmee de kurk op de fles wordt bevestigd). Voor de pla comuscofielen breken nu, in de december maand waarin de champagne rijkelijk vloeit, gouden tijden aan. Ik ben dan ook uiterst benieuwd of de ze rage ook in ons land zal aanslaan. Wie weet zijn uw doppen goud waard. WIM VAN BEEK Umbrië is een Italiaans wijngebied dat bekend heid geniet door zijn fruitige witte en (in mindere mate) rode wijnen. Hoofdplek van al die wijnacti viteiten vormt de wijnstad Orvieto, die zijn naam kreeg in de Etruskische tijd. Maar behalve wijn levert Umbrië ook olijfolie. Van de totale land- bouwoppervlakte van 700.000 hectare wordt slechts 23.000 hectare ingenomen door de wijn bouw. Ter vergelijking: de totale oppervlakte aan olijfbomen beslaat 73.000 hectare. Een van de wijnproducenten in Umbrië is Rober to di Filippo, die 30 van 23.000 hectare aan wijn gaarden bezit en er biologische wijnen produ ceert. Druiven van de diverse typisch Italiaanse soorten als Trebbiano, Malvasia, Grechetto, Pinot en Chardonnay die in het heuvellandschap van Umbrië, zonder het gebruik van chemische be strijdingsmiddelen, elk jaar weer voor zijn Vino Da Tavola worden gebruikt. Di Filippo declas seert een deel van zijn wijnen vrijwillig tot die ca tegorie, omdat hij dan zelf het karakter aan zijn tafelwijnen kan geven, waarvan hij vindt dat die qua smaak en intensiteit tot de lekkerste beho ren. Twee grote van die Tavola-wijnen zijn Villa Con- versino Bianco en Rosso dell'Umbria. Aan de bianco, de witte dus, worden veel zachte frisse zuren toegeschreven, waarvoor voor een belang rijk deel de Malvasiadruif garant staat en voor een kleiner deel de Trebbianodruif. In de rosso, de rode dus, overheersen ook de ty pisch Italiaanse rassen en worden de soorten Sangiovese, Barbera, Montepuiliciano en ook Merlot gebruikt. Harry de Best uit Zaandam im porteert deze biowijnen uit Italië. Dat doet hij omdat de witte wijnen niet over teveel zuren be schikken, belangrijk voor het gebruik in het veel koelere Nederland. „Mensen die met vakantie in Italië vaak witte wij nen drinken en die meebrengen naar huis, heb ben er hier meestal moeite mee. Die wijnen heb ben hier dan een voor onze smaak te hoge zuur graad, als gevolg van het koelere klimaat hier. Ik ben dan ook blij met de wijnen van Di Filippo, met een minder hoge zuurgraad, zachter, fruiti ger en voor ons klimaat drinkbaarder." Andere biowijnen waar wijnmaker Di Filippo trots op is zijn de Pieve Santa Lucia, waarin Char donnay domineert, de Villa Conversino Trebbia no Coli Martani met 85 procent Trebbiano en 15 procent Malvasia en de Di Filippo Rossi Dell'Umbria eveneens van Villa Conversino, wel ke laatste rode wijn voor 30 procent volgens de methode macération carboique is toegepast, een manier van wijn maken die voor een opvallende fruitgeur zorgt. Voor meer in formatie: 075-6353193/6280813. Amsterdamse restaurants in teken van de Russische keuken JOHN BEEREN, eige naar van de Bokke doorns, een met twee Michelin-sterren ge decoreerd restaurant in de duinen van Bloemendaal. WIM VAN BEEK Een Russische kersttafel mag weer sinds een aantal jaren. En of die in het noordelijke deel wordt gedekt of in het zuidelijke deel van de repu bliek; de verschillen in sa menstelling zijn aanzienlijk. De kersttafel in het koude Ar- changelsk is minder rijkelijk voorzien dan die in het sub tropische, aan de Kaspische zee gelegen Machatsjkala. Maar borsjtsj, blinis, pirosjkis en koulibiaca, kaviaar en wodka, is zo algemeen Rus sisch dat deze gerechten in de hele republiek worden ge nuttigd. Amsterdam verleent tot eind januari de Russische keuken gastvrijheid, ter gelegenheid van de Peter de Grote-ten- toonstelling in het Historisch Museum en de expositie 'Catharina, de keizerin en de kunsten', die tot 13 april in de Nieuwe Kerk wordt ge houden. Catharina, die van 1762 tot 1796 vanuit Sint Pe tersburg het Russische rijk bestierde, bemoeide zich ste vig met het eten dat werd be reid in de keizerlijke keukens. In de Nieuwe Kerk zijn de serviezen te zien die de kei zerin verzamelde. En in een aantal Amsterdamse restau rants, onder meer in de Bras serie van het Renaissance Hotel, zijn een aantal Russi sche lekkernijen verkrijgbaar. Chefkok Christine Zoch-Ver- hoeven heeft zich uitgebreid laten voorlichten door haar collega van Renaissance in Moskou. Dat heeft een hele reeks gerechten opgeleverd, waarmee allerlei arrange menten zijn gemaakt. Onvermijdelijk op de kaait is natuurlijk 'borsjtsj', een De koperen theepot, de samovar, zoals Catharina die koesterde en waaruit ttsjaj, Russische thee, wordt getapt. Rechts de malakovtaart. foto's studio wick natzijl roodkleurige soep waarin bietjes de hoofdmoot vor men; ze bepalen ook de kleur en geven de overheersende smaak aan de soep. Dan zijn er kleine, flinterdunne pan nenkoekjes, die de mooie naam 'blinis' dragen en waarin zoete of hartige lek kernijen worden verstopt. Een andere Russische specia liteit is 'pirosjkis', vergelijk baar met pasteitjes, gevuld met vis en vlees. Maar de Russen zijn ook niet onbekend met grotere pas teien die hoogtij- en feestda gen (zoals Kerstmis) opluis teren. Een voorbeeld van zo'n pastei heet 'koulibiaca', is langwerpig van vorm en Pirosjkis, een vispasteitje waarbij meestal een glaasje wodka wordt geschonken. wordt doorgaans altijd ge- viaar is alom bekend, maar vuld met vis, bij voorkeur niet iedereen kent de smaak met snoekbaars en zalm. Ka- ervan. 'Ooit was het de exclu sieve hap van de tsaren. Van zoetigheid zijn de Rus sen, vooral in de koudere ste ken, evenmin vies. En ze ge bruiken die ook graag als een soort dessert. Zo is er een ge baksoort ('Charlotte Russen') en de malakowtaart, waarin amandelen uit de zuidelijke staten het hoofdbestanddeel vormen. Koffie tot besluit? Nee, de Rus prefereert theeijs. Of 'ttsjaj', een Russische thee die volgens een oud ritueel wordt bereid. Voor het ma ken ervan hebben de Russen een koperen, mooi versierde theepot, de zogenoemde sa movar, die een centraal plek je op de Russische kersttafel inneemt. De samovar heeft een dikke buik, een loodrecht schoorsteenpijpje en een roostertje voor de kolen. Het water wordt boven in het reservoir gegoten en wordt warm doordat het in aanra king komt met het pijpje. He lemaal boven op de samovar wordt een kannetje thee-ex tract warm gehouden. Rus sen prefereren sterke thee met veel suiker of met jam en drinken het vaak uit een glaasje (zonder voet), maar soms ook uit een kopje. En wie op z'n Russisch bij de maaltijd iets wil drinken, denkt natuurlijk al snel aan wodka, maar Russische wij nen zijn er ook volop. Ooit is Rusland het op vijf na meest productieve wijnland ge weest. Favoriet is de Krim Champagne. lire kunsten uit de Russische taan centraal in Brasserie Kattengat 1. (020-6212223) ït 31 januari 1997. PUZZEL OPGAVE KRUISWOORDRAADSEL Horizontaal: 1. broederschap; 5. kleine wo ning-, 9. deel van het oor; 10. bijb. figuur; 12. roofzuchtige pa pegaai; 13. als aan ommezijde (Lat. afk.); 14. afzetgebied; 15. soortelijk gewicht; 17. ontken ning; 19. streek; 22 Chinees schip; 24. leed; 26. Zuidameri- kaanse dans; 27. liefkozing; 28. ratelpopulier; 29. landbouwwerk tuig; 30. opstootje; 31. muziek noot; 33. bedeesd; 35. ik (Lat.); 38. halfedelsteen; 40. zeurkous; 42. afmeting; 44. grondstof voor kinine; 45. grondstof voor bier; 47. rivier in Siberië; 49. dagte kening; 50. beryllium; 51. glans- verf; 53. vis; 54. kledingstuk; 55. bloem; 56. praal. Verticaal: 1. druivesuiker; 2. Europeaan; 3. laatstleden; 4. geestdrift; 5. Ja panse alcoholische drank; 6. United Kingdom; 7. onderricht; 8. haardracht; 11. loven; 16. brancard; 18. schikking; 20. voorzetsel; 21. spoedig; 22. kle dingstuk; 23. nota bene; 25. deel van Oostenrijk; 26. arenvis; 32. loterij; 34. stuk hout; 36. dwaas; 37. siermotief; 39. fami lielid; 41. voegwoord; 43. reke ning; 45. bezittelijk vnw.; 46. houtpap voor papierbereiding; 48. jongensnaam; 50. kerkelijke straf; 52. karaat; 54. muziek noot. OPLOSSING CRYPTOGRAM waarde o-s-a- luipaard f-e-s-u- vlo-oma os-o- stalles TOMPOES Tom Poes en de Niks Heer Bommel was danig uit zijn hu meur over de nachtelijke storing. De volgende dag moest hij vorir de Kleine Club een lezing houden over de vraag: 'Wat zal de toekomst ons bren gen?' En omdat dit lang geen eenvou dig onderwerp is, had hij juist goed willen uitslapen om fris voor zijn ge hoor te verschijnen. Nu trad hij met holle ogen de kamer binnen en staar de gramstorig naar de bende die schilder Waggel had aangericht. ,,Wat betekent dit?" zo riep hij uit. „Een schilderij," verklaarde Joost. „Deze fi guur wil een stukje verkopen, als ik zo vrij mag zijn. Daar staat het." Heer Ollie trad driftig op de ezel toe. Doch op het moment, dat hij een blik op het kunstwerk sloeg, zakte zijn woede. „M-maar dat is..." prevelde hij ont daan. „Ik bedoel... het is prulwerk, na tuurlijk. Maar toch is het... hm." „Het stelt niets voor," vulde de bediende aan. „Nieuwerwets geklodder, als ik mij zo mag uitdrukken." „Zo heb ik mij ook uitgedrukt," gaf de schilder toe. „Ik zit vol verfvlekken!" „Toch doet het me iets," hernam heer Bom mel zonder op de artist te letten. „Wanneer men goed kijkt lijkt het op een soort figuurtje..." „Precies wat ik dacht," beaamde Joost. „Een raar soort figuurtje met uw welnemen, heer Ofivier."„Het is vreemd," ver volgde heer Ollie peinzend. „Ik be doel: soms heb ik wel eens gedacht, dat ergens in een donkere hoek iets op me loerde. Onzin natuurlijk. Maar daar lijkt het op, als iemand begrijpt wat ik bedoel." Zo sprekend trad hij een pasje terug om een daar hangend gordijn op te tillen. Met een hoge kreet sprong hij terug. Want achter het fluweel was een kleine, witte ge stalte zichtbaar, die hem met ronde ogen aankeek. DOOR JAN VISSER De zachte lucht heeft het onderspit gedolven. De vele regens van gisteren waren de voorlopig laatste serieuze poging om de winter buiten de deur te houden. Vanochtend vroor het in het noorden al een paar graden en er viel volop sneeuw. Vanmid dag en vanavond is het ook bij ons winter met temperaturen rond -1 graad en een krachtige oostenwind. Veel sneeuw zal er niet meer vallen omdat het neerslaggebied sterk in activiteit afneemt. De komende nacht wordt het wolkendek dunner en gaat het hier in het westen 5 graden vriezen. Tijdens het weekeinde neemt de vorst nog wat toe. Zowel za terdag als zondag vriest het overdag licht en 's nachts matig met minima tot -7 of -8 graden. Verder blijft het droog en laat met name op zaterdag de zon zich geregeld zien. Doordat er een sterke oostenwind blijft doorstaan (aan zee windkracht 6) is het gevoelsmatig aanmerkelijk kouder dan de thermometers aangeven. De zogenaamde subjectieve tempe ratuur, ook wel bibberfactor genoemd, ligt rond -15 graden. Het winterse weekeinde, dat precies samenvalt met de start van de sterrenkundige winter (zaterdag 15.06 uur), wordt ver oorzaakt door een hogedrukgebied tussen IJsland en Schot land. Begin volgende week wordt het luchtdrukmaximum wat zwakkeren kunnen storingen sneeuw veroorzaken. Het blijft echter vriezen en wanneer met kerst het hogedrukgebied zich naar Scandinavië uitbreidt wordt een vorstverscherping ver wacht. Kortom in de loop van volgende week kunnen de schaatsen worden ondergebonden! Gisteren is er heel veel regen gevallen. In Bloemendaal liet de slag tussen koude en warme luchtmassa's in totaal 35 mm in de regenmeter achter, in Santpoort-Nopord 33, Schiphol 29 en op Valkenburg bij Leiden 22. In Haarlem-West viel tot don derdagavond 28 en in Stompwijk 25 mm. De temperaturen waren 's ochtends op hun hoogst (6 tot 8 graden); gisteravond nog maar 3-4 graden. ■m KNMI Weersvooruitzicht Geldig tot en met vrijdag. Noorwegen: In de kustgebieden ten noorden van Bergen enke le sneeuwbuien. In het zuiden droog en flinke op klaringen. Middagtempe- ratuur vlak aan zee iets onder nul, landinwaarts matige tot strenge vorst. Zweden: Langs de Oostzee wellicht sneeuw. Verder meest droog en op veel plaatsen flinke opklaringen. Over dag in het zuiden lichte tot matige vorst, ten noor den van Stockholm stren ge vorst Denemarken: Droog en flinke*opklarin gen. Geleidelijk minder wind. Middagtemperatuur iets onder het vriespunt. Engeland, Schotland, Wales en Ierland: In het algemeen bewolkt en van tijd tot tijd regen, in het noorden kans op sneeuw. Met name in Oost-Engeland mogelijk veel neerslag. Morgen vooral in het westen en noorden droger en enkele opklaringen. Er waait een stevige oos tenwind. Maxima van 2 graden rond Edingburgh tot rond 9 in Zuidwest-ler- België en Luxemburg: Meest bewolkt en van tijd tot tijd regen, van het noorden uit kans op sneeuw. Temperatuur geleidelijk dalend tot dicht bij het vriespunt. Noord- en Midden-Frankrijk: Vooral in het oosten en noorden van tijd tot tijd regen, in het uiterste noorden een kleine kans op wat sneeuw. Vooral in het westen ook af en toe zon. Maxima tussen 6 en 10 graden, in het uiterste noorden temperatuur mogelijk dalend tot iets boven nul. Portugal: Veel regen en wind. Middagtempera tuur aan de kust rond 14 graden. Madeira: Op beide dagen veel bewolking en van tijd tot tijd regen en een toenemende kans op onweer. Veel wind. Middagtem peratuur vandaag rond 20 graden, mor gen iets frisser. Spanje: Vooral in het zuidwesten aanhoudend veel regen flink wat wind. Langs de oostkust en langs de Golf van Biskaje droger en geregeld zon. Middagtempe ratuur landinwaarts rond 10 graden, aan zee tussen 14 en 19. Canarische Eilanden: Vrij onbestendig met vooral morgen en kele flinke buien, mogelijk met onweer. Toenemende wind. Middagtemperatuur rond 23 graden. Marokko: Westkust: onbestendig met vooral mor gen opnieuw veel regen en veel wind. Toenemende kans op onweer. Middag temperatuur tussen 15 en 20 graden Tunesië: Flink wat zon, maar in het noorden van daag eerst nog wolkenvelden en kans op een bui. Middagtemperatuur weer oplo pend tot iets boven de 20 graden. Zuid-Frankrijk: Wat zon en op de meeste plaatsen droog, maar morgen in het zuidoosten veel regen en vooral aan zee en in de bergen een veel wind. Maxima van 9 graden rond Lyon tot 17 bij Biarritz. Mallorca en Ibiza: Geregeld zon en waarschijnlijk droog. Toenemende wind. Maxima ongeveer 17 graden. Italië: In het algemeen veel bewolking en van tijd tot tijd regen, in het noordwesten mogelijk veel neerslag. Sneeuwgrens meest tussen 1400 en 1700 meter. Morgen in het midden en zuiden droger en vooral in het zuiden wat zon. Maxima oplopend naar 7 graden in het noorden en tegen de 20 graden op Sicilië. Corsica en Sardinië: Af en toe wat zon, maar vooral op Corsi ca ook kans op enkele buien. Morgen een aantrekkende wind. Middagtempe ratuur rond 17 graden. Malta: Vandaag wolkenvelden en eerst nog kans op een bui. Morgen droog en vrij zonnig. Middagtemperatuur rond 17 graden. Griekenland en Kreta: Geregeld zon, maar vooral in het westen ook enkele buien. Maxima rond 16 gra- Turkije en Cyprus: Kusten: Af en toe zon, maar ook enkele verspreide buien, aan de Turkse zuid kust mogelijk met onweer en veel neer slag. Middagtemperatuur van 15 gra den rond de Dardanellen tot 20 op Cy- Duitsland: In het zuiden rustig, ook bewolkt en vooral vandaag af en toe regen. Tempe ratuur geleidelijk dalend naar ongeveer 3 graden. Elders een stevige oosten wind en eerst enige tijd regen of sneeuw, maar van het noorden uit gelei delijk droog en opklaringen. Tempera tuur dalend tot enkele graden onder ZATERDAG 21 DECEMBER 1996 Zon- en maanstanden Zon op 08.46 Zon onder Maan op 14.40 MaanondeiC !v Waterstand IJmuiden Katwijk Hoog 00.35 12.56 00.08 Laag 08.44 20.54 08.25 Weerrapporten 20 december 07 u Amsterdam De Bilt Deelen Maastricht Aberdeen Athene Barcelona onbew. motregen half bew Klagenturt Kopenhagen Las Palmas Locarno Londen Luxemburg mistbanken 2 Split Stockholm Warschau Wenen Bangkok Buenos Aires Casablanca Johannesburg Los Angeles New Orleans New York Tel Aviv Toronto half bew onbew. half bew. motregen licht bew. half bew. ID; ID/ Zwitserland: Veel bewolking en perioden meti^lKc sneeuwgrens rond 1500 meter. in het noorden bijna overal droog y kele opklaringen. Maxima in dei |k; meest rond 6 graden. Oostenrijk: Veel bewolking en perioden metfi sneeuwgrens meest rond 1400 Morgen in Vorarlberg en Tirol drogf ODe mogelijk een paar opklaringen. MiJ lArr temperatuur in de dalen tussen 2 |K| graden. In het zuiden bewolkt en af e In het noorden opklan 231 bui. Vandaag waait wind. Middagtemperatuur ongeveifti graden. Tsjechië en Slowakije: Veel bewolking en af en toe eerst nog kans op regen. Tempe" geleidelijk dalend tot iets ondei lten vriespunt. Hongarije: Veel bewolking en nu en dan li J1" sneeuw of ijzel. Temperatuur vani bij het vriespunt in het noorden W e het zuiden. In de loop van morger peratuur mogelijk dalend tot ont'. vriespunt. Fuc

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1996 | | pagina 10