FAMILIEBERICHTEN
'Boek over Floris V
moet mythes doorbreken'
De Nie
Oak Style. Comfortabel
SeniorenVoordeel.
Rolff Keukens kombineert
een grote naam met'n persoonlijk ontwerp
bruynzeel poggen
ROLFF keukens
DONDERDAG 24 OKTOBER 1996
Opgave per telefoon 023-5150370
Opgave per fax 023-5317337 of 023-5320216
Sluitingstijd: dag voor plaatsing 12.00 uur.
Voor de maandageditie: vrijdag 15.00 uur.
Overlijdensberichten geboorteadvertenties
kunnen de dag van verschijnen vóór 09.00 uur worden
opgegeven. (Voorde zaterdagkrant) telefonisch vrijdag
tot 16.45 uur schriftelijk (fax) vrijdag tot 18.30 uur.
Heden ontsliep in de volle zekerheid des
geloofs, mijn innig geliefde vrouw, onze
zorgzame moeder, oma en dochter
TEUNA GUSBERTHA
SCHEEPMAKER
geboren VAN DEN OEVER
op de leeftijd van 63 jaar.
P. F. J. SCHEEPMAKER
M. W. S. v.d. PLAS-
SCHEEPMAKER
D. v.d. PLAS
CORWIN en LEUNTJE
MARTINA en STEFAN
PETER
C. VLIELAND
SCHEEPMAKER
M. VLIELAND
TINEKE
A. P. WASSENAAR
SCHEEPMAKER
W. WASSENAAR
SANDRA en KRIJN
ANITA en ARNOLD
RIANNE
WILLEKE
P. W. v.d. PLAS-
SCHEEPMAKER
A. v.d. PLAS
ANNETTE
THEO
G. M. GUIJT-
SCHEEPMAKER
K. GUIJT
MARLOES
DIRK
SUZANNE
INGRID
A. v.d. OEVER-HOEK
Correspondentieadres:
D. v.d. Plas, Boogschutter 29. 2221 NM
Katwijk
Mijn vrouw, onze moeder, oma en dochter
is thuis opgebaard alwaar gelegenheid zal
zijn tot condoleren op vrijdag 25 oktober
en zaterdag 26.oktober .'s-^vonds van 7-9
Geen bloemen.
De rouwdienst zal gehouden worden D.V.
maandag 28 oktober a.s. 's morgens om
10.30 uur in het Herv. Kerkelijk Centrum,
Voorstraat 74, Katwijk, waarna de begra
fenis zal plaatsvinden omstreeks 1 1 .30 uur
op de begraafplaats ..Duinrust" aan de
Parklaan te Katwijk aan Zee.
Zacht en kalm is, na een kortstondige
ziekte, van ons heengegaan mijn lieve
ize moeder, schoonmoeder en
CATHARINA MARIA
HANSEN-MIEREMET
in de leeftijd van 79 jaar.
Leiden:
M. C. HANSEN
Katwijk:
ANNIE JANSEN-HANSEN
KEES JANSEN
SANDRA en DIRK
Leiden:
TINY OUDSHOORN-HANSEN
KEES OUDSHOORN
Leiden:
RINY HANSEN
MARJA DE JONG
TIMMY
22 oktober 1 996
Storm Buysingstraat 6
2332 W Leiden
Gelegenheid tot afscheidnemen donderdag
24 oktober van 19.00-19.30 uur in het
rouwcentrum Van der Luit, Willem de Zwij
gerlaan 179 (ingang Koningstraat) te Lei
den.
De begrafenis zal plaatsvinden vrijdag 25
oktober om 1 1.00 uur op de begraafplaats
„Rhijnhof", Laan te Rhijnhof (ingang Haag
se Schouwweg) te Leiden.
Na de begrafenis is er gelegenheid tot con
doleren in de ontvangkamer van de be
graafplaats.
Vertrek van het woonhuis om 10.30 uur.
WORDT
SCHOONHEIDSSPECIALIST(E)
Sanitair markt
J. Rus
huisarts
Wegens ziekte
geen praktijk tot
vermoedelijk
4 november.
Waarneming door de
artsen van
huisartsgroep 2.
Rob was leven.
Rob was liefde.
Rob was ons leven.
Samen reizen vond hij heerlijk, maar na
een strijd die niet te winnen was, maakt
hij deze reis alleen.
ROB BENJAMINS
1 0 december 1 941 t 22 oktober 1 996
IENEKE
MIKE
JOLANDA en PAUL
Rob is opgebaard in het uitvaartcentrum
Soek Zn., Levendaal 103 te Leiden,
alwaar geen bezoek.
De crematieplechtigheid zal plaatsvinden
op zaterdag 26 oktober om 1 1.00 uur in de
aula van het crematorium .Rhijnhof",
Laan te Rhijnhof 4 te Leiden.
Na de plechtigheid is er gelegenheid tot
condoleren in de ontvangkamer van het
crematorium.
Rob hield van bloemen.
Toch nog onverwachts is op 19 oktober
1 996 van ons weggenomen onze zuster,
schoonzuster, tante en huisgenote
HENDRIKA
VAN DER BENT
op de leeftijd van 80 jaar.
De begrafenis heeft inmiddels plaatsge
vonden op de begraafplaats .Duinrust"
aan de Parklaan te Katwijk aan Zee.
Mede namens-de familie,
huisgenoten en verzorgend team
van de Willem van den Bergh,
L. HAASNOOT-v.d. BENT
Gemaakt van stevig eikehout
en bekleed met sterke,
onderhoudsvriendelijke stof.
Oak style brengt dit model
tijdelijk voor een aantrekke
lijke actieprijs.
Senior en fateuil
Uitvoering in donker eiken.
Keuze uit drie stof
typen/dessins NU:
hoog model 470,-
laag model 440,-
Meubelen - Stoffeerderij
WWISSE&SNELDERWAARD
Haarlemmerstraat 222-224 - 2312 GJ Leiden Telefoon 071-5126755
Zondag 27 oktober geopend van 12.00-17.00 uur
'Gemiddeld bereih personen
13 laar en ouder
[Bron: SummoScanner 1934]
Bel voor info
over adverteren
Dagbladuitgeverij
Damiate BV
Afd. Advertentieverkoop:
071-5356225
keukens/kasten/ jjQ|||ggj
Rolff biedt de beste omstandigheden
om uit de vele, vele mogelijkheden... uw hoogst
persoonlijke keuken te kreëren>
Grote keukennamen bieden de basisëf
\Rolff biedt u daarbij vakkundige keukenontvJI
k Het resultaat is kwaliteit die past binnen uw budget
en een ontwerp dat u uit het hart is gegrepen.
Z0ETERW0UDE, Industrieweg 14 (Industrieterrein Grote Polder),
Tel. 071 - 5899206. Openingstijden: maandag t/m vrijdag 09.00 -17.30 uur,
raag 10.00 -17.00 uur, donderdag koopavond 19.00 - 21.00 uur.
Ook vestigingen in:
ALKMAAR, Edisonweg 1, Telefoon 072 - 5275500.
HOORN, Runshopping Centre, Dr. C.J.K. van Aalstweg 10/b. Telefoon 0229 - 282000.
PURMEREND, Achterdijk 43, Telefoon 0299 - 423033.
ZAANDAM, Pieter Ghijsenlaan 9/b, Telefoon 075 - 6356106.
De gevangenneming van Floris V, zoals K.F. Bombled dat afbeeldde op een olieverfschildering. Het schilderij
hangt in de Prinsenhof in Delft.
SCHOORL/RUNSBURG
1*U vindt
Ruime parkeergelegenheid
Hij is 'professor doctor' in de
chemie, woont in Schoorl en
werkt in het lab van het Ener
gieonderzoek Centrum Neder
land (ECN) in Petten. E.H.P
Cordfunke is de naam. Niet al
leen chemicus, maar ook ama
teurhistoricus van naam en Flo-
riskennerbij uitstek.
Na zes jaar zijn Cordfunke en
zijn mederedacteuren Dick de
Boer en Herbert Sarfatij beval
len van een kloek boek over
Graaf Floris de Vijfde. Op het
nippertje, want het Florisjaar
(de graaf werd zeven eeuwen
geleden vermoord) loopt zo
langzamerhand ten einde. „Dit
wordt een prachtige afsluiter",
vindt Cordfunke. Morgen
neemt Prins Floris (naamge
noot, maar geen nazaat) het
eerste exemplaar in ontvangst
van 'Wi Florens', over de lotge
vallen van de Hollandse graaf
Floris V in de samenleving van
de 13de eeuw.
Knerpend ging de steen van
de grafelijke graftombe in Rijns
burg vorig jaar open. Geen graf-
schenners, maar onderzoekers
Cordfunke en anatoom George
Maat in actie. Ze wilden de kne
kels van Floris V en diens fami
lie nog eens aan een nauwkeu
rig onderzoek onderwerpen. En
Maat werkte pijnlijk nauwkeu
rig, zo merkte Cordfunke want
de skeletten bleken niet van de
grafelijke familie te zijn. Eerdere
onderzoekers hadden mannen
en vrouwen, leeftijden en over
lijdensjaren hopeloos door el
kaar gehusseld. Resultaat: een
rel in de wetenschapswereld en
geen hoofdstuk in het grafelijke
boek. De kroon op het werk
werd een domper.
„Als Floris werkelijk Floris
was geweest, was er een bijdra
ge over zijn skelet in het boek
gekomen. Aanvankelijk was het
natuurlijk een schok. Maar ach
teraf zeg ik dat we veel dingen
tevoren hadden kunnen weten.
Bij eerdere opgravingen waren
er al twijfels over de juistheid
van de skeletten."
De gekliefde schedel die on
derzoekers in de jaren vijftig bo
ven de grond haalden leek het
verhaal van de gruwelijke
moord op de graaf zo mooi te il
lustreren. De wetenschap blies
het verhaaltje onlangs echter
nadrukkelijk uit. „De eerdere
onderzoekers wilden iets zien
dat er niet was. De eerste twijfel
had eigenlijk al moeten rijzen
bij het opgraven van de skelet
ten uit de grond", zegt Cordfun
ke, „want de meeste vorsten uit
die tijd werden in graftombes
bóven de grond geplaatst. Ook
de graven van Gelre en herto
gen van Brabant stonden in bo
vengrondse graftombes. Boven
dien had Floris in Alkmaar ook
bovengronds gestaan vóór hij
werd overgebracht naar Rijns
burg. Andere leden van de gra
felijke familie stonden in de ab
dij van Egmond. Die abdij is la
ter verwoest en datzelfde is in
1574 met de kerk in Rijnsburg
gebeurd. Toen al is Floris ver
dwenen."
Ondanks de tegenvaller is het
volgens Cordfunke goed dat het
onderzoek is gedaan. Het mys
terie over de grafelijke tombe is
ontrafeld, maar er is een nieuwe
mysterie toegevoegd. Want
waar is Floris vier eeuwen gele
den gebleven?
In totaal schreven twintig au
teurs aan het lijvige Florisboek.
Voor een belangrijk deel werk
ten ze 'vanuit' de kerntekst die
Cordfunke als eerste over de
grafelijke dynastie schreef. Een
opmerkelijke prestatie, want
Cordfunke is geen professioneel
historicus, al blikt hij dagelijks
terug in de geschiedenis.
„Historie is mijn tweede leven,"
zegt hij.
In 1990 al staken de drie re
dacteuren van het boek de kop
pen bij elkaar. Als publicatieda
tum voor het boek werd 27 juni
geprikt, de overlijdensdatum
van de graaf. „Maar voor je alle
hoofden in één zak hebt... Die
datum bleek niet haalbaar.
Maar het Florisjaar is gelukkig
nog niet ten einde. Dit wordt
een prachtige afsluiter."
„Uitgangspunt is dat het boek
Het zegel van graaf Floris V.
toegankelijk is voor een groot
publiek, maar wel wetenschap
pelijk verantwoord is. Uiteinde
lijk hebben we twintig invals
hoeken gevonden om aan te to
nen dat Floris een heel intrige
rende figuur was."
Misbruikt
Beroemd dankzij de moord en
daardoor nimmer vergeten.
„Dat is onmiskenbaar zo. De
moord is een blikvanger ge
weest. Een mooi spannend ver
haal. Floris de Vijfde is mis
bruikt door politici en historici
om hun eigen visie te geven. De
ene keer in het voordeel van de
adel, de andere keer ten goede
van de boerenstand. Iedere pe
riode in de geschiedenis typeer
de zijn eigen Floris. Iedere stro
ming projecteerde zijn wensen
en verlangens op zo'n figuur."
Met man en macht proberen
Cordfunke c.s. die mythe te
doorbreken. „Ik hoop dat we
daarin geslaagd zijn. De mythe
vorming is wel te verklaren,
want Floris was natuurlijk niet
zomaar een middeleeuwer. De
graaf was een zeer zelfbewuste
figuur. Aanvankelijk tekende hij
zijn oorkonden met '1c Florens'
en later werd dat 'Wi (wij) Flo
rens'. Dat was een uiting van
zijn persoonlijkheid. Hij stond
namelijk wel op gelijke voet met
mensen als de koning van
Frankrijk en de Duitse keizer."
Cordfunke heeft Floris na
tuurlijk niet gekend en er is zelfs
geen waarheidsgetrouwe af
beelding van de graaf. Mocht er
een tijdmachine worden ont
wikkeld, dan stapt de Schoorlse
historicus zo in. „Ik zou best
eens met hem hebben willen
praten. Als we elkaar tenminste
kunnen verstaan. Dat zou trou
wens wel lukken denk ik. De
Rijmkroniek van Melis Stoke die
het leven van Floris beschrijft, is
geschreven in het middelneder-
lands. Als je dat uitspreekt,
klinkt het een beetje als Zuid-
Afrikaans."
Cultuur
Betrouwbare bronnen over Flo
ris zijn schaars. „Daarom is het
vreselijk moeilijk om iemand uit
die tijd te typeren. Er ligt 700
jaar tussen. Je moetje proberen
in te denken in de cultuur van
die tijd. Dan tracht je iemand te
tekenen door zijn handelen en
door vergelijkingen te maken
met soortgelijke vorsten. Vol
gens zijn tijdgenoten was Floris
heel welsprekend en hij was een
'doener' zouden we nu zeggen.
Hij liet niet met zich spotten en
had de wind eronder. Dat zijn
zo'n beetje de contouren van
zijn karakter."
Een saaie bedoening was het
niet in de tweede helft van de
dertiende eeuw. „Het was een
heel dynamische tijd. Steden
waren in opkomst, de handel
bloeide. En Floris was daar heel
erg bij betrokken. Hij had oog
voor verandering. Zo stimuleer
de hij tolvrijdom om internatio
nale handel en kooplieden af te
takken naai' Holland. Daar was
hij heel doelbewust mee bezig."
De Hollandse graaf zorgde vol
gens Cordfunke voor een rijke
erfenis op het gebied van han
del, waterschappen, wetgeving,
rechtspraak (invoeren van de
schepenrechtspraak) en ruimte
lijke ordening (de grenzen van
het huidige Holland ontstonden
onder het bewind van Floris).
Maar het slechtste wordt het
best herinnerd en dan kom je
toch weer op die vermaledijde
moord.
In het boek Wi Florens vormt
de moordpartij maar een be
scheiden scène. „Je kunt er na
tuurlijk niet omheen. Je hebt
ook het verhaal dat Floris de
vrouw van Gerard van Velzen
zou hebben verkracht. Dat heeft
naar mijn smaak nimmer de
aanleiding gevormd tot de
moord. Dat is meer een roman
tisch verhaal om het volk uit te
leggen dat de graaf was ver
moord. Je had geen televisie,
dus reisden minstrelen rond
met dat verhaal en dat deed het
goed." Cordfunke is er in zijn
hart van overtuigd dat het ver-
krachtingsverhaal compleet is
verzonnen. „Floris heeft haar
absoluut niet verkracht. Gerard
van Velzen was namelijk al heel
lang getrouwd. Ik geef toe dat
dat niet klinkt als een sterk ar
gument. Maar in het oorspron
kelijke verhaal zou de vrouw
met Van Velzen zijn getrouwd
omdat ze was verkracht. En dat
was dus niet zo." Het verkrach-
tingsverhaal is waarschijnlijk
ook gevoed door de serie bas
taards die Floris op de wereld
zette. In rechte lijn zijn er nu
geen afstammelingen meer van
de graaf te vinden, maar de bui
tenechtelijke uitstapjes uit de
grafelijke sponden hebben wel
voor traceerbare nakomelingen
gezorgd.
Floris' strubbelingen met de
adel vormen de basis voor het
moordcomplot. „Hij bracht de
macht van de adel terug tot be
heersbare proporties. Dat was
een vruchtbare bodem voor een
moordcomplot. En zo'n moord
blijft hangen. Dat is een voor
deel voor de nagedachtenis van
Floris. Willem de Derde bijvoor
beeld was ook een heel behoor
lijk vorst, maar daar weet de
doorsnee burger niets vanaf."
