Natuur Milieu
Groei Maasvlakte gunstig
voor de gewone zeehond
'Fallussnoei' maakt van
knotwilg naakte paal
WOENSDAG 17 APRIL 1996
DOOR HANS VAN ES
De natuur krijgt nu eindelijk de kans de achterstand in te lopen, die
de afgelopen weken is opgelopen. De temperaturen liggen sinds lan
tijd weer eens ruim boven normaal. Minder gunstig is natuurlijk de
nog altijd aanhoudende droogte; meer dan een verspreide bui of wal f.1
lichte regen zit er voorlopig niet in. }j
Dinsdag was de aangevoerde lucht niet alleen vrij warm, maar ook
kurkdroog. De relatieve vochtigheid zakte in de loop van de middag
naar 20 tot 25 procent. Dankzij een hogedrukgebied boven de Oost i.!
zee, dat niet eens zo sterk was (1023 hectopascal of millibar), heer.
ste de zon boven grote delen van West-Europa. De temperatuur liep 7.;
ons land op tot 17 a 19 graden, de warmste voorjaarsdag tot nu toe.
Vandaag wordt het vrij warme aprilweer nog met een dag verlengd.
Een koufront, dat via Engeland en West-Frankrijk naderbij komt,
heeft wat vertraging opgelopen. Tot in de avond ligt een groot deel
van 'net land nog in de warme lucht met vrij veel zon. Na een maxi
mum, dat locaal de 20 graden overschrijdt, hangt er vanavond de 7.
dreiging van een bui in de lucht. Toch ziet het er niet naar uit, datd-
hoeveelheden neerslag wat te betekenen zullen hebben.
Achter het front stroomt morgen in een zuidwestelijke luchtstroming
nog altijd tamelijk zachte lucht over ons land. De maxima halen 12 8.
graden aan zee en 15 graden in het binnenland, terwijl de zon er ovi
tuigend doorkomt, vooral in de kuststrook. Landinwaarts vormen zit
stapelwolken, maar het blijft droog.
Ook na morgen blijft de lente kaarsrecht overeind. Het hogedrukge
bied bij de Azoren stuurt donderdag een krachtige uitloper over Wes
Europa, waarbij de wind geleidelijk krimpt naar zuidwest tot zuid. T(
gelijkertijd scheert een Atlantische storing over de Britse Eilanden
naar het noordoosten, maar de bijbehorende frontale regenzone kor
niet verder dan de Noordzee. Er kunnen wel enkele wolkenvelden
overdrijven bij maxima rond 15 graden.
Vrijdag en zaterdag wordt het wellicht nog iets warmer, afhankelijk
van de hoeveelheid zon en bewolking. De frontale zone ligt dan diet i
ter bij ons land. zodat een enkele bui niet is uit te sluiten. 9,
THJA DAT KOMT POOK.
TH. WACHT, HOT ZAT DAT
OOK ALWTTK TH.
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
woensdag.
Noorwegen:
Overwegend bewolkt en
vooral in het midden en
langs de westkust af en
toe regen, hier en daar
sneeuw; ook onwee^ is niet
uitgesloten. In de omge
ving van Oslo ook nu en
dan zon; In het uiterste
noorden maxima rond het
vriespunt; elders meeste
tussen 9 en 14 graden.
Zweden:
In het midden en noorden
af en toe regen, misschien
ook sneeuw. In het zuiden
nog zonnige perioden.
Middagtemperatuur nogal
uiteenlopend van rond het
vriespunt in het noorden
tot 14 in het zuiden.
Denemarken:
Vandaag nog vrij zonnig.
In de avond meer bewol
king en morgen kans op
een enkels regen- of onweersbui. Mid
dagtemperatuur vandaag nog rond 15
graden; morgen iets lager.
Engeland, Schotland, Wales en Ierland:
Half tot zwaar bewolkt en van tijd tot tijd
buiige regen, misschien ook met on
weer. Soms veel wind. Middagtempera
tuur. van 10 graden :n het noorden van
Schotland tot 15 in de omgeving van
Londen.
België en Luxemburg:
Vandaag eerst nog vrij zonnig maar later
van het westen uit toenemende bewol
king en kans op een regen- of onweers
bui. Vandaag vooral in het oosten nog
zacht; rond 20 graden. Morgen ongeveer
14 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Wolkenvelden en af en toe buiige regen,
misschien ook onweer. In het oosten
eerst nog wat zon, later op de dag in het
westen weer opklaringen. Morgen overal
meer zon maar laat op de dag in het
noordwesten misschiéh opnieuw regen.
Middagtemperatuur uiteenlopend van
11 graden langs de Bretonse kust tot
plaatselijk 18 in de oostelijke departe
menten.
Portugal:
Zonnig. Middagtemperatuur op veel
plaatsen oplopend tot ongeveer 25 gra
den, maar in het noordwesten kans op
wind van zee eri dan maxima beneden
20 graden.
Madeira:
Flinke perioden met zon. Droog. Mid
dagtemperatuur ongeveer 20 graden.
Spanje:
Vrij zonnig. In het noorden en noordoos
ten wolkenvelden en af en toe buiige re
gen, eerst misschien met onweer. In be
wolkte gebieden maxima rond 17 gra
den. Bij zonneschijn "s middags rond 24
graden, in Andalusië hier en daar dicht
bij 30.
Canarische Eilanden:
Vrij zonnig, maar ook enkeJe stapelwol
ken. Droog. Middagtemperatuur op de
zuidstranden rond 25 graden.
Marokko:
Westkust: vrij zonnig, plaatselijk mist.
Middagtemperatuur van ongeveer 24
graden bij Tanger tot rond 30 in heten.
Tunesië:
Perioden met zon maar van het westen
uit een toenemende kans op een regen-
of onweersbui. Middagtemperatuur rond
20 graden.
Zuid-Frankrijk:
Vandaag half tot zwaar bewolkt en naar
het oosten wegtrekkende buien, moge
lijk met onweer. Morgen meer zon en
droog. Middagtemperatuur vandaag tus
sen 15 en 19 graden; morgen in het
zuidoosten iets warmer.
Mallorca en Ibiza:
Vandaag half tot zwaar bewolkt, enkele
regen- of onweersbuien en tijdelijk veel
wind. Morgen meer zon en droog. Mid
dagtemperatuur circa 21 graden.
Italië:
Flinke zonnige perioden en waarschijn
lijk overal dioog. In de nacht en ochtend
hier en daar wel mist. Middagtempera
tuur van 14 tot 19 graden.
Corsica en Sardinië:
Naast zon ook stapelwolken. Waar
schijnlijk wel droog. Middagtemperatuur
omstreeks 19 graden.
Malta:
Flinke zonnige perioden en morgen een
kleine kans op een (onweers-)bui. Maxi
mumtemperatuur circa 19 graden.
Griekenland en Kreta:
Half tot zwaar bewolkt en van tijd tot tijd
een regen- of onweersbui. In het zuiden,
met name op Kreta, meer zon en vrijwel
overal droog. Vrij fris met maxima rond
14 graden; morgen in het zuidwesten
iets warmer.
Turkije en Cyprus:
Afwisselend zon en bewolking en nu en
dan enkele buien, ook met onweer.
Vooral in het noordwesten fris met maxi
ma rond 12 graden. Op Cyprus vandaag
temperatuur oplopend tot ruim 20 gra-
Duitsland:
Flinke zonnige perioden. Vandaag later
op de dag in het westen een kleine kans
aen regen- of onweersbui. Middag
temperatuur uiteenlopend van
den langs de Oostzeekust tot
graden in het midden.
Zwitserland:
Flinke perioden'met zon maar
later op de dag meer bewolking en
al in het westen enkele regen- of
weersbuien. Middagtemperatuui
17 graden.
Oostenrijk:
Flinke zonnige perioden en
dagtemperatuur omstreeks
Flinke zonnige perioden,
zuidoosten eerst nog meer
mogelijk nog wat neerslag,
peratuur oplopend naar ongeveer,
graden.
Tsjechië en Slowakije:
Veel zon. In het oosten van Slowat
eerst nog wolkenvelden ma;
overal droog. Middagtemperatuur op
pend naar ongeveer 16 graden;
wakije vandaag nog rond 11
Hongarije:
Naast zon vooral in het oosten ook!
wolking en kans op buiige regen, m
schien met onweer. Geleidelijk hogi
maxima; morgen rond 16 graden.
Maastricht
Aberdeen
Barcelona
Boedapest
Bordeaux
Dublin
Frankfurt
Innsbruck
Klagenturt
Kopenhagen
Las Palmas
l issabon
Locarno
Split
Stockholm
Warschau
Wenen
Bangkok-
Waterschappen
steeds 'groener'
In de besturen van de Neder
landse waterschappen hebben
steeds meer leden uit de milieu
beweging zitting. In totaal komt
nu tien procent van de be
stuursleden uit de 'groene
hoek'. De polderbesturen waren
eeuwenlang het exclusieve do
mein van de landbouwsector.
Een landelijke campagne van
natuur- en milieu-organisaties
om aan die situatie een einde te
maken, is volgens de stichting
Natuur en Milieu succesvol ge
weest.
Waterschappen hebben de wet
telijke zorg voor de waterhuis
houding in hun gebied, zowel
kwantitatief als kwalitatief. De
groene bestuurders zullen zich
vooral inzetten voor een water
beheer dat meer rekening
houdt met natuur, milieu en
landschap. Dat kan bijvoor
beeld in het kader van landin
richtingsplannen, onderhouds
werk aan dijken, kaden en be
schoeiingen, baggerplannen,
anti-verdrogingsmaatregelen,
enzovoorts.
Sinds de invoering van de Wa
terschapswet (1992) is het voor
burgers mogelijk zitting te ne
men als 'ingezetene' in het be
stuur van een schap. Een groot
gedeelte van de besturen wordt
echter nog steeds gekozen door
de gemeenteraden, dus indi
rect. Met name huurders ontbe
ren direct kiesrecht.
Milieuonderzoek
onder druk door
bezuinigingen
Het Rijksinstituut voor Volksge
zondheid en Milieuhygiëne (RI
VM) in Bilthoven vreest voor de
vooraanstaande rol die Neder
land speelt bij het internationa
le milieuonderzoek. Volgens di
recteur-generaal R. van Noort
dreigen bezuinigingen - door
het kabinet - de samenwerking
tussen het RIVM en grote inter
nationale instituten te frustre
ren.
Van Noort doelt onder meer op
het Europees centrum voor
milieu en gezondheid in Biltho
ven. Deze aan de wereldge
zondheidsorganisatie WHO ver
bonden ihstantie wordt met
sluiting bedreigd. Ook de sa
menwerking met het VN-
milieubureau UNEP stuit op fi
nanciële problemen, aldus Van
Noort. „Daar waar Nederland
zich sterk maakt voor de vesti
ging van internationale institu
ten en taken, worden nu posi
ties vrijgegeven die het Neder
landse aanzien schaden."
Ais gevolg van de bezuinigingen
van twintig procent op het
milieuonderzoek vreest Van
Noort dat het RIVM zich in de
toekomst alleen nog kan beper
ken tot strikt Nederlands onder
zoek.
OPGAVE OPLOSSING
Dikke, slecht onderhouden knotwilgen, die het slachtoffer zijn geworden van de zogeheten 'fal
lussnoei'. FOTO JOOP BOEK
De aanleg van een tweede
Maasvlakte biedt kansen om
meer ruimte vrij te maken voor
een zeehondenreservaat in het
Brielse Gat. Het Instituut voor
Bos en Natuuronderzoek (IBN)
op Texel raadt daarom aan het
gebied zó in te richten dat uit
breiding van de huidige popula
tie gewone zeehonden mogelijk
wordt. Het IBN stelt voor de na
tuur een handje te helpen, door
jonge zeehonden die bij Eco-
Mare op Texel worden geboren
- of daar tijdelijk zijn opgevan
gen - uit te zetten in het Brielse
Gat.
In het Deltagebied leven thans
circa dertig gewone zeehonden.
Zo bivakkeren er vijftien op de
Roggenplaat, een zandbank
vlakbij de stormvloedkering in
de Oosterschelde. Het Brielse
Gat ligt in het noordelijk deel
van het Deltagebied. Vorige zo
mer is voor het eerst sinds lange
tijd minstens één jonge zee
hond in de Oosterschelde gebo
ren, mogelijk is er nog een jong
groot gebracht. Dat is mooi,
maar stelt qua natuurlijke aan
was nog weinig voor. Toch ziet
de toekomst er voor de Delta
zeehonden goed uit. De leefom
standigheden verbeteren, onder
meer door het instellen van stil-
tegebieden. Ook het water
wordt iets schoner. Groei van de
zeehondenpopulatie, tot in het
Brielse Gat, past in het over
heidsbeleid.
Tom Poes en de Gezichtenhandel
mers een tijdje gast worden! Ga maar
met mij mee." Dit voorstel lokte de
ander eerst wel aan, zodat hij vol goe
de moed over het bospad voortstapte.
Maar toen ze de zoom van het woud
bereikten en het buiten van de Cante-
cler in de dageraad zagen liggen, aar
zelde hij. ,,Ik durf niet verder", zei hij
angstig. ,,Ik heb die markies en vele
anderen in het ongeluk gestort. Hoe
kan ik nog ooit iemand onder ogen
komen?" ,,Dat moeten we nu juist uit
zien te vinden", zei Tom Poes.
,,Kom". En hij trok zijn metgezel mee
het daglicht in. Op datzelfde ogenblik
stond de heer de Cantecler voor de
spiegel in zijn slaapvertrek. Vol wal
ging tastte hij naar het gelaat van ou
de lappen dat aan de wand hing om
dat voor zijn eigen leeg gezicht te han
gen. Maar halverwege verstarde hij en
staarde ongelovig in de spiegel. „Par-
bleu!" zo prevelde hij. „Wat zie ik
daar? Ik heb mijn eigen, nobele trek
ken weer terug!" Toen liet hij het vod
dig masker vallen en glimlachte. „Die
dekselse plamoen", zei hij tot zichzelf.
„Hij heeft een schelmenstreek met mij
uitgehaald. Wat een rakker, om mij,
een Cantecler de Barneveldt, voor aap
te zetten. En dat tegenover het grauw!
Eh bien, hij zal er meer van horen!"
KRUISWOORDRAADSEL
Horizontaal:
I. aardkluit, doorwaadbare
plaats; 2. wintervoertuig, zonne
god; 3. keukengerei, toeganke
lijk; 4. alc. drank; 5. inbreuk; 6.
bijwoord, soort onderwijs; 7. op
schepper; 8. strijdperk; 9. vaalt,
koraaleiland; 10. oude lengte
maat, het Romeinse Rijk (Lat.);
II. deelgenoot, bijbelse naam.
Verticaal:
1. Europese hoofdstad, de Heili
ge Schrift; 2. bid (Lat.), kerker,
bijbelse naam; 3. mager; 4. wig,
beroep; 5. dyne (afk.selenium
(scheik.6. hoofddeksel, be
kwaam; 7. aartsbisschop; 8.
vlaktemaat, bijbelse naam,
vreemde munt; 9. duchtig, tapijt
achtige stof.
SLEUTELWOORD
Horizontaal:
1. demagoog; 2. roomsoes; 3.
automaat; 4. airstrip; 5. goed
koop; 6. tegenzin; 7. averecht; 8.
sandwich.
De woorden op de eerste en der
de verticale regel zijn.- DRAAG
TAS en MOTREGEN. Het sleutel
woord luidt: VOETINDRUK.
Tom Poes en de plamoen liepen de
weg af, die naar het kasteel leidde. Ze
zagen de lichten flauwer worden, zo
dat het fraaie bouwwerk tenslotte ge
heel in de duisternis verdween. En
toen ze beneden kwamen stond daar
weer de vervallen ruïne. „Nu is alles
weer zoals het was", sprak de
plamoen met gesmoorde stem. „Mij
rest slechts deze oude bouwval waar
niemand zal komen. Hier zal ik verder
in eenzaamheid het lot van een
plamoen moeten dragen." „Kom,
kom", zei Tom Poes. „Niet zo somber.
Ik weet iets beters. Als u dan geen
gastheer meer kunt zijn kunt u im-
OOM HT/A/Z, HOT KCMT HTT
PAT U/LTM //V H£TTOA/KTK
KOHWTA/ Z/T/V f
TOMPOES
zen geven een
prachtige woeste
knot. Essen leveren
staken die goed
bruikbaar zijn als
steel voor spaden.
Knotbomen wor
den tegenwoordig
in hoofdzaak ge
koesterd vanwege
hun ecologische
potentie. In een
goede knotboom
ontstaat in de loop
der jaren namelijk
volop leefruimte voor vogels (bijvoor
beeld steenuilen) en planten (zoals
varens). De pruikenbol die er regel
matig wordt afgeknipt, en vroeger
door boeren als 'geriefhout' werd be
nut (als brandhout, als afrasterings-
paaltjes, voor manden, vlechtscher-
men, bezems, enzovoorts), is tegen
woordig van minder belang en eindigt
vaak in de versnipperaar.
Landschapsbeheer ijvert er voor zo
veel mogelijk snoeihout wél een twee
de leven te schenken, onder andere
door met takkenbossen oevers van
sloten milieuvriendelijk tegen afslag
te beschermen. Dit goede voorbeeld
Jonge knotten, waaraan bij de snoei stompjes blijven zit
ten. Hier kan op den duur iets moois uit groeien.
FOTO JOOP BOEK
van de ecologische waarde. Dat is dus
geen fallussnoei, maar een snoei
waarbij stompjes van pakweg een
centimeter of tien aan de stam van de
bomen blijven zitten. Die methode
leidt op den duur tot de mooiste en
meest waardevolle knotten, met veel
kieren en gaten waarin zich vogels en
planten kunnen vestigen. Land
schapsbeheer Noord-Holland pro
beert via voorlichting en cursussen
andere knotboombeheerders de fijne
kneepjes van het vak bij te brengen.
De pijlen richten zich op particulie
ren, gemeenten, de provincie en wa
terschappen.
Belangrijke f
ligplaatsen
van gewone
zeehonden
in het
deltagebied
Brielse
Belangrijke ligplaatsen van gewone zeehonden in het Deltagebied.
Sommige hoveniers lijken het nooit te
leren: een knotwilg goed snoeien.
Eerst worden de bomen jarenlang
niet onderhouden, en dan gaat ineens
met grof geweld de kettingzaag erin
onder de motto's 'lange halen gauw
thuis' en 'tijd is geld'. Het resultaat: de
zogeheten 'fallussnoei'. De wilg wordt
gedegradeerd tot een lelijke naakte
paal, waarvan uiterst onzeker is of
herstel tot knotboom met enige eco
logische waarde zal optreden.
Volgens Landschapsbeheer Noord-
Holland staan er in onze provincie
ongeveer 40.000
knotbomen, in
hoofdzaak wilgen.
Diverse andere
boomsoorten kun
nen eveneens gek
not worden, zoals
essen en elzen. El-
doet inmiddels op tal van plaatsen
goed volgen.
Er zijn in Noord-Holland onder het
vaandel van Landschapsbeheer vier
vrijwilligersgroepen actief die zich uit
sluitend bezighouden met het knot
ten van bomen. Het is hun lust en
hun leven. Daarnaast is er een hand
vol vrijwilligersgroepen die niet alleen
knotten, maar ook riet maaien, en
dergelijke. Ruim de helft van de pro
vinciale knotbomen wordt door deze
vrijwilligers beheerd, waarbij het ac
cent ligt op een snoei ten behoeve
