Frankrijk stopt met kernproeven Tihofil Blaskic 'grote vis' voor oorlogstribunaal ex-Joegoslavië Buitenland Republikeinse favoriet )ole zakt in peilingen )uitsland belooft overleg ij terugsturen Bosniërs Druk op EU om Servië te erkennen Vakbondsruzie mogelijk achtergrond dodelijke schietpartij Zuid-Afrika Griekenland en Turkije ruziën om rotseiland in Egeïsche Zee Woede bij moslim-vrouwen (INSDAG 30 JANUAR11996 14 stort neer op woonwijk Nashville ftASHViLLEEen F-14 van de Amerikaanse marine is gisteren jieergestorf op een woonwijk in de stad Nashville (foto). Ten Tninste vijf mensen, onder wie de twee inzittenden van het ge vechtsvliegtuig, zijn daarbij omgekomen. Zeker drie huizen wer den geraakt en vlogen in brand. In een van de huizen vonden (drie mensen de dood. Het vliegtuig stortte neer kort nadat het efcvas opgestegen van het internationale vliegveld bij Nashville. 3!Bert en Ernie uit vitrine gestolen jIerfurt De originele poppen van Bert en Ernie, uit de televisie serie voor kinderen Sesamstraat, zijn in de nacht van zondag op 0maandag in Erfurt gestolen. Volgens de politie stal de dief de poppen uit een tentoonstellingsruimte waar ze werden geëxpo neerd. Een originele Miss Piggy, het voluptueuze varken uit de Muppet Show, lag in dezelfde vitrine als Bert en Ernie, maar 'iverd niet gestolen. De politie schat de schade op 200.000 mark. ;Saddam ontkent kanker te hebben e jicosiADe Iraakse leider Saddam Hussein heeft gisteren de be- n ichten in de Britse pers als zou hij kanker hebben, ontkend en /erklaard de rivier de Tigris over te willen zwemmen om te be- I vijzen dat hij fysiek volkomen Fit is, als het momenteel niet zo ;ruwelijk koud was. ïesprekingen Irak en VN over ruil iew york De Verenigde Naties en Irak beginnen op 6 februari n New York onderhandelingen over voedselleveranties aan Bag- lad in ruil voor olie, heeft een woordvoerster van de VN gisteren 'erklaard. Men wil een regeling treffen waarbij Irak ondanks de iternationale economische boycot wordt toegestaan om voor lim drie miljard gulden aan olie te exporteren. Met die inkom- ten kan het noodlijdende land dan onder meer voedsel en me dicijnen kopen. -Ontwerper Kosmos-raket overleden moskou De vooraanstaande Russische raket'ontwerper Michail Resjetnjov is overleden, meldde het Russische ruimte-agent- Bchap gisteren. Hij ontwierp mede de Kosmos-raket, die jaren- jang als 'werkpaard' van het Russische ruimteprogramma dien- jle. Resjetnjov overleed vrijdag in de gesloten stad Krasnojarsk- 26 in Siberië. 'Zeker vijf Palestijnen doodgemarteld' a| utrecht Ten minste vijf mensen zijn in Palestijnse gevangenis sen doodgemarteld, en zeker tientallen mensen zijn en worden r gemarteld. Dit zei Jan ter Laak, secretaris van de vredesbewe ging Pax Christi Nederland, op basis van gesprekken met Pales- ijnse en Israëlische organisaties voor mensenrechten. Een dele gatie van Pax Christi International keerde gisteren terug uit Is- aël. De situatie van de mensenrechten in de gebieden onder 'alestijns bestuur is 'heel slecht', aldus Ter Laak. l\ 'iljonair Steve Forbes wint gestaag ISHINGTON Rtr leider van de Republikeinse erderheid in de Amerikaanse naat, Bob Dole, die algemeen rd beschouwd als de meest iarschijnlijke tegenstander n Bill Clinton bij de presi- Titsverkiezingen later dit jaar, kt in problemen te zijn geko- en. Volgens een gisteren gepub'i- erde peiling, die werd gehou- n onder Republikeinse en on- lankelijke kiezers, in de staat ?w Hampshire is Dole onver- icht naar de tweede plaats ge kt achter de puissant rijke eve Forbes. Volgende maand irdt in deze staat de eerste n een reeks zogeheten imaries' gehouden die moet - [maken wie het bij de verkie- ïgen tegen de democratische ndidaat zal opnemen. Volgen de peiling zegt 29 pro nt van de ondervraagden op i >rbes te zullen stemmen tegen J procent op Dole. De voorma lige gouverneur van Tennessee, Lamar Alexander, en de conser vatieve televisiecommentator Pat Buchanan lagen samen op een gedeelde derde plaats met elf procent. In een andere peiling, gehou den in opdracht van de Demo cratische partij, ligt Dole nog wel ruim op kop met 33 pro cent. Forbes blijft hier steken op zestien procent. In deze peiling werden alleen Republikeinen om hun mening gevraagd. Zelfs als Dole hier wint, is het duidelijk dat hij het in de lange reeks voorverkiezingen niet zo gemakkelijk zal krijgen als eerst werd aangenomen. Een over winning in New Hampshire is zeer belangrijk. De miljonair Forbes klimt de afgelopen weken gestaag in de peilingen, mede doordat hij een zeer omvangrijke en dure recla mecampagne voert. Door een overwinning zou Forbes Dole wellicht als favoriet verdringen. JSSEL PAUL KOOPMAN RRESPONDENT Duitse regering wil voorko en dat de voorgenomen uit- jzing van ongeveer 300.000 isnische vluchtelingen uit de indsrepubliek problemen eft in Nederland. Deze verze- ring heeft minister Van Mier- nfbuitenlandse zaken) gisteren Brussel gekregen van zijn itse ambtgenoot Kinkel. Van ierlo kaartte het Duitse asiel- [leid aan tijdens de Europese nisterraad, omdat hij vreesde It veel asielzoekers de wijk Nederland zouden nemen. Cinkel liet weten dat Duits- d zijn verwijderingsbeleid zal oeren volgens de regels van VN-vluchtelingenorganisatie her. Van Mierlo: „De vluch- lingen zullen niet meteen met issen tegelijk worden terugge- mrd. Het gebeurt zo spoedig ■gelijk, maar wel op een fat- Protesten lieten Chirac toch niet koud kaapstad runa hellinca Frankrijk zal geen kernproeven meer doen, zo heeft pre sident Chirac gisteravond in een televisietoespraak ge zegd. Eerder had zijn minister van defensie Millon al ver klaard dat de laatste kernproef was geslaagd. Die werd af gelopen zaterdag gedaan in de Stille Oceaan. In de hele wereld is opgelucht gereageerd op deze bekendmaking. Daarnaast bleef er kritiek op de hervatting van de proe ven en de veronachtzaming door Parijs van de wereldwij de protesten. an Mierlo 'nog niet heientaai' gerust soenlijke manier". In de verklaringen van de vijf tien Europese ministers van buitenlandse zaken klonk overi gens begrip door voor de Duitse houding. Ook Van Mierlo wees erop dat de Bondsrepubliek veel meer vluchtelingen uit voorma lig Joegoslavië heeft opgeno men dan welk ander land ook en daarom terecht enige haast heeft met de repatriëring nu er een vredesregeling voor Bosnië is. Desondanks was de Neder landse bezorgdheid nog niet he lemaal weggenomen. Van Mier lo zei zich te realiseren dat het verwijderingsbeleid vooral een zaak is van de deelstaatregerin gen. „Ik houd dus mijn zorgen, al geloof ik wat Kinkel zegt." Mocht de gevreesde 'trek naar het Westen' alsnog op gang ko men, dan volgt meteen overleg op regeringsniveau, kondigde Van Mierlo aan. PARUS CEES VAN ZWEEDEN CORRESPONDENT In een korte rede die door de TV-journaals rechtstreeks werd uitgezonden, zei Chirac: „Dank zij de laatste serie kernproeven beschikt Frankrijk nu over een serieuze en moderne defensie, die de veiligheid van ons land garandeert". Chirac kondigde in juni 1995 acht kernproeven aan, die on der meer noodzakelijk waren om een nieuwe kernkop te tes ten. Dat besluit ontketende we reldwijd een golf van protest, waarna de president het test programma versnelde. Uitein delijk zouden maar zes proeven worden gedaan. Greenpeace toonde zich gis teren opgelucht over het besluit van Chirac. „Na het uitlokken van wereldwijde verontwaardi ging, is Frankrijk eindelijk ge zwicht voor de internationale druk", aldus ontwape ningscoördinator Josh Handler namens de milieu-organisatie. Chirac bevestigde in zijn TV- rede dat de wereldwijde protes ten hem niet koud hadden gela ten, hoewel hij zich er niet door van de wijs had laten brengen. „Het ging om een afschrikkings wapen", verklaarde hij, „dat wil BRUSSEL PAUL KOOPMAN CORRESPONDENT Onder grote druk van vooral Frankrijk en Groot-Brittannië zal de Europese Unie Klein-Joe- goslavië (Servië en Montenegro) op korte termijn formeel erken nen als soevereine staat. De eni ge voorwaarde die nog aan het aanknopen van diplomatieke betrekkingen wordt verbonden, is nu de wederzijdse erkenning van Klein-Joegoslavië en Mace donië, zo/ijn de ministers van buitenlandse zaken van de vijf tien EU-lidstaten gisteravond in Brussel overeengekomen. Die wederzijdse erkenning was gisteren, volgens berichten uit Belgrado en Skopje, al bijna beklonken. Tot voor kort luidde het Europese standpunt dat Klein-Joegoslavië naast het er kennen van Macedonië ook medewerking zou moeten ver lenen aan het VN-oorlogstribu- naal en de mensenrechten in Kosovo zou moeten respecte ren. Frankrijk en Groot-Brittannië menen echter dat president Milosevic nu moet worden be loond vanwege zijn medewer king aan het vredesakkoord van Dayton. Een regeling voor Kos ovo, alsmede medewerking aan het oorlogstribunaal, zou op een later moment via samen- werkings- en handelsakkoorden kunnen worden bedongen. Bij het uitblijven van Europese er kenning benoemt Frankrijk op eigen houtje een ambassadeur in Belgrado, dreigde de Franse minister van buitenlandse za ken De Charette zelfs. Deze Frans/Britse stoomwals- politiek viel slecht bij zowel mi nister Van Mierlo als diens Duitse collega Kinkel. Ook de VS willen dat de erkenning van Servië deel uitmaakt van een meer omvattende regeling. Optreden tegen goudzoekers BRASILIA AP De Braziliaanse regering heeft besloten tot hervatting van de gezamenlijke operatie van poli tie en leger in het Amazone woud om de Yanomani-india- nen te beschermen tegen goud zoekers die illegaal hun kamp hebben opgeslagen hun reser vaat. De gezamenlijke eenheden zullen onder meer 20 landings banen vernietigen en vliegtui gen van de goudzoekers in be slag nemen. De autoriteiten zul len worden bijgestaan door het Braziliaanse Milieu Instituut en het Nationale Indianen Fonds. In totaal zouden zich zo'n 1.500 gouddelvers gevestigd hebben in het 37.000 vierkante kilome ter metende reservaat. zeggen een wapen in dienst van de vrede." De president verklaarde ver der dat het Franse atoom zwaard ook de rest van Europa beschermt. In de komende we ken, zo vervolgde Chirac, zal Frankrijk internationale initia tieven ontplooien. Onduidelijk was of hij andermaal wil pogen zijn Europese partners ertoe te bewegen zich onder de Franse atoomparaplu te nestelen. In Den Haag is 'met instem ming' gereageerd op de verkla ring van Chirac. Het is een 'be moedigend teken nu de onder handelingen over een kernstop- verdrag een beslissend stadium naderen', aldus de reactie van het ministerie van buitenlandse zaken. Nu Frankrijk zijn laatste proef heeft gedaan, zal het twee verdragen ondertekenen. Het eerste verdrag verbiedt het ne men van kernproeven in het ge bied van de Stille Oceaan, het tweede behelst een meer alge meen verbod op kernproeven. De Duitse bondskanselier Kohl zei gisteravond in een re actie ervan overtuigd te zijn dat de onderhandelingen over het algemene kernproefverbod nu snel kunnen worden afgerond. Woordvoerder Mike Curry van het Witte Huis in Washington noemde Chiracs besluit 'een impuls' voor de onderhandelin gen. Met zijn aankondiging heeft Chirac een pijnlijke kwes tie uit de weg geruimd voor zijn staatsbezoek aan de VS donder- dag. Frankrijk heeft in zijn ge schiedenis 198 kemproeven ge daan, waarmee het op de derde plaats komt na Amerika (1.030 proeven) en Rusland (715). Groot-Brittannië heeft er 45 ge daan, China, het enige land dat er nu nog mee doorgaat, 43. Nieuw-Zeeland koopt meer Franse goederen WELLINGTON Rtr Nieuwzeelanders blijken zich weinig te hebben aangetrok ken van de oproepen om Franse produkten te boycot ten wegens de Franse kern proeven in Frans-Polynesië. Uit statistieken blijkt dat de Franse export naar Nieuw- Zeeland in 1995 met veertig procent is toegenomen. De export van Nieuw-Zeeland naar Frankrijk daalde met acht procent. Premier Jim Bolger van Nieuw-Zeeland zei vandaag blij te zijn met de stopzetting van Franse kemproeven. Maar het Stille-Zuidzeege bied blijft de Fransen met ar gusogen in de gaten houden, aldus de premier. de sollicitatieprocedure en had den ook vertegenwoordigers hij de rij wachtenden staan. Vol gens het ANC is de slachting het werk van een 'derde macht' die erop Uit is het land te destabili seren. Het IFP heeft gewaar schuwd voor eigenmachtige wraakacties en mensen opge roepen de zaak aan de politie over te laten. Nationale politiecommissaris George Fivaz noemde de ge beurtenis een uitdrukking van de enorme intolerantie in Zuid- Afrika. Het is volgens hem nog onduidelijk of de aanval een po litiek motief had. De politie heeft twintig detectives op de zaak gezet en er zal een pro gramma worden opgezet om getuigen tegen eventuele wraakacties te beschermen. correspondent Een ruzie tussen twee vakbon den vormt mogelijk de achter grond van de schietpartij in een rij werkzoekenden, die gisteren in de vroege uren acht mensen het leven heeft gekost. De zinlo ze slachting bij de NF Die Cas ting Company in Alberton nabij Johannesburg heeft ook het aan geweld gewende Zuid-Afrika to taal verbijsterd. De schietpartij vond plaats in een menigte, die was afgeko men op de 200 banen die Die Casting in de aanbieding had. Al vanaf acht uur 's avonds had den zich mensen verzameld. Om drie uur 's ochtends, toen zich inmiddels een menigte van zo'n 2.000 werkzoekenden had verzameld, probeerde een ze vental mannen helemaal voor aan voor te dringen. Toen mensen lieten merken dat niet te pikken, trokken de mannen machinegeweren en pistolen en begonnen lukraak te schieten. Daarbij kwamen ze ven mensen om en raakten 24 gewond, van wie één later in het ziekenhuis overleed. De daders vluchtten volgens oogetuigen weg in twee auto's. Op de fabriek bestaan sinds lange lijd conflicten tussen een aan het ANC gelieerde bond en een aan tot de Inkatha Vrij heidspartij (IFP) behorende vakorganisatie en volgens ge ruchten zou een van beide ver antwoordelijk zijn voor de schietpartij. Beide bonden ont kennen overigens iedere be trokkenheid en weigeren ook el kaar de schuld te geven. De bonden waren allebei be trokken bij de organisatie van ATHENE Rtr/DPA/ANP Een geschil over een onbewoond rotseilandje in de Egeïsche Zee heeft de spanningen tussen Grie kenland en Turkije hoog doen oplopen. De Griekse premier Simitis waarschuwde Ankara gis teren dat het niet zal aarzelen zijn grondgebied met alle middelen te verdedigen. Simitis reageerde daarmee op een actie van Turkse journalisten van het dagblad Hurriyetdie vrijdag op het eiland Imia voor de kust van Tur kije de Griekse vlag streken en vervingen door de Turkse. De Griekse marine heeft inmiddels de Griekse vlag weer gehesen. Een Grieks marine schip en een schip van de Turkse kustwacht pa trouilleren in de wateren rond het eiland. In een verklaring waarschuwde Simitis dat Griekenland 'krachtig, onmiddellijk en effectief zal reageren op dergelijke 'agressieve nationalisti sche acties'. Hij weet het incident aan 'Turkse na tionalistische kringen, die spanningen met Grie kenland opwekken zodra er weer binnenlandse problemen in Turkije zijn'. Athene heeft de Turkse ambassadeur op het matje geroepen en de NAVO- en F.U-lidstaten en Rusland op de hoogte van het gebeuren gebracht. De Turkse regering zal een protestnota aan de Griekse ambassadeur overhandigen. Grieken- lands minister van defensie Arsenis zei evenwel te hopen dat de spanning zal afnemen. Imia, of Kardak zoals de Turken het noemen, is een onbewoond eilandje van 400 vierkante meter op twee zeemijlen van de Turkse kust. I let maakt deel uit van de Dodekanesos-archipel. De twee landen stonden in 1987 aan de rand van een gewapend conflict over de exploitatie van de Egeïsche zeebodem. Vorig jaar brak ruzie uit over het Griekse voornemen om zijn territoriale wateren in de Egeïsche Zee uit te breiden van zes naar twaalf mijl. Voorts liggen de twee landen al jaren overhoop over de Turkse minderheid in Griekenland en het eiland Cyprus, dat opgedeeld is in een Griekse en een Turkse staat. tuzla» Enkele honderden mos lim-vrouwen hebben gisteren het kantoor van het Internationale Ro de Kruis (ICRC) in de Bosnische stad Tuzla bezet. Ze verwijten de hulporganisatie dat zij te weinig doet om 8.000 mannen terug te vinden die na de val van Srebreni ca in juli verdwenen. De bezetters, veelal vrouwen van verdwenen moslims, richtten grote schade aan in het kantoor. In juli vorig jaar vluchtten duizenden uit de door Nederlandse militairen ver dedigde moslim-enclave Srebreni ca, nadat de Bosnische Serviërs de enclave hadden overrompeld. Zij zochten hun toevlucht in Tuzla. 'Het is nu tweehonderd dagen ge leden dat Srebrenica viel en ze hebben tweehonderd mannen te ruggevonden, een per dag. We zullen dertig jaar moeten wachten tot van iedereen bekend is wat er met hen gebeurd is', aldus een van de vrouwen. FOTO PA JANFK SKARZYNSKI DEN HAAG GPD De Kroatische vice-premier Ljerka Mintas- Hodak heeft gisteren gezegd dat de Bosnisch-Kroatische generaal Tihofil Blas kic wordt uitgeleverd aan het Oorlogstribu naal voor ex-Joegoslavië in Den Haag. Blas kic is als voormalig stafchef van het Bosnisch-Kroatische leger een van de 'grote vissen' die door het tribunaal zijn aange klaagd wegens misdaden tegen de mense lijkheid. Aanklager «Richard J. Goldstone houdt Blaskic mede-verantwoordelijk voor de sys tematische verdrijving en vervolging van vrijwel de gehele moslim-bevolking in de Lasva-vallei 'op politieke, raciale en reli gieuze gronden' en moord op meer dan honderd moslim-burgers. Voor deze groot schalige wandaden heeft het tribunaal in totaal zeven Bosnische Kroaten aange klaagd. De 35-jarige Tihofil Blaskic, ook bekend als Tihomir, was sinds mei 1992 kolonel in het Bosnisch-Kroatische leger (HVO) en be velhebber van de HVO-troepen in centraal- Bosnië. Mede onder zijn gezag werden tus sen mei 1992 en mei 1993 duizenden mos lims in de Lasva-vallei verdreven en ver moord in een 'systematische campagne van bombardementen, aanvallen en vernieti ging van dorpen en steden'. Volgens de aanklacht vonden de aanval len doorgaans 's morgens plaats, als de meeste mensen nog sliepen. In Ahmici wer den op 16 april 1993 ten minste honderd volwassenen en kinderen bij de aanvallen gedood, hetzij in hun huizen, hetzij terwijl ze trachtten te vluchten, hetzij in gevangen schap van het HVO-leger. In april 1993 werd een winkelcentrum in Zenica gebombardeerd, waarbij ten minste zeventien doden vielen. Tussen januari en mei 1993 werden in de dorpen Busovaca en Vitez honderden moslims systematisch op gepakt en samen met gevangen genomen moslim-soldaten op verschillende locaties vastgehouden. Daar stonden zij bloot aan lichamelijk en psyschisch geweid en velen moesten loopgraven graven aan het front. Tal van huizen en andere bezittingen wer den vernietigd om te voorkomen dat de moslims ooit nog zouden (willen) terugke ren, aldus de aanklacht. Het tribunaal gaat er, 'gelet op de enormiteit van de misdaden', zoals aankla ger Goldstone vorig jaar zei, vanuit dat de genen die in ex-Joegoslavië oorlogsmisda den planden en er bevel toe gaven, 'schuldiger zijn dan degenen die de op dracht kregen deze te plegen'. Blaskic is zo'n man die zich niet achter heel veel anderen zal kunnen verschuilen. Hij was verantwoordelijk voor de paraat heid van zijn troepen, mobilisatie van leger en politie, de benoeming van bevelhebbers. Hij onderhandelde over bestanden en over legde met de VN. In Kroatië heeft hij kenne lijk al afgedaan: een dag nadat hij was aan geklaagd, gaf president Franjo Tudjman Blaskic een hoge post in het Kroatische le ger. Maar om nog onduidelijke redenen kan Blaskic nu niet langer op verdere bescher ming van Zagreh rekenen. 'Quebec blijft streven naar afscheiding' QUÉBEC AFP De populaire separatistische Lucien Bouchard is gisteren be ëdigd als premier van de Cana dese provincie Québec. I lij kon digde onmiddellijk aan zijn streven naar afscheiding van de Franse sprekende provincie voort te zullen zetten. Bouchard (57) volgt lacques Parizeau op, die kort daarvoor zijn ontslag aanbood. Beiden zijn overtuigd voorstander van afscheiding van de rest van Canada. Al kort na het omstreden refe rendum over afscheiding van de Quebécois, in oktober vorig jaar, had Parizeau (65) aange kondigd aan het einde van de parlementaire zitting te zullen aftreden. Zijn opvolger Bou chard is de populairste politicus van Québec, en wordt gezien als de drijvende kracht achter de afscheidingsbeweging die slechts enkele duizenden stem men tekort kwam om Québec uil Canada te brengen. In een toespraak na zijn beë diging zei Bouchard dat Canada bestaat uit 'twee geheel ver schillende naties die binnenkort een besluit over hun lot moeten nemén'. Hij noemde echter geen termijn waarbinnen hij de zeven miljoen inwoners van de provincie opnieuw naar de stemhokjes wil roepen om zich uit te spreken over afscheiding. 'Probeer Taiwan niet van China los te maken' China heeft iedereen, zowel op Taiwan als daarbuiten, gewaar schuwd niet te proberen het ei land van China los te maken. „Elke poging de belangen van de Taiwanese landgenoten te stellen tegenover de belangen van China als geheel is ge doemd te mislukken zei pre mier Li Peng. Dit heeft het pers bureau Xinhiuidinsdag gemeld. „Er is in de wereld maar één China en Taiwan is daar een onvervreemdbaar deel van", zei Li in een toespraak ter gelegen heid van de verjaardag van het acht-puntenplan voor hereni ging van de Chinese gebieden dat een jaar geleden werd be kendgemaakt door partijleider en president Jiang Zemin. De premier waarschuwde ook het buitenland in niet mis te verstane bewoordingen voor bemoeienis met de kwestie. „El ke buitenlandse anti-Chinese macht die probeert het te ge bruiken als excuus om zich te mengen in de interne zaken van China kan rekenen op krachtige tegenstand van de Chinese re gering en het Chinese volk".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1996 | | pagina 5