Alvast denken aan 1996
Tuinieren
jL tuinbladen
Planten komt ook
eerste maand van het nieu
we jaar uit met een volwaardig
timmer. Er is aandacht voor
jzondere winterbloeiers en de
ibrieken 'Doen in januari'
aan in het teken van het on-
>rhoud. Met het stapelen van
✓^ïde stenen kunnen in een tuin
"vjjzondere optische effecten
'W?rden bereikt. De Groningse
pnin van de familie De Boer is
£*jar een sprekend voorbeeld
in. Keermuurtjes op verschil-
nde niveau's bieden mogelijk-
ïden een tuin heel anders in te
Rhten. RTL-tuinman Rob Ver
den gaat deze keer op tuin-
site bij zanger/tekstschrijver
erre Kartner. B&P komt zelf
oqet een lezersaanbieding voor
8-daagse tuinreis naar
In het blad alvast
Mn voorproefje. Wat de kamer
anten betreft ondermeer een
tikel over de verzorging van
►t sinnaasappelboompje.
be het Zelf (woonideeën) be-
eedt in het januarinummer
at tuinieren betreft aandacht
de winterbloeiers, zoals de
(kerstroos, of nog
stinkend nieskruid). Ver-
Br wordt uitgelegd hoe een cir-
Bltuin kan worden aangelegd,
|et ronde straatjes en slinge-
nde klinkerpaadjes. Tot plant
jn het jaar is gekozen: de
èuchera micrantha Palace
jrple, die zowel in de zon als
j de schaduw goed gedijt. Ver-
jr een uitgebreid artikel over
jorten en bogen, als roman-
jch accent in de tuin. Com-
:et met bouwtekeningen om
f van die draagconstructies te
innen maken. Ook een lijst
t aanbevolen klimplanten
itbreekt niet.
tcidence (met veel interieur,
ïnst antiek) gaat in het janu-
■nummer op bezoek bij tuin-
Jnstenaar Ton ter Linden, die
kwart eeuw werkte aan het
feëfen van een eigen land-
nap. Veel winterse foto's en
i lyrische beschrijving van dit
l'end kunstwerk in het
renthse Ruinen.
luinen (natuur, reizen
[je tijd) beschrijft de toverha-
laar, die 's winters bloeit. Nico
irmeulen beschrijft de historie
In deze uit China afkomstige
3)-)om, die zich ook in Neder-
hd uitstekend thuisvoelt. Een
[derhoudend verhaal, met
achtige foto's. Verder een pa-
ha tips voor liefhebbers die
ph nu nog in de tuin wagen.
Het is voor het laatst dat ik in 1995 een stukje schrijf voor
alle tuinliefhebbers van dit blad. Ik zou dus terug kunnen
kijken, maar daar houd ik niet van.
Ik kijk vooruit en wel naar een
heerlijke maaltijd met kakelver
se rabarber van eigen teelt. Ra
barber is namelijk een van de
planten die prima vervroegd
kunnen worden en dat niet al
leen, de voorbarig gekweekte
rabarberstelen zijn zachter en
milder van smaak dan de zo
merse oogst.
Er zijn twee manieren om ra
barber vervroegd aan de groei
te krijgen. We kunnen het doen
in de tuin en dan blijft de plant
op z'n plaats staan. Hiervoor
hebben we een oude plastic
emmer nodig waarvan we de
bodem verwijderen. Die bo
demloze emmer stulpen we
over de plant en om de emmer
leggen we een flinke laag stal
mest. Nu kom je daar niet zo
gemakkelijk aan in de stad.
Geen nood, plantaardig afval,
vooral blad doet het ook, zij het
dat er wat minder warmte vrij
komt. Inplaats van de bodem,
die we weggehaald hebben, leg
gen we nog een oude jutezak of
een rest textiel over
de emmer en ook
daarop gaat een laag
mest of compost in
wording. Wat te zien
is, blijkt uiteindelijk
een flinke hoop
compost of mest te
zijn met daarin ver
borgen onze rabar
ber. Na een paar
weken gaan we een
kijkje nemen en als de
stengels mooi bleek en 25 cm
lang zijn, worden ze geoogst. Is
alles geoogst dan gaat de em
mer eraf en de deklaag wordt
als mulch gebruikt.
De tweede methode levert iets
eerder een oogst, maar heeft als
nadeel dat er van de gebruikte
plant het eerste jaar niet meer
geoogst mag worden. Vaak
neem ik een oude plant voor dit
doel, een plant die tóch vervan
gen wordt door een jonkie en
die na de oogst (heel ondank
baar) naar de compost gaat. De
plant wordt uitgestoken, liefst
even rust zijn geweest. Het
overtollige pak natte grond
wordt er afgeschud en dan gaan
de wortels in een flinke bak,
emmer of teil waar we de grond
dan aanvullen met vochtige
turf. Nu komt de grootste moei
lijkheid: het zoeken naar een
plek waar de temperatuur
schommelt rond de 15 graden,
niet veel warmer en vooral niet
veel kouder. Het liefst moet de
tijdelijke bewaar
plaats ook donker zijn.
Is dat niet het geval, dan
maar afdekken met donker
plastic. Voor de rest is het een
kwestie van afwachten en de
grond vochtig houden, maar
vooral niet te nat. Zodra de
stengels rond 20 a 25 centime
ter zijn kunnen we oogsten en
dan smullen we dus in 1996 van
de rabarber die we nog net in
1995 hebben binnengehaald.
Mooi toch!
Vraag en antwoord
GREET BUCHNER
geeft antwoord op
al uw tuinvragen
Brieven naar:
POSTBUS 507
2003 PA HAARLEM
1
L
D
E
E
W
N
T
E
2
E
L
A
D
E
N
R
S
3
S
H
O
T
R
O
P
O
4
P
P
A
H
T
E
N
T
5
T
A
E
A
E
R
F
T
6
T
T
U
M
M
U
L
T
7
E
T
N
A
B
E
L
1
8
L
E
K
G
K
E
E
R
9
V
R
E
1
A
N
L
T
10
T
A
D
T
A
S
M
1
11
1
L
M
K
E
A
R
G
12
G
R
E
E
G
E
N
T
13
T
W
W
1
O
S
N
T
14
N
T
A
E
F
E
L
N
1PGAVE
OPLOSSING
taat
Ieep op elke regel de letters weg,
samen het woord vormen dat
ïreenkomt met de omschrijving,
resterende letters vormen van bo-
i naar beneden en van links naar
:hts een citaat.
rizontaal:
voorjaar; 2, op een andere plaats;
nadeel; 4. octrooi; 5. gebak; 6.
schudding; 7. lijst; 8. Ijeerlijk; 9.
koorlijk; 10. judomat; 11. bijen-
uder; 12. bestuurder; 13. ruzie;
meubelstuk.
kruiswoordraadsel
M. van Zuylen uit Rijnsburg is
in het trotse bezit van een twee
meter hoge Mimosa. Er staat
niet bij of het een kamerplant is
danwel een Mimosa pudica, of
te wel het kruidje-roer-me-niet.
Dat heeft de neiging om te lang
te worden. Daarom doen de
meesten het weg na de bloei.
Het valt te prpberen om een
flink stuk van de hoofdtak af te
halen. Maar dat mag pas in het
voorjaar omdat snoei groei be
vordert en nu is er te weinig
licht. Laat de bovengrond
's winters goed droog worden
eer er gegoten wordt en zorg
volgend voorjaar voor véél zon.
Overigens: de Mimosa houdt
niet van kamers waarin gerookt
wordt! En wat de Clematis aan
gaat: vroeg- en zomerbloeiende
soorten worden helemaal niet
gesnoeid, de laatbloeiende Cle
matissoorten bloeien op jong
hout en worden daarom in het
voorjaar flink teruggesnoeid.
A.C. van der Have uit Aerden-
hout heeft helaas veel te weinig
Sierhekwerk
Spijlenhekwerk
Schuifhekken
Plantsoenhekken
Gaasafrastering
Sportveldafrastering
Tennisbaanafrastering
Schoorsteenkappen
Oudhollandseverlichting
geoogst van de Nieuw Zeeland-
se spinazie waarvan zowel de
blaadjes als de jonge stelen
heerlijk zijn. Gewoon bereid als
spinazie, eventueel als rauw
kost. Maar daarom niet ge
treurd. Bij mij in de tuin komen
op de plaats waar hij staat, elk
jaar weer jonge planten op. Pas
tegen eind mei, want ze zijn
vorstgevoelig. Die plant ik weer
op nette afstand en daarna top
ik bij uitgroei geregeld en oogst
ik minstens één of tweemaal
per week. Ideaal, ook voor kin
deren en ouderen, want er zit
geen oxaalzuur in, dat niet best
is voor de kalkhuishouding.
P. Haak uit Haarlem heeft ken
nelijk uil pit een sinaasappel
boompje gekweekt. Jammer dat
dit kleine blaadjes laat vallen en
dat er stekels komen aan de
blaadjes. Dat laatste kan heel
normaal zijn. Het laten vallen
van blad duidt op een tekort,
naar ik aanneem te weinig voe
ding. Het kan ook teveel of te
weinig water zijn. In elk geval is
het goed om de plant even uit
de pot te kloppen en te kijken of
de wortels in goede staat zijn.
Dan iets nieuwe aarde erbij, ge
wone goede potgrond, koel
overwinteren en 's zomers bui
ten. Vruchten zijn de eerste lan
ge jaren niet te verwachten, he
laas!
De lavatera van mevrouw Zij-
denbos uit Leiderdorp heeft
van de herfst prachtig gebloeid.
Maar hoe moet het nu verder.
Moet er gesnoeid worden? De
praktijk wijst uit dat er niet ge
snoeid wordt, want alle boven
grondse delen zijn al bevroren.
Als het een Lavatera arborea is,
dan is het een vaste plant die
's winters wel om enige be
schutting vraagt. Maar er is ook
een eenjarige plant met dezelf
de naam, te weten de Lavatera
trimestris. Deze sterft geheel af.
In het beste geval zijn er vol
gend voorjaar jonge zaailingen
op de plaats waar ze heeft ge
staan. Het is jammer dat tuin
centra en andere verkopers
vaak niet precies vertellen om
welke plant het gaat: eenjarig,
tweejarig, vaste plant. Tuinlief
hebbers zitten dan met een pro
bleem dat ik ook niet op kan
lossen. Gewoon wachten tot
volgend jaar.
Tuin ontwerpen
als gezelschapsspel
Letterlijk spelenderwijs een
fraai tuinontwerp maken kan
met de splinternieuwe 'Fosch-
Box'. Dit fraai uitgevoerde 'spel'
is bedacht door Fosch Creation
Tuinproducten en gemaakt
door Nederlands grootste spel-
lenfabrikant. Het maakt het op
schaal (1:40) inrichten van de
tuin uiterst eenvoudig en bij
zonder gezellig.
De doos bevat een grondplaat
en een kleine 1.100, in kleur uit
gevoerde, voorgestanste, kar
tonnen schaalmodellen van 159
verschillende tuinprodukten:
houten vlonders, tegels, tuinaf-
scheidingen, hekwerk, vijvers,
banken en nog veel meer.
Op de in vakken van 2,5 x 2,5
cm verdeelde grondplaat (68 x
47 cm) worden eerst de contou
ren en afmetingen van de eigen,
maximaal 27 x 19 m grote, tuin
getekend. Daarop kunnen de
'spelers' dan net zo lang pro-
dukten plaatsen, combineren
en verschuiven tot de meest be
vredigende indeling is gevon
den. De codenummers op de
modellen verwijzen naar pro-
duktspecificaties en prijzen en
vergemakkelijken het maken
van een bestellijst en het bere
kenen van een totaalbedrag.
Naderhand zijn alle onderdelen
overzichtelijk op te bergen in
het van 22 vakken voorziene in
terieur van de doos.
De box is te koop bij tuincentra.
Prijs 24,95. Dat bedrag wordt
overigens geretourneerd als
voor minimaal 250 gulden aan
(op de modellen afgebeelde)
produkten wordt besteed.
Into: Poech Creation, 072 - 57 20 35 5.
Om 12 uur wel
10 cijfers draaien!
Gelukkig nieuwjaar wensen doet u morgen toch zeker
met 10 cijfers? U vindt de nieuwe nummers met behulp
van de Omnummergids. Noteer ze meteen in uw nieuwe
agenda. Hebt u toch nog vragen, bel dan gratis 06-0096.
Bellen? Even tot
tellen.
HEINZ
H-A-Z-Z-O J-O-N-E-EW-S A1-A-G
/-AT J-£/-Z-Z-f-£ 0JJ P-E-Z-E-N A-EL-£-££-/
E-E-N V- 0-OJZ-S-P-0-B-D-/-& N-E-&E-N-
T. /-E-/V-M 0-MP-E-JS-P- "Z-E-S-E-AS-
N-E- T-OE-W-EM S-E~-A/
ALZ-E-BE/ EEN \eo.Gi>e-
S-E- 0-E-P-/-& N-E^-EN-T./.E-N-
W.O.M0.E E 0 ZES .EN- N-E-[
(5-E-N-T-/-& T-OE^-E-WEN*--?
TOMPOES
Tom Poes en het Lemland
„Wat is er op tegen om goed te doen?
vroeg heer Ollie. „Denk eens aan;
deze arme lemmings zwerven zonder
voedsel door weer en wind. Nergens
hebben ze onderdak of een warme
haard. Nee, het is onze plicht om iets
van onze overvloed af te staan, als u
begrijpt, wat ik bedoel. Laten we de
stakkers een tehuis geven!" „Dat zou
verkeerd zijn", sprak nu de beambte
Dorknoper. „Kijk, zo lang de zwervers
dakloos zijn kunnen ze worden inge
rekend. Maar als ze eenmaal ergens
wonen kan de politie ze niet grijpen.
Zo is de wet!"
„Maar waarom moeten ze worden in
gerekend?" vroeg heer Bommel ver
ontwaardigd. „Omdat", hernam de
ambtenaar, „een opgesloten lemming
geen kwaad kan doen. Daarom, me
neer Bommel." „Het zijn gevaarlijke
elementen", vulde de burgemeester
aan. „Dat zeggen de kranten en dat
zegt de overheid!" „Zo", riep heer Ol
lie verbitterd uit, „nu, dan weet ik wat
me te doen staat! Ik zal die lemming
vvel in mijn eigen huis onderdak bie
den. Ik ken mijn plicht als heer!" Met
deze woorden liep hij de deur uit en
de beide anderen bleven ontdaan
achter. „Hij heeft een lemming in zijn
huis!" mompelde de ambtenaar eer
ste klasse. „De gevolgen zijn niet te
overzien, burgemeester!" „Hij is een
gevaar voor de samenleving", prevel
de de heer Dickerdack. „Hij kiest de
kant van de lemmings en dus is hij
ook een verdacht element. Noteer
dat, meneer Dorknoper!"
Intussen reed heer Bommel ontstemd
huiswaarts. „Welk gevaar kan er nu
schuilen in die arme, kleine Wobbe
Lem?" vroeg hij zich af. „Een hulpelo
ze Lem-alleen. Het is harteloos, dat is
het!" Op dat moment kreeg hij een
bejaarde lemming in het oog, die zich
met een stok door de sneeuw
voortspoedde...
T WEER
DOOR HANS VAN ES
Vrijdagochtend werd een nieuwe dieptepunt bereikt in een winter, die
steeds meer respect afdwingt. Na vier werken vorst, die slechts af en
toe werd onderbroken, ging het kwik op de vliegbasis Soesterberg on
deruit tot -15.5 graden. Daarmee werd de barrière van 'zeer strenge
vorst' genomen. In de westelijk kuststrook vroor het lokaal streng met
minima tussen -8 en -11 graden
De omstandigheden waren natuurlijk optimaal. In de tot rust geko-
rjien arctische lucht was de afgelopen dagen boven Centraal Europa
een hogedrukgebied ontstaan met heldere luchten en weinig wind;
een prima basis voor strenge stralingskou. Voor de recordiagers onder
ons was het een beetje teleurstellend, dat de bodem niet werd afge
dekt door een sneeuwlaag. In dat geval hadden de temperaturen nog
wel een 5-tal graden lager kunnen uitpakkken. In het ondergesneeuw
de Schotland zijn de afgelopen nachten diverse records gesneuveld.
In deze regio, waar de warme Golfstroom een echte winter vaak onmo
gelijk maakt zakte het kwik tot een zeldzame -24 graden.
Terwijl de winter boven grote delen van Europa met harde hand re
geert, is het in de landen rond de Middellandse Zee bijzonder zacht
geworden met plaatselijk ruim 20 graden. Maar juist dit gebied wordt
bezocht door Atlantische depresssies, die - afgebluft door het grote
Europese winterbolwerk gedwongen worden een zeer zuidelijke
route te nemen. Hierdoor kregen streken als de Algarve, Madeira en
zelfs de Canarische eilanden ongewoon veel regen te verwerken.
De komende dagen gaan de zachte luchtmassa's vanuit Zuidwest Eu
ropa het opnieuw proberen. Frankrijk en Zuid-Engeland vormen een
gemakkelijke prooi voor het dooifront; verder naar het noordoosten
ontbrand weer een strijd tussen de koude en zachte luchtmassa's.
Nederland komt opnieuw in de conflictzöne te liggen, vandaag wordt
dat al duidelijk merkbaar. Er steeekt een ijzige oostenwind op (kracht
4 tot 6) en vanuit het zuiden neemt de hogere bewolking toe. Een
sneeuw- en ijzelzóne bereikt in de loop van de dag het zuiden van het
land en breidt zich vervolgens nog iets verder uit. Bij -2 tot -5 graden
voelt het gemeen koud aan.
Rond de jaarwisseling ligt de vorstgrens dicht bij of juist boven Neder
land. De kans op sneeuw, ijzel en gladheid is groot. Tijdens de eerste
dagen van 1996 zal het er nog om spannen. Boven Scandinavië
vormt zich gelijdelijk een nieuw hogedrukgebied. Anderzijds komen
golven zachte oceaanlucht in de richting van west Europa. Kwakke
len, vriezen of dooien; het lijkt allemaal mogelijk.
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
zaterdag.
Noorwegen:
Langs de westkust enkele
sneeuwbuien. Landin
waarts flinke opklaringen
en overwegend droog.
Overdag langs de kust
lichte, in het binnenland
matige, lokaal ook strenge
Zweden:
Naast brede opklaringen
hier en daar ook wolken
velden en zaterdag plaat
selijk wat sneeuw. In het
midden en zuiden overdag
lichte of matige vorst; in
het noorden maxima rond
20 graden.
Oenemarken:
Zaterdag nog rustig weer
met flinke opklaringen.
Zondag meer wind, meer
bewolking en later kans op
sneeuw of ijzel. Overdag
enkele graden vorst.
Engeland, Schotland, Wales en Ierland:
Overgang naar minder koud weer met in
het algemeen veel bewolking en een toe
nemende kans op regen, sneeuw of ijzel
In het noorden een aantrekkende oos
tenwind. Maxima zondag van 3 graden
in oost-Schotland tot 10 in zuidwest-Ier
land en zuidwest Engeland.
België en Luxemburg:
Dooi-weer met veel bewolking, regen,
sneeuw of ijzel, Aanvankelijk een koude
oostelijke wind. Zaterdag nog lichte
vorst, zondag enige graden dooi.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Overgang naar zachter weer met van tijd
tot tijd regen, zaterdag in het noorden
nog een kans op ijzel. Middagtempera
tuur rond 10 graden, zaterdag in het
noordoosten nog beduidend kouder.
Portugal:
Aanhoudend onbestendig met vooral za
terdag opnieuw flink wat regen. Ook
kans op onweer. Aan de westkust van
tijd tot tijd veel wind. Middagtempera-
tuur rond 16 graden.
Madeira:
Wolkenvelden en mogelijk regen. Maxi
ma ongeveer 20 graden.
Spanje:
Wisselvallig met tamelijk veel bewolking
van tijd tot tijd regen, misschien met on
weer. Vooral in de westelijke helft op
nieuw hier en daar veel neerslag. Langs
de costa's in het zuiden en oosten zon
dag mogelijk wat zon. Tamelijk veel
wind. Maxima aan de costa's tussen 16
en 21 graden.
Canarische Eilanden:
Perioden met zon, in het noorden ook
enkele wolkenvelden. Overwegend
droog. Middagtemperatuur rond 23 gra-
Marokko:
Westkust: wolkenvelden en vooral in het
noorden af en toe regen. In het zuiden
meer zon. Middagtemperatuur rond 20
graden.
Tunesië:
Wisselend bewolkt en in het noorden
kans op een bui, misschien met onweer.
Middagtemperatuur met name zondag
ongeveer 20 graden.
Zuid-Frankrijk:
Zachter weer met veel bewolking en op
beide dagen plaatselijk regen, mogelijk
met onweer. In het zuidoosten kan veel
neerslag vallen Middagtemperatuur
rond 14 graden, zaterdag met name
rond Lyon nog aanmerkelijk frisser.
Mallorca en Ibiza-.
Half tot zwaar bewolkt en vooral zater
dag kans op enkele buien, misschien
met onweer. Zaterdag ook veel wind.
Maxima ongeveer 18 graden.
Italië:
Zaterdag in het midden en zuiden enke
le opklaringen. Verder veel bewolking en
van tijd tot tijd buiige regen, vooral in de
bergen in het noorden sneeuw Met na
me zondag kan er veel neerslag vallen
Maxima van 5 graden in het noorden tot
circa 17 op Sicilië.
Corsica en Sardinië:
Aanhoudend wisselvallig en op beide
dagen buiige regen. Met name op Corsi
ca kan er veel neerslag vallen. Op beide
dagen ook veel wind. Maxima tussen de
14 en 17 graden.
Malta:
Half tot zwaar bewolkt en met name
zondag kans op een bui. Middagtempe
ratuur ongeveer 17 graden.
Griekenland en Kreta:
Licht wisselvallig weer met af en toe
zon. maar ook kans op wat regen Rond
Rhodos veel meer bewolking en meer re
gen Vooral rond de Egeische Zee eerst
veel wind. Middagtemperatuur van 7
graden in het noorden tot 16 langs de
Griekse westkust; maxima op Kreta rond
14 graden.
Turkije en Cyprus:
Zaterdag langs de Turkse westkust, en
zondag langs de zuidkust en op Cyprus
veel bewolking en plaatselijk veel regen.
Slechts weinig zon. Maxima van 10 gra
den rond de Dardanellen tot 17 op Cy
prus.
ZONDAG 31 DECEMBER 1995
Zon- en maanstanden
Zon op 08.49 Zon onder 16.35
Maan op 13.25 Maan onder03.23
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 11.19 «00.00 10.52 «23.33
Laag 07.00 19 26 06 41 19 0/
MAANDAG I JANUARI 1996
Zon- en maanstanden
Zon op 08.48 Zon onder 16. 36
Maan op 13.56 Maan onder04.26
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 00.21 12.36 23.54 12.09
Laag 08 16 20 35 07 57 20. lh
DINSDAG 2 JANUARI 1996
Zon- en maanstanden
Zon op 08.48 Zon onder 16.37
Maan op 14.32 Maan onder05.2'>
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 01.15 .13.35 00.48 .13.08
Laag 09.25. 21.56 09.06 21.37
Weerrapporten 29 december 19 uur:
station weer wind temp neoisl
Aberdeen
Geneve
Helsinki
Istanbul
Klagenfurt
Kopenhagen
luiemburg
Madrid
Malaga
Split n
Stockholm i
Warschau
Wener, n
Bangkok^ o
Johannesburg c
•3 -8 0.0
■2 16 00
16 11 02
20 7 0.0
3 2 0.2
2 10 0.0
1 3 114
7 17 0.0
-3 -11 0.0
9 6- )3.0
-8 -16 0.1
5 -7 0.1
24 17 00
17 13 36 0
00
3 -5 00
14 11 27 0
16 3 00
17 13 230
-13 17 0.2
«3 13 6 2.0
.3 9 7 0
w3 -5 17 0.3
I -8 -21 00
o3 -9 16 00
«2 6 0 1
0 29 16 0 0
»7 24 20 00
<5 21 15 00
s. 0 31 26 0.0
0102 20 7 0.0
