Saaie IRT-enquête
wordt thriller
Vijftig jaar bevrijding
Forse kritiek op Dutchbat
Luis raast over Sint Maarten
Op zoek naar een baan
Familie Van der Valk
voor de bijl
iaf september is Nederland in de ban van de parlemen-
e enquête opsporingsmethoden, beter bekend als de
enquête. Een commissie onder leiding van de PvdA'er
arten van Traa probeert te achterhalen wat precies de
leiding is geweest voor de opheffing van het Interregio-
Recherche Team Noord-Holland Utrecht. Ook tracht de
imissie de grenzen van het toelaatbare vast te stellen bij
acht op zware (drug)criminelen. Wat begint als een
saai toneelstuk, wordt na verloop van tijd een spannen-
thriller die menigeen dagen aan de buis gekluisterd
idt. Kopstukken van politie en justitie worden gehoord
opsporingsmethoden, politie-infiltranten, afkopen van
ïinele tipgevers, het al dan niet doorlaten van grote hoe-
Iheden drugs en nog veel meer oorbare en onoorbare
(tijken. Onder de priemende ogen van Van Traa en de
en, blijken de ondervraagden op grote schaal aan geheel
jedeeltelijk geheugenverlies te lijden. Minister Sorgdra-
(justitie) komt begin november onder vuur te liggen na-
zij procureur-generaal Van Randwijck eervol ontslag
eent met medeneming van een 'oprotpremie' van vijf
plus salaris tot zijn pensioen. Ze houdt het politieke
->\|>fd desondanks boven water.
foto anp toussaint kluiters
Eind januari, begin februari staat Nederland in de schijnwerpers van de internationale pers. Het
land van dijkenbouwers en Hansje Brinkers dreigt door het water te worden verzwolgen. Grote de
len van Limburg, Gelderland, Overijssel en Noord-Brabant worden getroffen door de hevigste wa
teroverlast sinds de watersnoodramp van 1953. Maas, Waal, Rijn en IJssel treden buiten hun oe
vers en bereiken historisch hoge waterpeilen. Honderdduizenden mensen uit Ooijpolder, Tieler- en
Culemborgerwaard moeten hun huizen verlaten. Ze vinden onderdak bij familie, in hotels, bunga
lowparken en in sport- en evenementshallen. De kleine huisdieren worden ondergebracht in asiels
verspreid over het hele land en het vee wordt tijdelijk gestald bij collega-boeren in droge gebieden.
Het kabinet besluit tot een Deltaplan voor de grote rivieren. Zonder al te veel procedures zullen de
dijken langs de grote rivieren worden verhoogd. De werkzaamheden zijn inmiddels begonnen,
maar verlopen niet zo probleemloos en snel als de regering destijds had beloofd. foto reuter
De maand mei staat in het teken van de Tweede Wereldoorlog, of liever gezegd het einde daarvan. Op 5 mei is het precies vijftig jaar geleden dat
Nederland werd bevrijd van het juk der Duitse bezetters. Wat in juni 1994 al begon met de herdenking van D-day de landing van de Geallieer
den in Normandië bereikt in mei in Nederland een hoogtepunt. Overal in het land worden herdenkingen gehouden en honderden Canadezen
komen naar Nederland om hun Trezen op te zoeken. Oorlogsvoertuigen van weleer rollen door Arnhem, bemand door dezelfde jongens die zich in
mei 1945 maar wat graag lieten kussen door vrolijke Hollandse meisjes. De jongens van destijds zijn inmiddels oude mannen; de meisjes oude
vrouwen. Maar hun kleinkinderen hebben de fakkel overgenomen en geven de herdenkingen een wat ander karakter. Zij vieren niet zozeer het ein
de van een oorlog die zij niet hebben meegemaakt. Veel meer vieren zij hun eigen vrijheid en staan ze stil bij het feit dat zoveel anderen die niet
kennen. foto anp vincent boon
Het imago van de Nederlandse krijgsmacht loopt na de val van de moslimenclave Srebrenica forse deuken op.
Zonder slag of stoot geeft Dutchbat zich gewonnen: de Bosnische Serviërs wordt bij het binnenmarcheren van
het 'veilige gebied' geen strobreed in de weg gelegd. Veel moslim-mannen worden daarna afgevoerd, een
groot aantal van hen is vermoord. Het fotorolletje waarop de gruweldaden staan, raakt tijdens het ontwikke
len in het ongerede.
Nadat de Nederlandse blauwhelmen na een paar bange dagen met feest en fanfare thuis zijn onthaald,
breekt een storm van kritiek los. Dutchbat heeft de inwoners van Srebrenica aan hun lot overgelaten en zieke
moslims geen medische hulp verleend. Hun commandant, de overste Karremans, roemt zelfs de houding van
de Bosnische Serviërs en van generaal Mladic in het bijzonder. Minister Voorhoeve (defensie), die aanvanke
lijk veel lof oogstte, staat in zijn hemd en blijkt keer op keer met zijn uitspraken over de affaire achter de fei
ten aan te lopen, vooral omdat hij door zijn staf maar gebrekkig op de hoogte wordt gehouden.
Als reactie hierop reorganiseert Voorhoeve de defensietop. De storm is inmiddels enigszins geluwd, maar
de Kamer wil de hoofdrolspelers in het Srebrenica-debacle nog wel zelf horen. foto reuter
Op 5 september raast orkaan Luis over de Ne
derlandse Antillen. Vooral het eiland Sint
Maarten moet het ontgelden. Vloedgolven en
zware regens zetten een groot deel van het ei
land blank. Huizen, scholen en kerken worden
met de grond gelijk gemaakt. Vooral de illega
len in de zogeheten shantytowns worden
zwaar de dupe. Hun gammele onderkomens
zijn helemaal niet bestand t^gen het natuurge
weld. Bovendien dreigt gezaghebber Ri
chardson hen het land uit te zetten. Na felle
protesten laat Richardson weten dat hij ver
keerd is begrepen. Nederlandse mariniers die
zijn gelegerd op Curasao en Aruba bieden het
getroffen eiland en zijn bewoners de helpende
hand. Nederland stelt miljoenen in het voor
uitzicht voor de wederopbouw. Het herstel van
de hotelaccommodaties heeft de hoogste prio
riteit, omdat het toerisme voor het eiland de
belangrijkste inkomstenbron is. Ruim een
week na Luis wordt het eiland opnieuw be
zocht door een orkaan. Marilyn zaait paniek,
maar richt weinig schade aan.
foto anp roel dijkstra
I zit oud-premier en CDA-leider Ruud Lubbers niet mee na zijn vertrek üit de actieve Neder-
dse politiek. In 1994 maakt hij het desastreuze verlies van 'zijn' CDA mee bij de kamerverkie-
gen van mei en ziet hij het voorzitterschap van de Europese Commissie aan zich voorbijgaan.
I995 komt daar een nieuwe mislukte 'sollicitatie' bij. Na het vertrek van de Belg Willy Claes
secretaris-generaal van de NAVO wordt Lubbers uiterst omzichtig naar voren geschoven. Zijn
isen lijken groot, maar de Verenigde Staten gooien roet in het eten. Washington ziet de oud-
mier niet zitten. Den Haag trekt vervolgens zijn kandidatuur in. De baan gaat naar de Spaanse
lister Solana. In december komt Lubbers weer even in het nieuws. Hij wordt lid van de VN-
nmissie die een rapport moet opstellen over de bescherming van oceanen.
foto dijkstra bv fred steenman
Breedlachend blikt 'ome Arie' van der Valk de camera in. Hij heeft zo
juist een miljoenendeal gesloten met de fiscus. De horeca-familie Van
der Valk wordt dan al tijden op de hielen gezeten door 's rijks belas
tingdienst. Die wil Van der Valk nagelen voor grootschalige belasting
ontduiking. Justitie is dan al druk doende met een onderzoek naar de
handel en wandel van de horeca-familie. De Van der Valken worden,
naast belastingfraude, verdacht van het op grote schaal aanstellen van
zwartwerkers, premie-ontduiking en valsheid in geschrifte. Als er echt
geen ontkomen meer aan is, probeert Van der Valk zijn goede wil te
tonen door met 213 miljoen achterstallig belastinggeld over de brug te
komen en plechtig beterschap te beloven over de toekomstige be
drijfsvoering. De tot dan toe volkomen ondoorzichtige administratie
wordt op andere leest geschoeid. Te laat, zo blijkt begin december als
de rechter zich uitspreekt. Arie Van der Valk krijgt anderhalf jaar cel
straf en ook zijn drie zoons moeten de cel in; hun echtgenoten krijgen
een werkstraf opgelegd. Het lachen is de familie dan ook inmiddels
enigszins vergaan. Advocaat Spigt gaat in hoger beroep. Dat doet ook
het openbaar ministerie omdat ze de straf te hoog vindt. Het is in Ne
derland hoogst ongebruikelijk dat het OM in beroep gaat om een mil
dere straf te eisenfoto anp marcel antonisse
Windjammers en badkuipen bij Sail '95
Stampvol staan de Amsterdamse kades achter het Centraal Station waar van 10 tot en met 13 augustus Sail
'95 wordt gehouden. Het vijfjaarlijkse waterfeest bereikt ongetwijfeld onder invloed van de tropische zo
mereen recordaantal bezoekers van 3,7 miljoen. Schepen uit alle hoeken van de wereld komen naar Am
sterdam om te worden bewonderd. Vooral de Parade of Sail, waarbij alle schepen in een vorstelijke tocht aan
het publiek inclusief de koninklijke familie voorbij glijden, trekt honderdduizenden bezoekers. Dat het
niet alleen schepen en bootjes zijn die kunnen drijven, wordt later duidelijk bij de Pieremagochelrace. Via de
sluizen van Umuiden verlaten alle buitenlandse schepen na het evenement Nederland weer, om pas over vijf
jaar terug te keren. foto dijkstra bv fred steenman
