Fundamentalisten geweerd KOORTS EN PIJN BIJ GRIEP? Turkse fundamentalisten winnen niet genoeg Buitenland Indiase feestzaal voldeed niet aan eisen veiligheid Arafat steelt de show in Bethlehem Paus gaat door tot God hem 'terugroept' Serviërs willen deel Sarajevo niet opgeven Joodse wijsgeer Emmanuel Lévinas in Parijs overleden AFP Agence France Pressc ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated Press DPA Deutsche Presse Agentur CPO Geassocieerde Pers Diensten RTR Reuter hamir trekt zich terug uit politiek iuzalem De Israëlische oud-premier Yitzhak Shamir trekt :h terug uit de politiek, Hij zal zich bij de parlementsverkiezin- n van oktober volgend jaar niet meer kandidaat stellen. De 80- ige Shamir is al 22 jaar lid van de Knesset, het Israëlische par- nent. Van 1980 tot 1983 was hij minister van buitenlandse za- n. Shamir was twee keer premier: tussen 1983 en 1984 en van tot 1992. N igenaar warenhuis Seoul cel in )UL De eigenaar van het warenhuis Sampoong in Seoul, dat juni instortte waardoor meer dan 50 mensen omkwamen, is nmorgen tot 10 1/2 jaar gevangenisstraf veroordeeld. De rech- achtte Lee Joon (73) schuldig aan dood door schuld. Zijn on, directeur Han-sang, moet zeven jaar de cel in. apanse oppositie kiest Ozawa kyo« De grootste Japanse oppositiepartij heeft een nieuwe der. De aanhangers van de Shinshinto (Nieuwe Grens) kozen ïiro Ozawa tot uitdager van de socialistische premier Muraya- 1 g< l Ozawa's enige tegenkandidaat en jarenlange collega Tsuto- j Hata erkende vanmorgen zijn nederlaag, nadat uit de eerste ;ultaten van de stemming al duidelijk was geworden dat hij verslagen. x (verstrooiingen in Zuid-Afrika ftPSTADBij een overstroming van de Umsindisi-rivier nabij :i^étermarritzburg in de Zuidafrikaanse provincie KwaZulu-Natal p de afgelopen dagen mogelijk zo'n 150 mensen omgekomen, iiizenden inwoners van de sloppenwijken in de Edendale Val- raakten hun hutten en bezittingen kwijt. De rivier trad buiten h oevers na dagenlange zware regenval. Ook elders in Zuid- Hka zijn mensen verdronken doordat rivieren zijn over- toomd. Ceer aanslagen op Corsica iccio Op het Franse eiland Corsica in de Middellandse Zee iuden de aanslagen op openbare gebouwen aan. Een ontplof- 'ce|g 'n een overheidsgebouw in Porto Vecchio veroorzaakte gis teravond laat aanzienlijke materiële schade. Ook een brand- t 3'erkazerne in de buurt liep schade op. Tijdens de kerstdagen viren aanslagen gepleegd op belastinggebouwen in Bastia, Cor- gn Ajaccio. Voor deze aanslagen steldé zich de afscheidings weging FLNC verantwoordelijk. üdj rMelft Australiërs wil republiek )ney» Meer dan de helft van de Australiërs wil.af van de Britse Dnarch als staatshoofd. Dat blijkt uit een opiniepeiling die copdaag is gepubliceerd door de krant The Australian. Slechts 36 ^cent van de ondervraagden wil nog onder de Britse kroon llen. Acht procent van de ondervraagden heeft geen mening. rïkajev herkozen als president ^ikek President Askar Akajev van Kirgizstan is zondag bij de 'j ikiezingen herkozen tot staatshoofd van deze Centraalaziati- ■e republiek. Dat heeft de centrale kiescommissie maandag ■cendgemaakt. Akajev zou ruim 60 procent van de stemmen bben gekregen. De andere twee kandidaten, de communisti- jie leider Absamat Massalijev en de vroegere parlementsvoor- ter Medetkan Sjerimkoelov, kregen volgens de kiescommissie Ipectievelijk 'ongeveer 20 procent' en niet meer dan drie pro sit van de stemmen. jijestr-republiek stemt tegen Moldova ^spol Inwoners van de 'Trans-Dnjestrische republiek', een l^p-communistisch staatje dat zich eenzijdig heeft afgescheiden -1 Moldova, hebben zondag in meerderheid gestemd voor on- ankelijkheid. Volgens de ldescommissie van het door nie- nd erkende staatje, stemde zo'n 82 procent van de kiezers 5>r een eigen parlement, een eigen grondwet en een lidmaat- liap van de Gemeenschap van Onafhankelijke Staten (GOS). j-éval verplettert tegenstanders t-au-prince» Ex-premier René Préval van Haïti heeft de presi- htsverkiezingen van 17 december met een verpletterende [erderheid gewonnen. Volgens de officiële uitslagen die de Jscommissie afgelopen zaterdag bekendmaakte, kreeg hij 87,9 leent van de stemmen. De onafhankelijke kandidaat Léon jine kwam op de tweede plaats met slechts 2,5 procent. Op 7 "ruari volgt Préval president Aristide op. g atussisch schip zinkt bij Noorwegen Elf Russische zeelieden worden vermist, nadat hun schip n tijdens stormachtig weer in het noorden van de Atlanti- Oceaan bij Noorwegen in zware problemen was geraakt. ,,n ander Russische vissersboot heeft veertien opvarenden van schip, de Nougorodets, in veiligheid gebracht. Dat hebben de irse autoriteiten gemeld. Het schip is inmiddels gezonken. Elf F m leOceaa M>, Bitsin verlaat sanatorium -rcjsKOUDe Russische president Boris Jeltsin heeft gisteren het 3eediatorium in de buurt van Moskou verlaten, twee maanden na- sJ hij met hartklachten in een ziekenhuis was opgenomen. Dat flS-wfeft een woordvoerder van Jeltsin bekendgemaakt. „Het hu- Hir en de gezondheidstoestand van Boris Jeltsin zijn goed", woordvoerder Sergej Medvedjev. ■Moordwapen Palme wellicht gevonden gj nni ta« De Zweedse politie onderzoekt een pistool dat mo- pjijk is gebruikt bij de moord op voormalig premier Olof Palme, ima tien jaar geleden. Het Zweedse dagblad Aftonbladet heeft •nA pistool, een Smith Wesson 357 Magnum, aan de politie Vfcrhandigd. Het blad kreeg het wapen van een persoon die be- f erde dat het ging om het pistool waarmee Palme in 1986 werd m qipdgeschoten. Turkse Welvaartspartij mag niet in regering Twee rivaliserende rechtse partijen in Turkije hebben af gesproken samen te werken om te voorkomen dat de fundamentalistische Welvaartspartij een regering kan vormen. De winst van Refah (Welvaartspartij) van de isla mist Erbakan bij de verkiezingen van zondag dwingt de leiders van de twee grootste, conservatieve, partijen hun persoonlijke vijandschap te overwinnen en een coalitie te vormen. ANKARA Rtr-AFP-DPA Premier Tansu Qller van de Partij van het Juiste Pad (DYP) en Mesut Yilmaz, leider van de Moederlandpartij (ANAP) kwa men gisteren in principe over een te werken aap een brede coalitie. Yilmaz zei dat ook de Partij van Democratisch Links wil helpen de Welvaartspartij uit de regering te houden. De DYP en ANAP spannen zich in voor het Turkse lidmaat schap van de Europese Unie. Onder (giller ging Ankara een douane-unie aan met Brussel als voorbode van het EU-lid- maatschap. Erbakan van de Welvaartspartij wil van Turkije een islamitische staat maken en wil niets weten van een pro- westerse koers. Aan een bond genootschap tussen Chiller en Yilmaz werd al eens gewerkt na dat gillers rechts-linkse coalitie in september was gevallen. De besprekingen eindigden echter in diepe verdeeldheid. De ver kiezingen werden toen tien maanden vervroegd. DYP en ANAP behaalden zon dag respectievelijk 135 en 132 zetels, maar komen samen (267 zetels) negen zetels tekort voor de absolute meerderheid van 276 in het parlement. Bulent Ecevit van de Partij van Demo cratisch Links, die 75 zetels ver overde, heeft de coalitie al ge- doogsteun aangeboden. Ecevit zei de regering in het parlement te willen steunen, maar er geen deel van uit te maken. Verdriet in India, waar bij een brand meer dan 400 mensen voornamelijk vrouwen en kinderen - DABWALI AP Kewal Kishan Dhamija verloor zijn vrouw, nicht en neef in de vuurzee die afgelopen zaterdag een feestgebouw in de Indiase stad Dabwali trof en meer dan 400 doden eiste.'Zijn 12-jarige zoon wordt nog vermist. Maandag zag Dhamija zich echter ook ge plaatst voor een justitieel onderzoek omdat hij de eigenaar was van het Rajiv-paleis waar de ramp plaatsvond. Nieuwsberichten meldden dat de elektrische bedrading van het gebouw niet deugde. Volgens de autoriteiten kan het dodencij fer stijgen tot boven de 600. Meer dan 250 mensen raakten gewond. Het einde jaarsfeest in het gebouw werd door meer dan duizend mensen bezocht, veelal vrou wen en kinderen. Tegenover de krant Statesman gaf Dha mija toe dat het gebouw zonder de vereiste vergunningen is gebouwd. Een anderè krant berichtte dat de brand in een genera tor begon en zich razendsnel verspreidde via de bloot liggende leidingen rondom het tinnen dak. „Iedereen in deze stad heeft wel - om het leven kwamen. FOTO REUTERS KAMAL KISHORE een dierbare verloren. De stad is in rouw", aldus politiechef Hari Shankar. Het meren deel van de doden waren vrouwen en kin deren. Volgens de media werden veel men sen onder de voet gelopen toen de menigte langs een klein hek, de enige uitgang van de zaal, trachtte te ontkomen. Getuigen zeg gen echter dat het vuur zich zo snel ver spreidde, dat de aanwezigen amper tijd hadden om te reageren. „Drie of vier minu ten nadat de brand uitbrak, was het alle maal voorbij", aldus een politieagent. BETHLEHEM AD BLOEMENDAAL CORRESPONDENT Twee aanzienlijke families be heersten het afgelopen kerst weekeinde de stad Bethlehem. Zaterdag juichten tienduizen den Palestijnen nog maar kort bevrijd van het juk van de Israëlische bezetting voor PLO-voorzitter Yassar Arafat en zijn gezin toe. En op kerstavond stond de Heilige Familie cen traal, al richtten de camera's van de Palestijnse televisie zich ook tijdens de nachtmis veel vuldig op eregast Arafat. De Palestijnse leider, een mos lim, verliet de kerk vlak voor het uitreiken van de communie, na eerst aartsbisschop Michel Sa- bach op het hoofd te hebben gekust. Voor het eerst sinds 1967 waren er geen Israëlische politieke en militaire leiders uit genodigd. Het bezoek van de Arafats aan Bethlehem, twee dagen na het vertrek van de laatste Israëli sche soldaten, was een bemoe digend teken voor de christelij ke gemeenschap, die in de Pa lestijnse gebieden slechts twee procent van de bevolking vormt. Suha Arafat afkomstig uit een christelijke familie in Ramallah is bij haar huwelijk tot de islam overgegaan, maar in verscheidene interviews heeft ze gezegd dat ze haar christelij ke achtergrond niet kan verge ten. Tot het laatste moment was ge heim gehouden wanneer de Pa lestijnse leider in Bethlehem zou arriveren en hoe lang hij er zou blijven. Vele duizenden Pa lestijnen, samengestroomd uit alle hoeken van het Heilige Land, zagen zaterdagmiddag in Bethlehem weliswaar geen ster, maar wel de Egyptische heli kopter met 'al-Rais' (de leider) boven hun hoofden. De eretri bune die op het Kribbeplein stond opgesteld, bleek een aflei dingsmanoeuvre. Arafat, bin nengeleid via een achteringang, verscheen uiteindelijk op het dak van de kerk, vanwaar hij een bevrijdingstoespraak hield. Hij gaf een opsomming van de steden die de afgelopen maan den in Palestijnse handen zijn overgegaan en besloot met de woorden: „Wij zullen samenko men en bidden in Jeruzalem". Weinigen onder Arafats gehoor verweten hem historische on zorgvuldigheid, toen hij als kerstgroet riep: „Dit is.de ge boorteplaats van onze Heer de Messias, de Palestijn, de Pales tijn? Dit is de Heilige Stad. De stad van de Palestijnse Heer, de Verlosser van vrede en vrijheid, vrijheid, vrijheid". Voor Bethlehem was het de bes te Kerstmis sinds tijden. „Ik ben er trots op dat onze president ons vandaag bezoekt", zei Iad Thawabte, een computer-stu dent. „Ik ben ook trots op de Palestijnse politie. Dit is de dag van onze overwinning en het begin van een nieuw leven. Ein delijk kunnen we in dit land een menswaardig bestaan gaan lei den". Het Israëlische leger weerde in het kerstweekeinde Israëlische burgers uit Bethlehem. Alleen buitenlandse toeristen en jour nalisten mochten de wegver sperring tussen Jeruzalem en het Palestijnse autonome ge bied passeren. Griep kerkleider zorgt voor consternatie Erbakan eiste maandag dat president Demirel hem tot pre mier benoemt. Zijn Welvaarts partij is de grootste partij ge worden, met 158 van de 550 ze tels in het parlement. Hei ge bruik in Turkije wil dat de presi dent de leider van de grootste partij als eerste opdracht geeft een kabinet te formeren, maar de grondwet verplicht de presi dent daar niet toe. De Koerdische partij Hadep slaagde er niet in de kiesdrem pel van tien procent te halen en kwam niet verder dan 4,1 pro cent. De leiding van de partij beschuldigde Ankara van een 'gecoördineerde fraude-cam pagne' om de partij uit het par lement te houden. VATICAANSTAD Rtr-AFP-DPA De 'ordinaire griep' die paus Jo hannes Paulus II op Eerste Kerstdag noopte zijn toespraak Urbi et Orbi (voor stad en we reld) te onderbreken, heeft op nieuw vragen opgeroepen over de gezondheid van de 75-jarige kerkleider. Ondanks tekenen van zwakte en ongemak in de afgelopen jaren is de paus vast besloten het tot het 'Heilige Jaar' 2000 uit te houden. Gisteren was zijn gezond heidstoestand al 'aanmerkelijk verbeterd'. De paus verscheen aan het raam van zijn privé-ver- trek aan de rechterzijde van het Sint-Pietersplein om het Ange lusgebed te bidden. Op advies van zijn artsen doet hij het de komende dagen kalm aan en blijft hij binnenshuis. Op zijn 75ste verjaardag in mei gaf de paus aan dat hij er niet over piekert om af te tre den. Bisschoppen moeten op hun 75ste verjaardag bij de paus hun ontslag indienen. Voor de bisschop van Rome geldt die re gel echter niet. „Ik laat het hele maal aan God over wanneer I lij mij van deze dienst wil onthef fen. Ik blijf tot mijn dood trouw aan de Kerk", zei hij. Naarmate de paus ouder Griep kwelde de paus bij zijn tra ditionele kersttoespraak, die hij niet kon afmaken. De paus gaf na tien minuten op. FOTO REUTER LUCIANO MELLACE wordt, is elk griepje aanleiding voor speculaties over de pause lijke gezondheid. „De wereld houdt de adem in", zeiden I tali - aanse televisiecommentatoren op Eerste Kerstdag zelfs, toen de paus zijn toespraak Urbi et Orbi voor het oog van de wereld moest onderbreken. Hij was juist begonnen aan zijn traditio nele Kerst- en Nieuwjaarswens in meer dan vijftig talen, toen hij onwel werd en zich na een korte zegen terugtrok. PALE Rtr-AFP-DPA lingen die zij in en rond Saraje vo moeten opgeven. Franse NAVO-militaircn moeten hun posities uiterlijk vanavond heb ben overgenomen. Het Franse weekblad Le Ca nard Enchafné heeft gisteren gemeld dat de twee Franse I 16 piloten die eind augustus door de Bosnische Serviërs zijn ge vangen genomen tijdens hun 104-dagen durende gevangen schap zijn gemarteld en mis handeld. Frankrijk had eerder gezegd dat de twee 'goed' wa ren behandeld. I Iet blad schreef dat de piloten flink zijn geslagen nadat ze op 30 augustus per parachute uit hun brandende vliegtuig waren gesprongen en in bergachtig ge bied vlak bij het Bosnisch-Servi sche bolwerk Pale terecht waren gekomen. Volgens de Canard werd de neus van Chiffot onder een regen van slagen gebroken. De mannen, die bij het neerko men een been en een enkel hadden gebroken, werden naar een ziekenhuis in Pale gebracht en moesten de afdelingen voor oorlogsgewonden bezoeken voordat ze naar een ander zie kenhuis werden overgebracht. Daar varieerde het gedrag van de Bosnische Serviërs jegens hen er werd nog steeds niets aan hun benen gedaan van vriendelijk tot hardvochtig. Admiraal Leighton Smith, de commandant van de NAVO- troepen in Bosnië-Hercegovina, weigert het herstel van het ge zag van de Bosnische regering over heel Sarajevo uit te stellen. Maar na een gesprek met de Bosnische Serviërs hield de Amerikaan gisteren de moge lijkheid open om later alsnog tot uitstel te besluiten. „Ik heb geen ja en geen nee gezegdal dus de NAVO-commandant. De Bosnische Serviërs moe ten hun troepen uiterlijk op 4 februari uit Sarajevo hebben te ruggetrokken. De hoofdstad komt dan op 20 maart weer ge heel onder controle van het Bosnische regeringsleger. Smith heeft echter de bevoegdheid te schuiven met de verschillende termijnen waarop partijen af spraken moeten nakomen. De vredesoperatie van de NAVO in Bosnië, waar het afge lopen weekeiende voor het eerst in vier jaar weer een vredige Ke- rest werd gevierd, draait op vol le toeren. Reeds de helft van de 60.000 militairen van de II )R vredesmacht is aangekomen. Eenheden van de Bosnische Serviërs en de Bosnische rege ring (met name moslims) trok ken zich gisteren terug van het merendeel van de veertig stel- parus afpwaar hij i lusseri en Heidegger als leermeesters had. In 1949 publiceerde hij daarover En dé couvrant l'existence avec Hitsseri et Heidegger. Lévinas doceerde talmoed aan de Ecole normale israélile oriëntale van Parijs en was ach tereenvolgens docent aan de universiteiten van Poitiers en Nanterre. Eén van zijn bekend ste boeken was „Totaliteit en oneindigheid". Daarnaast pu bliceerde hij vele studies over de talmoed (de rabbijnse com mentaren op de joodse Bijbel) en een groot aantal essays over joodse onderwerpen, waarvan een deel werd gebundeld in 'Moeilijke vrijheid De Franse Filosoof Emmanuel Lévinas is maandagmorgen in Parijs op 90-jarige leeftijd over leden. Een dag eerder was hij opgenomen op de cardiolo gische afdeling van een zieken huis. Lévinas, geboren in 1905 in Kaunas in Litouwen, was een erfgenaam van Edmund Hus serl en Martin I leidegger, die de gedachten van deze filosofen in Frankrijk verbreidde. Daarnaast was hij ook een joodse vernieu wer die het werk voortzette van de filosoof Martin Buber. Lévinas studeerde in Straats burg, aan de Sorbonne in ParijS en in 1928 en '29 aan de univer siteit van het Duitse Freiburg, 23 IFINIMAL IS GOED. U BENT SNEL WEER BETER. ANKARA»JESSICA LÜTZ CORRESPONDENT Necmettin Erbakan, de leider van de fundamentalistische Welvaartspartij die zondag de verkiezingen in Turkije won, is boos. Nooit is hij zo dicht bij de macht geweest, maar het lijkt alsof hij hem niet zal kunnen grijpen. Met 21,3 procent van de stemmen kan hij niet alleen regeren. De andere partijen hebben echter ver klaard geen coalitie met hem te willen vormen. Voorafgaand aan de verkiezin gen heeft president Demirel bovendien gezegd de opdracht tot het vormen van een regering niet noodzakelijk aan de grootste partij te zullen geven. Bij geen enkele partij was het zo druk als rond het hoofdkwartier van de Wel vaartspartij in Ankara zondagnacht, toen de eerste resultaten binnendruppelden. Mannen en vrouwen dansten (geschei den) op straat en joelden elke keer als Erbakan de voorlopige uitslag in een van de provincies bekend maakte via luid sprekers. „Erbakan wordt premier!", schreeuwde de maSsa. Maar tegen de ochtend bleek dat de overwinning toch niet zo groot was als de leider had doen voorkomen. De centrumrechtse Moe derlandpartij van Mesut Yilmaz volgde op de hielen met 19,6 procent, premier Tansu (gillers Partij van het Juiste Pad met 19,1 procent. Een coalitie is onver mijdelijk. Tot op de dag van de verkiezingen konden Yilmaz en (giller eikaars bloed wel drinken. Maar geschrokken van dit resultaat, waarvoor ze door hun onver zoenlijke houding mede verantwoorde lijk zijn, hebben ze de strijdbijl snel be graven. Voor ze haar ontslag als premier bij Demirel indiende, zei Giller maan dagochtend: „Ik zal niet degene zijn die onderhandelingen met de Moederland partij in de weg staat". Gisteren hebben de twee leiders elkaar ook ontmoet en verklaard in principe bereid te zijn om samen te regeren. Maar dat is niet voldoende. Om een meerderheid in het parlement te krijgen, is een derde partij nodig. Er zijn slechts twee andere partijen die de hoge kies drempel van tien procent hebben kun nen overschrijden: de Democratisch Linkse Partij van Bulent Ecevit, die 14,6 procent van de stemmen haalde, en de sociaaldemocratische Republikeinse Volkspartij van Deniz Raykal, die 10,7 procent haalde. Beide partijen zien zich zelf voorlopig liever in de oppositie dan het vijfde wiel aan de wagen te zijn van een overwegend rechtse regering. De (extreem-) Nationalistische Volks partij, die het gat had kunnen vullen, haalde met 8.5 procent de kiesdrempel niet. Ook de pro-Koerdische Democrati sche Partij van het Volk (Hadep) heeft weliswaar in het zuidoosten van het land een ruime meerderheid gehaald, maar geen stemmen gekregen van de miljoe nen Koerden in het westen. De 4,5 pro cent die wel op de partij heeft gestemd, ziet door de kiesdrempel zijn stem ver taald in zetels voor de Welvaartspartij, die als tweede grootste uit de bus kwam in hel gebied. Zonder drempel zou Ha dep zo'n twintig zetels hebben behaald. I Iet resultaat zorgde onmiddellijk voor een inzakking op de beurs en een forse stijging van de buitenlandse valuta. Want na de schok dat de fundamentalis ten hebben gewonnen, realiseren de in vesteerders zich dat maar moeilijk een uitweg kan worden gevonden uit de im passe die ontstaat als de Welvaartspartij niet mag regeren. Erbakan beroept zich inmiddels op de door hem in het verleden zo verwenste democratie: „Natuurlijk krijgt in een de mocratisch systeem de grootste partij de opdracht een kabinet te vormenHij heeft zijn mogelijke coalitiepartners ge vraagd alle propaganda te vergeten en is teruggekomen op zijn anti-westerse standpunten in een poging hen over de streep te trekken. Het is nog te vroeg voor conclusies. Pas over een paar dagen zal de verkiezingsuitslag officieel bekend worden gemaakt. Daarna komt het nieu we parlement bijeen onder voorzitter schap van het oudste lid. Pas daarna zal president Demirel de formatie-opdracht aan een van de partijleiders toekennen. Hij laat voorlopig geen woord los over wie de (on-)gelukkige zal zijn.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1995 | | pagina 7