Zingen over een witte
kerst met tropische regens
Selina Scott heeft het druk met kerst
In jaaroverzichten NOS staan oorlogen en voetbal centraal
RtvShow
Na de tranen van Maria
werd alles anders
ATERDAG 23 DECEMBER 1995
'Kerstsfeer in Indonesië intenser dcm in Nederland'
HILVERSUM. HANS PIET
Justine en Marlon, samen in een kerstspecial vanuit Indonesië.
FOTO CPD THEO BOHMERS
Dromen over een witte kerst is
niet alleen voorbehouden aan de
inwoners van landen waar aan
het einde van het jaar de vrieskou
in alle hevigheid toeslaat. ,,In
Indonesië wordt ook een kerst
boom gekocht, liggen er op kerst
avond cadeautjes onder en wordt
een Bing Crosby klassieker gezon
gen. Wat dat betreft heeft het ko
loniale verleden zijn sporen na
gelaten", zegt zanger en restaura
teur Marlon Gerungan.
„Toch is het een rare gewaar
wording om in een dokar
(huurrijtuigje), versierd met extra
kerstbelletjes te zitten en terwijl je
Sleigh ride' zingt het zweet vari
het hoofd van de cameraman te
zien lopen, omdat het zo warm
is", vult zangeres Justine Pel-
melay aan.
Marlon: „De meeste Aziatische
landen vieren Kerstmis op een
Europese manier. Als je ook ziet
hoe grote steden als Jakarta,
Soerabaya en Singapore zijn ver
sierd. Dat is overweldigend. Het
gaat om miljoenen lichtjes. Alle
grote gebouwen stralen. Wie de
echte kerstsfeer wil proeven, kan
om die reden ook naar Jakarta in
plaats van New York vliegen."
Reden voor de reis van Justine
en Marlon naar Sumatra en Bali is
het muzikale programma 'Kerst
in de Gordel van Smaragd', waar
aan ook artiesten zoals Wieteke
van Dort, Andres, Chris Latul en
Rudy van Daim meewerken.
Voor 'Kerst in de Gordel van
Smaragd' werd twee weken ge
filmd. En omdat ze in de moess-
ontijd arriveerden, moest prak
tisch met de tijd worden omge
sprongen. „De eerste vijf dagen
zijn we op Sumatra geweest in het
gebied van de Batak-christenen.
Daar is Rudy van Daim bijvoor
beeld op het Tobameer gefilmd,
maar er zijn ook opnamen ge
maakt in de dorpen er omheen.
Bali is vooral Hindoe. Erappant is
echter dat in het noordwesten
van het eiland de grootste katho
lieke kerk van Oost-Azië is te vin
den."
Justine: „We hebben daar met
een gospelkoor van zo'n honderd
man 'Stille nacht' gezongen. Dat
was heel emotioneel. De rest is
playback, anders zou het echt in
de papieren zijn gelopen. Voor
die mensen zijn we sterren, wat
betekent dat het tijdens de opna
men een drukte van jewelste was.
Ze wilden lekker met ons kroelen.
Dat aanraken vinden ze fijn. Bo
vendien is zo'n massa niet stil te
krijgen. Ze zongen bijna alles
mee. Soms leek het net een kip
penhok. Technisch was het dus
niet haalbaar met microfoons te
werken."
Justine, die in tegenstelling tot
Marlon, met boerenkool en
spruitjes is opgegroeid, heeft in
het afgelopen jaar de Indonesi
sche mentaliteit leren waarderen.
„Na twee keer Bali heb ik zoiets
van: het lijkt mij leuk om er met
m'n gezinnetje op vakantie te
gaan. Indonesiërs hebben een
rustiger levenstempo. Hier is het
snel, snel, snel. Daar nemen ze de
tijd voor je, luisteren ze echt naar
wat je hebt te zeggen. De mensen
zijn heel warm. Ze stralen ontzet
tend veel liefde uit. De geborgen
heid die je hier vaak bij buren
zoekt en niet vindt, is daar nog
wel aanwezig. Als je op visite gaat,
is het eerste wat ze vragen: 'wil je
wat eten'. Het maakt niet uit hoe
laat je komt. Ze vinden het leuk
dat je er bent en uiten dat op die
manier. Het is een gewoonte die
ik heb overgenomen."
Marlon: „En de kerstviering is
daar ook veel intenser dan hier.
De mensen geven elkaar veelal
een taart of gebak cadeau. Dus je
ziet huisvrouwen al een aantal
dagen voor Kerstmis met het be
reiden ervan in de weer."
Marlon is samen met regisseur
Stanley Hillebrandt tien dagen op
de twee eilanden geweest om lo-
katies te bezoeken. Marlon: „De
plekken zijn in Nederland uitge
zocht. Ze zijn deels ingegeven
door de route van de luchtvaart
maatschappij, die via Sumatra
naar Bali vliegt. Maar, we hebben
niet alleen voor de grote steden
gekozen. We wilden ook wat
nostalgie."
Justine: „De reactie van onze
doelgroep op de twee produkties
eerder dit jaar was: 'we hebben
ons weer even daar gevoeld'. Voor
die mensen was het vooral een
half uurtje herinneringen en emo
ties."
Voor Marlon en Justine is de
kerstperiode vooral een tijd van
bezinning. Marlon: „Voor mij is
Kerstmis belangrijker dan de jaar
wisseling. I let symboliseert een
soort innerlijke reiniging. Ik ge
bruik die tijd voor zelfonderzoek;
wat is er met mij in het afgelopen
jaar gebeurd, hoe heb ik mij te
genover anderen gedragen, wat
zijn de leuke herinneringen, heb
ik mensen bezeerd of teleurge
steld. En als ik daarover heb nage
dacht en eventuele antwoorden
heb gevonden, dan is de volgende
stap te beslissen hoe ik verder ga.
Probeer ik mij te verzoenen met
de mensen die ik pijn heb ge
daan, zal ik de mensen die mij
hebben bezeerd vergeven? Je kunt
wel roepen 'alles vergeven en ver
geten'. maar als je daar niet eerst
diep over hebt nagedacht, kom je
niet verder. Ik ben als Christen
opgevoed, maar sinds ik in Ne
derland woon, hel) ik de kerk een
beetje links laten liggen. Ik heb
mij nu voorgenomen met Kerst
mis naar de kerk te gaan. I-ekker
kerstliedjes zingen, lekker huilen.
Je moet toch eerst vrede in jezelf
vinden, voordat je het anderen
kunt wensen".
Kerst in de Gordel van Smaragd,
uitzending zondag 24 december,
Nederland 2, 20.1 7 uur.
rejiLVERSUM JACQUES GELUK
jonge Duitsers willen absoluut
;een politici uit hun eigen land
n mijn programma zien, maar
Uist gasten uit Groot-Brittannië
!n de Verenigde Staten. Dat is
leel opvallend." Aan het woord
;r2s de Britse presentatrice Selina
jcott, die sinds augustus ben
juropees praatprogramma pre
senteert op NBC Super Chan-
Ik'-
Omdat ook Nederlanders en
tijkers uit andere landen, zo
jlijkt uit onderzoek, niet zitten
lfe wachten op internationale in
terviews met hun nationaal he
tende landgenoten, is Scott in
itaat een programma te maken
kvaarin landsgrenzen niet be-
1 'angrijk zijn. „Uiteraard doen
ve wel veel onderwerpen die
pet Europa te maken hebben
l^n praat ik veel met Europese
■r22asten. De gesprekken met hen
luren vaak een beetje langer,
Koningin met
J kerst weer
op de radio
lj
10EN HAAG «ANP
koningin Beatrix zal ook dit jaar
ir:jp eerste kerstdag via de radio
j «en toespraak houden. De
niniersttoespraak wordt om 13.00
tur uitgezonden door de NOS,
;ria Radio 1 tot en met 5, de re-
"rionale radio-omroepen en Ra-
'j'lio Nederland Wereldomroep.
0NOS-Teletekst zal gelijktijdig op
oJagina 851 ruim aandacht be-
2 iteden aan de toespraak.
Het Radio 1 Journaal heeft op
gïerste kerstdag een aantal gas
sen uitgenodigd dat de toe
spraak gezamenlijk zal beluiste
ren en aansluitend bespreken.
2 Het zijn P. Rehwinkel, PvdA-ka-
v merlid en auteur van een proef-
°|chrift over relatie koningin-
premier, prof. S. Couwenberg,
2:fmeritus hoogleraar publiek -
echt, ds. Visser van de Paulus-
terk in Rotterdam en C. CöruZ,
'oorzitter Stichting Bijzondere
berstoel Islam.
omdat Engels niet hun moeder
taal is, maar ze zijn altijd fasci
nerend."
Selina Scott heeft veel invloed
op de keuze van de gasten. „Ik
werk heel nauw samen met een
klein team, maar omdat ik na
tuurlijk in de studio de gesprek
ken moet voeren, speel ik daar
bij een grote rol." De mensen
die ze interviewt, komen vaak
uit de amusementswereld, maar
soms is er een diepgaand ge
sprek over een wat zwaarder
onderwerp. Op nieuwjaarsdag
bijvoorbeeld is de mensenrech
tenactivist Harry Wu bij haar te
gast.
Al haar programma's worden
via NBC-Textpagina 499 in het
Nederlands ondertiteld. Ook
vertalingen in andere talen zijn
beschikbaar. „Op zich is dat wel
goed, omdat je daardoor een
veel groter publiek kunt berei
ken. Maar toch zou je veel win
nen door die ondertitels af te
schaffen. De mensen luisteren
daardoor beter en bovendien
hoeven we het programma dan
niet een week van te voren op te
nemen."
Scott heeft inmiddels een 'in
drukwekkende staat van dienst
opgebouwd. In 1981 werd ze
nieuwslezers van 'News at Ten',
de belangrijkste journaaluitzen
ding van de Britse commerciële
omroep ITN. Daarna stond ze
aan de wieg van het ontbijttele-
visieprogramma 'Breakfast time'
van de BBC om vervolgens, als
eerste vrouwelijke Britse jour
nalist, te gaan meewerken aan
het Amerikaanse, bekroonde
CBS-nieuwsmagazine 'West
57th'. „Dankzij mijn Britse ac
cent kreeg ik daar het predikaat
exotisch. Dat was even wennen.
Ik heb in Amerika wel gemerkt
dat Britten erg snobistisch doen
over de kwaliteit van Ameri
kaanse programma's. Ik heb
ontdekt dat ze daar de slechtste,
maar ook de beste program
ma's maken."
In 1989 keerde Scott terug in
Groot-Brittannië voor de pre
sentatie van een dagelijks
nieuwsprogramma op Sky Tele
vision. Verder heeft ze een aan
tal documentaires gemaakt over
'De koninklijke hoofden van
Selina Scott.
Europa' en presenteerde ze 'The
clothes show' voor de BBC. Dit
jaar heeft Scott gewerkt aan een
serie portretten van bekende
persoonlijkheden.
Er klinkt wat ongeduld in
haar stem. „Ik heb het ook zo
druk met alle speciale program
ma's die we met Kerstmis gaan
doen. Ik weet niet eens wat we
wanneer uitzenden. De Neder
landse journaliste Tine van
Houts komt langs (eerste kerst
dag, red.) om te praten over het
verschil en de overeenkomsten
tussen Santa Claus en Sinter
klaas. Verder treedt in hetzelfde
programma het St. Paul's Choir
op met Christmas Carols. Die
kinderen van dat koor hebben
net alle koekjes opgegeten!"
Haar lijst met gasten voor de
ze week is indrukwekkend. Eer
ste kerstdag is ook de schrijver
P. J. O'Rourke een gesprekspart
ner in de show. Tweede kerst
dag ontvangt Scott zangeres
Joan Armatrading en Otto von
Habsburg. Woensdag 27 de
cember zijn mode-onderwerp-
ster Paloma Picasso (dochter
van Pablo) en schrijver Jeffrey
Archer te gast, terwijl donder
dag 28 december schrijver
Amos Oz en actrice Sigourney
Weaver hun opwachting maken
in de Londense ITN-studio's.
The Selina Scott Show, uitzen
ding eerste kerstdag, 19.30 uur.
Ook alle andere werkdagen op
hetzelfde tijdstip.
's Avonds een kort nieuwsbulletin
'Gehalveerde' Nieuwslijn
zendt voortaan elke dag uit
HILVERSUM CPD
Veronica's 'Nieuwslijn' gaat vanaf volgen
de maand zeven dagen per week uitzen
den. Van maandag tot en met zaterdag
duurt de actualiteitenrubriek een half uur
(18.55 tot 19.25 uur). Op zondag maakt de
Nieuwslijnredactie een uitzending van
een uur in magazine-vorm. Tevens gaat
Veronica elke dag op de late avond een
kort nieuwsbulletin uitzenden.
Vanaf januari wordt de vooravond van
Veronica omgegooid. Zo krijgen Floortje
Dessing en Gijs Staverman elke werkdag
ruimte voor hun programma 'Trexx.' Hoe
laat dat programma wordt uitgezonden, is
nog niet bekend. 'Mariska' en 'Onderweg
naar morgen' blijven in het vooravond-
blok.
Volgens hoofdredacteur Robert Leen-
heers kost de nieuwe opzet van de actuali
teitenrubriek geen arbeidsplaatsen. „Om
dat we straks zeven dagen per week uit
zending hebben, zou je eerder meer men
sen nodig hebben." Het nieuwe uitzend
tijdstip en de halvering van de zendtijd
van Nieuwslijn zijn het gevolg van tegen
vallende kijkcijfers. De actualiteitenru
briek van het commerciële station schom
melt steeds tussen de vijftig- en zestigdui
zend kijkers. Volgens Leenheers is niet on
derzocht waarom de kijkcijfers zo laag
zijn. „Maar een uur is wel lang op dat tijd
stip. Er is veel concurrentie van 2 Van
daag, het 6 Uur Journaal en de 5 Uur
Show."
'Nieuwslijn nieuwe stijl' krijgt een strak
ke opzet. „We beginnen stipt om .zeven
uur met een nieuwsbulletin. Daarna volgt
het weer. Leontine Ruiters stopt daarmee.
Het wordt voor haar een te grote belasting
om dat elke dag te moeten doen. Daarna
is er ruimte voor achtergronden, reporta
ges, live-verbindingen en eventueel stu-
diogesprekken. Het variety-nieuws blijft
een vast onderdeel van het programma.
Dat doet het goed en andere rubrieken la
ten die onderwerpen vaak liggen", aldus
Leenheers.
Rick Nieman en Sacha de Boer blijven
de dubbelpresentatie van Nieuwslijn
doen. De uitgebreide uitzending op zon
dagavond neemt Rick Nieman voor zijn
rekening. Voor de bulletins laat op de
avond is Nieuwslijn op zoek naar andere
presentatoren.
HILVERSUM SUSANNE VAN VEL2EN
Middenin de woonkamer liggen
een paar mensen plat op hun
buik. De armen gestrekt naar de
hoek van de kamer. Ze prevelen
gebeden in het Pools. Die och
tend stonden ze plots op de
stoep bij de familie Coumans
aan de Voorstraat in Brunssum.
Ze hadden gehoord van het
bloed en tranen wenende Ma
riabeeld. En mensen die hele
maal van verre komen om de
heilige Maria te zien, laat het
echtpaar Coumans niet buiten
staan.
Hun leven is sinds het Maria
beeld in juni dit jaar ging huilen
dramatisch veranderd. Eerst
krijgen ze de hele wereldpers op
bezoek om het wonder te aan
schouwen. Argwanende buurt
bewoners vrezen het ergste voor
hun straatje. Het drama voor de
familie Coumans is compleet
als deskundigen oordelen dat
het geen bloed is dat uit het oog
van Maria druppelt, maar ge
smolten hars. Waarschijnlijk
aangestoken. De familie moet het ontgelden. Stenen vliegen door de ruit en
het hondje wordt vergiftigd. Maar vader en moeder Coumans zijn ervan over
tuigd dat de tranen edit zijn. Er is een wonder gebeurd.
Aart Zeeman en cameraman Math Nilwik registreerden voor NCRV's 'Hier
en Nu' de emotionele taferelen die zich het afgelopen half jaar in en rond het
huis van de familie Coumans afspeelden. Het resultaat is een documentaire
die zich laat bekijken als een regelrechte soap. Alles zit erin. Ziekte, ruzie, ver
driet, vreugde. Commentaarteksten zijn absoluut overbodig. „We hebben be
wust gekozen voor een droge registratie", vertelt Zeeman. „We willen laten
zien hoe het leven van deze mensen in korte tijd totaal is veranderd. Hoe een
deel van de buurt zich tegen hen heeft gekeerd. Zo werd gedreigd hun huis af
te branden als ze een kapelletje in de tuin zouden bouwen."
Vooral moeder Coumans blijkt in de speciale Hier en Nu uitzending in een
geestelijke overspannenheid te zitten. „De tranen drupten zo uit haar ogen.
Het is een teken. Oh, nu ben ik gelukkig. Ik dank haar daarvoor", jammert ze.
Het Mariabeeld wordt gekoesterd als een baby. Voor het huis is een altaartje
ingericht en 's avonds staat Maria veilig op een plankje aan de muur in de
woonkamer. Kaarsen branden en weesgegroetjes klinken de hele dag. Door de
boxen in de gang schalt religieuze muziek de straat in.
Maar een traan heeft Zeeman al die maanden niet gezien. Althans geen
traan van Maria. Moeder Coumans maakt echter veel goed. Die huilt zo onge
veer de hele dag. „We hebben er met onze camera steeds bovenop gestaan,
maar ik heb niks gezien. Zelfs als mensen riepen 'kijk haar ogen zijn nat', za
gen wij niets."
Wat de deskundigen ook zeggen, de familie Coumans gelooft het niet. Zij
hebben geen aansteker of lucifer bij het beeld gehouden om de hars te laten
smelten. „God zou ons toch straffen als wij het hadden verzonnen. Dan zou
den ze me zo in de gevangenis tussen vier muren mogen opsluiten."
Hier en Nu, uitzending woensdag 27 december, Nederland I, 21.25 uur.
HILVERSUM CPD
)e NOS heeft een groot aantal bijzon
dere programma's op stapel staan voor
;3e periode tussen Kerstmis en het
O nieuwe jaar. In onderstaand overzicht
12 een greep uit het aanbod van Studio
\iSport, Langs de Lijn, Het Journaal, Het
leugdjournaal en Het Radio 1 Journaal.
Op 24 december is het voetbaljaar-
JJverzicht op televisie (Ned. 2, 12.10
uur). Hierin uiteraard aandacht voor
Dnder meer de successen van Ajax en
_het afscheid van Marco van Basten en
Frank Rijkaard. Het complete spor-
toverzicht staat voor 27 december ge
pland (Ned. 2, 20.35 uur). Hierin de
sportieve prestaties van Pete Sampras.
Rintje Ritsma en Raymond van Bame-
veld.
Het NOS-Journaal brengt het
nieuwsjaaroverzicht op zaterdag 30 de
cember met onder meer beelden van
de moord op de Israëlische premier
Rabin, de gebeurtenissen in Srebreni
ca, de watersnood en de mislukte kan
didaatstelling van Lubbers als secreta
ris-generaal van de NAVO.
Het Jeugdjournaal pakt uit met vier
speciale uitzendingen. Vanuit Mostar
komt een reportage over een 14-jarig
meisje dat met haar familie van het
ene deel van de stad naar het andere
deel moest vluchten (27 december).
Ook besteedt Het Jeugdjournaal aan
dacht aan de flippo-rage (28 decem
ber), de jeugdcriminaliteit (29 decem
ber) en de dieren in het nieuws van
1995 (30 december).
Radio 1 zendt op eerste kerstdag de
kersttoespraak van koningin Beatrix uit
(12.00 uur). Na afloop geven enkele
gasten commentaar op de rede. Bo
vendien zendt het Radio 1 Journaal
een aantal reportages en series uit. On
derwerpen van deze reportages
Rwanda, de Betuwelijn, de overstro
mingen, Israël na Rabin, het Vlaams
Blok en 'Werken voor de eeuwwisse-
ling'
De eerst Radio 1-serie gaat over het
zwaar geteisterde zelfbeeld van Neder
land en de Nederlanders (26 tot 29 de
cember) in relatie tot het drugparadijs,
het aanzien van politie, justitie en
krijgsmacht en de vernedering van
Lubbers. De tweede serie heet De ont
hechting (23 tot 31 december) en gaat
om de uitstoting van etnische groepen,
nationaliteiten, religies of het treffen
van maatregelen om bepaalde groepen
apart te zetten. De derde 5-delige serie
vertelt het verhaal van de beginnende
ondernemer (vanaf 25 decmeber).
In het kader van Langs de lijn dine
ren presentatoren Jan Douwe Kroeske,
Tom van 't Hek, Klaas Vos elk met vier
gasten uit de sportwereld, respectieve
lijk op 27 december (20.00 uur) en
twee keer op 30 december (14.00 uur
en 19.30 uur) op Radio 1.
Tijd voor een
geheugentestje.
U vergeet toch niet het geheugen in uw telefoon
of faxapparaat opnieuw te programmeren? De nieuwe
nummers vindt u met behulp van de Omnummergids.
Hebt u toch nog vragen, bel dan gratis 06-0090.
Bellen? Even tot tellen.
