'Ik heb die vijandigheid niet verdiend'
Film
Kusturica rekent af met
halve eeuw Joegoslavië
Clean, Shaven nachtmerrie
~rol stemmen en hallucinaties
ie,
Aan Babe beleeft hele familie gegarandeerd plezier
Speelgoed en
de kinderziel
DONDERDAG 21 DECEMBER 1995
FILM RECENSIE
maken in Belgrado. Daarna
wordt een sprong in de tijd ge
maakt naar 1961, de jaren van
de koude oorlog met Tito aan
de macht in Joegoslavië en het
derde deel speelt in de beginja
ren van de actuele burgeroorlog
tussen Kroaten, Serviërs en
Moslims.
Underground oogt als een
rauw en volks spektakel waarin
de emoties hoog oplaaien en
het gezonde verstand het moet
afleggen tegen het instinct. Het
is een langdurige nachtmerrie
met absurde situaties en krank
zinnige figuren, die voortdu
rend worden opgezweept door
een neurotisch zigeunerorkest
je. De twee vrienden Marko en
Blacky zijn doorgewinterde op
portunisten, die vooral uit zijn
op eigen voordeel als het
moet ook ten koste van elkaar.
Zo weet Marko niet alleen het
liefje van Blacky af te pakken,
maar hem bovendien 'politiek'
uit te schakelen door hem zes
tien jaar lang ondergronds te
houden, met de suggestie dat
de Tweede Wereldoorlog nog
altijd niet voorbij is.
De film heeft soms zo'n hoog
tempo mede door de opzwe
pende muziek en zoveel la
gen en dubbele bodems, dat
veel je ontgaat bij één keer kij
ken. Het is een drama waarbij je
zintuigen het afleggen tegen de
overvloed aan beelden en gelui
den en je af en toe de neiging
hebt om er uit te stappen en
even rustig adem te halen. Maar
die tijd gunt Kusturica je niet. Af
en toe mag er even worden ge
lachen, maar voor je het weet is
de grijns op je gezicht weer be
vroren door de tragiek achter de
beelden.
Underground is een film die
je heen en weer slingert tussen
emotie en verstand, tussen on
rust en geduld, tussen haten en
houden van, tussen oorlog en
vrede. Een film die bijna even
ongrijpbaar is als de oorlog zelf.
t zijn maar weinig regisseurs
n ie thuis een Gouden Beer, een
uiouden Leeuw en twee Gouden
jalmen in de kast hebben
taan. Maar de in Serajevo ge-
oren Bosnische regisseur Emir
usturica wint, elke keer als hij
leedoet aan een filmfestival,
irect de hoofdprijs. De laatste
vafeeg hij dit jaar in Cannes voor
r ijn oorlogsepos Underground,
aarin op een onnavolgbare,
ujankzinnige en absurdistische
lanier vijftig jaar communisme
i oorlogswaanzin in Joegosla-
in beeld worden gebracht.
Underground is een absoluut
avergelijkbare film van een ei-
yfnzinnige regisseur, die zijn
joschappen over de waanzin
Dnim de oorlog verpakt heeft in
te] vorm van een onheilspellen-
inktzwarte komedie. Een al-
Brgorie rond een denkbeeldige
jtaJiderwereld' waarin mensen
5in schijnleven leiden, terwijl
It werkelijke leven aan hen
orbijgaat. Tegelijk geeft Kust-
ica ermee aan dat vrede een
latief begrip is en dat onder
oppervlakte de haat en de
d tussen mensen en bevol-
igsgroepen gewoon voort-
lesjekeren.
'g°Centraal in de film staan twee
iet de kameraden, de bereke-
T1yVde communist Marko die
00 i is op macht en de volksheld
tcky, die alleen op zijn gevoel
;aat. Twee mannen die van
Jee vrienden eikaars grootste
anden worden, een directe
"wijzing naar de situatie in de
tgoslavische samenleving,
ar de oorlog voor haat en
'deeldheid heeft gezorgd
k tussen mensen die vroeger
iédzaam samenleefden.
Jet eerste deel van de film
ïelt zich af rond 1941, wan-
sr de Duitsers hun intocht
ivald'°g zon^ere'n(^e 'n Underground.
kovS
lA/aa;
3 .MS IN LEIDEN
ih 7
FILM «OVERZICHT
MARCO VAN PELT
i, Van Boetzelaerstraat 6, Al-
den Rijn: II Conformista, do
21/12 21.30 u.
Breestraat 66, Leiden: Clean, Slia-
U do 21 12 t/m za 23/12 20.00 u.
ilmhuis. Cornells Geellaan 2, Al-
aan den Rijn: Vive VAmour, vr
22/12 en za 23/12 20.30 u.
Sting
ietnabnformista (1970) van Ber-
loed lo Bertolucci is een ver-
jng van een Moravia-roman
;ëxpq zeker geraffineerd en stijl-
ital yte noemen. De hoofdper-
?edui is een jongen die in zijn
jn gefl een traumatische homo-
i. op giele ervaring heeft opge-
:kkin|. Om dit te verwerken
at dei hij heil bij een groeiende
it. B$tjsche partij. Hij krijgt
thiscjen een opdracht; tijdens
lurfdi huwelijksreis naar Parijs
gePl hij een uitgeweken anar-
oveidoden.
regevitolucci diepte de inhoud
ewel Moravia's roman nog ver-
bestrit en maakte daarmee een
amesdie als één van de invloed-
e uit de jaren '70 te boek
>u kij Jean-Louis Tritignant en
stenajg jonge Dominique Sanda
mi het uitstekend acteerwerk
Jónge
mcu
het Shaven
rk dajseur Lodge Kerrigan
sn zijlte het zichzelf met zijn
ervari film Clean, Shaven niet
aek nfckelijk; hij probeert een
ioiere terstudie van een schizo-
en vai neer te zetten, maar niet
't land manier zoals die in Holly-
?ert c gebruikelijk is. Geen me-
zo'n r^ tranentrekker dus, maar
ze oolerlijk beeld van wat een
cultuijfrenie-patiënt zoal door-
i emott.
ar go^n Rotterdam waren niet
Iheid de genadeloze beelden
ppen' trassen: tachtig minuten
ok da<; de kijker getuige van Pe-
den ernters nachtmerrie vol met
roor alien, geruis en hallucina-
ln wat te denken van het
Winnaar van twee Gouden Palmen Emir Kusturica niet meer welkom in eigen land
Emir Kusturica (geboren in
1955) heeft twee weken ge
leden in Parijs gezegd dat
hij nooit meer wil filmen.
Hij deed zijn uitspraak uit
woede over negatieve
Franse reacties op zijn film
Underground in met name
het invloedrijke linkse dag
blad Libération. Maar niet
alleen bij Franse intellectu
elen heeft Kusturica het
verbruid, ook in zijn eigen
Bosnië is hij niet langer
welkom.
CANNES PI ETER VAN LIEROP/GPD
Vier jaar geleden verhuisde
Kusturica naar Amerika om te
doceren en om er met John
ny Depp in een hoofdrol Ari
zona Dream te maken. Maar
toen hij terugkeerde naar Euro
pa, ging hij niet naar Sarajevo,
wat op zichzelf goed viel te be-
gijpen. Minder inleefbaar was
voor de Bosniërs dat hun natio
nale meesterfilmer naar de Ser
vische hoofdstad Belgrado trok
en daar Underground ging ma
ken. Met Duits en Frans geld
weliswaar, maar met eveneens
Servische artistieke en techni
sche medewerkers. Het idee
was uitgesloten dat, terwijl in
Bosnië de oorlog woedde, Kust
urica in Servië een pro-Bosni-
sche film zou kunnen maken.
De cineast meent niettemin
een onpartijdige kijk te geven.
Zijn film zou gaan over het tra
gisch lot van het voormalig Joe
goslavië, zonder onderscheid te
maken tussen Serviërs, Kroaten
of Bosnische moslims. Het land
Emir Kusturica: 'Voor wie is geboren waar ik vandaan kom en gevoel voor humor mist, zit er eigenlijk maar
één ding op. Dat is zelfmoord plegen.'
had nooit mogen uiteenvallen,
zo meent Kusturica nog steeds
en met dat standpunt is hij wat
ze in Sarajevo noemen een
'Joego-zombie'.
Tijdens een gesprek in
Cannes de winst van de Palm
was nog geen feit maar hing al
wel in de lucht was Kusturica
zich ervan bewust dat hij in
Bosnië weinig vrienden over
hield. ,,Ik heb vijanden gemaakt
zonder het te verdienen. Ik heb
nooit iets in het nadeel van Bos
niërs of moslims gedaan of ge
zegd. Ik ben het alleen oneens
met de Bosnische politiek en de
waanzin die geleid heeft tot de
afbraak van Joegoslavië tenein
de een onafhankelijk Bosnië te
creëren op exact dezelfde
grondslag. Multi-etnisch Joego
slavië werd vernietigd om een
multi-etnisch Bosnië te creëren.
Wie kan zoiets begrijpen?"
„Ik wil met politiek niets te
maken hebben en de enige echt
politieke uitspraak die ik ooit
heb gedaan, is er één waar ik
nog steeds achter sta. Dat is dat
de verkiezingen in Kroatië zijn
gewonnen door de partij van
Tudjman dank zij het geld van
voormalige fascisten
Ustasa's. We weten immers dat
veel voormalige oorlogsmisda
digers en leden van anti-com
munistische terreurgroepen
lange tijd gastvrijheid hebben
genoten in Zuid-Amerika. Zij
zijn het die met geld Tudjman
te hulp zijn geschoten."
„Voor Undergound heb ik
voor de eerste keer in mijn le
ven documentair materiaal in
een speelfilm verwerkt. Waar
om? Toen ik jong was heb ik
eens journaalbeelden gezien
van de nazi's die Zagreb en Lju
bljana binnentrokken en daar
zo hysterisch enthousiast wer
den toegejuicht, dat ik het niet
begrijpen kon."
„Ik begrijp die Westeuropea-
nen niet, die zo kritiekloos de
zijde hebben gekozen van Izet-
begovic, die gewoon net zo'n
onbetrouwbare opportunist is
als Karadzic. Ik heb geen ver
trouwen in politici. Ik zie ook
Tito niet als de grote Vader des
Vaderlands. Als Tito werkelijk
zo'n grote man was gweest, had
hij op zijn minst een enkele de
mocratische institutie kunnen
achterlaten, waarmee was voor
komen dat na hem het land uit
een zou vallen."
„Dat is wat gesymboliseerd
wordt met die mensen, die in
mijn film na 60 jaar uit de kel
der kruipen. Onder Tito hebben
ze een halve eeuw lang geen
deel gehad aan de werkelijkheid
van de rest van de wereld. Tito's
nationale politiek was buitenge
woon dom. Maar hij werd zowel
door Oost als West gerespec
teerd en beloond met omvang
rijke financiële hulp. Twintig
miljard dollar had hij gekregen,
een bedrag dat hij voornamelijk
heeft gebruikt om mensen te
corrumperen. Joegoslavië was
een surrealistisch land. Elke
tuinman of portier die trouw
verklaarde aan Tito, bezat een
enorm buitenhuis. Als je nu die
verwoeste dorpen ziet, al die ru
ines, dan is het raar om te be
seffen dat die ooit werden ge
bouwd met geld dat nooit heeft
bestaan en dat er mensen
moment dat Peter uit zijn auto
stapt en er buiten beeld een
meisje gilt? Is Peter niet alleen
zielig maar ook gevaarlijk?
Vive l'Amour
Vive l'Amour van regisseur Tsai
Ming-Liang is ook al geen gezel
lige familiefilm. In glasheldere
beelden toont Ming-Liang, be
kend van Rebels of a Neon God,
de vervreemding en eenzaam
heid van jongeren in de grote
stad, een populair thema onder
filmmakers.
Het verhaal speelt zich het
grootste deel van de film af in
een kaal. leegstaand huis waar
de drie jonge hoofpersonen zich
van tijd tot tijd terugtrekken.
Hsiao Kang, de verkoper van
begraafplaatsen, probeert in het
reine te komen met zijn homo
seksualiteit en makelaar May
vrijt vreugdeloos met straatver
koper Ah-Jong.
Regisseur Ming-Liang maakt
met Vive l'Amour een sobere en
indrukwekkende film, die zon
der dialoog gevoelens trefzeker
weergeeft.
FILM RECENSIE
STAN LAPINSKI
Babe, een buitengewone big. Te zien: Stu
dio, Leiden; Euro 4, Alphen a/d Rijn; Me-
tropole 3 en Tuschinski 5, Den Haag; Mo-
vieworld 1Scheveningen
Terwijl James Bond en Paul de
Leeuw in volle vaart doorden
deren, het nieuwe jaar in, wordt
er op de valreep voor deze kerst
nog een echte familiefilm gelan
ceerd. Babe, een buitengewone
big\an Chris Noonan (regie) en
George Miller (scenario en pro-
duktie) is gebaseerd op de ro
man The Sheep-Pig van de be
faamde kinderboekenschrijver
Dick King-Smith. Het is zo'n
film waar drie generaties tege
lijk plezier aan kunnen beleven.
Babe is een varkentje dat bij
toeval zijn eindbestemming in
het abattoir ontloopt. Het komt
terecht op de boerderij van boer
Hoggett (James Cromwell) en
zijn vrouw (Magda Szubanski),
een ouderwetse boerderij zoals
je ze wel eens ziet afgebeeld op
legpuzzles. Iedereen heeft er
zijn eigen plek, niet alleen de
boer en de boerin, maar ook al
le beesten.
Die beesten spelen in deze
film de eigenlijke hoofdrol. Be
halve Babe zijn dat de herders
honden Rex en Fly, de narrige
eend Ferdinand, een jaloers kat,
een humeurige haan, een
paard, een koe en de nodige
schapen. De dieren worden
sprekend opgevoerd. Toch is
Babe geen animatiefilm, maar
zuivere live-action. Nou ja, zui
ver dank zij de inzet dan van
de nodige computertechniek,
waardoor het vee zijn bek li
psynchroon weet te houddn
met de ingedubde dialogen. Het
resultaat is verbluffend. Met
hun levensechte voorkomen
verlenen deze dieren de film
een sprookjesachtige allure. Ba
be is als een tot leven gewekte
kinderfantasie.
Zoals gezegd kennen alle die
ren op de boerderij hun eigen
plek en functie en dat maken ze
het roze nieuwkomertje meteen
duidelijk: een varken is een
dom dier met als enige nut...
wel, dat zeggen ze maar liever
Hoe een beoogd hamlapje zich ontwikkelt tot hartelapje: boer Hoggett (James Cromwell) smelt voor de charmes van biggetje
niet. Maar met zijn aangeboren
charme weet Babe menige bar
rière te slechten. Gaandeweg
verovert hij de harten van al zijn
mededieren, behalve dat van de
jaloerse kat.
En niet alleen de dieren, ook
boer Hoggett gaat voor de bijl.
Hoggett ontdekt onvermoede
kwaliteiten in de kleine viervoe
ter. Babe blijkt namelijk een uit
stekende herdershond te zijn.
James Cromwell zet zijn boer
neer als een introverte man van
weinig woorden. Tussen hem
en het biggetje ontstaat lang
zaam een hechte vriendschap.
Dat leidt tot één van de mooiste
scènes van de film. Als die rot-
kat Babe heeft verteld dat het
zijn lot is om smakelijk toebe
reid te eindigen op de kerstdis
van de boer en zijn boerin, gaat
het varkentje van verdriet in
hongerstaking. Vergeefs pro
beert Hogget het te voeden met
de fles. Dan gebeurt het. De
stugge Hogget zingt een liedje
voor Babe, raakt in vuur en
vlam en begint te dansen, een
soort tapdans op klompen. En
Babe begint aan zijn fles te lur
ken. Die scène moet je zien.
Babe is in een beperkt aantal
theaters te zien in de oorspron
kelijke versie, maar gaat groot
uit in het Nederlands, met de
stemmen van onder anderen
Jody Pijper, Rik van Uffelen,
Hetty Heyting, Peter Tuinman,
Simone Kleinsma en Liz Snoy-
ink. Wat mij betreft verdient de
eend Ferdinand extra vermel
ding. Hij is bijzonder karakter
vast ingedubd door Wim
T. Schippers.
FILMS AMSTERDAM
ALFA 1 (020)6278806
19.00, 21.45: Babe, the Gallant Pig
ALFA 2
12.00, 14.15, 16.30, 19.30,
22.00: Filmpje
ALFA 3
19.30, 22.00: Something to talk
ALFA 4
20.15: Hoop Dreams
13.15, 15.45: Ladri Di Biciclette
ALHAMBRA 1 (020) 6233192
18.15, 21.15: The Bridges of Ma
dison County
ALHAMBRA2
18.45, 21.30: Smoke
BELLEVUE CINERAMA (020)
6234876
19.15, 22.00: The Santa Clause
CINERAMA 2
18 45. 21.30: The Net
CALYPSO 1 (020) 234876
18 30,21 30: Seven
CALYPSO 2
13.15, 16.00. 19.15, 22.00: Des
perado
CINECENTER(020)6236615
18 45, 21.00: Underground
15.00; zo di ook 11.00: De slag in de
Javazee
19.00: Living in Oblivion
13.30, lb 00; zo di ook 11.00: Lang
Leve de Koningin
22.15: The City of Lost Children
13.30. 16 00. 19.15, 22.00; zodi
ook 11 00: II Postino
13 45. 16.15. 19.30. 22.00; zodi
ook 11.00: Das Versprechen
CINEMA 1 (020) 6151243
16.30, 19.15, 22.00: GoldenEye
CINEMA 2
18.00, 20.15,22.30: Filmpje
CINEMA OSCAR (020)5475175
vr za di wo 19.30: Pocahontas
CITY 1 (020) 6234579
12 45. 15.30, 18.15, 21.15 Golde-
CITY2
18.45, 21.30: Pocahontas
CITY 3
13.15, 16.00. 18.45, 21.30: Spe-
CITY4
13.15, 16.00, 18.45, 21.30: Forget
CITY 5
12.45, 15.30, 18.15, 21.15 Water-
CITY6
13.15, 16.30, 20.30: Apollo 13
CITY 7
13.15,16.00, 18.45.21.30. Film-
pie
DESMET (020) 6273434
19 00, 21.00; ma t/m woook 16.00
La Haine
21.45; ma t/m wo ook 14.00. Lisbon
Story
do t/m za 19.45: Land And Freedom
zo t/m wo 19.45: Les Roseau* Sauva-
ges
zo t/m wo 14.30 Spartacus
KRITERION 1 (020) 6231708
18.00. 21.45 (di niet 21 45) Post-
20.00: Colpodi Luna
di 22.15 Sneak Preview
KRITERION 2
17.00, 19.30 (niet op za zo): Carri-
22.15 (met op za zo): Tot Ziens
RIALTO 1 (020)6753994
22.15 (niet op 25/12): Two Girls in
18 00 (niet op 25/12); vr ook 00.15:
20 00 (niet op 25/12) DasVerspre-
RIALTO 2
18 45 (niet op 25/12) L'Awentura
21 45 (niet op 25/12) The Fearless
Vampire Killers
zo 14.00: Mykosch
THE MOVIES 1 (020) 6386016
15.15, 17.15,20.00, 22.15; vrza
ook 00.15: Smoke
vr t/m wo 13.30: The Sound of Music
THE MOVIES 2
13.00. 17.30, 19.45, 22.00: II
Postino
THE MOVIES 3
1 7 30 All Men Are Mortal
19.15. The Bridges of Madison Coun-
19.30: Antonia
21.30; vr za ook 00.15 Pulp Fiction
TUSCHINSKI1(020)6262633
18.45, 21.30: Filmpje
TUSCHINSKI 2
12.45, 15.30. 18.15. 21.15 Golde-
TUSCHINSKI 3
18.30, 21.30: GoldenEye
13.15, 16.00: Filmpje
TUSCHINSKI 4
13.15. 16 00, 18.45,21.30 The
Santa Clause
TUSCHINSKI 5
13.15, 16.00, 18.45,21.30 Seven
TUSCHINSKI CINEAC
11.45, 14 15, 16.45, 19.15,
21.45 The Muppet Christmas Carol
DE UITKIJK (020) 6237460
15 00. 17 30, 19 45. 22.00 Smoke
Het programma van de Haagse
en Leidse bioscopen staat op
de kunstpagina
woonden die nooit belasting
betaalden. Dat is ook waarom
die huizen zo gretig worden
verwoest."
„Ik heb met alle partijen te
doen. Serviërs, Krpaten. Bos
niërs. Ik maak geen onder
scheid en daarom kom je in
mijn film ook geen verwijzingen
tegen naar welke nationaliteit
dan ook. Ze hebben allemaal
dezelfde taal, dezelfde mentali
teit en ze zijn op dezelfde wijze
zwaar getroffen door de histo
rie. Oorlog is een bijna normaal
fenomeen in onze contreien. El
ke generatie maakt er wel één
mee. Sommige heel oude men
sen in mijn land hebben er al
vier meegemaakt. Het lijkt bij
ons een natuurverschijnsel,
zoals er ook streken bestaan
waar veel aardbevingen voorko
men."
„Deze film heeft geen refe
renties in de cinema, maar een
beetje de structuur van romans
van Gabriel Garcia Marquez. De
vrijheid die genomen wordt om
verschillende dingen te mengen
en al vertellend je onderwerp te
omsingelen. Ik hanteer geen
Noordamerikaanse strakke lijn
zoals in een detective, waar de
gebeurtenissen als dominoste
nen naar een climax toevallen.
Wat ik doe kun je enigszins ver
gelijken met een film van Felli-
ni. Underground is een tragiko
medie. De historische gebeurte
nissen die worden gereflecteerd,
zijn dieptragisch. Toch wordt er
met humor naar gekeken, want
voor wie is geboren waar ik van
daan kom en gevoel voor. hu
mor mist, zit er eigenlijk maar
één ding op. Dat is zelfmoord
plegen."
FILM RECENSIE
MARK VAN DEN TEMPEL
De indiaan in de kast. Te zien: Lido 4, Lei
den; Asta 3, Den Haag, Movieworld 4,
Scheveningen.
In het door vervuiling, geweld
en racisme verziekte Amerika
wordt het leven van vóór de
komst van de blanken steeds
meer als een aards paradijs ge
zien. Indianen waren vredelie
vend, bescheiden en één met de
natuur, waarden die tegenwoor
dig ver te zoeken zijn.
Of dit beeld ook klopt is een
tweede, maar het' duikt wel
steeds vaker op in de populaire
cultuur. Na Potahontas is De in
diaan in de kast (een Neder
lands gesproken versie van The
Indian in the Cupboard, geba
seerd op het boek van Lynne
Reid Banks) wederom een lof
zang op een verdwenen bescha
ving, waar wij nog veel van had
den kunnen leren.
In de film krijgt de negenjari
ge Olmi voor zijn verjaardag
een oud kastje cadeau. Alleen
het sleuteltje mist, maar zijn
moeder heeft daar nog een la
vol van. En zowaar, een oude
sleutel van haar oma past, zodat
Olmi het deurtje op slot kan
doen. Wat schetst zijn verba
zing als een in het kastje ge
plaatst plastic indiaantje hij
opening plotseling tot leven is
jgekomen.
Wélk stuk speelgoed Olmi er
ook in stopt, telkens als hij het
deurtje opent is het plastic vlees
en bloed geworden. De indiaan
blijkt Kleine Beer te heten. Hij is
een krijger, jager en natuur
mens, die na aanvankelijke arg
waan tegenover de irote leest
(Olmi) de jongen als een vriend
gaat beschouwen en hem ver
trouwd maakt met het echte in-
dianenbestaan. Natuurlijk kan
Olmi het niet laten zijn beste
vriend Patrick zijn geheim te
verklappen, die prompt een
plastic cowboy te paard tot le
ven brengt. Gelijk wordt de
slaapkamer het toneel van een
aloud conflict.
Het is opvallend hoe er in
Amerikaanse jeugdfilms altijd
wonderen moeten gebeuren om
de kinderen enig verantwoorde
lijkheidsbesef bij te brengen.
Orca's, buitenaardse wezens en
nu weer een toverkastje, maken
dat de jonge helden leren waar
het in het leven om draait. Wat
zijn we in Nederland dan toch
heerlijk nuchter, met onze kin
derfilms die hetzelfde bereiken
met een eenvoudig schaakstuk
of een zakmes! Niet dat De in-
diaan in de kast zo beroerd is.
De boodschap waarmee de ma
kers hun publiek naar huis wil
len sturen (je mag niet over an
dermans leven beschikken) is
positief, en door de knappe en
niet opdringerige trucage ziet
het verhaal er aantrekkelijk uit.
Wel storend is de intense
braafheid van de film. Hen jon
getje van die leeftijd zou toch
meteen van alles in dat kastje
proppen, maar Olmi probeert
dit maar een keer. en schrikt ge
lijk terug als hij ziet dat Robo-
Gop en Darth Vader onmiddel
lijk gaan vechten.
