Juppé is geen naam, maar een ziekte"
Snel ingrijpen in opvangkampen Afrika
Premie op
minder mest
Feiten &Meningen
Franse premier houdt been stijf
WOENSDAG 13 DECEMBER 1995
De paarse regeringscoalitie heeft een mestbesluit
genomen en wordt daarin manmoedig gesteund
door de paarse fracties in de Kamer. De opposi
tiepartij, het CDA, bleek noch in staat een vuist te
maken, noch over een alternatiefplan voor de ka
binetsplannen te beschikken. WD en PvdA
trachten elkaar in manmoedigheid in de Tweede
Kamer te overtreffen. Het is tijd voor daadkracht
en van wijken voor protesterende boeren is geen
politieke ruimte.
Ik ben er toch niet erg gerust op. De boeren
protesten duren nu al maanden voort en komen
menigeen inmiddels de strot uit. Getergde auto
mobilisten niet in de laatste plaats. Dat neemt
niet weg dat de protesten een uitermate serieus
en vasthoudend karakter hebben. Dit is niet meer
een strijd om verworven rechten,.maar voor veel
boeren om het naakte voortbestaan. Hen deel van
de boeren slaat niet dé rug tegen de muur en is
bereid tot kamikaze-acties. Nu reeds is aange
kondigd dat men de overheid z^l treffen in het
hart en zal weigeren de mestboekhouding bij te
houden. Het mestbeleid staat of valt echter met
een deugdelijke mestboekhouding door de indi
viduele boeren. Zonder zo'n administratie is er
ook geen mestbeleid. Het geuite dreigement is
dus een serieus dreigement.
Nu kan de politiek twee dingen doen. Ten eer
ste kan ze doorgaan met het uitgestippelde beleid
en het erop aan laten komen. Dal betekent op
termijn een confrontatie tussen de boeren en de
overheid die moet vaststellen dat de mestboek
houding niet wordt gevoerd en daarop forse
sancties moét stellen. Dat zal weer bijdragen tot
verharding van het conflict met alle mogelijke
ontsporingen vandien. In de jaren zestig hebben
we zoiets al eens meegemaakt in Hollandsche
Veld waar de sterke arm er ten slotte aan te pas
moest komen om het betreffende boerenbedrijf
te ontruimen. Een veld
slag was het gevolg, voor
jaren verstoorde verhou
dingen en de politieke
partij van boer Koekoek,
de boerenpartij.
Een tweede mogelijk
heid is een pas op de
plaats maken en alsnog
een uitweg zoeken. Daar
bij hoeft aan de mestnor-
men in het jaar 2010 niet
te worden getornd. Die
zijn door de Tweede Ka-
PIM FORTUYN mer aangenomen en
medewerker moeten worden gehand
haafd. Wel kan dan wor
den gesproken met de
boeren over de manier waarop de normen kun
nen worden gerealiseerd.
Voor een dergelijke benadering valt veel te zeg
gen. Ten eerste is het volstrekt duidelijk dat het
hier niet om een rijkeluisprotest gaat, maar om
een protest van mensen die het water door deze
maatregel aan of over de lippen komt te slaan.
Ten tweede worden nu eenzijdig regels gewijzigd.
Boerenbedrijven hebben hun investeringen ge
daan op basis van andere, heel veel mildere re
gels. Ten derde heeft de politiek jarenlang de
oren laten hangen naar dc wensen van het groe
ne front. Sterker nog, het groene front, de politiek
en vooral dé machtsfactoren, het CDA en het de
partement van landbouw, waren verregaand met
elkaar verknoopt.
Ik heb daar in 1990 reeds indringend voor ge
waarschuwd toen de eerste contouren van het
nieuwe Europese landbouwbeleid zichtbaar wer
den. Er zou meer moeten worden geconcurreerd
op de wereldmarkt en er zou beter milieubeleid
moeten worden gevoerd. In de jaren tachtig is
uitgebreid gewezen op de vervuiling door de boe
ren van ons grondwater. Ik maakte daar zelf een
dijenkletser van door er bij»elke spreekbeurt op
terug te komen, of het nu ter zake deed of niet.
Veel van de huidige bewindspersonen had ik toen
onder mijn gehoor. De politiek heeft het dus wel
degelijk zeer tijdig geweten, maar heeft maatre
gelen achterwege gelaten en de boerenorganisa-
lies de vrije hand gegeven.
Het gaat niet aan, nu een forse koerswijziging
absoluut noodzakelijk is, om alleen maar stoere
taal uit te slaan. De politiek draagt voor het op
ruimen van de troep nu net zo hard verantwoor
delijkheid, het CDA voorop, als de boeren
Er zit mijns inziens dus in alle redelijkheid niets
andefs op dan gezamenlijk de ontstane proble
men het hoofd te bieden. Dat betekent voor het
mestbeleid dat de politiek dat voor de boeren ook
mogelijk moet maken, niet door de normen te
verlagen, maar door het probleem van de overbe
mesting naar zich toe te trekken.
Een combinatie van maatregelen is daarbij
denkbaar. Ten eerste een geleidelijke terugdrin
ging van de veestapel middels een warme sane
ring. Ten tweede door mestverwerking van over
heidswege. Die mestverwerking kost natuurlijk
geld. Deels zal daar de belastingbetaler voor moe
ten opdraaien, deels de boer. Via een glijdende
schaal kan het tarief daarvoor omhoog. Hoe gro
ter de mesttoevoer, hoe hoger de bijdrage en in
de tijd gaan de tarieven ook geleidelijk aan om
hoog. Op die manier ontstaat een premie op
minder mest.
Ondertussen wordt hard gewerkt aan een recy-
clingstechniek om de verwerkte mest een pro-
duktieve aanwending te geven. Slaagt dat laatste
dan is in de toekomst zelfs een situatie denkbaar
waarin de boer geld krijgt voor zijn mest in plaats
van een toeslag te moeten betalen. De betreffen
de fabrieken worden overigens bij voorkeur niet
opgezet door de overheid, maar door zelfstandige
ondernemers. Daarnaast zet de overheid een flin
ke batterij wetenschappelijke onderzoekers op
het vinden van een oplossing van een produktie-
lets dergelijks neemt niet de verantwoordelijk
heid bij de boeren weg, maar stelt hen wel in
staat om het beleid uit te voeren. Het zou het
CDA hebben gesierd indien het met iets soortge
lijks op de proppen was gekomen. Het is een par
tij die de expertise daartoe gewoon in huis heeft
en ze zou er echt mee hebben gescoord. Nu is het
gebleven bij wat geroep om meer geld. terwijl de
partij midels drie kabinetten-Lubbers kilo's boter
op het hoofd hpeft. Blijft de politiek evenwel kie
zen voor de harde lijn dan voorzie ik niet alleen
veel boerenongehoorzaamheid. maar ook schrij
nende taferelen. Het is niet nodig, dunkt mij.
Massabetoging tegen regeringsbeleid breekt record
Van demonstratiemoeheid is onder het stakende Franse werkvolk vooralsnog geen sprake. Eerder is het tegendeel waar. Alom bleek gistereni i
dat na negentien dagen 'grève' de bereidheid om actie te voeren tegen de bezuinigings- en hervormingsplannen van minister-president
Alain Juppé onveranderd groot is. Volgens een schatting van de organisatoren maakten gistermiddag in Parijs ruim 200.000 betogers de
voettocht van de Place de la République naar de Place de la Nation. De Parijse politie hield het eerst op 50.000 demonstranten, later werd dea
opgave bijgesteld tot 70.000. In heel Frankrijk kwamen volgens de organisatoren 2.014.000 mensen in actie, volgens de politie 932.000. Aan-,n
staande zaterdag wordt de volgende demonstratie gehouden.
Hoe dan ook, gisteren werd in
Parijs een demonstratierecord
gebroken. De lengte van de
stoet overtrof de massamanifes
tatie van een week eerder. De
laatste betogers moesten om
half vier nog aan hun wandeling
beginnen, waar degenen die 's
morgens om elf uur al waren
vertrokken hun touringscars al
lang en breed hadden opge
zocht. Spoorwegpersoneel trok
gisteren op met onderwijzers,
bankpersoneel, verplegers, stu
denten, scholieren en wie al
niet. De gevonden saamhorig
heid werd geuit met de almaar
terugkerende, huppend ge
slaakte kreet: ,,Hé, hé, tous en
semble. Hé, hé, tous ensemble".
Daar gingen ze, Juppé's weer
aangegroeide anti-horde. Niet
geremd door een fijnmazig re
gentje, dat af en toe viel. De Rue
de Faubourg St. Antoine achter
latend in de rook van knallend
vuurwerk en Bengaals vuur.
Trommelend op vaten, blazend
op fluitjes. Afwisselend strijdlie
deren zingend en leuzen scan
derend.
MASSALE OPMARS
De massale opmars van mor
rend werkvolk werd in de mid
dag gedragen door de ambian
ce, normaal voorbehouden aan
een voetbalstadion. Zeker toen
rond de klok van half een als
werden de ruststanden omge
roepen het aantal demon
stranten in andere steden werd
doorgegeven via megafoons en
luidsprekers. „In Toulouse zijn
op dit moment 40.000 mensen
op de been. In Marseille
60.000."
Hoera voor Toulouse, hoera
voor Marseille. En een doods
kist waarin eqn plastic even
beeld van Juppé werd meege
voerd, werd nog fierder opge
houden. Zoals ook de spandoe
ken. De opschriften waren niet
zelden aan het zicht onttrokken
door een stinkende mist van
vuurwerkrook. De momenten
dat ze te lezen waren, logen de
leuzen er niét om. Een willekeu
rige selectie: 'Juppé moet bui
gen, niet het Franse volk'. 'Jup
pé is geen naam, Juppé is een
ziekte'. 'De vreedzame kerstda
gen breken aan voor Frankrijk;
jammer dat satan Juppé hier
ook woont'. En ook deze oproep
van spoorwegpersoneel, aange
sloten bij de vakbond FO: 'Jup
pé, hou je kerstgeschenken die
vol gif zitten'.
Flet zijn geen gemakkelijke tij
den voor Juppé. De meerder
heid van het Franse volk (64
procent) heeft blijkens de laatst
gehouden opiniepeiling geen
vertrouwen meer in de minis
ter-president. „Niet gek, na
tuurlijk", aldus spoorwegbe
ambte Philippe uit de Parijse
voorstad Ivry. „Hij wil plukken
van de arbeiders, maar vliegt
zelf twee keer per week naar
Bordeaux. Omdat hij niet in Pa
rijs wil wonen. De uitstapjes van
de dictator van deze democratie
kosten een vermogen. En wie
betaalt die vluchten? Juist.
Daarom voer ik actie tot de
laatste snik, dit is al mijn vijfde
demonstratie."
Voor de verandering eens een
vraag beantwoord. En achteraf
bekeken nog fout ook. De steller
was een vriendelijk ogende vijf
tiger, wiens hoofd deels schuil-
Een van de demonstranten tijdens de massale betoging gisteren in Parijs.
De Franse premier Alain Juppé heeft gisteren
gezegd dat zijn omstreden hervormingsplannen
doorgaan, in weerwil van de stakingen en de
massale demonstraties. In een rede voor het
Franse parlement zei Juppé dat de plannen ge
leidelijk in werking zullen treden èn in overleg.
Hij zei dat er geen alternatiefis voor de plannen
die hij heeft voorgesteld.
Juppé die het woord voerde in antwoord op een
- kansloze - motie van wantrouwen van de link
se minderheid in het parlement, zei dat de eer
ste twee decreten in januari in werking treden.
Deze houden de invoering in van een nieuwe
belasting om de schulden van de fondsen voor
de sociale zekerheid weg te werken en de her
vorming van de medische zorg.
Andere decreten, die hervormingen behelzen
van de ziekenhuizen, decentralisatie van de ge
zondheidszorg en parlementaire zeggenschap
over het jaarlijkse budget van de sociale zeker
heid, worden in de vier maanden daaropvol
gend van toepassing verklaard.
Als gebaar naar de vakbonden, die intrekking
van de plannen eisen, zei Juppé dat de rol van
de sociale partners, dat wil zeggen werkgevers
en werknemers, voor de toekomst wordt vastge
legd. Juppé bevestigde eveneens de concessies
die hij maandag jegens de bonden deed. Daar
onder waren de intrekking van plannen om de
Franse spoorwegen SNCF te hervormen en de
belofte voor een 'sociale top' in de naaste toe
komst.
ging onder een parmantige ijs
muts met de Franse tricolore.
„Monsieur, u bent lang, een
meter of twee denk ik, u kan
over de menigte heenkijken.
Schat eens hoeveel mensen te
gen Juppé aan het demonstre
ren zijn. Vijftienduizend? Ik be
schik helaas niet over een heli
kopter om te controleren of u
aardig in de richting zit. Op de
opgaven die vakbonden en de
politie doen, ga ik in elk geval
niet af. Die verschillen mij te
veel. In Frankrijk heet het dat de
vakbondsleiders in staat zijn te
zeggen dat de Eiffeltoren 309
meter hoog is, terwijl de politie
dan uitkomt op zestien meter.
Voelt u 'm?"
Ja, we voelden 'm. Enchanté,
Gérard Debré, aangenaam. Van
beroep informatica-deskundige
aan de universiteit van Orsay en
lid van de Fédération de la Dé-
légation Nationale. „En van
welke bond bent u lid, wat is uw
profession? Ah, journalist hol
landais! Leuk dat u meeloopt in
de demonstratie, elk hoofd telt
mee in de strijd tegen Juppé."
Waarna Debré, speciaal voor
zijn meeloper uit Holland, be
gon aan een stoomcursus grie
ven spuien. „Als beheerder van
de ambtenarenpensioenen
plukt de Franse overheid meer
prerpies van de gesalarieerden
dan dat ze er bedragen instop
pen. De slechtst functionerende
spaarkas zou het beter doen.
Wat Juppé in de afgelopen zes
maanden heeft gedaan, daar
deugt niets van. Bakken geld
worden gespendeerd aan die
onzinnige nucleaire kernproe
ven. Zou hij beter aan de sociale
zekerheid kunnen besteden. De
werkloosheid is gestegen en het
verzet tegen zijn technocrati
sche politiek groeit met de dag.
Eigenlijk zit er maar één ding
voor hem op: ophoepelen."
De pamfletten, rondgedeeld
door Jean-Luc Mutier van de
anarchistische beweging 'La Fé
dération Anarchiste' waren nog
radicaler van strekking. En hoe
vredelievend Mutier op het eer
ste gezicht ook, zelf liep hij ook
gespierde taal rond te vertellen.
„Terugtrekking van het plan-
Juppé is voor mij slechts een
tussenstap, de problemen aan
de basis zijn voor mij strijdpunt
nummer 1. Het is goed mis met
de Franse maatschappij. Er is
maar één oplossing voor mij:
het kapitalistische systeem
moet op de helling. Desnoods
met harde hand."
We hebben ook nog de eer Pa
Noël te spreken. Een kerstman
met duidelijke vakbondssympa
thieën. getuige zijn CGT-badge.
En met een opvallend jonge
stem. „Als kerstman van de
CGT ben ik hier om mijn onge
noegen uit te spreken tegen het
plan-Secu, Juppé's plan om de
Sociale Zekerheid te hervor
men. Ik sta helemaal achter de
acties, al moeten er niet al te
veel stakingsdagen meer ko
men, want dat kan ik de huidige
economische situatie niet ve
len."
Deelnemen aan deze demon
stratie verschafte kennelijk'een
generaal pardon aan betogers
voor het vertonen van buiten
sporig gedrag. Van het verkle
den tot kerstman tot het be
schilderen van gezichten. Maar
ook tot massaal wateren. Terwijl
de WC's van de brasseries toch
nabij waren, liet menige kerel
z'n geslacht uitbundig uit de
broek gulpen. En kennelijk in
hoge nood ging ook een dame
de schaamte voorbij. Achter een
geparkeerde auto, maar voor
menigeen zichtbaar, nam ma
dame vrijmoedig de hurkhou-
ding aan op de Rue de Fau
bourg St. Aritoine.
Nog voordat de laatste betogers
hun eerste stap moesten ma
ken, stonden de niet-stakende
vuilnismannen van de dieijj,
'Propreté Paris' gereed om
rotzooi op de ruimen die d»_
massabetoging achterliet. I
Bordeaux gebeurde dat nier
vegers hebben daar de bez
een week geleden in de hof
gegooid. Zodat Alain Jupp^
elke terugkeer uit Parijs m<r
waarnemen dat het straatv.
weer hoger ligt opgetast. I
parus gerard van putten
Donkere ker^
De stakers gaan een doni
re kerst tegemoet. Zij m^c
ken vrijwel geen aansprar'
op geld van hun vakbon-'
den, die klein en armlastig
zijn. Eén van de eersten j"
gisteren zijn solidariteit la
tuigde was Pierre Maurof
de socialistische burge-
meester van Lille. Hij do
neerde 150.000 franc aar
stakers, geld dat uit de gr
meentekas komt.
In Toulouse, waar ook dr
vuilnisophalers staken, \f
men zich steeds hogere r
bergen afval. Steegjes in1?
binnenstad worden gebli
keerd door afvalhopen,
winkelruiten worden aa£(
het oog onttrokken. Een^
woner zei: „Ik heb zelfs F
ten gezien. Als het zo doi_
gaat krijgen we straks ty
phus".
Nu vandaag het mandaat voor de VN-vredes-
macht in Rwanda (Unamir) officieel is afgelopen,
kunnen de 2.000 soldaten elders aan de slag. In
Rwanda's buurlanden ligt namelijk een prachtige
nieuwe taak voor Unamir: een eind maken aan
de activiteiten van Hutu-extremisten die vluchte
lingen beletten naar huis te gaan en een oorlog
tegen Rwanda voorbereiden.
Het gekrakeel rondom de VN-vredesmacht in
Rwanda is niet nieuw. Reeds vanaf de oprichting
in 1993 is er heibel geweest over taken, grootte en
termijnen. De eerste VN-troepen kwamen in 1993
naar Rwanda om toe te zien op de uitvoering van
een eerder in Arusha (Tanzania) getekend vredes
akkoord tussen Kigali en het door Tutsi's beheer
ste RPF. toen nog een rebellenleger. Met hel
neerstorten van het vliegtuig van president Ju
venal Habyarimana was het gedaan met dat ak
koord en diende de taken drastisch te worden bij
gesteld.
Het Rwandese leger en de speciaal getrainde mi
lities (Interahamwe) sloegen in snel tempo aan
het vermoorden van Tutsi's en gematigde Hutu's.
Wat moest Unamir doen? Proberen de slachtpar
tijen te stoppen, maken dat ze wegkwamen of
passief blijven toekijken hoe een heel volk werd
uitgemoord?
Omdat de VN nooit snel op een crisis inspelen,
werd in eerste instantie gekozen voor het laatste.
Toen het te laat werd kwam de tweede optie aan
bod. Geen enkel land wilde troepen sturen om in
te kunnen grijpen. Liever liet men Rwandezen el
kaar op gruwelijke wijze afmaken om na afloop
ach en wee te kunnen roepen.
Dit mag nooit meer gebeuren, riep de geschokte
internationale gemeenschap toen alles voorbij
was. Dus werden na enkele maanden weer een
paar duizend blauwhelmen naar Rwanda ge
stuurd. Alleen was de situatie toen al behoorlijk
gestabiliseerd. Het RPF had de macht overgeno
men en maakte een eind aan de genocide. Maar
goed. om het kersverse regime een handje te hel
pen orde op zaken te stellen, de bevolking een
riem onder het hart te steken en te voorkomen
dat de zegevierende RPF-soldaten uit het oog
punt van wTaak ook op grote schaal aan het
moorden sloegen, was er toch nog wel een be
hoorlijke taak weggelegd voor Unamir.
Nu anderhalf jaar later het mandaat van de vre
desmacht afloopt, vinden de huidige machtheb
bers in Kigali dat het ook met die taak gedaan is
en Unamir dus wel helemaal kan vertrekken. Ze
vinden dat hun eigen leger (RPA) goed in staat is
voor veiligheid in het land te zorgen. En voor een
groot deel hebben de Rwandezen gelijk. Want het
RPA zal ooit op eigen houtje erin moeten zien te
slagen het vertrouwen van de bevolking, de
vluchtelingen en de internationale gemeenschap
te winnen.
Maar we zouden er toch voor zorgen dat er nooit
meer een genocide in Rwanda zou plaatsvinden,
roepen de VN, en links en rechts horerrwe nog
steeds verhalen over moorden door RPA-solda-
ten. Dus moeten we 2.000 man in Rwanda paraat
houden. Die bezorgdheid van de VN is heel goed
en deels ook wel terecht Rwandese manschap
pen gaan nog steeds regelmatig over de schreef
maar de echte dreiging voor het Rwandese
volk komt vanuit een heel andere hoek. Het zijn
de leden van het voormalige Rwandese leger en
de Interahamwe die actief zijn in de opvangkam
pen in Zaïre en Tanzania die het grootste gevaar
vormen voor Rwanda en de regio.
Het is daarom uitermate treurig om te moeten
constateren dat niemand er aan denkt om daar
actief iets tegen te doen. De Hutu-extremisten
hebben vliegtuigladingen vol wapens kunnen
ontvangen, trainingskampen kunnen opzetten,
nieuwe leden kunnen recruteren en de laatste
paar maanden zowat dagelijks aanvallen in
Rwanda kunnen uitvoeren zonder dat ook maar
iemand een vinger uitstak. Daarbij gaat het niet
om incidentele, kleinschalige aanvallen, de Hutu-
extremisten hebben er nimmer een geheim van
gemaakt van plan te zijn om uiteindelijk een
nieuwe burgeroorlog te ontketenen en het door
Tutsi's gedomineerde regime in Kigali ten val te
brengen.
Het is om die reden dat ze ook niet willen dat de
miljoenen Hutu-vluchtelingen nu al naar huis
gaan. De rest van de wereld staat erbij en kijkt er
naar. Roept opnieuw dat dit allemaal echt niet
kan en er echt iets moet gebeuren, maar komt
opnieuw niet verder dan hier en daar wat di
matiek overleg dat nimmer meer dan wat vj
toezeggingen oplevert. Wacht men opnieuv
ver op een gelegenheid om doden, het liefst
duizenden tegelijk, te tellen?
Hoopvol gestemd was voormalig VS-preside"
Jimmy Carter, toen hij twee weken geleden
Zaire's president Mobutu de toezegging kre(
deze laatste nu echt een eind zou maken aai
acties van Hutu-extremisten in de vluchtelin
kampen. Maar hoeveel waarde moet je heclj
aan de woorden van Mobutu, één van de mj
onbetrouwbare, onberekenbare en ongeloof
dige leiders die de wereld kent? Dient de toe
komst van Rwanda en de regio af te hangen
de grillen van deze dictator?
Nee, de VN dienen nu het nog veilig kan, all!
obstakels en mogelijke tegenwerpingen van
opzij te schuiven en zelf in te grijpen in de k
pen in Zaïre en Tanzania. Aldaar de goede \i
slechte vluchtelingen scheiden, de goeden
bij hun repatriëring en de slechten ontwapi
en op non-actief stellen in afwachting var
lijke actie door het oorlogstribunaal. De 2.
Unamir-soldaten uit Rwanda kunnen uits
worden gebruikt voor dat doel.
nairobi frans van den houdt
correspondent afrika
