'Rabin had beloofd
Golan te ontruimen'
GOED
KOOP
Buitenland
ici
Snelle-kweekreactor in
Japan lekt koelmiddel
Bosnische Serviërs
willen naar Parijs
Miljardensteun voor duurzame vrede in Bosnië
MAANDAG 11 DECEMBER 1995
Wei mag zich publiekelijk verdedigen
pekinc De Chinese dissident Wei Jingsheng krijgt woensdag de
gelegenheid zich publiekelijk te verdedigen tegen aantijgingen
van de staat dat hij activiteiten heeft ondernomen de regering
omver te werpen. Als Wei schuldig wordt bevonden kan hij de
doodstraf krijgen. Dat dit deel van het proces openbaar is, is een
unicum. Het gebeurt zelden dat in China rechtszaken tegen
mensenrechtenactivisten toegankelijk zijn voor westerse ver
slaggevers.
Unicef: Kinderen beter beschermen
londen Unicef, het kinderfonds van de Verenigde Naties, heeft
vandaag een actieplan voor de bescherming van kinderen in
oorlogssituaties openbaar gemaakt. Het actieplan, onderdeel
van het Unicef-jaarrapport, is een antwoord op de schrikbaren
de gevolgen die oorlogen hebben voor de burgerbevolking, in
het bijzonder voor kinderen. Unicef schat dat de afgelopen tien
jaar twee miljoen kinderen omkwamen en vier tot vijf miljoen
gehandicapt raakten. Ongeveer een miljoen kinderen werden
wees raakten of hun familie kwijt.
Moord op verstekelingen: levenslang
rouen Twee Oekraïense zeelieden zijn gisteren in Rouen tot le
venslange gevangenisstraf veroordeeld wegens de moord in
1992 op acht Afrikaanse verstekelingen op de Atlantische Oce
aan. De kapitein en de eerste stuurman van het vrachtschip MC
Ruby kregen na een in hoger beroep vier weken durend proces
levenslang opgelegd. Drie andere Oekraïense zeelieden
MC Ruby kregen twintig jaar gevangenisstraf en
werd vrijgesproken.
Britse schooldirecteur doodgestoken
londen Groot-Brittannië is opgeschrikt door de dood van de
48-jarige Philip Lawrence, een schooldirecteur en vader van vier
kinderen. Hij werd door een jeugdbende doodgestoken toen hij
een leerling te hulp wilde snellen. Politici, onder wie minister
van binnenlandse zaken Michael Howard, eisen strengere wet
ten tegen het dragen van messen in het openbaar.
Eerste aanklacht Rwanda-Tribunaal
utrecht Het VN-Tribunaal voor de berechting van oorlogsmis
dadigers uit Rwanda stelt morgen zijn eerste verdachten in staat
van beschuldiging. Dat heeft hoofdaanklager Richard Goldstone
gisteren bekendgemaakt in Utrecht. Goldstone sprak de hoop
uit dat na het Joegoslavië-Tribunaal nu ook het Rwanda-Tribu
naal van de grond komt.
Koude treft noorden van VS
Washington Het noorden van de Verenigde Staten is getroffen
door een koudegolf. Met name Chicago kent een noodsituatie.
De temperatuur daalde er in de nacht van zaterdag op zondag
tot min 34 graden Celsius. Van Minnesota tot Maine viel
sneeuw: enorme pakken van vijftien tot zestig centimeter dik.
Britse amateur ontdekt planeet
londen Een amateur astronoom, de 43-jarige George Sallit,
heeft vanuit zijn Britse achtertuin "een nieuwe planeet ontdekt.
De ontdekking is bevestigd door officiële instellingen die zich
met astronomie bezig houden. Sallit stootte per ongeluk op een
niet eerder gesignaleerde kleine planeet tussen Mars en Jupiter
op 645 miljoen kilometer van de aarde.
Hevige gevechten rond Kabul
kabul Afghaanse gevechtsvliegtuigen hebben zaterdagavond
en gisteren bombardementen uitgevoerd op de plaats Chara-
syab, een bolwerk van de guerrillabeweging Taliban ten zuiden
van de hoofdstad Kabul. Tientallen rebellen en burgers kwamen
daarbij volgens een leider van de Taliban, Noor Mohammed Sa-
qib, om het leven. De bombardementen waren mogelijk be
doeld als vergelding voor raket- en mortieraanvallen die zater
dag werden uitgevoerd op het centrum van Kabul.
PLO neemt opnieuw stad op Westelijke Jordaanoever over
tokyo judith
De snelle-kweekreactor Monju
in Noord-Japan is vrijdagavond
stilgelegd nadat drie ton explo
sief koelmiddel bleek te zijn
weggelekt uit het secondaire
koelsysteem van dit prototype.
De autoriteiten beweren dat er
geen radio-actief materiaal in
het milieu is gekomen. Ver
scheidene Japanse burgergroe
peringen hebben echter petities
ingediend om de kweekreactor
onmiddellijk te sluiten.
Powei ReactOI and Nuclear
Fuel Development Corp., het
bedrijf dat Monju beheert, heeft
het lek nog niet kunnen lokali
seren. Volgens een woordvoer
der zal dat ook nog enige tijd
duren. De buizen zijn bekleed
met een dikke isolatielaag en
gevat in een bekisting. Men ver
moedt dat een in 1991 gerepa
reerde buis weer is gaan lekken.
Door de reparatie zouden onef
fenheden in de pijp hebben
kunnen ontstaan.
Personeel van Monju kon pas
na enkele uren de ruimte betre
den, omdat de rookontwikke
ling door chemische reacties te
groot was. Het PNC heeft wel
direct 80 ton koelmiddel wegge-
'Echtscheiding
in ruil voor
rol van Diana'
De vermoorde Israëlische premier Yitzhak Rabin had de
Verenigde Staten beloofd dat Israël zich volledig van de
Golanhoogvlakte zou terugtrekken, in ruil voor vrede met
Syrië en voor Israël bevredigende veiligheidsregelingen.
Dat heeft de Israëlische televisie gisteren bericht. Ver
wacht werd dat Rabins opvolger Peres vandaag bij zijn.
bezoek aan de VS tegen president Clinton zal zeggen hij
Rabins toezegging zou handhaven, meldde de televisie.
TULKARM-LONDEN AFP-Rtr-AP
Tulkarm op de Westelijke Jor
daanoever kent sinds gisteren
Palestijns bestuur. Onder een
regen van stenen, lege flessen
en verwensingen trok het Israë
lische leger zich terug. De eer
der gearriveerde 350 Palestijnse
politiemensen werden met
vlagvertoon en gejubel ontvan
gen door de ongeveer 20.000
bewoners.
Het is voor de derde keer dat
Israël een plaats op de in 1967
bezette Westelijke Jordaanoever
Op grond van akkoor
den met de Palestijnse Bevrij
dingsorganisatie (PLO) werd in
1994 Jericho overgedragen en
verlieten vorige maand Israëli
sche militairen Jenin. Er moeten
in januari Palestijnse verkiezin
gen worden gehouden, waar
voor Israël toezegde zich in zes
plaatsen op de Westelijke Jor
daanoever niet meer te laten
zien. Komende dagen volgen
Nabloes, Kalkilia en Bethlehem.
Vandaag bezoekt de Israëli
sche premier Shimon Peres,
voor het eerst sinds de moord
op Yitzhak Rabin, de Ameri
kaanse president Clinton in
Washington. Gisteren sprak Pe
res in het Madison Square Gar
den in New York op een bijeen
komst ter ere van Rabin. Onge
veer 15.000 mensen woonden
de ceremonie bij. De oproep
voor eensgezindheid onder de
joden was het hoofdthema.
In Washington vormt vrede
met Syrië vandaag het belang
rijkste gespreksonderwerp. De
Amerikaanse gezant Dennis
Ross is net terug uit de Syrische
hoofdstad Damascus. Op weg
naar de VS zei Peres dat hij pu
bliekelijk wil uitspreken dat Is
raël bereid is een prijs te beta
len voor vrede met Syrië.
Die prijs is naar verluidt de
terugave van de Golan. Wan
neer en waar hij dergelijke uit
spraken wil doen lichtte Peres
niet toe. Israël bezette in 1967
de Syrische Golan Hoogte en
annexeerde die in 1981. Israël
heeft nooit gezegd of en in hoe
verre het bereid is de strategi
sche hoogte op te geven.
Syrië heeft de teruggave altijd
als voorwaarde gesteld voor vre
desonderhandelingen. Da
mascus herhaalde zaterdag dat
het geen enkele Israëlische aan
wezigheid in welke vorm dan
ook op de Golan aanvaardt. Het
was een reactie op suggesties
van Peres dat Israël zich zou
kunnen terugtrekken van de
Golan Hoogte als er voor de ei
gen veiligheid 'waarschuwings-
stations' zouden staan.
De vruchteloze gesprekken
lussen Israël en Syrië werden in
juni gestaakt. De VS willen met
een bezoek van minister van
buitenlandse zaken Warren
Christopher half december aan
onder meer Syrië nieuw leven
blazen in dit onderdeel van het
vredesproces in het Midden-
Oosten.
Het Britse koningshuis wil
met de Prinses van Wales de
ontbinding van haar huwe
lijk met de Britse kroonprins
Charles bespeken en tegelij
kertijd haar zelf voorgestelde
rol als ambassadrice positief
benaderen.
Het Britse weekblad The
Sunday Times schreef giste
ren op basis van anonieme
bronnen dat vertegenwoor
digers van het koninklijk huis
nog niet over echtscheiding
met prinses Diana hebben
gesproken, maar dat wel
gaan doen. Indien de prinses
daarbij aangeeft de echt
scheiding bespreekbaar te
achten, dan zal het koninklijk
huis de haar zelf toebedeelde
rol als ambassadrice met een
positieve instelling onder
zoeken. Een minister heeft
volgens de krant gezegd, on
der voorwaarde anoniem te
blijven, dat een toekomstige
rol voor de Prinses van Wales
afhangt van een akkoord
over echtscheiding.
banjaluka-belgrado.
De leiding van de Bosnische
Serviërs wil dat hun president
Radovan Karadzic aanwezig is
bij de ondertekening in Parijs
van het vredesakkoord voor
Bosnië-Hercegovina. Het globa
le akkoord werd op 21 novem
ber afgerond in Dayton (Ohio)
en moet op 14 december in Pa
rijs ondertekend worden.
De Bosnische Serviërs waren
in Dayton niet direct betrokken
bij de onderhandelingen, maar
werden vertegenwoordigd door
Milosevic, de president van de
dominerende Servische deelre
publiek in de Federale Repu
bliek Joegoslavië (FRJ). Een aan
tal Bosnisch Servische leiders,
onder wie Karadzic, wordt we
gens oorlogsmisdaden gezocht
door het internationaal straftri
bunaal voor voormalig Joego
slavië in Den Haag. Ze konden
daardoor niet zelf naar Dayton
reizen om deel te nemen aan de
onderhandelingen en gaven in
oktober de FJtJ een volmacht
om namens hen op te treden.
Ze kunnen nu evenmin naar
de Parijse ondertekeningsplech
tigheid. Rusland, een traditio
neel bondgenoot van de Ser
viërs, heeft daarom verzocht de
aanklachten in te trekken en wil
dat het internationale hof de
zaak tegen Karadzic en zijn be
velhebber Ratko Mladic her
overweegt.
De Russische minister van
buitenlandse zaken Andrej Ko-
zyrev heeft dit verzoek in de
marge van de Londense confe
rentie voor de wederopbouw
van Bosnië zaterdag gedaan,
volgens het persbureau Itar-
Tass.
De voorzitter van de tot parle
ment gedoopte vergadering van
Bosnische Serviërs, Momcilo
Krajisnik, zei in de nacht van
zaterdag op zondag in Banja
Luka dat de (Bosnisch-) Servi
sche Republiek op 14 december
moet worden vertegenwoordigd
door haar eigen president Ka
radzic. Waarnemers in Belgrado
menen evenwel dat de Bosni
sche Serviërs uitstel zoeken van
de toepassing van het akkoord
van Dayton. Hun aanwezigheid
in Parijs is niet het belangrijk
ste.
Karadzic zelf deed het afgelo
pen weekeinde een serie uit
spreken die in strijd zijn met de
akkoorden, die hij dan in Parijs
zou moeten signeren. Hij zei,
ook in Banja Luka, dat Dayton
voor de Serviërs van Bosnië een
aantal onrechtvaardigheden be
vat, maar dat de Serviërs met de
vrede politieke onafhankelijk
heid hebben verworven.
Karadzic wilde gisteravond in
Banja Luka niet ingaan op vra
gen over twee Franse piloten
die op 30 augustus boven Ser
visch Bosnië werden neerge
haald. Parijs had gisteren als ui
terste datum gesteld voor het
bekendmaken van het lot van
de twee luchtmachtofficieren
en kondigde anders acties aan,
zonder die te specificeren.
Frankrijk richtte zich tot de
Bosnische Serviërs en Milosevic.
Een vrachtvliegtuig met 111 Amerikaanse
Hercegovina.
i boord taxiet op de luchtmachtbasis van Taszar. De
maken deel uit van de vredesmissie v
correspondent
De internationale gemeenschap heeft
zaterdag in Londen een omvangrijk or
ganisatorisch netwerk opgezet om Bos
nië aan permanente vrede te helpen. De
ruim veertig landen en twaalf internatio
nale organisaties die a raison van vijf
miljoen gulden twee dagen in Londen
confereerden, zullen deze exercitie elk
half jaar als Raad voor Vredes Uitvoering
(RVU) herhalen.
Er werd in Londen nog geen prijs
kaartje gehangen aan de internationale
vredesinspanning. Maar de Wereldbank
heeft wel voorspeld dat de kosten voor
wederopbouw over een termijn van drie
jaar tegen de 7 miljard gulden gaan belo
pen. In Brussel zal op 20 en 21 december
worden besproken welke projekten voor
het eerste kwartaal van 1996 met ruim
een miljard gulden worden gefinancierd.
Volgens Europees Commissaris Van
den Broek moet snel worden gehandeld.
,,De bestendiging van de vrede mag niet
in gevaar komen", aldus Van den Broek.
Het geld is bestemd voor herstel van het
vliegveld van Sarajevo en van belangrijke
wegen en bruggen.
In februari komt er een volgende fi
nanciële conferentie, waar de Wereld
bank precieze cijfers over hulp en lenin
gen op de langere termijn zal presente
ren. Er waren in Londen voortekenen dat
de discussies over de verdeelsleutel
moeizaam kunnen worden. De VS, wij
zend op militaire inbreng, willen niet
verder gaan dan 600 miljoen dollar. De
i buitenlandse zaken
De Charette zei dat Europa alleen met
aanzienlijke hulp over de brug komt als
ook andere landen 'een fair aandeel' le-
De hulp wordt afhankelijk gesteld van
de vredeswil van de Bosniërs. De Britse
minister van buitenlandse zaken Rifkind
benadrukte aan het slot van de confe
rentie, dat de oorlog niet opnieuw mag
oplaaien, Bosnië een ongedeeld land
moet blijven, waar binnen een jaar de
mocratische verkiezingen worden ge
houden en de mensenrechten, inclusief
die van minderheden, worden gerespec
teerd. Worden deze in het vredesakkoord
van Dayton vastgestelde voorwaarden
niet nageleefd, dan gaat de geldkraan
dicht.
Carl Bildt, de voormalige Zweedse pre
mier en EU-onderhandelaar voor Bosnië
gaat als Hoge Vertegenwoordiger het ci
viele deel van de hulpinspanning coördi
neren. Hij moet er ook op toezien dat er
geen problemen rijzen tussen de weder
opbouwinspanning en de door de Ame
rikanen geleide militaire operatie. Bildt
stuurgroep, die verslag moet uitbrengen
aan de in loonden opgerichte RVU
door Van den Broek al ironisch het
Volkscongres genoemd.
Bildt ondernam zaterdag met instem
ming van de conferentie meteen actie.
Een internationale commissie reist naar
Sarajevo om te bereiken dat de rechten
van de Servische minderheid in de
hoofdstad worden gerespekteerd. De
Serviërs hebben al gedemonstreerd te
gen de hereniging van Sarajevo omdat ze
voor wraakacties van de moslims vrezen.
pompt en in een tank opgesla
gen. Pas daarna heeft het bedrijf
de lokale autoriteiten gewaar
schuwd.
De burgemeester van
Tsuruga, het stadje waar Monju
staat, en de gouverneur van de
noordelijke provincie Fukui
hebben bij de PNC geprotcs
teerd tegen de vertraging in be-
richtgeving. Ze eisen een uit-
voerig onderzoek naar de oor
zaken en willen dat de PNC het
tijdschema voor de proeven
met Monju herziet. Monju
draait nog steeds proef. I let was
de bedoeling dat de 280.000 ki-
loWatt centrale in juni volgend
jaar op volle toeren zou gaan
draaien.
Tegenstanders van kernenergie
zien in het huidige ongeluk het
bewijs dat natrium de 'Achilles
pees is van snelle-kweekreac
tors'. Volgens linzaburo Takagi
van het Burger-Informatiecen
trum voor Kernenergie in Tokyo
is het voor de koeling gebruikte
vloeibare natrium uiterst corro
sief en kan het in combinatie
met water een explosie veroor
zaken. Volgens Takagi's Infor
matiecentrum is het huidige
ongeluk een voorbode voor een
enorme nucleaire ramp.
'Verkiezing
Kwasniewski
is geldig'
De Hoge Raad van Polen heeft
zaterdag na lang beraad de uit
slag van de presidentsverkiezin
gen geldig verklaard. Incidenten
hebben de verkiezingen niet
doorslaggevend beïnvloed. Vijf
i de
chter;
de raad waren een andere me-
ning toegedaan.
In zijn motivering nam de
president van de administratie
ve kamer van de I loge Raad het
argument van de kiesraad over
dat de incidenten van kleine
omvang waren. Ook nam hij het
argument over dat de onvol
tooide academische opleiding
van Kwasniewski al voor de be
slissende tweede ronde bekent!
was. In meerderheid was de
raad niet overtuigd dat de on
juiste informatie over de scho
ling, waarmee de wet was over
treden, de uitslag beslissend
had beïnvloed. Kwasniewski
wordt op 23 december als presi
dent geïnstalleerd.
Op de slotdag van de behan
deling van de bijna 600.000 pro
testen tegen de uitslag van tie
verkiezingen kwam de raad vol
tallig bijeen voor een zitting, die
op de televisie was te volgen.
Bijna alle bezwaren golden de
valse voorlichting over de oplei
ding, door Kwasniewski zelf,
zijn verkiezingsstaf en de natio
nale kiesraad. Rechter Teresa
Romer vertelde dat de raad
door eigen onderzoek bij onder
andere de staf van Kwasniewski,
het ministerie van onderwijs en
de universiteit van Gdansk vast
stelde dat Kwasniewski niet was
afgestudeerd.
Oosttimorezen
zoeken asiel
Een aantal Oosttimorezen die
afgelopen week deelnamen aan
de bezetting van de Nederland
se ambassade in lakarta wil als
nog politiek asiel zoeken. Een
zich Oosttimorees en Putu noe
mende man verklaarde vandaag
dat hij en de 54 andere bezet
ters door de Indonesische poli
tie waren mishandeld na de be
zetting van de Nederlandse am
bassade.
Hij zei dat ze van plan waren
om met medewerkers van het
Internationale Rode Kruis in Ja
karta te gaan praten om via hen
politiek asiel in Nederland aan
te vragen.
Volgens de mensenrechten
activist Poncke Prinsen, die in
de zaak bemiddelde, hadden de
bezetters geen andere keus dan
vertrek: „De Nederlanders wil
den ze niet langer in de ambas
sade hebben. Als zij niet vrijwil
lig waren vertrokken, hadden de
Indonesische autoriteiten hen
eruit gezet
Van 53 van de voor verhoor
meegenomen bezetters is het
lot nog steeds onbekend. Putu
zei dat ze in een autobus wer
den gezet volgens de politie
naar het busstation van Jakarta.
Putu zou samen met en andere
Oosttimorees uit dit voertuig te
zijn gesprongen kort nadat de
bus het terrein van hel politie
bureau had verlaten.
De Indonesische politie liet
de bezetters naar eigen zeggen
gisteravond na verhoor gaan.
Vrienden en familie van 53 van
de meegenomen Timorezen
vrezen evenwel dat de politie ze
heeft overgedragen aan een mi
litaire veiligheidsdienst
