Star T rek
voor de deur
'oom-kloon
Multi Media
HollandNet als
sd voorportaal
van Internet
Mario als actieve
kerstman op CD-i
1AANDAG 11 DECEMBER 1995
13
.23 10-1
EIDEN/HAARLEM FRANK BUURMAN
)ok inwoners van kleinere gemeenten in
Joord- en Zuid-Holland kunnen straks
eken schaar hun bibliotheek stappen om Internet
16 30 b leren kennen. Dat kan dan dankzij de
irovinciale bibliotheekcentrales en de eer-
ruis, kera|te digitale provincie, het zogenaamde Hol-
za.eJJ'z^ndNet, zo stond onlangs in Bibliovisie, het
jrgaan van de Nederlandse bibliotheken, te
arfde mfrte meeste mensen hebben vandaag de dag
m i7/iawel eens gehoord van het verschijnsel digi-
ale stad. Digitale steden, zoals die van Am-
Iterdam en Leiden maken deel uit van In-
i meeaajemet, het wereldomvattende netwerk van
rin8 me|ietwerken. Vrij recent is de ontwikkeling
/an de digitale provincie. De Provinciale Bi-
Xjüotheek Centrale voor Zuid-Holland werk-
e le al enige tijd aan HollandNet. Omdat de
Provinciale Bibliotheek Centrale voor
^^"jNoord-Holland actief is op het gebied van
scholing en aanschaf van hardware en soft
ware voor Internet lag het voor de hand om
enti|d#amen te gaan werken. Vervolgens krijgen
ans, g.ï60 Hollandse bibliotheken die bij de PBC
di t/m v/pjn aangesloten binnen enkele maanden
de benodige apparatuur en programma's.
Het voordeel van HollandNet is dat het, net
rvwJoals digitale steden, allereerst informa
tie biedt uit de eigen omgeving. Geleidelijk
aan kan dan ook de rest van de wereld op
(Internet worden bezocht. Volgens de opzet-
koopeiters van HollandNet heeft 40 procent van
Jg^nJde Nederlanders belangstelling voor Inter -
8 net. De helft daarvan vindt de elektronische
itecorrjsnelweg zo belangrijk dat er thuis een aan-
JIS 'n Hsluiting wordt genomen. De andere helft is
e Biocf)financieel niet in staat om dat te doen of
Tieeft er begeleiding bij nodig. In dat geval
jroene|kan de bibliotheek uitkomst bieden. Biblio-
msen.itheken zijn van oudsher verzamelpunten
teiier avan informatie en het ligt voor de hand dat
jiesvai0°k digitale informatie hier straks voor het
Jen. Hi grote publiek voor het grijpen ligt. Het is de
nan de bedoeling dat de bezoekers straks zelf gaan
iope- 'surfen' op het net. Daar zullen ook cursus
sen voor worden verzorgd door de PBC.
Br De informatie die op HollandNet te vinden
jrwerp. is verschilt niet zoveel van die van de digita-
ti Reet ie steden. Elke gemeente krijgt een eigen
uur gezicht op HollandNet. In de eigen woon
ster plaats vind je bijvoorbeeld een gemeente
re si en een P'attegrond met namen van
aai. k» straten. Er is informatie over de biblio
theekvestiging zelf. Naast informatie van de
om sci gemeente en 3e bibliotheek is er ook plaats
ontsta voor bijdragen van verenigingen en instel-
ngsure üngen.
,techn Deze informatie is plaatselijk, maar via het
schiio HollandNet kan desgewenst ook heel ge-
leRavt makkelijk informatie worden verzameld
zeg ïi over nationale en internationale zaken. En
de sprong naar een zustergemeente is na-
Imzaf tuur'ijk ook sne'te maken. Een kwestie van
het met de muis aanklikken van de bekende
'blauwe tekst' in de menu's, de manier
25/ri waarop je op Internet van stad naar stad en
3-171 van land naar land springt.
™eet De bibliotheken zullen zich gaan bezighou-
enbuj den met het voorsorteren van de enorme
lijksvl hoeveelheid informatie (twee miljoen be-
iaresi standen) op Internet. Ook zullen zij als gids
es ce fungeren. Dat is belangrijk, want je ver
dwaalt makkelijk op de elektronische snel
len. d we8 a's J'e er de weg nog niet zo goed weet.
112,.
Andy Tait: „Binnen
tuien jaar praten we
tegen onze compu
ters." fOTO cPD
Binnen tien jaar 'vaart' Captain Kirk met Starship Enterprise ons leven binnen
Doom en vanzelfsprekend draait het
spel ook op een netwerk en kan het met
een modem gespeeld worden, zodat je
met je makkers ten strijde kan trekken.
Voor de liefhebbers en voor een goede
zaak.
slimmer, naarmate hij patronen herkent in
de taken van de gebruiker. Net als een se
cretaresse van vlees en bloed leert het pro
gramma. aan wat voor informatie de ge
bruiker behoefte heeft, welke functies hij
vaak gebruikt en aan welke personen hij
meestal een kopietje van zijn rapporten
stuurt. Het programma 'weet' op den duur
dus op welk moment de gebruiker assisten
tie nodig heeft en wanneer niet.
Ook voor mobiel gebruik komen er binnen
enkele jaren zeer geavanceerde systemen,
zegt de Microsoft-topman. Hij denkt dat er
spoedig complete zakcomputers verschij
nen die in de binnenzak passen, met een
kleurenscherm zo groofrals een vakantie
kiekje. Met dat hulpmiddel kun je berichten
lezen, er een planning op bekijken, er fax
en mailberichten mee ontvangen en verstu
ren, maar ook kijken hoe de weersverwach
ting is en hoe de aandelenkoersen zich ge-
dragen
De zakcomputer krijgt tevens de functie
van digitale portefeuille, denkt Gates. F.r
hoeft nergens meer met contant geld te
worden betaald: vanuit de zakcomputer
worden digitale muntjes direct in de win
kelcomputer uitgeteld. I let systeem krijgt
ook functies op het gebied van identificatie.
Sleutels of magnetische kaarten zijn niet
meer nodig voor het openen van deuren: de
zakcomputer maakt de identiteit van de ge
bruiker bekend aan het computersysteem
dat de sloten bedient.
Omdat criminelen hun aandacht zullen
gaan richten op die zak-PC's, zijn er allerlei
veiligheidsmaatregelen nodig om te voor
komen dat ze op dezelfde manier misbruikt
worden als gestolen credit cards. Niet alleen
zijn daar gecodeerde sleutels voor nodig,
maar ook biometrische beveiligingssyste
men. Gates: „Een biometrisch beveiligings
systeem legt een lichamelijke kenmerk vast,
bij voorbeeld een stem- of vingerafdruk. Zo
kan uw zak-PC u vragen om een willekeurig
woord dat op zijn scherm verschijnt hardop
uit te spreken of uw duim tegen de zijkant
van het apparaat te leggen wanneer u een
transactie wilt ondernemen die belangrijke
financiële gevolgen heeft. De zak-PC zal wat
hij 'hoorde' of 'voelde' vergelijken met de
stem- en duimafdruk die er digitaal in ligt
opgeslagen."
Chinees raadsel
Het leven van een museumconservator
gaat niet over rozen. Dat gaat in ieder
geval op voor Robert L. Ripley, de
hoofdfiguur uit het adventure 'The
Riddle of Master Lu'. Ripley heeft een
heel bijzonder museum: het heet Oddi-
torium en het staat in New York. Het
Odditorium staat vol met ongewone
voorwerpen, door Ripley tijdens verre
reizen verzameld. De conservator krijgt,
ergens in 1936, twee Chinese inbrekers
op bezoek in zijn museum. Ze zijn op
zoek naar informatie over de eerste
Chinese keizer. Keizer Chin ligt begra
ven in Peiping en zijn graftombe is' voor
plunderaars zeer interessant, want de
keizer is begraven met zijn magische
zegel. Dat zegel geeft de bezitter de
macht over China, volgens de legen
de. De graftombe van de keizer zit
echter vol met dodelijke valstrikken
en alleen met behulp van de sleutel
van Master Lu, de bouwer van de
tombe, kan een sterveling het li
chaam van Chin bereiken. Ripley,
een mannetje met tropenhelm
dat door de speler wordt be
stuurd in dit fotografisch gete
kende stripverhaal, gaat na
tuurlijk op zoek naar de sleu
tel. De speurtocht voert hem
rond de wereld. Het ziet er al
lemaal prachtig uit, compleet
met stukjes video voor de
close ups. Het spel is niet
makkelijk: de speelduur
wordt geschat op 50 uur.
heugen, SVGA. Uitgever Sanctuary Woods Distri bu-
Exploderend brein
Het jaar is 2063 en de futuristische
dief Sol Cutter heeft een pro
bleem. Hij gebruikt zijn hersens
om gestolen computerinforma
tie op te slaan en op die manier
heeft hij een computervirus
opgelopen. Cutter heeft twee
uur de tijd om het virus in zijn
hoofd te vernietigen, anders
vernietigt het virus hem. Dat
is het thema van Burn:Cycle,
een interactieve speelfilm die al
bestond voor CD-I en recentelijk
voor CD-ROM (PC en Apple Ma
cintosh) is uitgebracht. Bum:Cyc!e is
een 'cyberspace'-avontuur (zie de boe
ken van William Gibson) en de speler
krijgt soms het idee dat hij in de science
fiction-film Blade Runner rondloopt. De
speler neemt de rol op zich van Sol Cut
ter en bekijkt de grimmige stadswereld
van de 21e eeuw door diens ogen. Veel
schieten en ook wat denkwerk, want de
man die het virus heeft bedacht moet
worden opgespoord. Burn:Cycle ziet er
goed uit en speelt vlot, maar er bestaan
inmiddels heel veel van dit soort spellen
en eerlijk gezegd zijn er ook wel betere
op de markt te vinden. Niettemin is het
spel verrassend genoeg om de aandacht
vast te houden. De ervaren speler zal
het spel aanzienlijk sneller kunnen uit
spelen dan de 40 uur die ervoor staat,
en wie nog meer haast heeft kan de
bij het spel gevoegde 'cheatcodes'
gebruiken. Het spel wordt gele
verd met een gratis audio CD.
1 let idee van de spelletjes is eigenlijk alle
maal hetzelfde. Super Mario, met wie alles
in feite begon, is er inmiddels in velerlei ge
daanten. Als Asterix, die Romeinen verslaat
en zeerovers naar de kelder helpt; als Alad
din in het befaamde sprookje uit duizend
en-één-nacht, enz. Philips bracht op CD-i
een versie uit onder de naam Christmas
Crisis met niemand minder dan Santa
Claus in de hoofdrol. Die kerstman is - op
een heleboel niveaus heel wal mans. i let
over daken denderen en met een arrestee
door het universum gieren zijn peanuts ver
geleken bij deze avonturen.
Naar goed gebruik in dit soort spellen heeft
hij drie levens, kun je extra levens verdie
nen en moet je vijanden verslaan. Dal
laatste doe je - hoe kan het anders in deze
sfeer? - met sneeuwballen. Allerlei soorten
snoep en verrassingen leveren punten op,
maar het verkeerde speelgoed maakt een
einde aan één van de levens van Santa.
Boomversieringen zijn extra veel
waard en het grote doel (dat düs
de meeste punten oplevert) is
het terugvinden van de ontvoer
de rendieren.
Een typisch spel voor de laatste
maand van het jaar al is er na
tuurlijk niets op tegen om het
midden in de zomer te spelen.
De ontwikkeling van de personal computer is snel verlopen, maar er komt de
komende vijf tot tien jaar nog heel wat op ons af. Straks gebruiken we geen
PC meer, maar een personal assistant, die met de dag slimmer wordt. En we
praten tegen het scherm, net als in Starship Enterprise.
De vergelijking is van Andy Tait, multime
dia marketing manager van chipsfabrikant
Intel, even in Nederland voor een promo-
tietoer.Als de ontwikkeling van de auto in
de afgelopen jaren net zo snel was gegaan
als die van de PC, dan zouden we nu alle
maal 400.000 km per uur rijden."
De uitspraak illustreert de gigantische ont
wikkeling, die de personal computer heeft
doorgemaakt sinds het eerste IBM-model in
1981. In het begin maakte de persoonlijke
computer tientallen berekeningen per se
conde. Nu doet hij er op zijn slofjes in die
zelfde tijd enkele miljoenen.
Toch hebben we, als we enkele hoofdrol
spelers in de industrie mogen geloven, nog
maar de eerste beginselen gezien. Wat we
voor de komende vijf tot tien jaar mogen
verwachten op het gebied van de informa
tietechnologie staat nog niet helemaal vast,
maar de contouren ervan worden langzaam
zichtbaar.
Science fiction is over korte tijd geen fiction
meer, maar alledaagse werkelijkheid. Als
Captain Kirk in Star Trek aan boord van het
Starship Enterprise de laatste gegevens op
vraagt door enkele woorden tot het grote
computerscherm te spreken, dan lijkt dat
een technologisch sprookje. Maar over een
jaar of tien doen we dat allemaal, voorspelt
Andy Tait. „Binnen tien jaar praten we te
gen onze computers als we iets willen we
ten. Er zijn nu al systemen voor spraakher
kenning, maar die werken nog niet opti
maal. De computer kan nog geen vloeiende
volzinnen herkennen. Maar als de proces
soren nog verder verbeterd worden en de
grens ligt pas bij de snelheid van hte licht -
dan kan dat wél. De PC geeft dan ook ant
woord als je iets vraagt. Ja, je krijgt dan echt
Star Trek."
De gebruikersvriendelijkheid van de PC
groeit, vooral dankzij grafische bestu-
ringyssstemen als Windows 95 en door
slimmere hardwarecomponenten. Het prin
cipe van 'plug and play', dat er voor zorgt
dat een nieuwe geluidskaart, tapestreamer
of wat voor uitbreiding dan ook direct door
de apparatuur wordt herkend en geïnstal
leerd, wordt snel gemeengoed. Over een
jaar of anderhalf komen de eerste PC's uit
met een zogeheten 'universal serial bus',
een standaard stekkersysteem voor alles
wat je op de PC kunt aansluiten. Het is dan
uit met het getob in welk gaatje de muis
moet en waar het toetsenbord, oïde exter
ne speakers. Binnen in de kast wordt wel
uitgezocht welke drivers voor het aangeslo
ten apparaat nodig zijn.
Nóg een stapje verder en dan hebben we
Intercast, zegt Tait. Dat gaat zorgen voor de
integratie van de personal computer, de ge
wone televisie en online-diensten als Inter
net. Een PC die is uitgerust met een tv-kaart
ontvangt dan op de achtergrond permanent
allerlei Web-pagina's uit Internet, op dezelf
de manier als waarop nu teletekstpagina's
worden binnengehaald. Die Webpagina's
worden automatisch opgeslagen op de har
de schijf van de computer, klaar om beke
ken te worden.
Uiteindelijk gaan we naar een systeem toe
dat alle functies van de tv-ontvanger, de PC
en de telefoon in zich verenigt, voorspelt de
Intel-topman.
Niet alleen
Andy I ait staat in zijn voorspellingen niet
alleen. Bill Gates, directeur en eigenaar van
het softwarebedrijf Microsoft, belooft dat
eveneens voor de komende jaren. Eind vo
rige week publiceerde Gales zijn visie in het
boek 'De weg die voor ons ligt'. Daarin be
schrijft hij wat er in de komende jaren op
ons afkomt.
De informatiesnelweg speelt in zijn visie
een cruciale rol, ook al kan de Microsoft-
topman op dit moment nog niet precies
aangeven hoe die informatiesnelweg er pre
cies uit zal zien. Wel voorspelt hij, dat op
den duur iedereen er zonder grote kosten
gebruik van zal kunnen maken. Die infor
matiesnelweg zal ons leven op een groot
aantal punten drastisch gaan veranderen.
Ook hij noemt Star Trek achtige mogelijk
heden, die al zeer binnenkort beschikbaar
komen. De personal computer wordt spoe
dig een personal assistant; een stuk gereed
schap dat menselijke trekjes krijgt. Het sys
teem kan straks ons handschrift lezen en
luisteren naar opdrachten die we uitspre
ken. De programmatuur zal uit die instruc
ties en van de manier waarop we de com
puter gebruiken, steeds beter leren wat de
wensen en verwach-
zijn
zijn. Zo'n
igent'wordt
dus steeds
Witchhaven is de zoveelste poging om
het populaire vechtspel Doom na te
apen. Maar het is geen slechte Doorn-
kloon. Wie in het bezit is van een snelle
(Pentium) computer kan een met Wit-
chaven een zeer fraai getekend avontu-
renspel in huis halen. In SVGA-graphics
komt de bloederigheid van het spel het
meest tot zijn recht. Maar ook in VGA
druipt het bloed van het beeldscherm.
Het is en blijft een Doomvariant en dat
betekent langdurig inhakken op allerlei
monsters, waarvan de draken de mees
te indruk maken. Witchaven is het do
mein van een groep machtige heksen,
die vanuit een diepe vulkaan de ene na
de andere kwalijke spreuk op de mens
heid loslaten. Hoog tijd dus voor een
dappere ridder om daar iets aan te gaan
doen. De speler beziet de wrede mid
deleeuwse wereld van Witchaven met
eigen ogen. Hij heeft zicht op zijn ge
harnaste vuist, waarmee zwaarden, bij
len, messen en andere handige wapens
kunnen worden opgepakt om de tegen
partij op korte afstand vakkundig de hel
in te timmeren. Maar ook staan de spe
ler kruisbogen en krachtige spreuken
ter beschikking om de monsters al van
verre te bestoken. Witchaven
speelt net zo makke
lijk als
