Sport
'Op papier hoeft Nederland
zich geen zorgen te maken'
Voor Arjan van der Laan is een goal een geschenk
ZATERDAG 9 DECEMBER 1995
Ruud Gullit denkt dat Nederland meer kwaliteit heeft
Ruud Gullit lacht en praat veel. Ontspan
nen banjert hij door de gangen en kleed
kamers van het stokoude trainingscom
plex van Chelsea. Tussen stapels wasgoed
door, langs leerling-profs die zijn schoe
nen schoon boenen, op weg naar het ka
mertje van Glenn Hoddle. De 'boss' van
de Londense club wil weten hoe het met
zijn Nederlandse vedette gaat. Een kuit
blessure heeft Ruud Gullit een paar weken
op een zijspoor gezet. Hij stelt de manager
gerust en zegt dat hij deze week de trai
ning weer zal hervatten.
De vrolijke chaos op de 'college fields'
van Harlington, een gehucht langs de lan
dingsbanen van het internationale vlieg
veld Heathrow, steekt schril af bij de orga
nisatie en de luxe die de voormalige Oran
je-international bij zijn Italiaanse werkge
vers was gewend. Maar Gullit beweert er
zich niet druk om te maken. Hij is privé en
sportief een nieuwe periode in zijn leven
begonnen en zegt zich thuis te voelen in
Engeland. De tradities van de Britten,
zoals hun chaotische voorbereiding en
hun afzondering op een kilometers buiten
de stad gelegen schoolveld, neemt hij op
koop toe.
„Het is me echt niet tegengevallen hier.
Ik heb weer verschrikkelijk veel plezier ge
kregen in het voetbal. Dit is een heel nieu
we ervaring en ik geniet van elke dag,"
zegt Gullit als hij zijn zwemuurtje ('om
m'n spieren te laten herstellen') in een na
burig bad achter de rug heeft.
Hij wilde alles meemaken in zijn carriè
re. „Als ik straks stop, weet ik zeker dat ik
met een mooi gevoel afscheid neem. Dan
ben ik dank zij het voetbal overal in de
wereld geweest, heb ik in de mooiste com
petities van Europa gespeeld en* heb ik
ontzettend veel ervaringen opgedaan."
Gullit: „Het ontbreekt me hier aan niets.
Ik heb het naar mijn zin. Ik speel en leef
met plezier. Iedereen vertelt me dat ik dat
ook uitstraal."
Bijzonder
Oranjes alles beslissende duel in Liverpool
tegen Ierland verleidt hem na ruim een
jaar tot een bezoek aan het kamp van het
Nederlands elftal. Ruud Gullit stapt
woensdag in Londen in zijn auto om een
paar honderd mijl naar het noorden te rei
zen. „Ja, die wedstrijd in Liverpool wil ik
zien. Het is .dicht bij huis nu, hè. Nou ja,
nog wel een paar uurtjes op de autosnel
weg, maar dat vind ik niet erg. Normaal
ben ik helemaal geen type dat naar voet
balwedstrijden gaat kijken. Maar dit is
voor mij als Nederlander toch een bijzon
dere wedstrijd."
In de ogen van Gullit staan er bij de Ie
ren weinig spelers bekend als verfijnde
technici. „Als je de elftallen naast elkaar
zet, zie je gauw dat Nederland een veel
beter team heeft. Ja, in Tilburg vorig jaar,
verloor Nederland in een vriendschappe
lijke wedstrijd. Maar vriendschappelijk
spelen kan Nederland helemaal niet. Die
Ieren en Engelsen wel, die hebben een
heel andere instelling. Het is typerend dat
het Nederlands elftal pas tegen Noorwe
gen weer zijn normale niveau haalde.
Toen was het erop of eronder."
Na vier maanden in de Premier League
meent Gullit ook het geheim te hebben
ontrafeld waarom het voetbal in Engeland
zoveel spectaculairder is voor het publiek.
„Dat heeft slechts met één ding te maken.
Hier hebben ze echte scheidsrechters! Als
ik een vergelijking maak met Nederland of
Italië, dan is het spel hier veel en veel snel
ler. Dat komt omdat de scheidsrechter
niet fluit. Het spel blijft maar doorgaan. In
andere landen wordt voor elk wissewasje
afgefloten. Als Engelsen Europees voetbal
spelen, ergeren ze zich niet voor niets
dood aan de scheidsrechters."
Thuiswedstrijd
Ofschoon hij zelf ruim afstand had geno
men van Oranje, bleef Gullit de verrichtin
gen van de ploeg in de EK-kwalificatie-
strijd intensief volgen. „Ik heb bijna alle
wedstrijden gezien. Op papier zou Neder
land zich geen zorgen hoeven te maken
over die wedstrijd in Liverpool. Het voor
deel voor de Ieren is alleen dat het voor
hen daadwerkelijk een thuiswedstrijd is.
Het is hun klimaat, het veld is niet erg
groot, de mensen zitten er dicht op. Dat is
precies wat ze willen."
„Ik zei al tegen de jongens hier, dat de
Ieren geen kans hebben. Omdat ik denk
dat Nederland veel meer kwaliteit heeft. Ik
heb heel wat keren tegen de Ieren ge
speeld. Het zijn altijd moeilijke wedstrij
den geweest en dat zullen het blijven.
Maar in het verleden hebben de individu
ele kwaliteiten ook steeds de doorslag ge
geven."
„Mijn eerste wedstrijd was begin jaren
tachtig in Dublin. We wonnen toen met 3-
2. Daarna kwam ik de Ieren tegen in 1988
op het EK, weer gewonnen. In Italië op het
WK werd het gelijk en vorig jaar zomer in
Amerika was ik er niet bij. Maar al die
duels beschouw ik eigenlijk als ouwe koek.
Het voetbal heeft zich enorm ontwikkeld.
Iedereen kan tegenwoordig goed verdedi
gen. Als je niet kan voetballen, kom je met
verdedigen een heel eind. Dat zie je aan
die wedstrijd van Ajax tegen Gremio. Ajax
had die wedstrijd nog kunnen verliezen.
Het beste elftal had bijna niet gewonnen.
Zo raar zit voetbal soms in elkaar."
Ideale speelstijl
Gullit vraagt zich nog altijd af of het Ne
derlands elftal de ideale speelstijl al heeft
gevonden. Oranje zit vol met Ajacieden,
maar dat blijkt in de praktijk niet altijd een
voordeel te zijn. „Het ligt er helemaal aan
hoe de bondscoach het elftal laat spelen.
Als je voor een ander systeem kiest dan
wat die 'Ajax-groep' gewend is, dan wordt
het al een probleem. Als je exact hetzelfde
voetbal kunt spelen als zij gewend zijn, is
het pas een voordeel. Maar meestal werd
het dus minder bij Oranje..."
Volgens Gullit moeten te veel spelers
zich aanpassen in de nationale ploeg.
„Toen AC Milan op clubniveau de wereld
veroverde zaten er ook heel wat spelers bij
de nationale ploeg van Italië. Daar han
teerde Vicini, die toen nog bondscoach
was, een totaal andere speelstijl dan AC
Milan. Vicini werkte met een 5-3-2 sys
teem. Maar Baresi, Evani, Maldini etc.
speelden geweldig bij zowel hun club als
de nationale ploeg. Hoe kwam dat? Omdat
die spelers in staat waren twee systemen
te spelen. Die konden heel makkelijk om
schakelen."
De Ajax-spelers passen zich minder vlot
aan. Eenmaal uit de greep van Louis van
Gaal ging er tijdens de kwalificatieperiode
veel mis. Gullit: „Het is toch heel merk
waardig en tegelijkertijd typerend dat Cla
rence Seedorf zich het beste heeft ontwik
keld en zo goed speelt bij Oranje sinds hij
weg is bij Ajax. Nu hij in Italië speelt komt
hij opeens veel beter uit de verf. Dat heeft
alles te maken met het feit dat hij niet
meer vastgeklonken zit aan de speelstijl
van Ajax. Hij kan zich veel beter verplaat
sen in de situtie van het Nederlands elftal.
Bij Sampdoria speelt hij op een driemans
middenveld. Daar moet hij anders werken
en heeft hij te maken met andere automa
tismen. Ik wil er het Ajax-systeem niet
mee veroordelen. Maar het is en blijft wel
heel frappant. De bondscoach moet blij
ven zoeken naar een middenweg, al zal
dat met zoveel Ajacieden in de selectie
heel moeilijk zijn."
Ruud Gullit: „ledereen kan tegenwoordig goed verdedigen.
verdedigen een heel eind."
Arjan van der Laan heeft als voetballer nog
steeds van die momenten waarop hij een
beetje zweeft. Dan wordt de werkelijkheid
een droom, in plaats van andersom. Zoals
afgelopen zaterdag, toen hij voor Sparta 1-
1 scoorde tegen PSV. „Dan valt die bal op
eens voor mijn voeten en schuif ik hem zo
maar in een leeg doel. In die ene seconde
dat die bal in de goal rolt, flitst het door
mijn hoofd dat het niet waar is. Zo'n vol
stadion is dan muisstil'en ik raak in een
soort trance. Ik wist bijvoorbeeld pertinent
zeker dat ik tegen PSV met rechts had ge
scoord, op tv was het gewoon met links."
Hij koestert die momenten van totale
verrukking en verwarring. Van der Laan
speelt al voor het derde seizoen in de ere
divisie en toch heeft het op sommige mo
menten voor hem nog iets onwaarachtigs.
Alsof hij bezig is in een spannend jongens
boek, niet als hoofdrolspeler maar als le
zer. „Je kunt zo'n goal wel als de normaal
ste zaak van de wereld beschouwen, maar
dat is het niet."
Hij kan nog jeugdig enthousiast zijn en
vooral: dankbaar. Alsof elk doelpunt een
godsgeschenk is. Het is ook allemaal niet
zo vanzelfsprekend. Arjan van der Laan
(26) leeft in twee werelden. Van beroep is
hij eigenlijk geen voetballer, maar ambte
naar. Op de afdeling welzijn van de ge
meente Nieuwkoop heeft hij een bijna
volledige werkweek. Eredivisievoetballer is
hij in zijn 'vrije tijd'. Bij Sparta is hij semi-
prof en hij traint alleen 's middags.
Een welzijnsambtenaar die op zaterdag
avond door de verdediging van PSV sla-
lomt. Het verhaal van de voetballer Van
der Laan heeft wel meer rare wendingen.
Het begint in het schilderachtig mooie
Nieuwkoop en waar het eindigt is onge
wis. Maar niets staat een schitterend plot
van dit jongensboek in de weg, dat is wel
duidelijk.
Arjan van der Laan komt uit een eenvou
dig, warm en katholiek nest. Zijn ouders -
hij woont nog steeds in het ouderlijk huis,
jriaar gaat binnenkort samenwonen met
^ijn vriendin, die overigens ook voetbalt -
hebben hem nooit gepusht als voetballer.
Hij moest eerder worden afgeremd, omdat
hij - volgens zijn moeder - naar alles trap
te wat maar in zijn buurt kwam en
enigszins rond was. In de tuin moest hij
tijdelijk aan een touwtje worden vastge
maakt omdat hij als peuter al een keer in
de sloot terecht was gekomen en ternau
wernood van de verdrinkingsdood werd
gered dooreen voorbijganger.
Bij de voetbalvereniging Nieuwkoop za
gen ze wel dat Van der Laan net iets meer
kon dan de meeste leeftijdgenoten. Maar
lange tijd zag het ernaar uit dat hij het ni
veau van zijn eerste vereniging nooit zou
ontstijgen. Toen besloot Van der I.aan
zichzelf maar te scouten. „Ik dacht als ik
ooit nog eens wat wil, moet ik iets onder
nemen. Ik was al 20 jaar en toen heb ik
heb me zelf aangemeld bij zaterdageerste
klasser ARC."
Vanaf dat moment ging het hard. Hij
speelde twee jaar bij de Racing uit Alphen
aan den Rijn en de lange middenvelder
(1.90) ontpopte zich als een leidende spe
ler. Toen Sparta op de stoep stond, wilde
Van der Laan wel, maar hij had inmiddels
een baan aanvaard bij de gemeente
Nieuwkoop. „Ik kon regelen dat ik van 38
uur naar 30 ging en dus kon ik bij Sparta 's
middags trainen." De ambtenaar ging het
profvoetbal 'erbij' doen.
Bij de Kasteel-club kon hij een jaartje
wennen bij de reserves, maar in zijn twee
de seizoen kwam hij al in het eerste als
rechtsbuiten. Zijn debuutjaar in de eredi
visie werd omlijst met 12 goals. „Ik was
met Dennis de Nooijer clubtopscorer. Be-
Arjan van der
Laan, tegenwoor
dig centraal op het
middenveld:
„Rechtsbuiten is
nooit mijn roeping
geweest."
FOTO KEES
VANHOOGDALEM
halve Overmars van Ajax had geen enkele
rechtsbuiten zo veel goals gemaakt."
In zijn volgende jaar trok hij de lijn
door. Met zeven goals was hij met de win
terstop opnieuw de meest produktieve
Spartaan. „Maar toen we in januari voor
de uitwedstrijd bij Twente ergens onder
weg een bespreking hadden, zat mijn
naam niet meer bij de elf. Ik schrok me rot
toen ik het bord zag. Han Berger had me
gewoon buiten de ploeg gezet, ten behoe
ve van een nieuw twee-spitsensysteem.
Dat moment heeft me enorm gehard en
geleerd dat in het betaalde voetbal niets
zeker is. Onder Rob Jacobs had ik het een
jaar eerder ook al eens meegemaakt trou
wens. Die gaf me op vrijdag te verstaan
dat ik in de basis stond en zondagochtend
kwam hij met de mededeling dat ik reser-
Nu is hij onder trainer Henk ten Gate
een vaste waarde bij Sparta, dat na de sen
sationele 2-1 overwinning bij PSV op de
vierde plaats staat. Van der Laan is aan het
begin van de competitie van de rechter
flank verhuisd naar een plek centraal op
het middenveld. „Dat is een verademing.
Rechtsbuiten is nooit mijn roeping ge
weest."
„Het is frappant hoe snel ik deze rol heb
opgepikt. Ik weet niet of je dat voetbalin
tellect moet noemen of intuïtie, dat zal ik
van mezelf niet zo snel zeggen. Feit is wel
dat ik me op deze plek veel meer thuis-
voel. Ik kan mijn loopvermogen kwijt en
het is op de wedstijd tegen Ajax na in bij
na elk duel goed gegaan. Wedstrijden te
gen Feyenoord, De Graafschap, Vitesse en
NEC het ging tot mijn eigen verbazing
alsof ik al jaren achter de spitsen liep."
„Ten Cate heeft mij enorm onder druk
gezet toen hij me deze positie toebedeel
de, en terecht, want het is een belangrijke
rol. Nee, met die extra druk loop ik dan
niet in het veld. Ik ben vrij nuchter. Het
eerste wat ik zachtjes in mezelf zei toen ik
het hoorde was: okay trainer, je hebt een
hele goede keuze gemaakt."
Tot op heden was er nooit een andere
club geïnteresseerd in Van der I^an, een
transfer was nooit aan de orde. De Spar
taan haalt zijn schouders op. Hij ziet in de
kranten en Voetbal International altijd op
geklopte verhalen van voetballers die met
grote transfers bezig zijn. Spelers die nog
geen twee goals per seizoen scoren, zes
gele kaarten halen en regelmatig met de
trainer overhoop liggen. Van der Ixtan
heeft wel eens zijn bedenkingen. „Zo'n
transfer van Van Utrecht naar Padova, ik
gun het hem, maar ik begrijp er helemaal
„Je zult mij niet horen beweren dat ik
een topper ben. Ik denk dat ik een waar
devolle speler ben, ook voor de subtop. Ik
pik mijn goaltjes mee, lig nooit overhoop
met een trainer, scheidsrechter of tegen
stander. In mijn hele loopbaan, van
Nieuwkoop tot Sparta, heb ik nog geen ge
le of rode kaart gehad. Nico Jalink (ploeg
genoot van Van der Laan, red.) zei het
voor PSV nog: ,je speelt tegen Wouters, nu
ga je die kaart onderhand een keer zetten'.
Maar ik heb met Wouters geen probleem
gehad. Ik ben daar te rustig voor. Ik zeg
ook nooit iets in het veld, misschien dat
het dan voor tegenstanders niet interes
sant is om met mij in de clinch te gaan."
Van der Laans ploeggenoot Edward Met
god liet zich onlangs ontvallen dat hij 'het
wel zou weten als hij de manager van Van
der I-aan was'. Alfons Groenendijk, linker
middenvelder bij Sparta, is dezelfde me
ning toegedaan. De Leidenaar vindt dat er
veel clubs zitten te slapen, maar hij zegt
erbij dat Van der Laan zelf ook wakker
moet blijven. "Arjan is rustig, nuchter en
bescheiden, maar hij moet wel oppassen.
Hij is 26 en de jaren verstrijken. Een voet
baller met zijn kwaliteiten heeft hel in zich
om zijn carrière te gelde te maken. Van je
ambities moet je nooit een geheim ma
ken, dat deed ik ook niet. Ik ben blij dat
Arjan bij Sparta zit, maar hij moet uitkij
ken dat hij niet een paar lucratieve trans
fers en dus een paar ton misloopt."
Volgens Groenendijk mag het niet zo
zijn dat een van de betere eredivisievoet
ballers zijn hele leven, de hele week op het
gemeentehuis zit. „Tenzij Arjan dat graag
wil, dan houdt het op." Van der Laan zegt
dat hij niet zit vastgelijmd op zijn bureau
stoel. Een full-profcontract als voetballer,
bij Sparta of elders, zal hij niet naast zich
neerleggen. „Maar ik heb dat niet voor hel
zeggen. Ik kan hooguit zorgen dat ik me
nu als schaduwspits wat meer profileer,
zodat er misschien andere clubs komen.
En scoren natuurlijk. Want ik heb er dan
voor Sparta in twee seizoenen wel respec
tievelijk twaalf en acht gemaakt, maar ik
moet eerst die tien maar weer eens zien te
halen deze competitie." Hij staat nu op
drie.
Het semi-profcontract van Van der Laan
loopt in juli '97 af. Voor die tijd moet hij
een klapper gemaakt kunnen hebben.
Dan kan hij het mooiste hoofdstuk uit dat
jongensboek schrijven. Van der Ltan
lacht. „Ik laat me door niemand gek ma
ken. Vandaag is alles zeker, morgen zit je
op de reservebank. Ik spreek uit ervaring."
Hij is gelukkig met wat hij heeft. Wat
komt dat komt. Dat is geen conservatis
me, maar realisme. „Nog niet zo lang ge
leden was ik gewoon voetballer bij Nieuw
koop, verzamelde voetbalplaatjes en was
een fervente Ajacied. Nu zit ik zelf met
mijn hoofd in een zakje chips op een Hip
po, want dat is geloof ik weer de nieuwe
verzameirage. Dat is voor mij nog altijd
een vreemd idee. Zoals ik onlangs ook
dacht dat het gek was dat ik niet meer
voor Ajax mocht zijn. Zeker niet als je er
zelf tegen speelt."
„Het went wel. In mijn debuutjaar keek
ik op tegen spelers van Ajax en PSV, nu
niet meer. Het nieuwe is er af en je laat jc
minder snel imponeren. Het zal ook wel
een proces naar volwassenheid als voet
baller zijn. Ik word constanter, heb minder
pieken en dalen. Daarbij ben ik minder af
hankelijk geworden. Al zeven jaar speelde
ik met een shirt van de EK '88 onder mijn
voetbalshirt. Bij Nieuwkoop, ARG en nu
Sparta. Dat ding bestond alleen nog maar
uit een paar draden. Als ik het aanhad,
had ik het gevoel van 'alles klopt, ik ga er
voor'. Nu heb ik het weggegooid. Mis
schien is dat een teken. Ik ben wel bijgelo
vig, maar ga me er steeds meer tegen ver
zetten. Je mag in het leven niet afhankelijk
worden van een kous of een shirt."
Bergkamp
Vraagt de ober aan een hongeri
ge gast die zojuist een biefstuk
heeft besteld, hoe deze het wil
hebben.
'Zwart, wit of grijs?'
Want ja. de jla uwe grappen over
de Van der Valken worden uit de
mouw geschud of het niets kost.
Toch is niet de kwestie- Van der
Valk hèt gespreksonderwerp
waar Nederland momenteel niet
over raakt uitgepraat.
He boeren evenmin.
l)e schoolstrijd? Vergeet het
De politieacties? In mijn keuros
sen kring - en die is zo breed dat
deze als representatief voor de
bevolking geldt - wordt over de
politie zelden gesproken.
De chaos in Parijs e.o.? Ver van
onshed
Die club waar Bemhard lid van
werd. alleen natuurlijk om zijn
vliegbrevet te kunnen halen?
Oud nieuws, daarover maken
wij ons niet meer druk.
Het weer dan? Ja. over het weer
wordt flink wat afgepraat. Het is
koud. is de algemene mening.
Veel te koud. Ellendig koud. Niet
goed voor de bollen.
Een week geleden maakte geen
hond zich nog druk om de bol
len. Toen vonden we het met z 'n
allen nog te warm voor de tijd
van het jaar. Waar zijn ze geble
ven. die winters van toen. hoor
de je vaak verzuchten. Nee. vroe
ger. toen konden wij tenminste
nog eindeloos schaatsen op de
sloot. Kom daar nu eens om.
Ddn is het eindelijk bijna zo ver,
vriest het zelfs overdag een graad
of wat, begint het er een beetje
op te lijken, klagen wij onmid
dellijk met z'n allen dat het zo
koud is, zo verrekte koud ('en die
rotwind er nog bij') en dat dit
slecht uitkomt met het oog op de
bollen, die namelijk nog de
grond in moeten en dat gaat niet
nu de grond zo hard is - nee.
zeggen wij met z'n allen, wij zul
len blij zijn als het kwik weer
gauw omhoog schiet en nog blij
er zullen wij zijn als het gauw
weer zomer wordt, liefst morgen
nog. waarna wij over mi week
of twee weer om het hardst zul
len jammeren dat een witte kerst
er weer niet in zit en dal dal
vroeger juist vaak voorkwam,
een witte kerst, en dat dat zo
sfeervol is, met z'n allen binnen
om de boom, terwijl het buiten
gezellig aan hel vriezen is.
'Toegegeven, hel weer houdt ons
bezig.
Het weer is dezer dagen in (die
lagen van de bevolking gespreks
onderwerp nummer één. Op de
tweede plaats komen niet de
Van der Valken, niet de boeren,
niet de grondwet, niet Z.K.H. de
prins, maar Bergkamp. Na het
weer houdt Bergkamp ons het
meest bezig.
Moet Bergkamp meedoen legen
de leren? Moest Bergkamp über
haupt wel worden opgenomen
in de selectie-' W ant zeg tlOU Zelf,
daar wordt me wat geouwe
hoerd over Bergkamp. Berg
kamp dit, Bergkamp dat. En wij.
u en ik. doen er dapper aan mee.
want dat hebben wij toch alle
maal, dat wij af en toe even
bonclscoachje willen spelen.
Ik peilde voor dit stukje de me
ningen van enkele amateur-
bondscoaches over het punt
Bergkamp:
'laat hem lekker in landen blij-
'Bergkamp' presteert al jaren
niks.
'Youri in Oranje!'
'Dan kun je nog beter Bogarde
'Bergkamp is een watje.
'Bergkamp zal wel weer gebles
seerdzijn.'
'Ajax is er ook op vooruit gegaan
zonder Bergkamp.
'Als zelfs die Ratelband hem niet
kon motiveren...
BergkampZacht FC Utrecht
p tptis?
)f De Graafschap!'
'Helmond Sport, daar zou hij
goed passen.
Bergkamp? Dat zou Charlton
wel willen.'
'Bergkamp en Sinterklaas, daar
geloof ik niet meer in.
'Wat vindt lauis ervan?'
'De laatste keer dat Bergkamp
uitblonk in Oranje herinner ik
mij nog goed. Dat was op de dag
dat Johan van Oldebarnevelt
werd opgehangen.
Genoeg, genoeg...
Ik ben het met alle voorgaande
sprekers eens. Daarom zou ik als
ik bondscoach was Bergkamp
gewoon opstellen. Eens komt na
melijk de dag... en die dag breekt
woensdag aan. Alle ballen op
Dennis!
Maar eerst de bollen de grond
Studio
