Synode verwijt mij struikroverswerk'
Leiden
Plaquette Huizinga onthuld
Dwangverpleging
Kerk Samenleving
chef henny van egmond, 071-5356414, plv.-chef hans koenekoop, 071 -f
VRIJE TIJD
LEIDEN
HCC. Iets gekocht tijdens de afgelopen HCC-dagen dat niet blijkt te
werken? Kom dan morgen langs bij afdeling Leiden van de Hobby
Computerclub. De toegang voor het gebouw aan de Hoge Morsweg
is gratis. Naast de beantwoording van vragen, demonstreren leden
Internet- en multimedia-toepassingen. De bijeenkomst begint om
13.30 uur.
Klaverjassen. Drumfanfare FBL houdt morgen een klaverjasmiddag
ter gelegenheid van het vijftigjarig bestaan. Het schudden van de
kaarten begint om 13.00 uur. Er zijn in het clubhuis in de Ilaze-
windsteeg leuke prijzen tè verdienen.
ALPHEN AAN DEN RUN
Winterklaar. De IVN-vereniging Alphen aan den Rijn maakt 9 de
cember de Ridderbuurt en het geriefbos langs het Windepad winter
klaar. De route: vanuit Alphen aan den Rijn, Ridderveld II, bij het
kruispunt Eisenhowerlaan, Herenweg en Zegerlaan rechtdoor naar
de vierde weg. Ridderbuurt, langs oude boerderijen en jeugdige
volks- en lusttuinen. Aan het einde rechts: het Windepad, voor het
tunneltje onder de Zegerbaan, daar staat de oranje tent van het IVN.
Darts. In het buurthuis Westerhaven wordt vandaag een single 501
darttoernooi gehouden. Deelname kost een tientje en inschrijven
kan vandaag vanaf 19.00 uur in het buurthuis aan de Emmalaan 45.
Tiroler avond. De Alphense 'Singlerdub' organiseert morgen een Ti-
roler-avond voor alleenstaanden. Diverse activiteiten zoals een bier
pullenwedstrijd en een brandweeract worden afgewisseld met mu
ziek van de Hofstadter Musikanten. De avond begint om 20.00 uur
aan de Sportlaan 3 te Alphen aan den Rijn, de entree kost 15 gulden.
Winterbraderie. In het centrum van Alphen a/d Rijn wordt morgen
een winterbraderie gehouden. Vanaf 11.00 uur loopt een kerstman-
nenorkest door de straten. Verder zijn er speciaal voor de kinderen
diverse attractie's neergezet. Ook de kerstman en een levende kerst
stal ontbreken niet. De braderie eindigt om 17.00 üur.
LEIDERDORP
Wintermarkt. Winkelcentrum Winkelhof staat morgen in het teken
van een winterbraderie. Het publiek is van 11.00-17.00 uur welkom.
Aanwezig zijn onder andere de kerstman, live muziek en kinderat
tracties. Daarnaast is er een levende kerststal te bezichtigen.
VOORSCHOTEN
Karaoke. De laatste dansavond in activiteitencentrum Boschbloem
staat in het teken van karaoke. Liefhebbers kunnen vandaag vanaf
20.30 uur hun hart ophalen aan de B.S. van de Oyelaan 39.
WARMOND
Jazzconcert. De groep CODE 337 geeft morgen een jazzconcert in
Meerrust. De aanvang is 16.00 uur en een kaartje kost 10,00 gulden.
ZOETERWOUDE-RUNDUK
Rechten van de mens. In het kader van de dag van de rechten van
de mens organiseert de Amnesty-groep Zoeterwoude morgen een
schrijfmiddag in café De Meester. Vanaf 14.00 uur worden brieven
geschreven voor iemand die zich met gevaar voor eigen leven inzet
voor de mensenrechten in zijn of haar land. Tijdens de middag wor
den gedichten voorgelezen over onderdrukking.
Wat bezielt
de boeren?
Aandacht voor de
problemen in de
agrarische sector
ZONDAG Nederland 1
17.08 u KRO's Ketsj-up
MAANDAG Nederland 3
7.30 u Ontbijt TV
DINSDAG Nederland 3
7.30 u Ontbijt TV
DINSDAG Nederland 1
22.47 u Documentaire
leiden Voetgangers die vandaag over de Paters-
brug richting Leidse binnenstad wandelen, zien
daar het profiel van de beroemde historicus Johan
Huizinga opdoemen. De gevel van het grijze Cen
traal Faciliteiten-gebouw van de Leidse universiteit
is gesierd met een plaquette van Huizinga. De
Leidse beeldhouwer Frans de Wit maakte de pla
quette en Huizinga's dochter, Laura Conley-Huizin-
ga, heeft het kunstwerk gistermiddag onthuld (fo
to).
Huizinga verwierf als historicus internationale
faam. Beroemd werd hij met zijn boek 'Herfsttij der
Middeleeuwen'. De historicus was van 1914 tot
1940 hoogleraar in Leiden: in 1940 werd de univer
siteit door de Duitsers gesloten. Dit jaar is het vijf
tig jaar geleden dat Huizinga stierf: de onthulling
van de plaquette is één van de onderdelen van de
reeks Huizinga-herdenkingen. Gisteren hield de
Zuid-Afrikaanse schrijfster Nadime Gordimer de
jaarlijkse Huizinga-lezing.
De Vereniging Oud Leiden heeft het initiatief ge
nomen voor het kunstwerk op de gevel van het fa
ciliteitengebouw. Het Leids Universiteitsfonds en
de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde le
verden een financiële bijdrage aan het kunstwerk
dat 18.000 gulden kostte.
tekst caroline van overbeeke
foto: hielco kuipers
Theo Bakker
Voordat ik aan de rand van
Leiden ben, loopt de neus al,
zo koud. Trap trap, doen de
benen, langs molen De Valk,
over de Mare, op weg naar
mijn eerste redding. Aan het
eind van de Korevaarstraat
schiet ik links het Plantsoen in.
Bij het gedenkteken zet ik mijn
fiets neer, het laatste stukje wil
ik lopen. Kalm moet ik Janneke
benaderen, een schrikreactie
voorkomen.
„Dagjanneke."Dag Theo."
Ze kijkt me vanonder haar kar
ton vragend aan. ,,Ik kom je
helpen, Janneke." „Jij ook al.
En ik dacht dat jij vond dat ik
het maar op mijn manier
moest doen. Dat je niet in een
witte jas bent gekomen."
Ik zie haar liggen, vervuild, fles
drank bij de hand. Zou ze de
ochtend halen? „Janneke, ik
heb besloten datje geholpen
moet worden." „Maak jij dat
uit?" - „Luister, in de krant
stond een verhaal over dwang-
opname. Dat dat mag, als ie
mand een gevaar voor zichzelf
wordt of voor zijn omgeving."
Doordringend kijkt Janneke
me aan. „Flikker op, Theo.
Laat me met rust. Ik verwaar
loos me, zoals ik dat wil. En ga
de pijp uit, zoals ik dat wil. Ik
zit op niemands goedertieren
heid te wachten, ook niet op
de jouwe."
Ik doe of ik wegloop, Janneke
draait zich om en dan ineens
duik ik bovenop haar, bind
haar de handen op de rug en
sleep haar mee naar de taxi,
die ik tevoren had besteld. Jan
neke schreeuwt, vloekt, vecht
om los te,komen. De taxi
chauffeur wil ons eerst niet
vervoeren. „Wat is dit, waar
gaat dit heen?", vraagt-ie. „Dit
is een geval van liefdevolle
dwangverpleging. En het gaat
naar Endegeest."
De volgende morgen voel ik
me super. Iemand geholpen,
het begin van mijn grootscha
lige reddingsactie is gemaakt.
Vandaag treedt de volgende fa
se in werking. De operatie
'Stadsbouwhuis'. Op weg.
Ik spreek nog even kort met de
bestuurders van de colonne
auto's die even voor tienen
halt houdt op de Langegracht.
„Op een enkeling na, moeten
ze allemaal mee. Vooral niet
luisteren naar hun ongetwij
feld hartverscheurende protes
ten. Het gebeurt voor hun ei
gen bestwil, al snappen ze dat
zelf nog niet."
Met een liefderijke maar be
sliste blik betreed ik de eerste
werkruimte. „Jij Jansen, gaat
mee. Maar ook Verbeek, De
Vries, Van Veen, Boderij, De
Raadt en Huying kunnen zich
gereed maken. Jullie gaan sa
men met nagenoeg iedereen
hier in het Stadsbouwhuis naar
Endegeest voor een dwangop-
Geschreeuw, hilariteit. Daarom
ga ik op een stoel staan en
spreek de inmiddels op de bin
nenplaats verzamelde en af te
voeren meute toe: „Ik weet
het, jullie denken, waar be
moeit hij zich mee. Met mij is
niks mis. Laat-ie oprotten met
zijn menslievende gevoelens.
Maar jullie k,ennen jezelf niet.
Jullie weten niet, dat jullie dag
na dag jezelf schade berokke
nen door je kostbare leven hier
te slijten. Jullie zijn in al je
plichtsgetrouwheid een gevaar
voor jezelf. Maar ook voor jul
lie omgeving. In welke stem
ming komen jullie thuis? Wi
lijden er onder jullie humeu
righeid? Wat kosten de sami
leving jullie onverklaarbare
psychosomatische klachten:
Het is de hoogste tijd dat jul.
in je eigen belang verpleegd
gaan worden. Dat jullie jezel
weer als mens gaan heront
dekken. Verzet heeft geen zii
Dwangopname mag volgens
de wet BOPZ. En de wet ken
nen jullie toch als de besten.
Vanaf maandag ga ik dag na
dag verder met mijn de naas
ten lievende werk. Ik beperk
me tot Leiden. Iedereen die
verkeerd bezig is, laat ik op
sluiten. Had die wet er maar
niet moeten zijn. Want wat i;
het verschil tussen de ene
vorm van zelfbeschadiging e:
de andere? Wie van ons is gei
gevaar voor zichzelf en voor
zijn omgeving? En wie bepaa
wie moet worden dwangver-
pleegd, iemand die daar toe
vallig een paar jaar voor heef
geleerd?
Mijn werk zal navolging krij
gen, daar droom ik van. Eerst
wordt de actie opgepikt in de
Leidse regio, daarna in heel
Nederland en uiteindelijk zul
len wereldwijd de kreupelen
van geest, de zelfverminkers,
alle lui die een gevaar voor hi
omgeving zijn, worden herop
gevoed. Dwangopname voor
de gehele mensheid, daar
moet het op uit draaien.
Gebonk op mijn deur, ik doe
open. „We komen je halen,
Bakker. Jij, zuurpruim, bent
een gevaar voor jezelf. Maar
wat erger is, met die mallotigf
stukjes van je ben je het ook
voor je omgeving. Voor jou al!
eerste dwangverpleging.
•dick van der plas, 0
Het vertrek van dominee Jos Dee uit de Hervormde Kerk
Ja, die brief van de synode. In zijn tijdelijke
pastorie in Bunschoten-Spakenburg geeft
Dee (45) toe dat hij er pijnlijk door was
getroffen. Zo kwam ook enige maanden geleden
het commentaar van ir. Jan van der Graaf van de
Gereformeerde Bond (de hervormde
rechterflank) in diens 'De Waarheidsvriend' hard
aan. Van der Graaf verweet Dee onder meer als
herder zijn kudde in de steek te laten en
minachting aan de dag te leggen voor de
gemeente van Twijzelerheide. Dee: „Hij heeft niet
de moeite genomen om naar mijn
beweegredenen te informeren."
En toen kwam eind oktober de brief van
synodevoorzitter ds. Wim Beekman en secretaris
generaal dr. Karei Blei, waarvan tot grote
verbazing van Dee ook een persbericht naar de
media ging. Hem werd opnieuw in de schoenen
geschoven dat hij een slechte herder was en dat
hij kerkscheuring 'bedrijft en bevordert'. Maar
wat Dee vooral raakte was dat niet inhoudelijk
werd ingegaan op zijn verklaring. Wel werd
artikel 12 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis
genoemd, waarin wordt beschreven hoe de
duivel en zijn trawanten als 'struikrovers'
aanslagen plegen op de kerk van Christus.
„Mijn daad beschouwt de Hervormde Kerk
blijkbaar als struikroverswerk. Ik begeef mij in de
kring van de duivel. En waar komt die terecht? In
de buitenste duisternis. En, zo wordt in deze brief
gesuggereerd, dat geldt ook voor mij. Dat is
uitermate grof', aldus Dee. De brief is voor hem
het bewijs dat de Hervormde Kerk 'geen
millimeter' veranderd is sinds de vorige eeuw. ,fIk
zou weieens willen weten hoe men tegen
Afscheiding en Doleantie aankijkt", aldus Dee,
over de twee afscheidingsbewegingen uit de 19e
eeuw waaruit de gereformeerden zijn
voortgekomen.
Schilder
Dee: „Er zijn hervormde predikanten die een
katholiek klooster in gaan of zelfs moslim
worden, maar dan was de reactie van de kerk
nooit zo scherp en fel." Het synodebestuur heeft
volgens hem boter op het hoofd als het hem
kerkscheüring verwijt. „De Hervormde Kerk heeft
dat zelfs tot principe verheven." Immers, zij heeft
officieel geregeld dat er in een plaats hervormde
deelgemeenten naast elkaar kunnen bestaan, dat
mensen elders lid van een kerk kunnen worden
en dal er officiële 'modaliteiten' (bloedgroepen)
binnen de kerk bestaan.
En, zoals Deë ook tijdens spreekbeurten in
Friesland duidelijk maakte, vanuit principieel
gezichtspunt heeft niet hij, maar de kerk zelf zich
afgescheiden. „Van afscheiding is sprake
wanneer je niet meer trouw bent aan Schrift en
belijdenis." Uit de praktijk van het hervormd
Het was als een
donderslag bij
heldere hemel: het
vertrek van ds. Jos
Dee uit de
Hervormde
Gemeente in het
Friese
Twijzelerheide, in juli
dit jaar. In een
verklaring, die in de
kerk werd
voorgelezen, zette
Dee uiteen dat hij
zich om des
gewetenswille moest
afscheiden. Hij stapte
over naar de
Gereformeerde
Kerken (vrijgemaakt).
Zondag doet hij
intrede in de kerk
van Spakenburg-
Noord, ondanks een
late oproep van een
'verdrietig' hervormd
synodebestuur om
tot bezinning te
komen.
kerkelijk leven en de concept-kerkorde voor de
Samen op Weg-kerk blijkt bat laatste, vindt Dee.
Twee jaar geleden was hij om die reden
initiatiefnemer van een Open Brief die negentien
dominees tegen de concept-kerkorde schreven.
Zijn definitieve afscheid van de Hervormde
Kerk kwam dus niet uit de lucht vallen. In de
wandelgangen had hij bovendien de naam
'vrijgemaakt' te zijn. Niet geheel ten onrechte.
Eind 1990 promoveerde hij aan de gereformeerd-
vrijgemaakte Theologische Universiteit op prof.
Klaas Schilder, de spil van de Vrijmaking. „Ik ben
voor mijn proefschrift vier jaar lang heel intensief
met diens leven en werk bezig geweest. En dat
betekende ook dat ik veel contact kreeg met
mensen in de Gereformeerde Kerken
(vrijgemaakt)."
Vijfjaar geleden overwoog Dee serieus om de
kerkelijke overstap te maken. „Voorop stond dat
je dat als man en vrouw samen moet doen en dat
was toen nog niet goed mogelijk." Dee kwam in
hervormd Twijzelerheide terecht waar hij 'met
enorm veel plezier' heeft gewerkt. De komst van
de concept-kerkorde bracht i
bezinningsproces op gang, waarbij hij de
kerkopvatting van Schilder bestudeerde.
Dat resulteerde in het boek 'K. Schilder -
oecumenicus' en de overtuiging dat hij de
Hervormde Kerk moest verlaten. „Ik voelde me
steeds verder verwijderd van de hervormde
kerkopvatting. Het werd mij duidelijk dat Schrift
en belijdenis staan onder het hervormd
kerkinstituut, dat koste wat het kost gehandhaafd
moet worden. Gelukkig maakte mijn vrouw
dezelfde ontwikkeling door.
Onwerkbaar
Dee heeft na ampel beraad besloten uit
Twijzelerheide te vertrekken zoals hij is
vertrokken. De optie om zich door een
gereformeerd-vrijgemaakte kerk te laten
beroepen, was kerkordelijk niet mogelijk. En de
mogelijkheid om de gemeente vroegtijdig te
informeren, liet Dee varen 'uit pastorale
overwegingen'. „Dat zou heel veel onrust hebben
veroorzaakt. De gemeente kennende zou er veel
verwarring, onbegrip en verontrusting zijn
gekomen. Met een onwerkbare situatie ep de
nodige moeite voor de toekomst van de
gemeente als resultaat."
Hij vervolgt: „Dit was van de moeilijke
mogelijkheden de minst slechte. Maar inderdaad,
daaraan zat de prijs dat het leek alsof je het van
tevoren had bekokstoofd. Ik had wel dingen
geregeld." Binnen een paar dagen verhuisde het
gezin naar een leegstaande pastorie in
Bunschoten-Spakenburg. Dat hij daar beroepen
zou worden, was niet gepland. „Het was één van
de zeven gemeenten die een beroep
uitbrachten."
Een maand na zijn onverwachte vertrek is hij
samen met zijn vrouw nog wel voor een
afscheidsavond naar Twijzelerheide geweest. „Er
was een redelijke groep gemeenteleden. Ik miste
wel een aantal trouwe kerkgangers. Naast spijt
over de gang van zaken, was er ook begrip." Van
de classes (regionale kerkvergadering) kreeg hij
net als van de kleinere 'ring' een formele groet, de
Provinciale Kerkvergadering liet niets van zich
horen. „Van der Graaf was uiteindelijk de enige
die inhoudelijk op mijn verklaring inging."
Van vrijgemaakte zijde kwamen 'ontzettend
veel' reacties. „De afgelopen maanden waren
voor mij de spannendste periode. Het is allemaal
erg voorspoedig gegaan. Binnen een paar dagen
had ik voor de rest van het jaar al preekbeurten."
Ook is Dee vol lof voor de wijze waarop zijn gezin
in de gereformeerd-vrijgemaakte wereld is
opgenomen. „De tijd moet het leren, maar tot op
heden heb ik absoluut niet het gevoel dat ik een
vreemde eend in de bijt ben. Ik preek gewoon
zoals ik altijd heb gepreekt."
L O F
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor, F. Nypels,
H. G. yan der Post (adjunct)
PUBLIC RELATIONS
W. H. C. M. Steverink 071-5356356
OMBUDSMAN
R.D.Paauw 071-5356215
Tel. dag. 9.30 - 11.30 uur of per post.
REDACTIE
G.J. Visser, chefredactie nieuwsdienst/kunst
H.W. van Egmond, chef red. Groot Leiden
A.J.B.M. Brandenburg, chef eindredactie regio
F Blok, chef eindredactie algemeen
W.F. Wegman, chef red. Duin- en Bollenstreek
W. Spierdijk, chef sportredactie
N H
TELEFAX
Advertenties: 071-532
Familieberichten: 023-531
023- 532(
Redactie: 071-532
Hoofdredactie: 071-531!
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot
071-5351
RUBRIEKSADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 171
071-5
ABONNEMENTEN
bijvooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per maand (autom. betaling)
per kwartaal (acceptgiro)
per kwartaal (autom. betaling) j
per jaar (acceptgiro) j
per jaar (autom. betaling)
VERZENDING PER POST
per kwartaal (NL) j
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSETTEBANI
Voor mensen die moeilijk lezen, slecht
hebben of blind zijn (of een andere Ie
dicap hebben), is een samenvatting v
regionale nieuws uit het Leidsch Dagblai
Dagbladuitgeverij Damiat
I Z E
kenhuis: dagelijks.
BEZOEKUREN
DLACONESSENHUIS
(tel. 071-5178178): dagelijks 14.30-15.15 uur en 19.00-19.45 u
Kraam- en zwangerenafdeling: buiten de gewone bezoektijden, voor p 1
ners bovendien van 10.30 -11.15 uur en van 19.45 - 21.00 uur
Special Care Unit: 10.30-11 00 uur, 15.00 - 15.30 uur en 19.00-19.30 l
na overleg met de dienstdoende verpleegkundige.
Kinderafdeling 10.30-19.00 uur, na overleg met de dienstdoende
pleegkundige.
Jongerenafdeling: 14.30-15.15uuren 19.00-19.45 uur
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging St. Elisabeth
(tel 071-5454545): dagelijks 14.00-15.00 uur en 18.30-19.30 uur, k
en II daarnaast ook 11.15—12.00 uur.
Kraamafdeling: 14.30-15.30 uur en 18.30-19.30 uur (voor vaders toi
uur).
Kinderafdeling: 14.30-19.00 uur (voor ouders de gehele dag).
Afdeling hartbewaking (CCU)en intensive care (IC): 14.00-14.30 i
18.30-19.00 uur.
Spoedeisende hulp: dag en nacht geopend
ACADEMISCH ZIEKENHUIS
(tel. 071-5269111): alle patiënten (behalve kinderen) 14.15-15.00 i
18.30-19.30 uur.
Avondbezoekuur afdeling Verloskunde 18.15-19.00 uur, 19.00-20.00 uurlk
leen Partners/echtgenoten met kinderen.
Voor zwangeren: zaterdag en zondag van 10.00 tot 11.00 uur, ui'
voor partners/echtgenoten en eigen kinderen.
Kinderafdelingen: voor ouders van opgenomen kinderen is er een n
zoek mogelijkheid in overleg met de hoofdverpleegkundige.
Voor andere bezoekers gelden de volgende tijden: keel-, neus- en
kunde en neurologie: 14.15-15.00 uur en 18.30-19.30 uur: oogheelk
heelkunde 14.15-15.00 uur en 18.30-19.00 uur.
Kinderkliniek: zalen voor peuters, kleuters en grote kinderen: 15.15-171
uur: babyzaal en boxenafdelingr volgens afspraak.
