Sinterklaas pakt
bloembollen in
Tuinieren
ZATERDAG 2 DECEMBER 1995
157
GREET BUCHNER
geeft antwoord op
al uw tuinvragen
Brieven naar:
POSTBUS 507
3002 PA HAARLEM
Vraag en antwoord
Wat en hoe moet het nu met
mijn Amaryllus vraagt me
vrouw Th. v.d. Pol uit Leiden.
Op 12 oktober nog steeds in
bloei en nu? Om te beginnen:
we noemen hem Amaryllus
maar in het Latijn is zijn naam
Hippeastrum en hij komt oor
spronkelijk uit Zuid-Afrika. Dat
zegt al iets over de temperatuur.
Hij houdt niet van kou, ook niet
nadat de plant uitgebloeid is.
Dan moet de bol met het blad
nog steeds goed verzorgd wor
den met vocht, voeding en
warmte totdat het blad vanzelf
afsterft. Dus nooit afknippen!
Als het blad afgestorven is de
plant koel, maar wel meer dan
vorstvrij, wegzetten en geen wa
ter geven totdat de bol weer te
kenen van leven vertoont. Dan
weer water, warmte, licht en
voeding en er komt weer een
bloem. Dezelfde behandeling
geldt ook voor de jonkies die
mevrouw V.d. Pol aan het op
kweken is. Succes ermee, want
het is een bijzondere kamer
plant.
Mevrouw Soepnel uit Heem
stede, momenteel woonachtig
in Spanje heeft bij de Cruijdt-
I loeck geen zaad van de Brave-
hendrik kunnen krijgen en dat
verbaast me. De Chenopodium
bonus-henricus, zoals die brave
plant in het Latijn heet, staat
onder nummer 67 in de catalo
gus van genoemde firma.
Mocht het weer niet lukken,
probeer het eens met Nieuw-
zeelandse spinazie, die zit in de
meeste assortimenten van
zaadhandelaren, geeft een
Het is bepaald niet mijn opdracht om op deze
plaats reclame te maken voor het meest Neder
landse feest dat er is en dat dreigt onderge
sneeuwd te worden door de kerstman. Niet
doen. Blijf trouw aan een feest dat overduidelijk
aangepast is aan de eigen volksaard: niet senti
menteel maar licht spottend, niet al te overda
dig maar met zuinig uitgekiende geschenken.
In dat kader wil ik het hier hebben over bloembollen die
nu overal afgeprijsd worden omdat de echte bollentijd
alweer achter de rug is. Ga eens een kijkje nemen bij de
diverse verkooppunten, bij voorkeur verkooppunten met
biologische bollen. Koop er meteen een mooie schaal of
pot bij. Dat is makkelijk.
Ter oriëntatie: voor een pot of schaal met 15 cm door
snee hebben we 15 crocussen, 5 tulpen, 5 narcissen of 3
hyacinthen nodig. Stop vooral niet verschillende soorten
in een pot. Dan dreigt er mislukking omdat ze niet tege
lijk bloeien.
Uiteraard zorgt Sint ook voor een gebruiksaanwijzing,
want velen weten niet eens hoe het verder moet. Die ge
bruiksaanwijzing kan calligrafisch op papier, liefst in
versvorm. Ik doe het maar heel gewoon, de milde gever
moet ook iets doen. Onderin de goed gedraineerde pot
komt een laagje potaarde, eventueel gemengd met iets
metselzand. Dan komen de bollen erop. Tulpebollen
met de platte kant naar de buitenkant omdat zich daar
de eerste bladeren vormen. Als dat klaar is opvullen met
grond zo dat de neuzen net onder aarde komen te zitten.
Even alles goed aangieten en dan een donkere koele
plaats zoeken. De ideale temperatuur is rond 9 graden C.
In elk geval nooit wanner en zeker géén licht. Drie
maanden duurt deze donkere periode waarin de aarde
vochtig gehouden moet worden omdat zich nu stevige
wortels vormen.
Na drie maanden zullen er scheuten van rond de 5 cm
zijn waarin de bloem al duidelijk voelbaar is. Nu gaat de
pol in het licht, maar nog steeds op een koele plaats tot
dat de kleur van de bloem zichtbaar is. Dan is het feest:
het kleurige voorjaarsbloemstuk mag de kamer in.
prachtige oogst, maar sterft bij
vorst af. Geen nood, volgend
voorjaar zijn er weer mooie
kiemplanten. Tja, en dan de
zorg met de aalbessenstruiken
die het in Spanje niet doen. Nu
heb ik geen enkele ervaring met
het groen in Spanje, maar ik
zou me voor kunnen stellen dat
nóch de grondsoort nóch het
klimaat geschikt is voor deze
struiken. Eventueel nog één
keer proberen met veel humus
in de grond. Lukt het niet, dan
de bessendroom begraven en
vervangen door een druiven- of
vijgendroom.
ILLUSTRATIE HAN VAN DER VEN
We zijn nog niet door alle pro
blemen heen: er is ook nog
kruipgras, vermoedelijk kweek-
gras dat hele lange uitlopers
maakt en alleen te verwijderen
is door middel van veel werk:
uitgraven al die uitlopers en in
de vuilnisbak, nooit op de com
post, want daar gaan ze weer
aan de slag. Veel werk, maar te
vens een zinvolle vrijetijdsbe
steding. Ja toch!
De Hypericum van A. H. Koers
uit Haarlem heeft dit jaar roest-
plekken gekregen. Wat nu? Wel
licht was het iets te warm voor
de planten. Er zijn Hypericum-
soorten die van halfschaduw
houden, er zijn er ook die de
zon minnen zoals het Sintjans-
kruid. In elk geval in het voor
jaar het oude hout wat terug
snoeien en verse compost. Dan
zullen ze het zeker wel doen.
We hebben niet elk jaar een hit
tegolf.
De dahliaknollen van mevrouw
v.d. Berg uit Leiden moeten
vorstvrij en droog bewaard wor
den. Wèl controleren op schim
mel. In de loop van april even
tueel scheuren, maar voorzich
tig! Elk stuk moet een gave wor
telhals hebben. Dan weer de
grond in en 's zomers genieten
van kleurenpracht.
De vuurdoorn van mevrouw
Van Tongeren uit IJmuiden
staat prima, maar de christus
doorn krijgt waarschijnlijk net
iets te veel water. Dat kan blad-
val veroorzaken, 's Zomers al
leen gieten als de bovengrond
droog is, 's winters pas als de
helft van de grond is en zoeken
naar een plaats met een tempe
ratuur rond 16 graden. Dan gaat
alles weer goed.
tuinbladen
Bloemen Planten komt in
het decembernummer met
een kerstspecial. Aandacht
voor de amaryllis-bol en de
inrichting van het winterbal-
kon. Verder informatie over
kerstshows en suggesties
voor het maken van kerst
stukjes. Seizoengebonden is
ook het artikel over natuurlijk
wintergroen, met een over
zicht van tuinplanten en
struiken die 's winters het
blad niet verliezen. De lange
avonden van december lenen
zich goed voor het bedenken
van een nieuwe inrichting
van de tuin. Daarvoor zijn
drie 'rijtjestuin-ideeën' uitge
werkt. Ook een teeltplan voor
de moestuin is in het blad
opgenomen. Vaste prik: de
rubriek service praktijk met
pagina's decemberklussen. In
samenwerking van een reis
organisator presenteert Bloe
men Planten een tuinenreis
naar Engeland aan. Wat de
trip behelst wordt uitvoerig
beschreven.
Grasduinen, natuur, reizen
vrije tijd, besteedt wat betreft
tuinen in het decembernum
mer aandacht aan de vijver.
Zo'n waterpartij, centraal
aangelegd achter het huis van
Els en Jan de Boer, leverde
een droomtuin op. Geïnspi
reerd door tuinarchitect Le
Roy, gingen ze aan de slag
met hoogteverschillen, oude
bouwmaterialen en vaste
planten-groepen. Het resul
taat overtrof hun stoutste ver
wachtingen. De rubriek Han
dige Wenken doet de lezer
vooral seizoengebonden tips
aan de hand. Zoals het bren
gen van een bezoek aan kwe
kerij Eleonore de Koning in
Oudelande, waar van 14 tot
en met 20 december in het
'kersthuis' originele kerst
stukken te zien zijn. Kunste
naar Humphrey Bennett ver
telt over zijn werk en speciale
band met bomen. In het hart
van Grasduinen zitten vier
kaarten met z'n werk. Om te
versturen of om in een lijstje
te doen en op te hangen.
Doe Het Zelf, woonideeën,
blijft wat de natuur betreft
deze maand binnen. Veel
aandacht voor het zelf sa
menstellen van kerstboeket
ten, verder informatie over
frisse lucht in huis en een
dikke special vol kerstideeën
om de feestdagen thuis sfeer
vol door te komen.
Sierhekwerk
Spijlenhekwerk
Schuifhekken
Plantsoenhekken
Gaasafrastering
Sportveldafrastering
Tennisbaanafrastering
Schoorsteenkappen
Oudhollandseverlichting
1
V
I
W
N
G
1
E
R
2
P
E
A
N
A
R
D
1
3
E
K
0
P
P
M
E
L
4
R
0
A
E
N
S
T
D
5
B
Z
A
K
K
0
E
R
6
Z
0
E
L
K
D
E
R
7
T
T
0
W
N
IJ
0
N
8
K
E
R
L
D
D
E
R
9
K
T
0
0
Z
R
D
E
10
S
E
L
R
V
D
E
T
11
E
N
N
0
0
1
G
T
12
P
A
R
E
K
V
E
T
13
T
0
0
R
N
T
E
L
14
M
A
D
A
R
E
T
N
opgave
oplossing
CITAAT
Streep op elke regel de letters
weg, die samen het woord vor
men dat overeenkomt met de
omschrijving. De resterende let
ters vormen van boven naar be
neden en van links naar rechts
een citaat.
Horizontaal:
1. deel v.d. hand; 2. zoogdier; 3.
paar; 4. kippenstok; 5. broodbe
zorger; 6. deel v.e. huis; 7. zee
vis; 8. deel v.e. huis; 9 snoer;
10. monddoekje; 11. nimmer;
12. schouwburgrang; 13 soort
sierduif; 14. lentemaand.
KRUISWOORDRAADSEL
HEINZ
JOA/&EHZ, Pf/A/Z. /S
TZ/ZU& MET eooo-
TOMPOES
Heer Bommel en de toornviolen
Het begon nu snel donker te worden,
want de zon was aan het dalen en de
mist en de bomen hielden het licht
tegen. Heer Bommel bewoog zich
tastend tussen de stammen voort.
Zijn adem ging piepend; de kwade
dampen sloegen hem op de keel en
de bak die hij torste belemmerde
hem in het gaan. Daar kwam nog bij,
dat de bloemen voortgingen met hun
geroep en gehoest, zodat hem horen
en zien verging. Het was duideljik,
dat hij dit niet lang meer zou kunnen
uithouden.
Het zal de oplettende lezertjes dan
ook niet verbazen dat hij op een ge
geven moment stil stond en met een
zenuwtrek naar de bloemen staarde.
,,Ikheb er genoeg van", hijgde hij.
,,Het leidt allemaal tot niets en ik
loop maar en loop maar. Met mij is
het afgelopen."
,,De toorn van een heer! De toorn
van een heer! riepen de violen reute
lend.
„Ja!" schreeuwde heer Ollie, uitzin
nig van woede. „De toorn van een
heer! Misselijk opgeblazen onkruid!
En dan te bedenken, dat ik jullie naar
de tentoonstelling heb willen zenden!
Ik heb genoeg van jullie!"
„Heer Bommel zal er nu wel genoeg
van hebben", zei Tom Poes, die niet
ver van daar bedrukt naast Kwetal op
een steen zat. „Hij zal nu wel inzien,
dat hij niets aan die schreeuwende
planten heeft, al zitten ze dan ook vol
mir. Het is te laat en ik weet er
eerlijk ook niets op te verzinnen."
„Dat is ook niet nodig, wel?" vroeg
het mannetje. „Bommel weet wel
wat hij doet." Maar zijn stem klonk
onzeker en de blik die hij op de pur
peren nevels wierp was zorgelijk...
h
t
w
r
DOOR HANS VAN ES
In de afgelopen maanden heeft het weer zich vaak voorbeeldig g
gen; het was in het algemeen droog, zonnig en warm. Harde wini
maar op een beperkt aantal dagen opgemerkt en echte herfststo
hebben het helemaal laten afweten. De oorzaak van de opvalleni
rust in de atmosfeer kan worden gezocht op de Atlantische ocea|
de jaren negentig werden weerkundigen vele malen geconfronte
met superdepressies, die een zeer lage luchtdruk bereikten, vod
de wateren tussen Schotland en IJsland. Talrijke lagedrukgebiet
hebben in deze periode de status van 'orkaandepressie' bereikt,
herfst van 1995 schitterden zelfs de gewone stormdepressies dj
wezigheid. Een ander opmerkelijk fenomeen was de opleving va|
'Groenlandhoog'. Het zwaartepunt van de hogedruk, normaliteri
hoogte van de Azoren, was de afgelopen twee maanden - veel va
dan gebruikelijk - naar het hoge noorden verschoven. De afwijkq
luchtdrukpatronen lijken nu de belofte van een flinke koudegolf
lossen. De hogedruk is de afgelopen dagen wat aarzeldend naar,
Noord-Europa doorgeschoven; na het weekeinde zwelt de anticy
aan tot een beresterk koud bolwerk. Als reactie op dit 'winters di
ment' gaat de Atlantische warmtemachine eindelijk op volle toé
draaien. Forse depressies zien de komende het levenslicht - bej>
door heuse stormen uit het zuidwesten. Maar ze komen te laat ci
winterinval in Europa te dwarsbomen. Het gevecht tussen beide;
mes wordt boven de Britse Eilanden en de Noordzee beslecht. H
warmtefront van een IJslanddepressie levert veel regen af, maaj
vlak voor de Zeeuwse kust tot staan gebracht. Bij Vlissingen kan
vandaag nog 8 graden worden met wat regen, maar in de rest vaj
land is het wederom nogal grijs en kil met maxima van 1 tot 4 g
Evenals gisteren zullen grillig over het land verdeeld wel opklaril
verschijnen. Vooral op heldere plaatsen kan het komende nacht
ca 5 graden vriezen. Zondag is de kou nog wel gematigd, maar <j
een toenemende oostzuidoostenwind voelt het bij 2 graden scj
aan. Maandag passeert vanuit het oosten het koufront, waarachj
continentaal-arctische lucht over geheel West-Europa uitstroorf
steekt een bijtende oostnoordoostenwind op - kracht 4 tot 6 - erj
kwik blijft ook overdag£alen; de doorbrekende zon vormt een sc
troost. Tegen het midden van de week vriest het 's nachts circa]
den en overdag halen we nog maar -3 graden.
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
zaterdag.
Noorwegen:
Afwisselend wolkenvelden
en opklaringen. Op de
meeste, plaatsen droog.
Middagtemperatuur langs
de kust enkele graden bo
ven het vriespunt; landin
waarts meest lichte vorst.
Zweden:
Zaterdag opklaringen en
vrijwel droog. Zondag wol
kenvelden en aan de oost
kust kans op wat sneeuw
's Middags aan de zuid
kust temperatuur rond het
vriespunt. Elders lichte tot
matige vorst.
Oenemarken:
Wolkenvelden, ook opkla
ringen en droog. Iets kou
der; middagtemperatuur
zondag rond het vriespunt.
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Veel bewolking en van tijd tot tijd regen.
Zondag in de loop van de dag vanuit het
westen opklaringen. Vrij zacht; maxima
op zondag rond 10 graden.
België en Luxemburg:
Wolkenvelden, ook enkele opklaringen
en vrijwel overal droog. Kouder met
maxima rond 2 graden, aan de kust on
geveer 6 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Wolkenvelden. In de oostelijke departe
menten ook opklaringen en kans op
mist. Op beide dagen in Bretagne moge
lijk wat regen. Middagtemperatuur uit
eenlopend van 5 graden in de Vogezen
en Jura tot 13 in Bretagne.
Portugal:
Rustig weer met flinke wat zon, maar in
het noorden ook enkele wolkenvelden.
Droog. Middagtemperatuur van 14 gra
den in het noorden tot 19 in de Algarve.
Madeira:
Perioden met zon en droog. Tempera
tuur 's middags rond 20 graden.
Spanje:
Droog en zonnige perioden, in de nacht
en ochtend plaatselijk mist. In het noor
den meer bewolking en kans op wat re
gen. Middagtemperatuur rond 14. langs
de zuidelijke Costa's omstreeks 19 gra
den.
Canarische Eilanden:
Flinke zonnige perioden en droog. Mid
dagtemperatuur rond 23 graden.
Marokko:
Westkust: Overwegend zonnig en droog.
Middagtemperatuur ongeveer 22 gra
den.
Tunesië:
Zaterdag wolkenvelden en kans op een
bui. Naar het zuiden toe meer zon en
vrijwel droog. Zondag overal minder zon.
Middagtemperatuur ongeveer 17 gra
den.
Zuid-Frankrijk:
Wolkenvelden en met name in het zuid
oosten geregeld zon. Zondag in het wes
ten kans op wat regen. Middagtempera
tuur van 7 graden in de buurt van Cler
mont-Ferrand tot plaatselijk 14 aan de
voet van de Pyreneeën
Mallorca en Ibiza:
Afwisselend zon en wolkenvelden. Op
beide dagen een kleine kans op een bui.
Middagtemperatuur ongeveer 17 gra
den.
Italië:
Perioden met zon en vooral in het zui
den een enkele bui. Met name in de Po-
vlakte kans op mist. Middagtemperatuur
zondag uiteenlopend van 6 graden in
het noorden tot 17 op Sicilië.
Corsica en Sardinië:
Zaterdag perioden met zon en droog.
Zondag minder zon en op Sardinië een
kleine kans op een bui. Iets lagere tem
peraturen; zondag maxima rond 14 gra
den.
Malta:
Afwisselend zon en stapelwolken. Op
beide dagen kans op een bui. Middag
temperatuur omstreeks 17 graden.
Griekenland en Kreta:
Half tot zwaar bewolkt en vooral in Grie
kenland regen- of onweersbuien-, in het
oosten plaatselijk veel neerslag. Mid
dagtemperatuur zondag uiteenlopend
van 11 graden in het noordoosten tot 17
op dë Peloponnesos en op Kreta
Turkije en Cyprus:
Wolkenvelden en in het westen van Tur
kije kans op een regen- of onweersbui.
Op Cyprus geregeld zon en droog. Iets
lagere temperaturen; middagtempera
tuur zondag van 11 graden op de Dar-
danellen tot 17 op Cyprus.
Duitsland:
Overwegend bewolkt en nevelig of mistig
weer met zaterdag lokaal eerst nog wat
lichte motregen, mogelijk ook ijzel
Vooral in het noorden ook opklaringen.
Middagtemperatuur van min 3 graden in
fiet oosten tot plus 2 in Nordrhein-West-
falen,
Zwitserland:
Geleidelijk minder zon, maar vrijwel
droog. Middagtemperatuur van 2 graden
aan de noordflank van het Alpenmassief
tot 8 in de zuidelijke kantons
Oostenrijk:
Wolkenvelden, hier en daar ook wat zon
en overwegend droog. Middagtempera
tuur zondag m het laagland net iets on
der het vriespunt.
Polen:
Rustig weer met in de nacht en,
kans op mist. Verder op veel I
opklaringen. Droog. Overdag mr1
te vorst; alleen langs de kust n|
ma boven het vriespunt.
Tsjechië en Slowakije: j
Geleidelijk meer opklaringen e.
overal droog. In de nacht en
kans op mist. Middagtemperatu'
le graden onder het vriespunt, j
Hongarije:
Wolkenvelden en met name t<
van de Donau mogelijk wat
motregen en later kans op wat]
Geleidelijk kouder; zondag
het vriespunt.
ZONDAG 3 DECEMBER 1995
Zon- en maanstanden
Zon op 08.28 Zon ondei
Maan op 14.51 Maanontf
i
Waterstand
IJmuiden Katwijk,
Hoog 00.34 13.06 00.07.
Laag 08 55 21.04 08.36-
MAANDAG 4 DECEMBER 1995
Zon- en maanstanden i
Zon op 08.30 Zonondea
Maan op 15.20 Maanond
Waterstand i
IJmuiden Katwijk]
Hoog 01.35 13.55 01.08-
Laag 09.56 22.05 09.37^
Weerrapporten 01 december 16:
Den Helder zwaar Bew
Rotterdam half bew
Maastricht onbew
Aberdeen zwaar bew
Barcelona regen
Berlijn onbew.
Boedapest zwaar bew
Bordeaux half bew
Brussel onbew.
Cyprus onbew.
Dublin half bew.
Frankfurt motregen
Genève onbew
Helsinki zwaar bew.
Innsbruck onbew
Istanbul zwaar bew.
Klagenfud zwaarbew
Kopenhagen onbew.
Las Palmas half bew
Lissabon licht bew.
Locarno metontv.
Londen half bew.
Luxemburg zwaar bew.
Wenen motregen
Zürich onbew.
Bangkok half bew.
Buenos Aires licht bew.
Casablanca licht bew.
Johannesburg onbew.
Los Angeles onbew.
New Orleans onbew.
New York zwaar bew
Tel Aviv onbew.
Tokyo
Toronto
licht to
