Nauwer contact school en universiteit
'De zelfkant is heilzaam'
Leiden
Kerk Samenleving
De liefde resteert
ZATERDAG 2 DECEMBER 1995
972
Theo Bakker
DOOR CAROLINE VAN OVERBEEKE
'Samenwerking met voortgezet onderwijs hard nodig
Altijd moet er een onder
werp zijn. Altijd moet dat
onderwerp iets met onze
stad van doen hebben. Dat
gaat zo als je een column
voor het Leidsch Dagblad
maakt. Maar ik loop in
Eindhoven en ik ben dron
ken. De tegels van de straat
liggen schots en scheef,
sierbestrating heet dat. En
ik denk aan mijn moeder en
aan mijn vader. Nooit meer
hun kleine jongetje kunnen
zijn.
Het meisje in de bar zegt
dat ze vierenveertig niet
oud vindt. Vierenveertig is
bijna dood. Ze staat daar,
borst, bil, word ik ooit wij
zer? Er komt een man bin
nen die direct handtastelijk
wordt. Even later staat hij
naast mij en zegt: „Ieder
mens leeft zo lang hij nodig
heeft om erachter te ko
men."
De handtastelijke wijsgeer -
waarom slaat ze hem niet? -
vraagt: „Heb je 'De Celes-
tijnse Belofte' gelezen?"
Schijnt over de waarheid te
gaan. 'Heb jij mijn oeuvre
niet gelezen? Weet jij niet,
dat je waarhijdt met een
lange ij en dt schrijft?'
Bladen met bier, meisjes die
worden betast, muziek die
naar T orremolinos- niveau
daalt. Ik drink, beweeg me
door troosteloze geilheid
gedreven tussen grut en
denk aan thuis. Nu de trap
op kunnen lopen en kijken
naar de slapende gezichtjes
van mijn jongetje en mijn
meissie en dan overlopend
van schuldbewuste warmte
naast mijn liefde kruipen.
Wie komt waarom in een
café? 'Sex and drugs and
rock and roll.' Het is het
niet. Straks tuimelt mijn
dochter in zo'n gelegenheid
in de valkuilen van het ge
not. Voelt ze zich verplicht
om tegen een oude man te
zeggen dat vierenveertig zo
oud nog niet is. En laat ze
zich knijpen door leeghoof
den.
Naar buiten, stilte. Waarom
verlang ik zo naar stilte? Ik
verdring de gedachte, dat
het de stilte van niet meer
leven is. In een spiegelende
etalageruit zie ik een uitge
bluste man voorbij sloffen.
Kom op Bak, kom op, be
treedt de Bierelier, zuip
door kreng.
Hoe oud zal ze zijn, vijftig?
Ze zit prachtig opgedirkt te
draaien op haar kruk, met
tussen haar knokige vingers
een sigaret, waarvan de as
kleurt als haar gekrulde
haar. Ze heeft de grandeur
van poeder en rimpels,
want de tand des tijds sleep
haar schoonheid slechts
aan. Ik kijk naar haar en
naar haar vriendinnen die
ook al zo lang geen meisje
meer zijn en ik snuif diep de
geur op van wanhoop en
weemoed. Voor het eerst
deze avond voel ik me op
mijn gemak.
Ik moet in Leiden op zoek.
Maar heb je dat wel in onze
stad, cafés waar ouderen,
alleenstaanden, eenzamen,
overgeblevenen en droog-
zoekers op hun best gekleed
telkens opnieuw een bejaar
de paringsdans inzetten?
Plots hoor ik klanken die me
terugvoeren naar Batufe-
rangi, Maleisië: 'Knocking
on heaven's door', Bob Dy
lan. Mijn lied. Ik giet het
vuur naar binnen en ik zie
hoe de mannen en vrouwe:
mijn verlangen naar stilte
niet kennen. Dat ze onver
minderd blijven kloppen O]
de hemelse deur der liefde.
Dat ze zich hebben openge
haald aan het leven, dat de
liefde, wreed als zij is, litte
kens op hun zielen heeft
achtergelaten, maar dat ze
nog steeds hopen en zoeke
naar dat ene troostende ge
baar, die ene strelende
hand, die ene nog altijd on
wennige eerste zoen, om
het een opmaat te laten zijl
van een stramme satanstar
go-
De vrouw op de kruk trekt
heel even haar toch al niet
te lange rokje nog iets ver
der op. Onder het zachtroz'
vel van haar dij tekent zich
een ader af in de vorm van
een vraagteken. Niets is toe
val. Ik zeg haar, dat de on
gebluste manier waarqp ze
een aantrekkelijke vrouw
wil blijven mij ontroert.
Ach, jongen toch van me,
geeft niet hoor. We hebben
hem allemaal wel om."
'Miss you' van de Stones.
Drinken, branden, denken
aan thuis. Aan mijn vrouw
en kinderen, aan mijn
vrienden, aan alle mensen
die ik liefheb. „Je ziet er ge
lukkig uit", zegt ze. „Ach ja,
zoëven verlangde ik nog
naar de stilte. Maar nu weel
ik het weer. Dankzij jou. Zaj
ik je eens vertellen hoe het
zit in het leven? Opgeteld,
afgetrokken, als je alles te-
gen elkaar hebt wegge
streept, resteert de liefde."
Ze aait me moederlijk over'
de bol en zegt: „Sjaak,
schenk deze schat nog een;'
bij."
De Leidse universiteit gaat
nauw samenwerken met de
middelbare scholen in de
regio. Gedacht wordt onder
meer aan een uitwisseling van
docenten. VWO-scholieren
kunnen straks wellicht ook een
dagje meelopen op de
universiteit en een vak volgen
waarvoor ze belangstelling
hebben.
Het Interfacultair Centrum
Lerarenopleiding,
Onderwijsontwikkelingen
Nascholing (ICLON) van de universiteit
gaat een netwerk opzetten om de
contacten tussen docenten te
bevorderen. Volgens Anke Harteveld,
rector van de Leidse Rembrandt
Scholengemeenschap, hebben beide
partijen baat bij een intensief contact.
„Wij scholen willen onze leerlingen goed
voorbereiden op de universiteit. En de
universiteit wil goede studenten:
studenten die niet al in het eerste jaar
afvallen en die in vier jaar afstuderen."
Harteveld is als buitenuniversitair lid
van de Leidse universiteitsraad nauw bij
de samenwerking betrokken. Volgens
haar liet het contact tussen universiteit
en scholen in de regio de afgelopen jaren
te wensen over. „Er was eigenlijk
nauwelijks contact. Dat is jammer, want
je kunt van elkaar Ieren. Maar de Leidse
universiteit ziet nu in, met haar plan
'Koersen op kwaliteit', dat samenwerking
met het voortgezet onderwijs hard nodig
is."
„De universiteit vraagt studenten die
problemen kunnen oplossen, teksten
kunnen schrijven en zelfstandig kunnen
werken. Het is onze taak de scholieren
daarop voor te bereiden. Omgekeerd
kunnen universitaire docenten
vaardigheden leren van onze
leerkrachten."
Een andere reden voor de
samenwerking is volgens Harteveld de
nieuwe onderwijsstructuur in het
voortgezet onderwijs. „In 1998 gaat er
van alles veranderen op middelbare
scholen: de huidige vakkenpaketten
verdwijnen. Scholieren kunnen straks
kiezen uit vier 'profielen' met een
combinatie van op elkaar afgestemde
vakken: 'natuur en gezondheid', 'natuur
en techniek', 'economie en
maatschappij' en 'cultuur en
maatschappij'. Scholieren moeten
bovendien veel meer zelfstandig werken.
Het is goed om al die veranderingen af te
stemmen met de universiteit."
De Rembrandt Scholengemeenschap
is al hard bezig de scholieren op het
nieuwe onderwijssysteem voor te
bereiden. Harteveld: „We hebben een
soort Dalton-systeem ingevoerd om de
kinderen al in de brugklas te leren wat
zelfstandig werken is. De leerlingen
hebben elke dag een taakuur dat ze naar
eigen inzicht kunnen invullen. Die taken
worden nauwkeurig bijgehouden in een
speciale agenda. Dat systeem bevalt ons
zó goed, dat we hebben besloten het
definitiefin te voeren. Bovendien willen
we het systeem volgend jaar uitbreiden
naar de tweede klassen."
De Leidse universiteit heeft in haar
toekomstplan 'Koersen op kwaliteit' al
een aantal veranderingen aangekondigd.
Zo wil ze haar studenten in de toekomst
beter gaan begeleiden omdat vooral in
het eerste jaar nogal wat studenten
afhaken. Directer contact met docenten
moet de kwaliteit van het onderwijs
verbeteren en de student meer bij de
universiteit betrekken. Het in 1997 in te
voeren 'bindend studie-advies' selecteert
de studenten na het eerste jaar: alleen de
goede studenten mogen dan verder gaan
met hun studie.
Volgens J. de Lange van de universiteit
worden de nieuwe plannen voor
samenwerking met de scholen
binnenkort besproken met de
faculteiten. „Vervolgens zullen we
concrete voorstellen doen.
Anke Harteveld:
„Er was eigenlijk
nauwelijks con
tact. Dat is jam
mer, want je kunt
van elkaar leren."
FOTO LOEK ZUYDER-
DUIN
Predikant promoot betrokkenheid op de buurt
Wees als kerk betrokken op de omgeving, dan
zullen zaken als vreugde en groei je in de
schoot worden geworpen. Dat is de belofte van
de Amsterdamse predikant Paula Irik aan
kerkelijke gemeenten die proberen kerk te zijn
'met en in de buurt'. „Het is in deze crisistijd
een zaak van vrolijk eigenbelang om met huid
en haarde buurt in te duiken."
ussmzEsssm
Van haar hand verscheen het boek
'Een dapper zootje ongeregeld'
(uitgegeven door Narratio in
Gorinchem, 25,(JO gulden). Daarin schildert Irik
de lotgevallen van de gemeente rond de
Nassaukerk in de 'achterstandsbuurt'
Amsterdam-Westerpark. De gemeente, die zij
dertien 'goede, zware, drukke, gezegende jaren'
diende, groeide met vallen en opstaan van een
kleine, vergrijsde gemeente, naar een 'levende
kerk, waarin zowel jong als oud bezig zijn om
kerk-zijn gestalte te geven'.
Heel fijn voor die Nassaukerk, maar wat moet
een willekeurig andere gemeente ermee? Irik:
„Mijn 'schilderij' is niet bedoeld ter imitatie,
maar ter inspiratie. Want wat in de Nassaukerk
kan, kan ergens anders ook." De feministische
hoogleraar Riet Bons-Storm prijst het boek aan
als een voorbeeldstudie. Zij hoopt dat
kerkmensen er door bemoedigd worden. „En
moge er een appèl van uitgaan naar al diegenen,
die de macht hebben in de kerken, en dus ook de
macht hebben om geld te geven", aldus Bons-
Storm.
Irik geeft wel toe dat haar boek voor een deel
'een kleine liefdesverklaring' is aan de
Amsterdamse buurt en haar bewoners. Zelf is ze
ook besmet geraakt met de dwarsheid en
onaangepastheid die de buurt zo eigen is.
„Vergeleken bij de talloze problemen die uit de
buurt op haar afkomen, is het maar een gammel
groepje, dat stevig moet sappelen en aan ruzies
bepaald geen gebrek heeft. Want de uitersten
willen nog wel eens botsen en de onderlinge
spanningen kunnen hoog oplopen."
Maar ruzies zijn helemaal niet erg, zo luidt één
van haar vuistregels. „Wees niet bang voor ruzie,
neem er juist de tijd voor. Buit confrontaties uit,
beschouw het als kansen om te groeien." Haar
raadgeving: „Accepteer de verscheidenheid. Ga
uit van het partijen-in-een-systeem-model. Dat
helpt om nuchter onder ogen te zien dat iedere
gemeente niet alleen gemeenschap maar ook
arena is. Het doet recht aan de wisselende
coalities en de tegenstrijdige belangen die in
iedere gemeente met elkaar botsen."
Lijp en warbol
Die botsingen zijn volgens haar mogelijk
wanneer er ruimte is. Irik: „De ruimte om te
groeien, de ruimte voor alle verschillen.
Binnenschipper en lijp, warbol en oude
buurtbewoonster, huisvrouwen migrant, dakloze
en student: iedereen wordt er voor vol aangezien
en er is in de gemeente een hartverwarmende
inzet om elkaar in en met alle verschillen vast te
houden."
Die ruimte is één van de zegeningen die een
gemeente mag ervaren, wanneer zij er voor de
omgeving wil zijn. zo is de overtuiging van Irik.
„Dat is wat ik graag wil overbrengen: dat het er in
de kerk beslist aantrekkelijker op wordt, als tekst
en context vrijuit door elkaar gaan lopen, als de
buurt de gemeente openbreekt en de zelfkant er
heilzame verwarring komt stichten. Dat
vriendschapsbanden en partnerschappen tussen
rijke en arme gemeenten de kerk zouden kunnen
vitaliseren."
De predikant geeft hoog op van de meetlat van
de vijf factoren die de gemeente-
opbouwdeskundige dr. Jan Hendriks in zijn
recente boek 'Een vitale en aantrekkelijke
gemeente' opsomde: klimaat, leiding, structuur,
doelen en identiteit. In haar boek kunnen
gemeenten als het ware over de schouder van de
Nassaukqrk meekijken, hoe daar die 'meetlat' is
gehanteerd. „Vergeet niet één van die factoren",
waarschuwt ze. .Alleen in hun samenhang zijn
het aanknopingspunten voor vitalisering."
Irik illustreert: „Vergader samen, maar vergeet
niet samen te eten. Wees blij met het 'formele',
maar geniet minstens zo hard van het 'informele'
circuit. Acht het zondagse vieren niet
uitnemender dan het doordeweekse kringwerk
Predikant Paula Irik: „Mijn 'schilderij' is niet bedoeld ter imitatie, maar ter inspiratie."
en het diaconaat even hoog als het pastoraat.
Neem de jongerensoos net zo serieus als de
kerkvoogdij. Investeer, juist in een tijd van
'pompen of verzuipen' in feest en ontmoeting en
onderling beraad. Zoek daarbij naar werkvormen
die niet alleen de praters en mondigen aan bod,
maar ook doeners en onmondigen uit de verf
laten komen."
Het eerste wat een gemeente te doen staat, is
de 'context' in kaart brengen. „Hebben de
mensen om u heen een baan of een uitkering?
Een minimum- of een boven-modaal inkomen?
Kroost of kind noch kraai? Bewonen ze een fiat of
een boerderij? Zijn de mensen genoodzaakt tien
sloten op hun deur te hebben of lopen ze bij
elkaar in en uit? Zijn ze wit of bruin? Stemmen ze
paars of groen of zwart?" Aan kerken die dat
allemaal wat eng vinden, geeft Irik het advies om
eens een kijkje te nemen bij het oude-
wijkenpastoraat of in plaatsen waar al een kerk
buurt-project bestaat.
Toegift
Irik: „Durf te springen, waag de plons. Of het nu
om mestoverschotten gaat. om huuruitzettingen,
de aanleg van een snelweg, een WAO-spreekuur,
de renovatie van een verpleegtehuis, de komst
van een asielzoekerscentrum of... vul zelf maar in.
Stel u op de hoogte, ga praten, demonstreer mee,
word deelgenoot en misschien gaandeweg
bondgenoot."
Daarnaast moet er een kerkelijke kaart
getekend worden. Gemeenteleden moeten de
geschiedenis en de grenzen van hun kerk leren
kennen. „Breng onder woorden wat bepaalde
keuzes met de gemeente te maken hebben en
trek daar, in een periode van ingrijpende
veranderingen, regelmatig tijd voor uit: wat voor
kerk zijn we?, wat voor kerk willen wij zijn?, onder
welk beeld willen we kerk zijn?"
„Vreugde en groei in de omgang met God,
elkaar, jezelf en de samenleving zijn overal
mogelijk, maar kunnen nooit het doel zijn", aldus
Irik. „Ze kunnen je wel als toegift in de schoot
geworpen worden." Zo lang de grondhouding
maar de betrokkenheid op de eigen omgeving is.
Die houding het 'zelfcorrigerend vermogen' van
de gemeente versterken, maar ook het 'wankele
evenwicht' regelmatig verstoren. Het zal vaak niet
makkelijk zijn. waarschuwt Irik. „Het gemeente
zijn wordt er stellig verwarder, onoverzichtelijker,
slopender en schokkender van. Maar wie
buurtbetrokkenheid zaait, mag er mee rekenen
vitaliteit en aantrekkelijkheid te oogsten."
Rooseveltstraat 82
Postadres; Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-51280;
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/ vr. 18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10 00-12.00 uur 071-51280;
DIRECTIE
B. M. Essenberg,
G. P Arnold (adjunct),Kiel (adjunct)
L O F
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
KANTOOR
071-5356356
071-5j
023-5;
023-5.'
071-5?
071-SC
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor. F. Nypels,
1G van der Post (adjunct)
PUBUC RELATIONS
W. H. C M. Steverink 071-5356356
OMBUDSMAN
R.D.Paauw 071-5356215
Tel. dag. 9.30 -11.30 uur of per post.
REDACTIE
G.J. Visser, chef redactie nieuwsdienst/kunst
H W. van Egmond, chef red Groot Leiden
A.J B.M Brandenburg, chef eindredactie regio
F. Blok, chef eindredactie algemeen
W.F. Wegman, chef red. Duin- en Bollenstreek
W. Spierdijk, chef sportredactie
J. Preenen, chef binnen-, buitenland, eco
Redactie;
Hoofdredactie:
ADVERTENTIES £i
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17 i*f
071-5
RUBRIEKSADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17 u
071-5
ABONNEMENTEN fj
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro) p
per maand (autom. betaling) j
per kwartaal (acceptgiro)
per kwartaal (autom betaling)
per jaar (acceptgiro)
per jaar (autom. betaling) )T
VERZENDING PER POST
per kwartaal (NL)
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSETTE^,
Voor mensen die moeilijk lezen, slecb-
hebben of blind zijn (of een andere i
dicap hebben), is een samenvatting' f
regionale nieuws uit het Leidsch Dagi
geluidscassette beschikbaar. Voor inf.r
0486-486486 (Centrum voor GesproL.
tuur, Grave)
lil
Auteursrechten voorbehouderiil
DagbladuitgeverijDamiate
K E N H U I Z
ONGEVALLENDIENST
Academisch Ziekenhuis: vanaf zaterdag 13.00 t/m dinsdag 13.00 erve
woensdag 13.00 t/m vrijdag 13.00; Diaconessenhuis: maandag t/m i
8.00 tot 17.00 en vanaf dinsdag 17.00 tot woensdag 8.00; St. Elisabe$r
kenhuis: dagelijks. 0I
BEZOEKUREN n,s
DIACONESSENHUIS
(tel. 071-5178178): dagelijks 14.30-15.15 uur en 19 00-19.45 uur d
Kraam- en zwangerenafdehng: buiten de gewone bezoektijden, vofyi
ners bovendien van 10.30 -11.15 uur en van 19.45 - 21.00 uur
jr>
ren 19.00-19.45 uur
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging St. Elisabeth
(tel 071-5454545): dagelijks 14.00-15.00 uur en 18.30-19.30
en II daarnaast ook 11.15-12.00 uur m
Kraamafdeling: 14.30-15 30 uur en 18.30-19.30 uur (voor vaders tdr Is
uur). |et
Kinderafdeling: 14.30-19.00 uur (voor ouders de gehele dag). r f
Afdeling hartbewaking (CCU)en intensive care (IC): 14 00-14.30.
1R TO-1Q nOinir 'gC
)m
JU
.Uil
1,
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging Rijnoord
(tel. 0172-463131): dagelijks 14.00-15.00 uur en 18.30-19.30-1
en II daarnaast ook 11 15—12 00 uur
Geen spoedeisende hulp meer mogelijk
r
ACADEMISCH ZIEKENHUIS
(tel. 071-5269111): alle patiënten (behalve kinderen) 14.15-15.00^.
18.30-19.30 uur.
Avondbezoekuur afdeling Verloskunde 18.15-19.00 uur, 19.00-20.00J
leen Partners/echtgenoten met kinderen.
Voor zwangeren: zaterdag en zondag van 10.00 tot 11.00 uur. uit^
voor partners/echtgenoten en eigen kinderen.
Kinderafdelingen: voor ouders van opgenomen kinderen is er een r
zoek mogelijkheid in overleg met de noofdverpleegkundige.
Voor andere bezoekers gelden de volgende tijden: keel-, neus- en J
kunde en neurologie: 14.15-15.00 uur en 18.30-19.30 uur oogheelkl
heelkunde 14.15-15.00 uur en 18.30-19.00 uur.
Kinderkliniek: zalen voor peuters, kleuters en grote kinderen: 15.1
uur; babyzaal en boxenafdeling: volgens afspraak.
