11
'Nederland opgelucht bij Bollands dood'
'11
'Ik wil nooit meer in de
kleren van Bob en
Groot countryfestival in
Leidse Groenoordhallen
AOW is nog niet in
zicht voor Link Wray
Cultuur Kunst
Hucknall heeft weer zin in Simply Red
D66 wil standbeeld
voor Jan van Goyen
WOENSDAG 29 NOVEMBER 1995
ABE in financiële problemen
Leeuwarden De Stichting Stadion Produktie ABE verkeert in gro
te financiële problemen. De advocaat van de stichting, mr. P.
Tuinman, heeft de schuldeisers een brief gestuurd waarin hij
vraagt of zij genoegen willen nemen met de helft van het bedrag
dat nog te vorderen is. Het theaterspektakel over het leven van
voetballer Abe Lenstra in het gelijknamige stadion in Heeren
veen trok maar een kleine 30.000 toeschouwers terwijl op het
dubbele aantal was gerekend. Ook de verkoop van sponsorcerti
ficaten aan ondernemers viel tegen. De stichting liep hierdoor
één miljoen gulden aan inkomsten mis. Volgens Tuinman gaan
niet alle schuldeisers akkoord met de helft van het bedrag dat zij
nog tegoed hebben.
Snoop Doggy Dogg: zelfverdediging
los angeles De advocaten van Snoop Doggy Dog hebben giste
ren tijdens het moordproces tegen de rapper verklaard dat diens
lijfwacht uit zelfverdediging handelde toen hij vanuit een auto
fatale schoten loste op een boos en gewapend bendelid. De po
pulaire rapper, die eigenlijk Calvin Broadus heet, en zijn mede
plichtige McKinley Lee worden beschuldigd van de moord op
Philip Woldemariam tijdens een zogenaamde 'driveby shooting'
in Los Angels in 1993. De jury had maandag ontsteld gereageerd
toen aanldager Ed Nison in de rechtszaal in Los Angeles beken
de dat hij de bebloede kleding van het slachtoffer niet als bewijs
kon inbrengen. Maar volgens Nison is het toch overduidelijk dat
het tweetal schuldig is aan moord.
leiden Eric Calmes, een basgitarist uit Curagau, treedt negen
december met zijn band Grupo Zamanakitoki op tijdens de slot
dag van Human Rights and Refugees. Plaats van handeling is
Het Leidse Volkshuis. Het optreden vormt tevens het slotconcert
van 'Hot House 25 jaar'. foto arjen burchhoorn
leiden arjan van duk
tenVoor de eerste keer wordt op
zondag 10 december in de
Groenoordhallen de Christmas
Country Party gehouden. Het
ter^ belooft een heel spektakel te
tg„worden: negen countrybands
geven een optreden, op een
markt zijn allerlei country-ac-
cessoires te koop en tussendoor
kan het publiek naar hartelust
dansen op de grootste country-
dansvloer van Nederland. Daar
naast zijn er vele terrasjes en
een compleet 'western-dorp'.
Het geheel wordt overgoten met
een speciaal 'kerstsausje'.
Het Amerikaanse duo Scooter
Lee Jo Thompson geeft in de
ochtenduren een dansinstruc-
tie. In de middag treedt het
puikje van de Nederlandse
countrywereld op, waaronder
Savannah, Desperado, Ben Ste-
recensie. hans keuzers
Concert: Link Wray the Ace-tones.
Gezien: 28/11LVC, Leiden
Eind jaren tachtig zag ik Link
Wray samen met maatje Ro
bert Gordon tijdens een van
de magere jaren van Pinkpop.
Met het duetje 'Red hot' en
'Half a man and half a boy'
werd er zelfs tot in de mobiele
toiletten gedanst.
Gisteren in het LVC zette
Wray met zonnebril, leren jas
je en paardestaart zonder
meer een lekker concertje
neer, maar de keuze van het
repertoire was wel heel erg
makkelijk. Buiten een groot
aantal rock 'n roll klassiekers
koos Wray vooral voor een
juke-boxrepertoire. 'Fire' van
Springsteen en 'Born to be
wild' van Steppenwolf zijn al
zo uitgekauwd dat zelfs Wray
er niks meer van kon maken.
Hoe het wel moest liet Wray
vooral zien tijdens zijn eigen
instrumentale klassieker
'Rumble' uit '58 en tijdens het
vuile, zompige 'Jack the Rip
per. „I've just been ripped off,
that's why I call this Jack the
Ripp-off' volgens Wray. Zijn
snijdende, heftige fuzzy-aan-
slagen mag hij misschien qua
uitvoering aardig slordig de
zaal instrooien, met de garage-
rockintensiteit maakt de be
jaarde AOW-er weer veel goed.
Kwetsbaar stelt de zanger
zich eigenlijk alleen op bij het
met klassieke snik in de stem
gebrachte covertje van Hank
Williams, maar hij levert weer
aardig wat goodwill in als
Wray een medley van Elvis
Presley inzet. 'Mystery Train'
en 'That's Allright' missen bei
de de broodnodige spanning
en als later op de set dat nog
eens aangevuld wordt met
'Jailhouse Rock' en het in een
speedy uitvoering gespeelde
'Heart-break hotel' is dat zelfs
voor de doorgewinterde Elvis-
fan een beetje te veel van het
goede.
Link Wray stuur je met zijn
uitstraling en vitaliteit natuur
lijk nog niet met pensioen
maar hij moet wat meer lef
hebben in de keuze van zijn
repertoire. Kortom: de bezem
moet maar eens door de set
list.
CHEF GERT VISSER. 071 53S6441
Willem Otterspeer schrijft biografie over de Leidse filosoof
Een armoedig milieu, een moeder die door prostitutie
aan de kost kwam, nauwelijks enige scholing en een ei
genzinnig en driftig karakter waardoor hij zelfs in de ge
vangenis belandde. Kortom, een jeugd die voor het ver
dere leven het ergste deed vermoeden. Toch werd Ge-
rardus Johannes Petrus Josephus Bolland (1854-1922)
hoogleraar filosofie aan de Leidse universiteit. In zijn
jeugd deelde hij met zijn vuisten klappen uit; aan de uni
versiteit deed hij dat met woorden. „Toen Bolland stierf,
haalde Nederland opgelucht adem. Zo van: Dat hebben
we gehad," zegt Willem Otterspeer, schrijver van de re
cent verschenen Bolland-biografie.
leiden» sjoerd de jong
De extreme kanten van Bol
lands driftige karakter open
baarden zich al op vroege leef
tijd. Bijvoorbeeld in het leger
waar Bolland een meerdere, die
hem onheus behandelde, bijna
wurgde.
De toekomstige filosoof
moest voor deze daad drie jaar
brommen in het 'huis van mili
taire detentie', het voormalige
Pesthuis te Leiden. Al tijdens
zijn gevangenschap wierp Bol
land zich op de zelfstudie, waar
door hij zich na zijn vrijlating
wist op te werken tot onderwij
zer. In 1881 vertrok hij met zijn
vrouw naar Indië, waar hij le
raar werd aan het gymnasium
Koning Willem III. Daar begon
zijn belangstelling voor filosofie.
Bolland was getalenteerd en
een harde werker met een enor
me belezenheid. Maar in zijn
woordenschat kwam het woord
'nuanceren' niet voor. Vaak
nam Bolland als een ongeleid
projectiel deel aan de maat
schappelijke en wetenschappe
lijke discussies. Hij deed dwaze
uitvallen aan het adres van No
belprijswinnaar Lorentz, keerde
zich tegen Darwin en bestreed
met grote onkunde Einsteins re
lativiteitstheorie. Vrouwen,
vond Bolland, moesten uit het
openbare leven geweerd wor
den, omdat zij het meest bijd
roegen aan de huichelachtig
heid.
Van Bolland werd wel gezegd
dat hij eerst iets concludeerde
om vervolgens de argumenten
erbij te bedenken. In wezen was
hij meer een polemicus, dan
een wetenschapper. Het is daar
om, en vanwege zijn achter
grond, vreemd dat Bolland in
1896 tot hoogleraar werd be
noemd. „Dat kan alleen ver
klaard worden door de intense
saaiheid van de toenmalige filo
sofie aan de Leidse universiteit,"
zegt Otterspeer. „Met de benoe
ming van Bolland hoopte men
een frisse wind door de univer
siteit te laten waaien. Alleen die
wind was wat frisser dan was
verwacht."
Afkeer
Otterspeer, conservator van het
Leids Academisch Historisch
Museum en hoogleraar Univer
siteitsgeschiedenis, schreef de
Bolland-biografie niet uit be
wondering. „De persoon Bol
land riep bij mij in eerste in
stantie alleen een gevoel van af
keer op," legt Otterspeer uit.
„Maar anderen vertelden mij
dat ik daarmee Bolland tekort
deed. En dat is waar. Hoe je ook
over hem denkt, Bolland was, in
tegenstelling tot veel andere
hoogleraren die hun leven ach
ter hun bureau sleten, een
kleurrijk figuur. Zijn extreme
karakter, de enorme sociale
kloof die hij overbrugde en zijn
polemische kanten zijn allemaal
ingrediënten voor een boeiende
biografie."
Maar deze biografie biedt nog
meer. Aan de hand van Bol
lands leven geeft Otterspeer een
mooie schets van de Neder
landse maatschappij en de stad
Leiden van rond de eeuwwisse
ling. Het materiaal voor de bio
grafie werd Otterspeer in de
Willem Otterspeer: „Met de benoeming van Bolland hoopte men een frisse wind door de universiteit te laten waaien. Alleen die wind was wat fris
ser dan verwacht.foto henk bouwman
schoot geworpen: in twee Bol
land-archieven was alles aan
wezig wat een biografen-hart
begeert. Toch nam het schrijven
van de biografie, waarin Otter
speer een aangename cocktail
van beschrijving en beschou
wing weet te bereiken, nog drie
a vier jaar in beslag.
Het paradoxale karakter van
Bolland maakt het moeilijk om
hem onvoorwaardelijk te laken
of te bewonderen. Zelfs het be
lang van Bolland als filosoof is
niet zonder voorbehoud vast te
stellen. Otterspeer: „Bolland
was degene die Hegel heront
dekte. Maar daarmee blokkeer
de hij tevens de bestaande filo
sofische ontwikkelingen. Daar
naast probeerde hij, volgens de
dialectische methode van He-
gel, zijn studenten echt aan het
denken te zetten. Echter, door
zijn eigen overdonderende per
soonlijkheid was het nettopro-
dukt dat zijn studenten slaafse
volgelingen van hem werden."
Vlak voor zijn dood hield Bol
land een geruchtmakende anti
Semitische rede. Wrang, want
de filosoof Bolland maakte geen
school en als hij na zijn dood al
ter sprake kwam, dan als antise
miet. Dit eenzijdige beeld wordt
in de biografie van Otterspeer
genuanceerd. Niet alleen pro
beert hij Bollands antisemitis
me te verklaren, ook doet Otter
speers kloeke boek recht aan de
vergeten veelzijdigheid van Bol
land.
Willem Otterspeer - 'Bolland,
Een biografie'. Uitgeverij Bert
Bakker. Pri|s: 75,00.
neker en The Mary Kee Compa
ny. Daarnaast zijn er ook twee
buitenlandse artiesten: Larry
Mercey uit Canada en Liz
Meyer Midnight Flyer uit de
Verenigde Staten.
De verwachtingen van de or
ganisatie zijn hooggespannen.
Tot nu toe zijn er reeds twee
duizend kaartjes verkocht, maar
het countrypubliek staat erom
bekend pas op de dag van een
optreden kaartjes te kopen. Als
het festival aanslaat, zal het een
jaarlijks terugkerend evenement
worden.
Kaartjes 20,00 zijn behalve
bij de kassa van de Groenoord
hallen ook verkrijgbaar bij de
VW-kantoren van Leiden,
Noordwijk, Katwijk en Alphen
aan den Rijn. Voor kinderen tot
vijftien jaar bedraagt de entree
7,50. Het countryfestival duurt
van 11.00 tot 21.00 uur.
Paul de Leeuw geeft persconferentie op school
Paul de Leeuw: mi
archieffoto kippa
utrecht pi eter v
De omvangrijkste persconferen
tie die ooit in Nederland is ge
geven om een film te promoten,
had gistermiddag plaats in de
kleine zaal van het Muziekcen
trum Vredenburg in Utrecht.
Paul de Leeuw de dubbele
hoofdrolspeler, co-scenarist en
co-producent van Filmpje (14
december in de bioscopen) be
antwoordde anderhalf uur lang
vragen die op hem werden afge
vuurd door niet minder dan
driehonderd vertegenwoordi
gers van de vaderlandse school-
pers.
Het ging er zeer geanimeerd
aan toe, in weerwil van het feit
dat vooralsnog niemand de film
zelf te zien had gekregen. Wel
een trailer vol James Bond-ach-
tig spektakel, met helikopters,
explosies en met Bob de Rooy
in een achtervolging op wa
terscooters in de territoriale wa
teren van Curacao.
Er worden emotionele recht
bankscènes in het vooruitzicht
gesteld waar Annie het zeer
moeilijk gaat krijgen. Want het
echtpaar De Rooy gaat schei
den, vanwege de niet langer te
harden seksuele veeleisendheid
van Bob die allengs zal vervallen
tot een nog liederlijk bestaan
dan we al van hem gewend wa
ren. En Annie zal hulpeloos in
handen vallen van een door Rijk
de Gooijer geleide drugmafia en
worden ingezet als koerier van
in kreeften verstopte coke die zij
onder haar helm moet meedra-
gen.
Paul de Leeuw knipperde
nauwelijks met zijn ogen toen
hem op de man af werd ge
vraagd wat die film nou hele
maal heeft gekost en wat hij er
aan heeft verdiend. „Die film
heeft zes miljoen gekost en ik
heb een paar ton verdiend, om
het te bedenken, samen met re-
gisseur Paul Ruven te maken en
om het te spelen."
Bob en Annie de Rooy, zo ver
telde de blijkbaar onder scholie
ren waanzinnig populaire me
dia-ster, bestaan al net zo lang
als Paul de Leeuw op de plan
ken staat. Al in 1983 voerde hij
het groteske duo op tijdens het
Camerettenfestival, met Bob
voor de pauze en Annie erna.
En hij heeft altijd gevonden wat
hij nog steeds vindt: „Annie is
het leukste om te doen, mijn
hart lag altijd bij Annie. Maar ze
is ook moeilijker. Bob de Rooy
is gewoon net zo brutaal als ik,
maar Annie bevindt zich op het
snijvlak van humor en triest
heid. Vroeger at ik altijd eerst
een blik koude doperwten leeg
om in de juiste treurige stem
ming te komen".
Filmpje wordt door Paul de
Leeuw omschreven als een kJin
kend afscheid voor Bob en An
nie de Rooy. Want zo populair
als zijn creaties mogen zijn ge
worden, de komiek zelf is hen
intussen meer dan zat: „Vijf jaar
lang heb ik De Schreeuw van De
Ix;euw gedaan en vorig jaar
vond ik het ineens heel moeilijk
worden. Het werd te voorspel
baar. Als je er dan toch mee zou
doorgaan, ontstaat een Tineke
de Nooy-effect. Dat wil ik voor
komen. Na afloop van de fil
mopnamen heb ik besloten
nooit meer die kleren van Bob
en Annie aan te trekken".
Van wie hij zijn kledingadvie
zen krijgt, wil een wijsneuzige
gymnasiast weten.
„Ik ben gewoon met I lanneke
Groentenman die heeft toe
vallig hetzelfde maatje gaan
winkelen in Amstelveen. Bij de
IIEMA."
recensie louis du mouun
Concert: Simply Red. Gehoord 28/11.
Ahoy'. Rotterdam.
Zanger Mick Hucknall vormt in
feite de enige echte constante
factor binnen Simply Red, we
ten de ware kenners. Zijn zoet
sappige opmerkingen in de wij-
vorm over het tienjarig bestaan
zullen bij hen gisteravond in
Ahoy' dan ook wat vreemd zijn
overgekomen. Wonderwel be
hoorden die 'losse flodders' tot
de weinige schoonheidsfoutjes
bij de eerste toumeeshow van
de andermaal 'ververste' Britse
neo-soulformatie sinds dik drie
jaar.
Aan het eind van de vorige
concertreis was de roodgelokte
frontman uit Manchester het le
ven 'on the road' zo zat, dat hij
liet weten waarschijnlijk pas te
gen de eeuwwisseling weer op
pad te willen gaan. Een schril
contrast met de zojuist aange
gane verplichting om langer
dan ooit met Simply Red de we
reld af te stropen: de komende
twee jaar. Van het ene uiterste
in het andere dus, met het grote
risico van opnieuw afknappen
en met veel moeite de
eindstreep halen.
Voorlopig echter is de 35-jari-
ge kapperszoon als in zijn eerste
succesjaren de gretigheid zelve.
Hoezeer hij zijn schouders heeft
gezet onder deze langlopende
krachttoer in het kader van het
jongste album 'Life', kwam niet
alleen naar voren middels alle
inzet van hem en zijn zeven be
geleiders. Ook via de alternatie
ve podiumopstelling plus aan
vullende omlijsting. Want Sim
ply Red heeft niet zomaar even
voor 'in the round' gekozen,
maar voor een vele vierkante
meters beslaande speelplaats
vol toeters en bellen, zoals een
bewegende loopbrug, lichteffec
ten uit alle hoeken en heus
vuurwerk.
Meer visueel spektakel en
meer interactie met het publiek
maken de gedrevenMick
Hucknall ook zeker meer enter
tainer, maar kunnen toch ook
niet verhullen dat hij in muzi
kaal opzicht behoorlijk vastge
roest zit. Zoals 'Life' van weinig
lef getuigt, zo waagt Mick
Hucknall zich ook 'en route'
nauwelijks aan verrassende
avonturen. Ahoy', waar dit Sim
ply Red vast nog wel zal terug
keren, kreeg eigenlijk slechts
één (kleine) surprise voorge
schoteld: een akoestische versie
van 'Holding Back The Years'.
Spielberg sponsor
Anne Frank-füm
amsterdam anp
De Amerikaanse regisseur
Steven Spielberg heeft een
forse financiële bijdrage gele
verd aan het maken van een
documentaire over het leven
van Anne Frank. De film
werd grotendeels gefinan
cierd door de BBC en Disney
Channel. Spielberg betaalde
150.000 dollar. De volledig in
het Engels opgenomen film
kwam tot stand in samen
werking met de Anne Frank
Stichting. De film beleeft be
gin december zijn Neder
landse première tijdens het
International Documentary
Film Festival Amsterdam
(IDFA). Eind mei volgt verto
ning op TV. De documentai
re is incidenteel te zien in het
Anne Frankhuis.
leiden. erna straatsma
De l-eidse fractie van D66 wil een monument oprichten voor kunst
schilder Jan van Goyenjl 596-1996). Een 'bescheiden' beeld voor
deze Leidse schilder zou een plaats moeten krijgen bij de Jan van
Goyen kade.
'I er gelegenheid van het 400ste geboortejaar van Van Goyen wil
D66 50.000 gulden uittrekken voor een monument ter nagedachte
nis aan de schilder. De fractie stelt voor om een door Frans ter
Borch geschilderd portret van Van Goyen als uitgangspunt te ne
men voor het maken van een standbeeld.
De voorstellen van D66 staan in de notitie '400 jaar Jan van
Goyen'. De notitie is aangeboden aan het college van burgemeester
en wethouders.
Dm aan te sluiten bij een eind 1996 geplande overzichtstentoon
stelling van Van Goyen in De Lakenhal, stelt D66 voor om op korte
termijn een adviesgroep aan te stellen voor de selectie van een
kunstenaar en het aanwijzen van een plaats.
Jan van Goyen werd op 13 januari 1596 in Leiden geboren. De
schilder woonde behalve in Leiden ook in Den Haag en Haarlem.
Hij stierf op 27 april 1656 in Den Haag. Van Goyen is beroemd ge
worden doorzijn landschapsschilderijen.
