Help potgoed
de winter door
)k
Tuinieren
garden-centre
D bloemendaal b.v.
ZATERDAG 25 NOVEMBER 1995
In de loop van de vorige weken heb ik al een en ander ge
schreven over de manier waarop we ons lege potgoed de
winter door moeten brengen. Want weggooien is uiter
aard uit den boze. Dat verhoogt de afvalberg en kost ma
teriaal en energie bij het fabriceren van een vervanger.
GREET BUCHNER
geeft antwoord op
al uw tuinvragen
Brieven naar:
POSTBUS 507
3002 PA HAARLEM
Vraat; en antwoord
Die oleander toch. Maakt knop
pen, maar niet alle knoppen ko
men uil klaagt mevrouw Van
Dam uit Haarlem. De oorzaak?
Waarschijnlijk heeft hij te laat in
het seizoen knoppen gemaakt
omdat hij in het voorjaar te lang
koud stond. Voor de knopvor-
ming is véél warmte nodig. Dus
nu binnen halen zodra het
vriest, op een vorstvrije plaats
laten overwinteren en volgend
voorjaar tijdig warme (en voch
tige lucht) voor de plant. Soms
komen de knoppen van vorig
jaar nog uit, maar meestal niet.
Geen nood, er komen nieuwe
knoppen en bloemen.
Wat de hortensia aangaat: die
had al de tuin in gehoord. Ge
woon in de volle grond de
grond in een pot bevriest veel
sneller en in de halfschaduw
op een vochtige plaats. Bij
strenge vorst, vooral in het
voorjaar, beschermen. Mocht er
geen tuin zijn, dan op een
vorstvrije plaats laten overwin
teren. Tijdens de rust weinig
water, maar licht vochtig.
De kiwi van E. Schoonhoff uit
Santpoort-Noord is tien jaar
vertroeteld maar weigert te
bloeien. Misschien te veel mest,
vooral te veel stikstof? Deze
meststof werkt blad- en geen
bloemvorming in de hand. Dus
probeer maar eens om de kiwi
arm te houden. Dat wil wel eens
knopvorming tot gevolg heb
ben. Helaas zijn er ook af en toe
planten die niet of pas op zeer
late leeftijd bloeien. Als zich na
een streng 'dieet' geen knoppen
Maar hoe moet dat nu met onze
potten die niet leeg komen te
staan omdat ze gevuld zijn met
blijvertjes: buxusboompjes, co
niferen, kleine struiken, vaste
planten, kortom al dat potgoed
dat balkon en terras siert. Ko
men al die potten en planten de
winter goed door?
Als het een zachte winter blijft,
zonder een lange strenge vorst
periode, gaat alles prima. Maar
je weet het nooit in ons klimaat.
Vandaag is het zeven graden
boven nul en een paar dagen la
ter evenveel eronder. Denk dan
vooral niet: al die planten zijn
winterhard, dus dat gaat wej
goed. Niets is minder waar.
Planten in de volle grond kun
nen heel lang via hun wortels
vocht opnemen omdat het lang
duurt eer de grond door en door
bevroren is. Maar een vrijstaan
de pot of bak is snel door en
door bevroren. De planten
staan dan eigenlijk in een blok
verijsde grond. Nou en?
Niks nóu en? Ook 's winters
hebben planten behoefte aan
vocht. Met name de groenblij-
vers verdampen bij schrale dro
ge wind vocht en dat moet aan
gevuld worden. Dat is dan weer
de taak van de wortels die op
zoet gaan naar de resten wa
ter in de grond. Is er geen
ter, alleen maar ijs, dan is t
geen aanvoer en gaat dat ti
koste van de bovengrondse de
len.
Dus zorgen we ervoor dat de
potgrond niet zo snel kan be
vriezen: noppenplastic voldoet
heel goed, is minder mooi maar
kan gecamoufleerd worden met
groene takken, een oud rieten
badmatje of iets van dien aard.
Blijft de vorst enige tijd aanhou
den dan helpen we de ingepak
te plant nog door er af en toe
warm water bij te gieten. Op de
ze manier halen we al ons pot
goed de winter door en dat is de
bedoeling van elke milieuvrien-
delijkplantenliefhebber.
dan zou ik het met een
nieuwe plant proberen. Er zijn
momenteel kiwi's die zowel
mannelijke als vrouwelijke
bloemen hebben. Aan één heeft
men dus genoeg. Dus even
goed informeren bij eventuele
aankoop.
Dat is leuk:
Vermeulen uit Ter Aar is in het
bezit van een Scindapsis die als
het ware woekert in de kamer
en wel tachtig meter aan tak en
zijtakjes heeft. Is dat een record
en kan ik dat melden, is de
vraag. Mijn antwoordt luidt:
heel waarschijnlijk niet, omdat
de Scindapsis beleend staat als
een woekeraar en in het land
van herkomst hoog in de boom
en zijtak klimt. Maar uit de ge
weldige groei blijkt wèl dat me
vrouw Vermëulen over groene
vingers beschikt, want een huis
kamer is iets anders dan de na
tuur. Mochten andere lezeres
sen willen weten hoe je deze
fraaie bladplant, familie van de
Philodendron, moet stekken: in
het voorjaar ongeveer zeven cm
lange stekken, in pot met turf
en zand en een plastic zak over
alles om verdamping tegen te
gaan. Na vijf weken zijn er wor
tels en kan de zak (die af en toe
gelucht werd) weg.
Hoe moet dat nu met de katten
die meteen gaan wroeten in de
grönd als de bollen zijn geplant,
vraagt mevrouw C. de Boer uit
IJmuiden. Als ik een kat was
ging ik ook scharrelen in mooie
rulle aarde zonder een blaadje
onkruid. Maar als het op die
plek naar mijn mening zou stin
ken dan liet ik het achterwege.
Oplossing van het probleem:
zorg dat de grond onaange
naam ruikt. Milieuvriendelijk
met doorgesneden knoflook-
teentjes (of zet er een paar teen
tjes tussen, die gaan ook groei
en) of echte kamferbollen (vrij
wel niet te krijgen). Minder
milieuvriendelijk maar bruik
baar: een enkele mottebal.
Wedden dat het helpt!
Lenie Ruiten-van der Meer uit
Leiden is in het trotse bezit van
een daktuin. Heerlijk toch. Al
leen waait het daar harder dan
laag bij de grond en lijkt het of
de zon ook feller is. Daarom
hebben de kuipplanten afscher
ming tegen te veel wind en zon
nodig. Dan doen ze het zeker.
De door Lenie genoemde plan-
tenweelde bestaat uit zoge
naamde winterharde planten,
hetgeen niet wil zeggen dat er
geen extra bescherming nodig
is (zie rubriek 25 november).
Mocht het tussentijds harder
gaan vriezen dan de potten in
pakken met noppenfolie of met
anderszins beschermend mate
riaal. In de pot bevriest de aarde
immers veel sneller dan de aar
de in de tuin.
tuinboeken
Snoeien
Snoeien doet groeien, luidt het
spreekwoord. Maar de doorsnee
amateur-hovenier kan maar
moeilijk de moed opbrengen de
schaar flink in een vaste plant,
struik of boom te zetten. Toch is
het een van de belangrijkste
dingen in de tuin: op tijd en
goed snoeien. Struiken zullen
uitbundiger bloeien, de op
brengst van de fruitbomen is
groter, verwaarloosde klimplan
ten kunnen weer in het gareel
worden gebracht. Je houdt woe
keraars binnen de perken en
verkleint de kans op ziektes.
Snoeien met succes is een prak
tisch boek dat duidelijk maakt
hoe en wanneer het snoeimes
te hanteren. Met stap-voor-
stap-instructies, veel foto's en
tekeningen. Er is ook een A tot Z
overzicht voor het snoeien van
sierplanten in opgenomen. Ex
tra aandacht krijgen rozen
en clematis. Coniferen,
vruchtbomen en heggen'heb-
ben een eigen hoofdstuk.
prijs 49,90 gulden.
Serreplanten
Steeds meer mensen gaan ertoe
over een serre bij het huis aan
te bouwen. Gespecialiseerde
ontwerpers en fabrikanten
brengen een groeiend aantal
modellen op de markt. Daar
naast zijn bij kwekerijen en
tuincentra steeds meer exoti
sche planten verkrijgbaar die
's winters een vorstvrije plek
nodig hebben.
Om optimaal van de serre te
kunnen genieten moet men niet
alleen weten welke planten er
gedijen, maar ook hoe deze het
best zijn te combineren en te
verzorgen, zodat ze het hele jaar
door goed tot hun recht komen.
'De complete gids voor serre-
planten' is uitgegeven als hand
boek bij het kweken en verzor
gen van serreplanten. Het biedt
inspirerende ideeën voor het ar
rangeren en combineren van
planten, maar ook uitvoerige
aanwijzingen voor hun verzor
ging en het onderhoud van de
serre. Meer dan zevenhonderd
verschillende serreplanten en
hun verzorging worden be
schreven.
Het boek bevat vele speciaal
gemaakte kleurenfoto's, evenals
verhelderende tekeningen en
tabellen.
De compete gids voor serreplanten. Prijs:
Maak een feest van die donkere dagen,
met de schitterende kerstcollectie van:
hoogmadeseweg leiderdorp - rijksstraatweg wassenaar
1
K
W
A
I
A
E
R
T
2
I
K
N
0
V
0
R
R
3
K
E
A
M
E
D
E
R
4
Z
W
I
0
M
E
R
L
5
L
E
K
N
V
A
E
P
6
P
N
A
M
0
A
R
S
7
E
L
T
E
P
E
Z
L
8
R
I
0
C
H
0
D
Z
9
E
P
E
L
P
F
E
R
10
R
E
V
A
G
E
N
A
11
K
B
G
E
I
E
W
R
12
H
E
A
L
M
E
D
R
13
D
E
A
M
0
A
N
N
14
D
D
0
0
R
P
E
N
opgave
oplossing
CITAAT
Streep op elke regel de letters
weg, die samen het woord vor
men dat overeenkomt met de
omschrijving. De resterende let
ters vormen van boven naar be
neden en van links naar rechts
een citaat.
Horizontaal:
1. toegangsbewijs; 2. zanggroep;
3.woonvertrek; 4. jaargetijde; 5.
mooi; 6. kleur; 7. eetgerei; 8.
kleur; 9. specerij; 10. hemelwa
ter; 11. gerstenat; 12. timmerge
rei; 13. duivel; 14. plattelands
gemeente.
KRUISWOORDRAADSEL
TOMPOES
Heer Bommel en de toornviolen
Heer Bommel stond radeloos tussen
de mompelende plantengroei.
„H-het komt van de s-spuit", stamel
de hij. ,,De pippeling van Sickbock is
anders. Wat moet ik doen? Help me
dan toch, jonge vriend!"
Maar Tom Poes schudde het hoofd.
..Dit keer kan ik echt niet helpen",
zei hij somber. „Het fs te laat!"
„Het is te laat", vulde Pee Pastinakel
aan. De ficusdrup zit in die pippe
ling. Dit bos gaat naar de vertur-
ving." Zo sprekende vatte hij de
handvatten van zijn voertuigje weer
op en kruide weg om een goed heen
komen te zoeken.
„Daar gaan ze", prevelde heer Ollie
met bevende lippen. „Ook Tom Poes.
En hier sta ik nu alleen met een ver
keerde spuit."
Ikstaaralseerzohalleenvoorspra
ken de bomen met holle stemmen
en de leerachtige violen lispelden het
na.
Het werd heer Bommel vreemd te
moede. Plotseling zag hij rood en
met een kreet slingerde hij de fles en
de spuit tegen de eik te pletter. Het
gebabbel van het gewas ging nu over
in het geluid van brekend glaswerk,
zodat hij de handen tegen de oren
drukte en voortsnelde, het woud in.
Het toeval wilde, dat hij weer te
rechtkwam bij de heksenkring waar
Kwetal zat. Het ventje morrelde nog
steeds aan de aansteker, die niet
branden wilde. Van tijd tot tijd keek
het zorgelijk naar de steeds dichter
wordende mist en toen hij heer Ollie
zag naderen schudde hij bekommerd
het hoofd.
„Het wordt een bange avond", zei
hij. „Voor u natuurlijk niet, maar
voor mij wel. Ik heb maar een klein
denkraampje."
h
w
e
DOOR HANS VAN ES
In de afgelopen jaren is er veel onderzoek verricht naar de wissel
king tussen oceaan en atmosfeer. Meer dan.ooit is gebleken dat
globale klimaatsysteem nauw samenhangt met het gedrag van di
stromingen in de wereldzeeën. Eén van de meest markante voorl
den is wel de ENS0 - de El Nino/Southern Oscillation -, een feno
meen, dat zich afspeelt in de equatoriale gebieden van de Stille
aan. Koude en warme oceaanstromingen wisselen elkaar af in orp
gelmatige tijdvakken en dat leidt tot grote verschillen in zeewate p(
peratuur en weerpatronen over uitgestrekte gebieden. De laatste
was er sprake van een zeer hardnekkige warme ENSO-fase, die ii
te delen van de wereld voor een afwijkend weerbeeld zorgde. De
houdende droogte in Australië en de overstromingen in China ziji
ruchte voorbeelden. Heel waarschijnlijk reikt de invloed van de T
zelfs tot over het noordelijke deel van de Atlantische Oceaan en
pa en heeft hier ter plaatse bijgedragen tot de warme luchtstrom
van de laatste jaren.
De positieve afwijkingen van de temperatuur in ons deel var
reld (1 2 graden) zijn groter geweest dan elders. Uit het klimaa
overzicht van 1994 blijkt dat het zeker niet overal zo warm1
het gehele noordelijk halfrond was het slechts 0.3 graden te wari
vergeleken met het tijdvak 1951-1970. De warmte in onze omgr li(
en ook boven grote delen van Centraal-Azië en Noord-Amerika w<
dus elders gecompenseerd door negatieve afwijkingen. Opvallem
dat zo'n koudegebied vlakbij lag, het noordelijk deel van de ocea
bleef ca. 1 graad te koud. Bekijken we de circulatiepatronen, die
middeld over het hele jaar 1994 zijn opgetreden in het Europees
lantisch gebied, dan blijkt er sprake van een versterkte westelijke
stroming, een patroon waaruit de lage temperaturen op de oceaa
hoge temperaturen op het vasteland kunnen worden verklaard, li 7
1995 werd die trend voortgezet. Dit jaar zal in onze omgeving zei
1.5 graden te warm uitvallen.
De komende dagen zit de atmosfeer op slot. Een depressie I
mende 72 uur verankerd ter hoogte van Ierland. Een zuidelijke st
ming voert zachte lucht aan met vandaag maxima van ca. 11 grai
Wolkenvelden worden afgewisseld door een enkele opklaring en
blijft droog. Morgen verandert er weinig; het wordt wel geleidelijk
minder zacht. Begin volgende week nemen de neerslagkansen
bij maxima van ca. 8 graden. Pas midden volgende week lijkt de
mosfeer rijp voor veranderingen, maar over de aard daarvan valt
nog weinig zinnigs te zeggen.
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tót en met
zaterdag.
Noorwegen:
Zaterdag wolkenvelden en
perioden met regen, in de
bergen sneeuw. Ten noor
den van Trondheim flinke
opklaringen en droog.
Zondag ook elders opkla
ringen. Middagtempera-
tuur zaterdag van -10 in
het noorden tot bijna plus
10 in het zuiden. Zondag
overal lager.
Vooral in het midden op
zaterdag regen of sneeuw,
kans op ijzel. In het zui
den wat zon. Zondag ook
in het noorden wat opkla
ringen. .Middagtempera-
tuur op zondag dalend
naar -17 plaatselijk in
Lapland tot plus 3 in het
Oenemarken:
Wolkenvelden en op de
meeste plaatsen droog we
temperatuur zaterdag ongeve
lager.
Engeland, Schotland, Wales
Wisselvallig. Van tijd tot ti.
en wind. Vooral in Schotland regelmatig
opklaringen. Geleidelijk minder zacht
met maxima van ongeveer 8 graden, in
zuidoost-Engeland rond 10 graden
België en Luxemburg:
Wolkenvelden, ook af en toe zon. In de
nacht en ochtend hier en daar mist.
Zondag van het westen uit kans op wat
motregen. Middagtemperatuur ongeveer
9 graden, in de Ardennen enkele graden
lager.
oprr
r af en toe zi
nog k
westen toe meer bewolking en re
gen. Vooral langs de Kanaalkust een ste
vige zuidelijke wind. Zondag breidt de
regen zich naar het oosten uit. Middag-
temperatuur rond 10 graden. In de ber
gen wat lager.
Zaterdag van het noordwesten uit verder
toenemende bewolking en perioden met
regen, mogelijk onweer. Zondag vooral
enkele opklaring.
dl7gra
Canarische Eilanden:
Perioden met zon. Zaterdag met name
aan de noordkant ook wolkenvelden en
kans op een bui. zondag ook elders meer
bewolking en toenemende buienkans.
Maxima rond 21 graden,
Marokko:
Westkust: Zaterdag in het noorden wol
kenvelden en later enkele buien, moge-
Zondag ook ten zuiden
Ier zon en kans pp een
dalend naar 17 bij
zijde van de Alpen veel zon.
den meer bewolking en zondag r
sneeuwgrens rond 1100m. Mjn
rond 7 graden, zondag in het zuide e
lager.
Oostenrijk:
Af en toe zon en droog. Plaatselijk :t
op mist of laaghangende bewo
Zondag in Zuid Tirol meer bewolk
mogelijk wat regen, boven 1
sneeuw. Maxima rond 5 graden.
Hongarije:
In de nacht en ochtend op veel plat..
mist. Verder van het zuiden uit perf,
&N.DAG 26>nNOVEMBER31*99§
Zon- en maanstanden
Zon op 08.18 Zon one
Maan op 11.35 Maanonder2ze
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 05.52 18.07 05.25
Laag 01.25 13.56 01.06 1
MAANDAG 27 NOVEMBER 1995
IJmuiden Katw.,..
Hoog 06.42 18.57 06.15 1 i
Laag 02.26 14.40 02.07 -
5 20 in het z
van Agadi
Tunesië:
Half tot zwaar bewolkt en vooral zater
dag enkele regen- en onweersbuien.
Maximumtemperatuur ongeveer 18 gra-
Zuid-Frankrijk:
Van tijd tot tijd zon. Zaterdag in het
zuidoosten kans op een bui. Zondag be
wolkt en perioden met regen. Vooral in
de Provence en Cevennen veel neerslag.
Langs de Middellandse Zeekust harde
zuidenwind. Middagtemperatuur van 10
graden in de Alpen tot ongeveer 15 in
Mallorca en Ibiza:
Zaterdag tijdelijk minder buiig en perio
den met zon. Zondag overwegend veel
bewolking en enkele regen- of onweers
buien. Middagtemperatuur ongeveer 16
graden
Italië:
Perioden met zon, maar langs de Mid
dellandse Zeekust ook wolkenvelden en
kans op een bui. Zondag van het noor
den uit verder toenemende bewolking
en enkele buien, mogelijk met onweer.
Op Sicilië op beide dagen kans op een
regen- of onweersbui. Plaatselijk veel
neerslag en veel wind. Middagtempera-
7 graden in het noorden tot cir-
Weerrapporten 24 november 19 u
Barcelona
Berlijn
Boedapest
3 17 ir
Corsica en Sardinië:
Half tot zwaar bewolkt en enkele fikse
regen- en onweersbuien, vooral op zon
dag. Af en toe veel wind. Temperatuur in
de middag rond 17 graden.
Malta:
Wisselvallig: af en toe zon maar ook
kans op een enkele regen- en onweers
bui. Middagtemperatuur ongeveer 18
droog Zondag van het v
bewolking
uit meer
leerslag-
het Egeisch zeegebied vrijwel
droog. Lichte stijging van temperatuur:
zondag circa 11 graden rond Thessalo
niki. 16 tot 17 op de Peloponnesos en
op Kreta.
Turkije en Cyprus:
Perioden met zon en vrijwel overal
droog. Minder koud met maxima van 10
graden op de Dardanellen tot 18 graden
op Cyprus.
Warschau
Wenen
Zurich
Bangkok
