NAVO-troepen mogen Karadzic aanhouden Hulporganisaties vinden risico's in Somalië te groot Joskou vreest nieuw eweld van Tsjetsjenen fSIGNDRESSOIR VOORDELIGER VOLGENS VAN TIL van tilVniHÉMUi Buitenland Nek-aan-nekrace in Ierland Rel over rassenpolitiek in Groot-Brittannië Nederlandse militairen naar Bosnië en Italië Terugkeer vluchtelingen kost bijna miljard gulden Polen vechten bij rechter verkiezingsuitslag aan RDAG 25 NOVEMBER 1995 lheffing voor vrachtwagens j Duitsland wil rond de eeuwwisseling electronische tol ing voor vrachtwagens op de Duitse snelwegen invoeren, kabinet heeft plannen van minister van verkeer Matthias sman goedgekeurd. De heffing zal niet voor personenauto's len, omdat er grote bezwaren zijn in-verband met de moge inbreuk op de privacy en omdat het probleem van de con- niet kon worden opgelost. Een woordvoerder van Trans en Logistiek Nederland (TLN), een organisatie die de belan- van het wegtransport behartigt, vindt dat landen niet eenzij- tot dit soort maatregelen moeten overgaan, maar dat dit in •uropese Unie samen met andere landen moet gebeuren. innie Mandela verliest rechtszaak knnesburg Winnie Mandela heeft gisteren het beroep verlo- tegen de uitspraak van een lagere rechtbank dat ze moet op- ïien voor de kosten van het charteren van een vliegtuig naar ;ola in 1993. Behalve de charterkosten, zo'n 44.000 gulden, et Winnie Mandela ook een onbekend bedrag aan rente plus iroceskosten betalen. tland meldt zich aan als EU-lid inn. Estland heeft zich gisteren officieel aangemeld als lid de Europese Unie. Daarmee is Estland na Letland de tweede ischc republiek die het EU-lidmaatschap heeft aangevraagd. - and vroeg in oktober al het lidmaatschap van de EU aan. Li- wen, de derde Baltische republiek, heeft nog geen plannen r aanmelding bekendgemaakt. urnalist Israël smokkelt nepbom zalem Een Israëlische journalist heeft een nepbom in een gtuig van El Al weten te krijgen zonder dat de veiligheids- isl op de luchthaven Ben Gurion ingreep. De journalist, she Zunder, kreeg het voor elkaar om de koffer, waarin twee metaal en een aangesloten accu zaten, aan boord te krijgen /ijl hij zelf achterbleef. Het vliegtuig had een Europese be- nming die niet bekend is gemaakt. Volgens het Israëlische blad Maariv laat de veiligheid op Ben Gurion té wensen over, dat de veiligheidsagenten denken dat een jood per definitie n Israëlisch vliegtuig kaapt of opblaast. akers naziposter Rabin gearresteerd zalem In Israël zijn twee broers van 15 en 16 jaar gearres- d, omdat ze de posters zouden hebben gemaakt waarop wij- premier Yitzhak Rabin in nazi-uniform staat afgebeeld. De lachten maakten de fotomontage thuis in Jeruzalem en op Joodse rabbijnenschool waarop ze zaten. Zowel hun ouders kle rabbijnen hadden niets in de gaten, aldus de politie. De blijven zeker zes dagen in hechtenis. its jongetje duikt op in Noorwegen Een jongetje dat Noorwegen al tien dagen in zijn ban fidt, blijkt te zijn weggelopen uit Berlijn. De jongen werd op november rillend van de kou gevonden in de reddingssloep _Jeen veerboot, die uit Denemarken naar Kilstiansand in prwegen was gekomen. Gedurende de tien dagen dat hij in i tehuis in Kristiansand zat, zei hij geen woord*.maar stal hij harten van het Noorse publiek. Hij blijkt Natanael Kieckhöfer lieten en veertien jaar te zijn. Zijn moeder in Berlijn had hem "leren op een foto in een Duitse krant herkend. milieucommissie Nigeria stapt op psDe Nigeriaanse politicoloog professor Claude Ake heeft ^protest tegen de executie van negen milieuactivisten ontslag lomen uit een door Shell en de Nigeriaanse regering ingestel- Jnilieucommissie. Volgens Ake is het bestaan van de commis- die onderzoek doet naar de vervuiling in de Nigeriaanse del- Imoreel onaanvaardbaar' geworden na de executie door het feriaanse bewind van de activist Saro Wiwa en acht mede- nders en door de houding van Shell in de affaire. Ake be- luldigde de oliemaatschappij van 'ongevoeligheid'. (OU HANS GELEUNSE Russische hoofdstad Mos zijn sinds gisteren de veilig- smaatregelen aanzienlijk cherpt na de vondst van een ainer met licht radio-actief ïriaal en de ontdekking van landmijnen. vrees voor terroristische lagen door radicale Tsjets- n is drastisch gegroeid na- op aanwijzing van de mili- eTsjetsjeense commandant 0r_ 'jev journalisten donderdag bliek Tsjetsjenië op 17 decern )-actief afval vonden in een ber verkiezingen worden ge 26 november aanslagen niet uit te sluiten zijn. Morgen is het een jaar geleden dat de Russi sche troepen Tsjetsjenië bin nenvielen om een einde te ma ken aan de eenzijdig door Doe- dajev uitgeroepen onafhanke lijkheid. Russische politie-eenheden en troepen van het ministerie van binnenlandse zaken heb ben gisteren een controle-ring rond Moskou gevormd. Nu het Kremlin heeft besloten dat er ook in de opstandige deelrepu cous park. In Moskou gonst al dagen van de geruchten Basajev in de stad is. De verwierf twijfelachtige n met de gijzeling in juni meer dan duizend Russen loedjonnovsk, waarbij 123 isen om het leven kwamen, et waarnemend hoofd van iro-Russische schaduwrege- in Tsjetsjenië, Zorin, ver- rde gisteren dat vooral op houden, is de vrees voor terro ristische aanslagen gestegen. Radicale Tsjetsjeense leiders hebben aangekondigd zich met alle middelen te zullen verzet ten tegen de in hun ogen 'mis dadige' stembusgang. Twee da gen geleden werden twee mij nen ontdekt langs een weg die meestal wordt gebruikt door Russische leiders. Uit Van Til's designcollectie blijkt een veelzijdige opvatting van het moderne dressoir. Internationale ontwerpers slagen er in om dit functionele meubel op velerlei manieren vorm te geven. Gebruik van kleur voert de spanning nog verder op! -1 Copava is een strak Nederlands ontwerp van Dimico en combineert kersenfineer met gelakte fronten (licht ivoor of donkerrood). Deurgrepen van subtiel metaal. Maten: H74 x B209 x D45 cm. Tijdelijk bij Van Til QQQC van 3995.- NU voor w \J Als zij de kans krijgen, mogen de NAVO-troepen in Bos nië de Bosnisch Servische leider Karadzic en zijn leger- chef Mladic aanhouden, zo meldt het Joegoslavië Tribu naal in Den Haag. De kans daarop is sinds gisteren alleen maar groter, omdat er ook eenheden van de NAVO- macht komen in Bosnisch Servisch gebied. Dat deelde de Amerikaanse minister van defensie Perry mee in Wenen. reikt. We hebben half Bosnië, meer dan veertig steden en ook goed land", aldus Karadzic. De Amerikaanse minister Per ry was in Wenen, omdat een groot deel van de NAVO-macht van 60.000 man via Oostenrijk zal arriveren. ,,Die macht heeft volgens het Dayton-akkoord be voegdheid in heel Bosnië te opereren. Zij moet bufferzones scheppen tusen Bosnisch en Bosnisch Servisch gebied. Al leen al om die reden komen er ook eenheden in gebied van de Bosnische Serviërs", aldus de Amerikaanse minister. De Bosnisch Servische leiding stemde donderdagavond onder zware druk van Servië's presi- DEN HAAG-WENEN-PALE ANP-'Rtr-AFP-AP Het Tribunaal in Den Haag juicht het Dayton-akkoord toe. Het stelt met nadruk vast dat de NAVO-troepen de bevoegdheid hebben alle van oorlogsmisda den verdachte personen op te pakken. Karadzic tekende gisteren het vredesakkoord voor Bosnië, uit naam van de gehele leiding van de Bosnische Serviërs. In een uitzending voor de televisie in Pale riep hij de Serviërs op geen geweld meer te gebruiken. „Het is goed voor ons volk dat de ge vechten ophouden. Ik kan zeg gen dat we ons doel hebben be- dent Milosevic in met het ak koord. Ook Karadzic, president van de zelfverklaarde Bosnisch Servische republiek, onderte kende de overeenkomst met Milosevic en zei dat hij het ak koord zal uitvoeren. Perry zei niet welke troepen in Bosnisch Servisch gebied komen of waar. Verwacht wordt dat Russische troepen van de macht in het Bosnisch Servische gebied Brcko zullen worden gestatio neerd. De discussie met Mos kou is volgens Perry nog niet af gerond. I Iet hoofdkwartier van de drie NAVO-divisies komt in de federatie van Kroaten en moslims en het hoofdkwartier van de Amerikaanse divisie in Tuzla in het noorden van Bos nië. De presidenten van Servië, Bosnië en Kroatië hebben de vredestroepen van de NAVO in middels schriftelijke garanties voor hun veiligheid gegeven. Clinton heeft met de, brief een belangrijk hulpmiddel in han den om het aarzelende Congres over te halen de gewenste twin tigduizend Amerikanen naar Bosnië te sturen. Tweehonderd soldaten van het Bosnische (moslim) rege ringsleger plunderden gis terochtend bij Sarajevo een kamp van Bengaalse blauwhel men in Velika Kladusa in het noordwesten van Bosnië. De Bengalezen brachten er hun laatste nacht door, omdat zij het kamp ontruimen voor dé komst van Britse troepen van de NAVO-macht. De plunderaars schoten over de hoofden van de blauwhelmen en namen negen pantservoertuigen, tweedui zend liter diesel en pakken voedselhulp mee. Kroaten hebben gisteren in het westen van Bosnië huizen geplunderd en in brand gesto ken in een gebied dat in het ak koord van Dayton aan de Ser viërs is toegewezen. Dat hebben VN -functionarissen gemeld. dublin» Een non brengt tijdens het referendum over echtscheiding in Ierland haar stem uit in Delgany. Volgens peilingen bij stembureaus is sprake van een nek-aan-nekrace tussen voor- en tegenstanders. Voor standers van echtscheiding hebben al hun hoop op Dublin gevestigd. Volgens Mags O'Brien van de pro-echtscheidingscampagne is groot- Dublin, waar een derde van het Ierse electoraat woont, doorslaggevend. De uitslag daar zal bepalen of Ierland het enige land van de Europese Unie blijft waar hertrouwen na een scheiding van tafel en bed onmoge lijk is. De uitslag wordt vanmiddag verwacht. Het referendum is een krachtproef voor de centrum-linkse regering van premier John Bruton, die het initiatief tot grondwetswijziging nam. De leiding van de grootste oppositiepartij Fianna Fail heeft zich eveneens voor een 'ja' uitgespro ken. Maar de achterban morde daar hevig over en verweet partijleider Bertie Ahem dat hij zijn persoonlijke situatie - gescheiden - voor het landsbelang stelde. foto epa LONDEN HANS GELEUNSE CORRESPONDENT De Britse minister véin binnenlandse zaken Michael Howard heeft gisteren een storm van protest over zich afgeroepen door zijn weigering een Europees actieplan tegen ra cisme te ondertekenen. Woordvoerders van immigrantengroepen noemden Howards veto over het plan, donderdag tijdens een ministersconferentie in Brussel, een 'schan de'. Joodse organisaties vinden het 'diep betreurenswaardig'. Het Europese plan be oogde een gecoördineerde aanpak van ra cisme en vreemdelingenhaat. Tot de voor gestelde maatregelen behoorden onder meer een verbod op racistische literatuur en strafbaarheid van lidmaatschap van or ganisaties die aanzetten tot discriminatie. Ook het in woord of geschrift ontkennen dat Hitiers moord op miljoenen joden ooit heeft plaatsgevonden, zou strafbaar moeten worden. Howard zei donderdag in Brussel dat de rassenwetten in Groot-Brittannië al 'hoogst effectief zijn en noemde de EU- plannen 'onnodig en contra-produktief. Howards veto maakte een einde aan de po ging om racisme en vreemdelingenhaat op Europese niveau aan te pakken. Oppositiewoordvoerder Jack Straw zei gisteren dat Howard in Brussel 'gevaarlijk in de buurt van zelfgenoegzaam ontkennen van de racistische dreiging in Europa kwam'. Europees commissaris voor binnen landse zaken Anita Gradin bestreed voor de BBC-radio Howards opvatting dat de Eu- GENÈVE BOB KROON Kritiek op nieuw asielbeleid EU bedreigd door extremistische oppositiegroepen. Volgens de IJnhcr is deze nieuwe restrictie in strijd met de vluchtelingenconventie van 1951, want deze categorie vluchtelingen loopt een even groot gevaar als asielzoekers die voor hun regering op de vlucht slaan. Er zijn bovendien landen met burgeroorlogen en binnen landse conflicten, waar hele maal geen regeringsgezag meer is, zoals in Somalië of Liberia. Volgens de nieuwe bepalingen zouden slachtoffers van dit soort politieke woelingen in Eu ropa niet meer welkom zijn als politiek vluchteling. CORRESPONDENT Het Hoge Commissariaat voor de Vluchtelingen. Unhcr, heeft ernstig bezwaar aangetekend tegen eert geplande aanscherp ing van het toelatingsbeleid voor asielzoekers in de landen van de Europese Unie. In Brus sel is besloten om het asielrecht VOOr alle vijftien LlJ-lidstaten af te stemmen op dat van Duits land en Italië. Volgens het nieuwe besluit van Brussel zouden voortaan politieke vluchtelingen alleen worden toegelaten als ze over hoop liggen met hun eigen re gering, maar niet als ze worden DEN HAAG» GPD Honderddertig Nederlandse mi litairen gaan begin volgende maand naar Bosnië en Italië om de vorming van de internatio nale NAVO-vredesmacht voor het voormalige Joegoslavië voor te bereiden. Dat heeft het kabi net gisteren besloten. De Twee de Kamer moet de uitzending van de kwartiermakers nog goedkeuren. Over twee weken zal het kabi net besluiten of Nederland deel neemt aan de vredesmacht die in Bosnië moet toezien op het akkoord van Dayton, Ohio. Het kabinet houdt 2.060 man ge reed voor uitzending, maar er moet eerst meer duidelijk zijn over de commandostructuur, de rolverdeling en de deelname van de VS en andere landen vóór het kabinet de knoop doorhakt. Ook daarover moet vervolgens nog overleg met de Tweede Kamer plaatsvinden. Minister-president Kok ziet de Uitzending van de honderd- dertig militairen niet als een voorschot op dit besluit. „We hebben nu niet gezegd, ja mits. Maar door deze stap te zetten, geven we wel een richting aan." Kok sloot gisteravond echter niet uit dat de uitzending van militairen door het kabinet wordt afgeblazen als aan de ge noemde voorwaarden niet wordt voldaan. In de Tweede Kamer bestaan reserves over de uitzending van militairen naar voormalig Joe goslavië, gezien het echec van Dutchbat in Srebrenica afgelo pen soms Vooral WD en DA stellen voorwaarden aan hel zenden van troepen. genéve apvoor de repatriëringsoperatie. Dat geld zal ook worden ge bruikt voor voedselhulp in de periode voorafgaand aan de te- rugkeer. Veel vluchtelingen zullen op eigen gelegenheid terugkeren. Een door het Unhcr georgani seerde repatriëring kan niet eer der, plaatsvinden dan volgend voorjaar, wanneer de weersom standigheden zijn verbeterd. Builen Bosnië bevinden zich «20.000 vluchtelingen in Servië en Kroatië. Nog eens 700.0(H) verblijven in andere Europese landen, van wie de meesten in Duitsland. De vluchtelingen in West Europa zijn als laatsten aan de beurt. Zij zullen in 1998 terugkeren, aldus Redmond. De terugkeer van bijna drie mil joen vluchtelingen naar voor malig Joegoslavië gaat waar schijnlijk een half miljard dollar («00 miljoen gulden) kosten. Dat heeft het Hoge Commissa riaat voor de Vluchtelingen van de VN (Unhcr) gisteren bekend gemaakt. De repatriëring zaJ twee jaar in beslag nemen. De 1,3 miljoen vluchtelingen in Bosnië zelf, die onder erbarmelijke omstandig heden leven, krijgen daarbij voorrang van het Unhcr, aldus woordvoerder Ron Redmond. De vluchtelingenorganisatie zal de donorlanden vragen om een bijdrage van tussen de 300 miljoen en 500 miljoen dollar WARSCHAU AP ropese Commissie probeerde Groot-Britan- nië nieuwe wetten op te leggen. Howard kwam eerder deze week al in op spraak met nieuwe immigratiewetgeving, die het verkrijgen van politiek asiel in het Verenigd Koninkrijk aanzienlijk beperkt. Howard zei gisteren dat geen sprake was van een Brits veto tegen het Europese plan. Hij is bereid er verder over te praten met de Europese partners. Niettemin valt Howards afwijzing samen met offensieven vanuit zijn Conservatieve partij tegen wat wordt gezien bevoordeling van minderheden. Tory-afge- vaardigde Ann Winterton wil dat de rege ring de Commissie voor Raciale Gelijkbe rechtiging opheft. Eén van haar argumen ten is dat van de 212 stafleden van deze commissie slechts 29 procent blank is. verleden als eenvoudige elektri cien op een scheepswerf in de schaduw te kunnen stellen. Twee dagen voor de verkiezin gen zei een rector van de uni versiteit van Gdansk dat Kwas niewski weliswaar buitenlandse handel heeft gestudeerd, maar in het vijfde jaar was afgehaakt zonder zijn laatste examen te 1 hebben afgelegd. De I loge Raad heeft tot 9 de cember de tijd om de bezwaren te onderzoeken en met een oor deel te komen over de geldig heid van de verkiezingen. De aanhangers van Walesa zeiden niet te verwachten dat het hof de uitslag ongeldig verklaart, maar zij hopen wel dat er dui delijkheid komt over de oplei ding van de nieuwe president. De campagnestal van Walesa kwam eerder deze week met beschuldigingen dat met stem biljetten en kieslijsten was ge knoeid. De Hoge Raad in Polen heeft meer dan 600.000 bezwaren te gen de uitslag van de presi dentsverkiezingen ontvangen, afkomstig van aanhangers van de verslagen Lech Walesa. Dat heeft het hof gisteren bekend gemaakt. Walesa werd bij de verkiezingen van zondag met 650.000 stemmen verschil ver slagen door de ex-communist Aleksander Kwasniewski. De meeste protesten hebben betrekking op de omstreden universiteitsgraad van Kwas niewski en niet op de vermeen de stembusfraude, die voor het kamp van Walesa de aanleiding was om een klacht bij de Hoge Raad in te dienen. Volgens Walesa's aanhangers heeft Kwasniewski zich tijdens zijn campagne ten onrechte ge presenteerd als afgestudeerd econoom, om Walesa met diens DESIGNCENTRUM NAIROBI FRANS VAN DEN HOUDT CORRESPONDENT Het was Amnesty International dat de ze week opnieuw de aandacht vestigde op Somalië. De organisatie pleitte voor de naleving van mensenrechten in het land. Menigeen reageerde smalend, want wie moet in godsnaam voor die naleving zorgen in dit land in oorlog, zonder gezag, zonder regels en nog al tijd zonder uitzicht op een betere toe komst? In de hoofdstad Mogadishu stijgt het aantal doden door oorlogsgeweld weer met de dag. Ook voedselgebrek eist z'n tol en er wordt gevreesd voor een nieu we omvangrijke hongersnood. Ziekten als malaria, tyfus en cholera steken weer overal de kop op. Internationale instanties zouden graag te hulp komen voordal het, zoals in 1992, te laat is, maar ze durven niet. De veiligheidsrisico's zijn te groot. De af gelopen weken zijn opnieuw westerse hulpverleners doodgeschoten, terwijl anderen lange tijd in gijzeling zijn ge houden. Bovendien zijn de organisa ties het zat om weer grote hoeveelhe den dollars te spenderen aan milities ter bescherming van je leven dat door diezelfde milities, als ze het geld niet krijgen, wordt bedreigd. „Natuurlijk dienen wij ons bovenal te bekomme ren om de lijdende bevolking, maar er zijn grenzen", meent een vertegen woordiger van een grote hulporganisa tie. De buitenwacht heeft gelijk gekregen: onder clanleiders als Aideed, Ali Mahdi en Osman Ato is vrede niet mogelijk in Somalië. Na het vertrek van het VN-le- ger, in maart van dit jaar, zou het alle maal andërs worden, zo wilde met na me Aideed de wereld doen geloven. En even leek het er ook op dat de diverse clanmilities redelijk vredig met elkaar konden leven en zelfs samenwerken. Maar de schijn kon niet lang worden opgehouden en in Mogadishu braken spoedig weer hevige gevechten uit. Aideed onderstreepte onlangs nog eens dat zijn belangrijkste doel is 'alle facties die tegen mij zijn zowel miltair als politiek te vernietigen'. Van het lot van zijn volk en de toekomst van zijn land trekt Aideed zich niets aan. Het enige dat hem bezighoudt, is de abso lute macht en dus riep hij zichzelf en kele maanden geleden uit tot presi dent. Ook wilde hij de strijd niet langer beperken tot Mogadishu. Daarom gaf hij zijn strijders opdracht Baidoa te veroveren, wat lukte. Wat Aideed ook is gelukt, is het lijden van de bevolking te verlengen. De slag om Baidoa heeft tientallen levens ge eist en elke dag komen tien of meer burgers in kruisvuur of onder een re gen van granaten terecht. Bovendien hebben afgesplitste clangroepjes nieu we allianties gesloten en de strijd naar andere gebieden verplaatst. Ook reli gieus getinte groeperingen raken ver strikt in de clanconflicten en worden steeds actiever aan het oorlogsfront. Zo werden het afgelopen weekeinde vijf mensen gedood toen strijders van moslimleider Musa Sudi Yalahow riva len van de al-Islah Moslim Broeder schap aanvielen. Yalahow is een bond genoot van Ali Mahdi, terwijl al-Islah Aideed steunt. Maar Aideed zou Aideed niet zijn als hij niet wederom alle schuld voor de huidige malaise op het buitenland zou afschuiven. Eerst waren de VN verant woordelijk voor alle ellende, nu zijn het regeringen en hulporganisaties die be wust zijn rivalen steunen en helpen om hem, Aideed, uit te schakelen. Volgens de zelfbenoemde president weigeren hulpinstanties samen te werken met zijn 'ministeries' en geld te geven aan door zijn mensen opgezette projecten. Nu ze zelf in Kenya blijven zitten, zou dat voor westerse hulpverleners toch de beste manier moeten zijn om het Somalische volk te redden, redeneren Aideed en zijn medewerkers. De hulp instanties weigeren echter zondermeer geld en goederen te geven aan een re gime dat door niemand wordt erkend en aan mensen die zelf verantwoorde lijk zijn voor de ondergang van Soma lie. Niemand die nog een uitweg ziet voor het land. Amnesty International doet echjer een paar suggesties die de situa tie in het land enigszins kunnen verbe teren. Omdat je toch niet om de be ruchte krijgsheren heen kunt, richt de organisatie zich maar direct tot hen met het verzoek om, ook al is er chaos in het land, in elk geval de internatio nale wetgeving die uit de lenecfse Conventie voortvloeit na te leven. Dat houdt in dat krijgsgevangenen netjes worden behandeld, wangedrag van de eigen strijders wordt onder zocht en gestraft en fatsoenlijke rechts instituten worden opgezet. Zoals in het noorden van Mogadishu bijvoorbeeld, waar Ali Mahdi de scepter zwaait en de criminaliteit volgens Amnesty enorm is afgenomen. Alleen, het zijn islami tische rechtbanken die hier opereren en hun strafmaat wekt wel de nodige zorg: van veroordeelden worden lede maten afgehakt, ze worden afgeranseld of met stenen bekogeld, of gewoon ge ëxecuteerd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1995 | | pagina 5