'Ik doe alleen
nog dingen die
ik leuk vind'
TT
ZATERDAG 11 NOVEMBER 1995
ij had ook best timmerman wil-
I len worden. Graag zelfs. Klooi-
en met hout, een mooi zwaluw
staartje maken... hmmmm, heerlijk. „Maar
(de stem van Willem Duys krijgt nu bijna iets
spijtigs) het leven had voor mij iets anders in
petto. Ik heb er nauwelijks invloed op uit
kunnen oefenen. Het ging vanzelf. Alles wat
ik doe en deed, werd.me op een presenteer
blad aangereikt. Net als ik van het ene ge
noeg had, kwam er alweer iets anders leuks
langs."
De dukdalf van Hilversum. Wie er ook uit de
zondagse programmering van Hilversum
werd geschrapt (Meta de Vries, GBJ Hilter-
mann zelfs), Willem Duys - 67 inmiddels -
bleef zitten waar hij al sinds 1962 zit. Het Ne
derlandse zondagmorgengevoel. Koffie, uit:
geperst sinaasappeltje, eitje, warm crois-
santje en op de radio onveranderd die uit de
hemel nederdalende stem. 'Goeie morgen
lieve luistervrienden...' Muziekmozaïek: de
I Heilige Mis voor Uitslapers.
Van Kooten en De Bie hebben er nog wel
eens de draak mee gestoken. De Bescheurka
lender van zondag 4 februari 1984 voorspelt:
'In Muziekmozaïek draait Willem Duys van
daag oud wérk van Anita Kerr, nieuw werk
van Rogier van Otterlo en een al wat beken
dere schijf van Toots Thielemans'. Zondag 11
februari 1984: 'In Muziekmozaïek draait Wil-
3 lem Duys vandaag nieuw werk van Anita
Kerr, oud werk van Toots Thielemans en een
al wat bekendere schijf van Rogier van Otter
lo'.
De zoetgevooisde presentator stoort zich to
taal niet aan dat soort kritiek. Grijnzend:
„Ook hieruit blijkt weer dat m'n keuze zich
kenmerkt door goeie smaak. Kerr, Van Otter
lo, Thielemans... het zijn niet de minsten op
het wereldpodium van de lichte muze."
IHet is donderdagochtend half elf en Duys
staat op het punt de Muziekmozaïek van 12
november op te nemen. Normaal gaat hij live
de lucht in; ditmaal heeft hij op de dag van
de uitzending verplichtingen elders.
_1 Duys: „Waar beginnen we mee Imme?"
Producer Imme Schade van Westrum: „Wat
dacht je van Von Karajan met de Berliner
Philharmoniker?"
Duys: „Ja, ja, dat is 'Adagio Karajan', die CD
die het in Spanje zo geweldig doet hè? Een
miljoen verkochte exemplaren. Ik heb er de
Nederlandse hoestekst voorgeschreven."
231 Imme: „Precies".
J Duys: „Okay, laten we dan maar beginnen."
Een opname van Willem Duys uit het eerste jaar (1962)
van zijn programma Muziekmozaïek'. foto archief
in. Theo Ordeman, de regisseur... Wacht
even..."
'Ja, beste luistervrienden, u zal het met me
eens zijn, een waarlijk prachtige schijf. Hij
heet 'Adagio Karajan', is vanaf volgende week
in de winkels verkrijgbaar en er staat nog veel
meer schitterende muziek op...
Bach wordt aangezwengeld en Willem vertelt
verder: „Ordeman beloofde champagne als
we met de Vuist acht miljoen kijkers zouden
halen. Dat heeft hij geweten. Om de veertien
dagen was het raak. Ik heb wat champagne
gezopen in die tijd. zeg... Ze vragen me nog
bijna dagelijks waarom ik niet terugkom op
de televisie. Ik zou wel gek zijn. Je moet het
feestje op het hoogtepunt verlaten. Ik ben
een legende en dat moet zo blijven. Er zijn
trouwens al zoveel Nederlandse praatpro
gramma's. En ze zijn allemaal even slecht. De
enige waar ik wel eens naar kijk is Hanneke
Groenteman op zondagmiddag, die vind ik
dus goed. Karei van de Graaf en Ivo Niehe en
Paul Witteman en zo, die heb ik nog nooit
gezien. Dat kan ik echt niet meer opbren
gen."
Willem Duys woont in zuid-Frankrijk en
komt eens per twee weken speciaal voor Mu
ziekmozaïek over naar Nederland. Eén pro
gramma gaat meestal rechtstreeks de lucht
in; het tweede wordt opgenomen, 's Maan
dags vliegt hij dan als een haas weer terug,
'want hier zou ik gek worden'. „De mensen
dichten mij - niet ten onrechte moet ik in alle
bescheidenheid zeggen - een Fingerspitzen-
gefïihl voor talent toq. Dus word ik almaar
benaderd door moeders die er van overtuigd
zijn dat in hun dochter een nieuwe Gallas
steekt. Dan kan jij roepen 'Dan moet je die
bandjes niet afluisteren', maar dat is makke
lijker gezegd dan gedaan. Je kunt nooit we
ten."
Volgt het klassieke verhaal Jan Johnny Jor-
daan die 's ochtends bij Philips werd afgewe
zen en 's middags een contract tekende bij
Bovema. „Dat heeft Philips miljoenen gekost.
Zou mij niet snel overkomen. Ik hoor onmid
dellijk of iemand iets kan of niet. Aan de be
treurde. helaas veel te vroeg overleden Ischa
heb ik wel eens verteld - en hij heeft dat heel
mooi opgeschreven - hoe ik als directeur van
platenmaatschappij Iramac in een Brabants
gehucht belandde en daar nogal dronken
werd. Goed, ik ga suizebollend naar bed,
word ik er midden in de nacht weer uitge
haald omdat de plaatselijke blaaskapel een
serenade voor me wilde spelen. Ja, wat wil je,
ik was een ster, de beroemdste man van Ne
derland zo ongeveer.
Ik stommel naar beneden; zit de hele kroeg
vol met jongens en meisjes van de blaaska
pel. En die beginnen meteen van tsjam,
tsjam, tarararadie, tararadie... wisten die veel
van dat gebonk in m'n kop. En wat doe ik
met m'n dronken harses? Ik beloof ze een
plaat. 'Dit vind ik zó mooi', schijn ik met een
pils in de hand geroepen te hebben, 'dit vind
ik zo verschrikkelijk mooi, ik ga een plaat met
jullie maken en jullie krijgen er nog een kleu-
renhoes bij ook'. De volgende dag was ik alles
vergeten. Maar zij niet. En omdat ik m'n be
loften altijd nakom... Ho... Imme, dit duurt te
lang, wat hebben we hierna? Mei Tormé? Ligt
de hoes al bij me? Oh ja, hier heb ik 'm. Eli...
es effe kijken, we nemen nummertje vier,
'I'm glad there is you'... Draai dit maar weg."
'Ja, het doet me werkelijk pijn deze prachtige
muziek weg te draaien, maar we willen u
vanmorgen nog zoveel moois laten horen...
Mei Tormé bijvoorbeeld. Hij werd kort gele
den zeventig jaar en ter gelegenheid van die
mijlpaal kwam bij Concord...
„Dus ik maak met die blaaskapel op zo n
goedkoop mogelijke manier een opname, ik
doe er de beloofde kleurenhoes omheen en
wat denk je? M'n hest verkochte plaat van dat
jaar. Ik hedoel maar, ook al hen ik ladderzat,
m'n oren bedriegen mij nooit. Als je dat ver
haal met Ischa trouwens nog op wil zoeken:
het stond in De Nieuwe Linie van 27 januari
1968. Nee, die datum klopt, daar kan je op
blindvaren. In dat soort dingen vergis ik me
nooit. Wat me interesseert onthoud ik. Als je
wilt, lepel ik je ook zo alle Wimbledon-kam-
pioenen vanaf 1935 uit m'n hoofd op. Dat
vind ik trouwens toch wel zo'n ontzetting om
naar te luisteren zeg, dat commentaar van
Evert ten Napel bij een tenniswedstrijd. Daar
zou het Nederlandse volk toch massaal tegen
in opstand moeten komen?... Imme, potver-
domme, wat swingt die ouwe lui nog lekker
zèg... Daar pakken we d'r nóg eentje van...
Eh... 'Have You met Miss Jones'... Evergreen,
altijd raak."
'Waarom zou ik...?:'
Vierendertig seizoenen Muziekmozaïek en
nog steeds dezelfde. Van kritiek heeft hij zich
nooit 'ene moer' aangetrokken. Zelfs al komt
die van z'n dochter op wie hij 'vreselijk' trots
is. „Heeft een topbaan bij RTL en vindt mij
zó oubollig, zó ontzettend oubollig.
Hahahaha. Mag zij zeggen. Maar of ik me er
iets van aantrek, is dus iets anders. Kritiek
heb ik altijd naast me neergelegd. Muziek
mozaïek is - sinds de wereldomroep erbij is
gekomen - het best beluisterde radiopro
gramma van Nederland. Per keer zo'n zeven
honderdduizend mensen. Waarom zou ik
mijn stijl dan veranderen hè, waarom?"
Triomfantelijke blik en een kleine discussie
met Imme Schade over Madonna. „Wat
moet ik daar nu mee aan? Wat zeg je?... Een
gedichtje en nog zonder muziek ook...
mmmm... dat is inderdaad wel gek eigenlijk...
Okay, pakken we eerst Sting en daarna me
vrouw Madonna... Denk je trouwens nog
even aan Orson Welles? Mogen we beslist
niet vergeten."
Mopperend met de microfoon dicht:
„Madonna, tjessus... Maar je weet nooit... Vo
rige keer kwam Imme met Marco Borsato
aandragen. Die jongen is echt goed, weet je
dat? De intensiteit waarmee die knul zingt...
Een hele grote... Ho, even stil..."
'Dat was het onmiskenbare stemgeluid van
laura Fygi met het prachtige Still Crazy' van
Paul Simon. F.n dan heb ik hier een wel heel
bijzonder schijfje waarop beroemde artiesten
staan als Sting. Madonna en vele, vele ande
ren. Ze dragen gedichten voor.
Sting begint. Willem: „Eens even kijken, ik
schat dat we nu een minuut of tweeëndertig
hebben... (intercom open) Op hoeveel zitten
we?... Eenendertig minuten en 48 seconden...
Dank u. (intercom dicht) Dacht ik al, ik zit er
zelden meer dan twintig seconden naast...
(intercom open) Imme, dan moeten we nu
wél Orson Welles even aankondigen zodat de
mensen hun cassetterecorder kunnen instel
len... (intercom dicht). Welles draaiden we
een paar weken terug. Len oude vinyl-plaat
die niet meer in de handel is. Meteen hon
derden brieven. Of we 'm weer wilden draai
en, zodat ze 'm op kunnen nemen.
Soms mondt iets dergelijks uit in een absolu
te hit. Een plugger, die Van Kerkwijk die je
toen straks zag, die kwam in 1972 langs met
filmmuziek uil 'Once Upon A Time In The
West". Was in Europa alleen nog maar in
Frankrijk verkrijgbaar. Ik had 'm nog niet ge
draaid of de telefoon van de AVRO begon te
rinkelen en dat ding heeft tot zondagavond
niet meer stilgestaan. Gek werden ze ervan.
Waar die plaat verkrijgbaar was. Lr zijn er uit
eindelijk 500.000 van verkocht. Ik bedoel
maar. Of dit programma ook invloed heeft.
Wacht.
'Zeg, Imme, dat is wel erg saai, ook al is hel
Madonna. Wegdraaien, dat mens."
(Als dat gebeurd is) „En dan heb ik goed
nieuws voor de fans van Orson Welles...
De basis
En Willem hij babbelt voort. Tot genoegen
van de AVRO, de luisteraars en vooral niet
te vergeten - zichzelf. „Want dat is de basis
van alles, jongen. Ik doe dus alleen nog maar
dingen die ik leuk vind. Vroeger kon dat niet.
Toen ik zes was, wilde ik beroemd worden
en, hahahaha, ik heh niets nagelaten om dat
te worden. Ik miste helaas hel talent om een
groot muzikant te worden, dus zorgde ik er
voor dat ik hun nabijheid kwam. Als PR-raan
van Philips hel) ik met alle groten der aarde
mogen verkeren. Ik heb gisteren nog een
hapje gegeten met Gasadesus', vertelde ik
dan tegen m'n vader. Was dat leuk jongen?',
vroeg hij. Nee', zei ik, 'maar het was wel
Gasadesus'."
De Muziekmozaïek van 12 november 1995
loopt op z'n einde. Slechts tijdens de aankon
diging van een nummer van 'die grote Itali
aanse vedette Milva' gaat hel even mis: 'Ver
domme, hoe heet die man nou? Tanos Mi
krou-tsi-kos. Waarom heten ze daar niet ge
woon allemaal Theodorakis... overnieuw..."
'En dan nu die grote Italiaanse vedette Milva
met 'Anna nicht weinen', een lied geschreven
door de Griekse minister van Cultuur Tanos
Mi-Mi...'
„Verdomme, ik heb ook nog nooit van die
man gehoord... opnieuw..."
'Milva heeft, zoals u als trouwe luisteraar on
getwijfeld weet, veel Italiaans en Duits in haar
repertoire, maar de grote Italiaanse vedette
heeft nu ook...
Dm kwart voor twaalf staat alles erop.
'Nou, lieve mensen, waar u ook bent en waar
u op dit moment ook luistert, wij zijn aan het
einde van onze rondreis door muziekland...
Een uur Muziekmozaïek, nog geen vijfenze
ventig minuten werk. Het vakmanschap van
een veteraan. Lr is nog even lichte paniek als
Willem het programma afkondigt met 'Man
in Brown' 'prachtig geblazen' door Toots I hi
elemans. Gelukkig zet 'de onnavolgbare Bel
gische meastro' na twee minuten feeëriek
fluiten alsnog de mondharmonika aan de lip
pen, dus echt fout is de annonce niet. „Wat
doen we?" vraagt Duys twijfelend aan Imme
Schade, „eigenlijk had ik moeten zeggen
prachtig gefloten en geblazen." De producer
„Ach joh, d^t merkt toch niemand? Ln als ze
het merken, wordt het gepikt. Van jou wel.'
Willem: „Ja, ja... Dat is natuurlijk zo... Okay!
We gaan een kroketje halen in de kantine,
jongens."
L„'j Kapitein Walrus
en Een kwartier eerder was hij de NCRV-studio
komen binnenwandelen. Zelfs in de
draaideur, bij scherp tegenlicht onmisken
baar de contouren van Willem Duys. Kapi
tein Walrus. Hand in de broekzak, tikje wag-
^gelend, kromme zeebenen. 'Dag m'n jongen,
je bent mooi op tijd'. Na het voorstellen van
'trouw en toeverlaat' Imme Schade van
ns(Westrum, vrolijk koutend naar de omroepcel
adalwaar platenplugger Willem van Kerkwijk
opwacht.
„Ha die Willem. Sorry jongen, maar de
^Blue Diamonds van je heb ik vorige keer he
laas moeten wegdraaien. Het was zó slecht."
Van Kerkwijk: „Geeft niet, ik heb nu iets leuks
Mvan Pia Beek bij me."
lWDuys als door een adder gebeten: „Oh nee,
-3öööööööh nee, afgezien van het feit dat ze
me een lelijk kunstje heeft geflikt... Mevrouw
JJBeck heeft geen niveau. (Tot Imme Schade)
H|poen we niet hoor Imme! Geen Beek."
Jlmme Schade: „Het is jouw programma."
Pianist Tonny Eyk zei eens: „Duys is op z'n
briljantst als hij van niets weet." Imme Scha
de van Westrum kan zich bij die uitspraak
Jwel wat voorstellen. Op z'n laptop laat hij
hoe de verbindende teksten voor het
irogramma 'Easy Listening' (gepresenteerd
loor Audrey van der Jagt) letter voor letter
loor hem zijn uitgeschreven. Voor Muziek-
lozaïek zet hij niet eens een komma op pa
lier. „Willem bedenkt alles ter plaatse. Ik
leem een stuk of wat CD's mee waarvan ik
lenk, dat is echt iets voor hem, en hij be-
jnt."
110.42 Uur. Snelle sigaret, CD-hoes op de
jdesk, vingertje priemend in de richting van
'2 aan de andere kant van het glas zittende
:chnicus en een op zondagochtendsterkte
draaid stemgeluid:
TGoeiemorgen trouwe muziekvrienden, fijn
'at u weer allemaal aan het toestel zit, ik heb
]fiiereen prachtige schijf in handen...
[Tien seconden later ruist Méditation van Ju-
s Massenet door de ruimte. Duys via de in
tercom tot zijn bij de technicus zittende pro
ducer: „Prima begin Imme, mooie muziek.
Dp nummer tien staat 'Air' van die jongen
'an Bach. Zullen we dat hierna draaien? 't Is
Opnieuw instrumentaal, maar dat kan wel
Imme knikt.
'De allerbeste'
iys lijkt volkomen op z'n gemak. „Dat ben
ook. Waarom zou ik me nerveus maken
ir iets wat ik goed kan. Overigens... Ik lijk
maar ik ben zo scherp als een
les. Hoor maar... (via de intercom tot de
:hnicus: 'D'r zat wel erg veel wit tussen
lijn aankondiging en het begin van de mu-
iek. Kan je dat er straks even uitknippen?')",
•uys tevreden: „Zie je wel? Mij ontgaat
iets."
Méditation nadert z'n einde, maar Willem
V'ekt niet de indruk daar over in te zitten.
Vrolijk keuvelend: „Ze vragen wel eens, vindt
u zichzelf een goeie presentator? Dan zeg ik:
pee, ik ben de allerbeste presentator. Hele-
piaal met elkaar vergelijken kan je 't natuur
lijk niet, want de mensen hebben nu dertig
Televisiekanalen en toen ik met m'n 'Vuist' op
e televisie begon, op 1 november 1963, had
e er maar één. Maar dat neemt niet weg dat
7 tot 8 miljoen mensen keken, ze-ven-tot-
icht-mil-joen. Denk je die massa eens even
Willem Duys. „Bij mij is altijd alles vanzelf gegaan."
Willem Duys: de dukdalf van Hilversum
Waarom zou hij bescheiden zijn Sinds
Muziekmozaïek ook wordt afgenomen
door de Wereldomroep, is Willem Duys
toevallig wel presentator van het best
beluisterde radioprogramma van
Nederland. Waarom zou hij dat onder
stoelen of banken steken? Prachtig toch?
Achthonderdduizend muziekvrienden
per uitzending zonder dat hij er ooit
enige moeite voor heeft hoeven doen.
'Bij mij is altijd alles vanzelf gegaan.
