Ph öj
'Wij zijn hier echt thuis gekomen'
'The Bells' zou Quasimodo jaloers maken
'JB Bol
Leiden
Een vaste afspraak
Kerk Samenleving
wÊÊÊÊK
ZATERDAG 11 NOVEMBER 1995
ZAl
CHEF HENNY VAN ECMOND, 071 -5356414, PLV.-CHEF HANS KOENEKOOP, 071 -53
LEIDEN «ARJAN VAN PUK
Quasimodo, de klokkeluider van de Notre
Dame, zou jaloers zijn. Met een zware en
een lichte hamer slaat Bas Kaptijn, leerling
van het Bonaventura College, op een wel
heel vreemd instrument, bestaande uit
acht in beton gegoten spoorstaven. Het
lijkt wel alsof de klokken van de Pieters
kerk luiden, zoveel lawaai brengen de sta
ven voort.
Het instrument is een creatie van de
Leidse componist en muziekleraar Huub
de Vriend, die het speciaal voor de fusie
van het Agnes College met het Bonaventu
ra College ontwierp. Ook de gisteren uit
gevoerde compositie 'The Bells' is van De
Vriendshand.
Het Agnes College en het Bonaventura
college liggen vlak bij elkaar. Bij beide
scholen stond gisteren een blok met vier
spoorstaven opgesteld, dat elk door twee
leerlingen werd bespeeld. Op een verho
ging in het midden sloeg een dirigent met
theatrale gebaren de maat. Tussen de in
strumenten in stonden de twaalfhonderd
leerlingen van de scholen, die de klanken
van het ene instrument met toeters en een
wave naar het andere instrument 'droe
gen'. Tijdens het stuk onthulde een span
doek de naam van de nieuwe school: Bas
Kaptijn is voortaan leerling van het
Aquino College.
Met watjes in de oren en een uiterst ge
concentreerde blik in de ogen, geeft Kap
tijn nu eens met de lichte, dan weer met
de zware hamer een mep op de staven.
Ding, dong, din^t dong, klinkt het zwaar.
Geheel vlekkeloos verloopt het allemaal
niet, doordat het contact tussen de musici
wat gebrekkig is. „Maar als het goed wordt
gespeeld, kan het best leuk zijn", zegt
Kaptijn, die na school klassiek slagwerk
aan het conservatorium studeert.
Ook De Vriend is niet erg tevreden, en
besluit het nog eens over te doen. Weer
zwelt het geluid langzaam aan om uitein
delijk in een oorverdovende klankeruptie
te eindigen. Ditmaal geeft de muziekleraar
zichzelf een 'ruime voldoende': ,,De
laatste keer was qua uitvoering heel goed.
De leerlingen hebben peentjes gezweet,
maar het is ook niet mis wat ze doen. Echt
een afgrijselijke prestatie."
De meningen over het stuk zijn ver
deeld. Sommige leerlingen staan te swin
gen alsof ze in de disco staan, anderen
staan er apathisch bij. „Onwijs mooi man.
Net een Argentijnse dans", zegt een jon
gen laaiend enthousiast.
Iemand anders blaast op zijn toeter het
'Vergeet je tandenborstel niet'-lied, welk
voorbeeld al snel door tientallen anderen
wordt gevolgd. Charlotte Slooff heeft geen
mening over "The Bells': „Ik heb er niet
zoveel van gehoord, want ik had m'n
walkman op De nieuwe Snoop Doggy Leerlingen van het nieuwe Aquino College spelen 'The Bells', een compositie voor acht spoorstaven van Huub de Vriend. In het mid-
Dogg. Echt gaaf joh!" den slagwerker Bas Kaptijn.
FOTO HIELCO KUIPERS
Theo Bakker
Alle ouden van dagen zitten te
genwoordig vol fut in de Vut,
lijkt het wel. Vanaf billboards
stralen opa en oma je vitaal
aan, direct bereid en in staat
om nog 'bokkie over' te doen.
In televisieprogramma's zit
'grijs Nederland' steeds vaker
op de eerste rij. Pront worden
ze ons getoond, een en al le
venslust, met geen seconde
een blik die wegdwaalt naar de
dingen die voorbij zijn. We
krijgen een beeld geschetst van
senioren die het na hun stap
uit het arbeidsproces alleen
nog maar drukker hebben ge
kregen. „Mijn agenda staat nog
steeds dag na dag vol", liet een
bijna zeventiger deze week op
tekenen.
Na het lezen van dat berichtje
heb ik een klein uur in somber
te uit het raam gekeken. O.K.,
we rennen ons rot, maar we
weten wel waarvoor. Gewichti
ge dingen zijn het die ons jon
geren doen proberen om de
pestvaart van het moderne le
ven bij te houden. De lijven
protesteren, de hoofden voelen
bij vlagen eeuwig vermoeid
aan, maar eens zijn we senior
en dandan blijven we blijk
baar net zo hard door rennen.
Het zette me aan het denken,
dat verhaal van 'bejaard, maar
nog lang niet bedaard.' Die on
veranderd volle agenda mag
strijdig zijn met de hunkering
dat niks doen ooit weer mag.
Maar fit oud worden en Mage
re Hein in glanzende vorm de
hand schudden, dat spreekt
wel weer aan. Verwarring. Wat
wil ik, wat wacht mij als grijs
aard? Waarom niet een bezoek
gebracht aan bejaardencen
trum 'Lorentzhof?' Want het is
een slimme vent die zijn toe
komst kent.
Als ik aan kom lopen zie ik net
hoe een vrouw zich moeizaam
in haar stoel voor het raam laat
zakken. Waar kijkt ze naar?
Heeft ze nu eindelijk dat
prachtige voldane gevoel van
rust na gedaan leven? Ver
heugd ze zich op de komende
bridge-middag? De antwoor
den die ik van haar vereen
zaamd gezicht kan aflezen, zijn
ontluisterend. Haar kinderen
komen niet meer, uit luiheid
en ondankbaarheid, die ze ver
woorden met 'mama herkent
ons toch niet meer'. En dat
bridgen, ach, lang geleden zei
den ze haar al, dat het gewoon
niet leuk meer was, hoeveel
fouten ze maakte. Ze zit, staart
en wacht.
Ook binnen bruisen de bejaar
den niet. Een behulpzame leid
ster vindt het jammer dat som
mige bewoners zich diep in
hun hol terug trekken. Ze laat 't
Trefpunt zien, waar je volgens
de kranten ouderen zou moe
ten treffen die gaatjes in de we
derzijdse agenda's zoeken om
gezellig ergens te gaan eten.
Maar de plek ligt er verlaten
bij. „Gaat u anders even kijken
in 't Magnolia hof. Dat is een
huiskamer voor ouderen die de
dag niet meer alleen kunnen
doorkomen."
Ik passeer een man die met
een looprek naar de huiskamer
toe strompelt. „Help me dan,
zuster", zegt-ie. „Jullie zouden
eens moeten voelen wat ik
voel. Waarom laat je me lijden?
Wat heb ik jullie dan misdaan?
Dat blijkt-ie uur-in-uur-uit te
zeggen, dag-in-dag-uit, hoe lief
de zusters ook tegen hem
doen. Als-ie eenmaal binnen is,
gaat-ie zitten en slaapt.
Er hangt een man naast me in
een rolstoel die voor de achtste
keer aan hetzelfde boekje met
foto's van Beatrix en Claus be
gint. Als hem thee wordt ge
voerd, zegt-ie 'thank you'. Hij
rochelt, terwijl sommige vrou
wen met gebroken stemmen
'boer, er ligt een kip in het wa
de
ter' meeneuriën. Onvermin
derd, honderd keer op een <j
vraagt de ene mevrouw naai
haar kamernummer en zoel
de andere haar stok.
Ik vraag de vrouw die met ei
gelengeduld deze mensen d
geestelijk en lichamelijk zijn
geleefd verzorgt, of ze de No
belprijs voor de Liefde al eer
keer heeft gehad. Een lach.
Oud worden is niet mooi, zi
ik haar. Ze knikt. „Ik help zt
goed als ik kan. Je moet er o
weer niet te dramatisch ove
doen. Maar soms denk ik: al
zelf ooit zo word, druk dan
maar een kussen op mijn
hoofd."
Nog heel even wip ik ter op
montering aan bij 't Trefpur
Aan één tafeltje spelen vier
vrouwen Rummy Cup. „Zul
we het volgende spelletje
doen?" - „Maar we zijn net
gonnen." Een vrouw houdt
leidster staande: „Ik vind h<
zo verschrikkelijk dat ik hierl
zit. Daar heeft mijn zoon voj
gezorgd." De vrolijkheid vai
de vier klaverjassers wordt
niet door verstoord. Twee
mannen tegen twee vrouweöa
ze jennen elkaar, hebben sc^o
maken er nog wat van. „Ja"
zegt de voorzitster van de
leden tellende kaartclub, „jeljjj
kan wel op je kamer blijven
ten, maar daar kom je ook
verder mee." Waaraan de n
naast haar, gewoon lid, toe-I
voegt: „Maar vier kaarters oC
honderdnegentien bewoneiLj
Weinig. We zouden dolgraa]
eens één keertje met twee t;
feitjes spelen."
Lieve mensen in Lorentzhol
goeie verzorging, maar zo bfe
nauwend, naar buiten. „Geel
van die bewoners zal je ooitl0
vanaf een billboard aan straL
len", zeg ik mijn vrouw's |e
avonds. „En van dat kussenje
kunnen we daar een vaste aloi
spraak van maken?" lir
le
REDACTIE DICK VAN DER PLAS, 071 -5iU
Voorhoutse leerkracht Timo Salman vertrok met zijn gezin naar Hare Krishna
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
KANTOOR
Leerkracht Timo Salman van de Voorhoutse
Andreasschool vertrok vorig jaar augustus met
vrouw en kind naar de Hare Krishna-
leefgenteenschap in de Belgische Ardennen:
Radhadesh. Timo, Marjan en hun 4-jarige
zoontje Job verkochten hun fraaie huis in
Hillegom om als Hare Krishna-toegewijden een
uiterst sober leven te gaan leiden. Nu wonen zij
in een klein gedeelte van het vroegere koetshuis
van het Chateaux de Petite Somme, het
prachtige 13e-eeuwse kasteel en bijbehorend
landgoed van zo'n 4,5 hectare groot, eigendom
van de Krishna-beweging in de nabijheid van
de plaats Durbuy.
WIL GOSLINGA-VAN DER KROFT
De populaire
schoolmeester, die
men in Voorhout
met lede ogen zag vertrekken,
heeft na zijn inwijding zijn
naam veranderd in Tamal
Vriksja. Hij heeft inmiddels de
leiding van het schooltje in de
Radhadesh. nu nog bestaande
uit twee lokaaltjes (vier klassen).
Zijn echtgenote Marjan heeft na
het afleggen van haar gelofte de
naam Maniman Jari
aangenomen en is dagelijks te
vinden op het kantoor van de
Radhadesh, waar zij
werkzaamheden verricht als
secretaresse. ..Wij zijn hier echt
thuisgekomen", zeggen 'Timo
en Marjan.
De toegewijden van Krishna
herkent men aan het teken van
gele klei, aangebracht op
voorhoofd en neus. ,;Het is de V
van Visnu, dat betekent dat het
lichaam een tempel is, bedoeld
om God te eren", vertelt
Salman. ..Wij noemen dit teken
een tilaka."
De monniken dragen oranje
kledij, de gehuwde mannen wit.
De nonnen zijn gekleed in Sari's
en een getrouwde vrouw heeft
een rode stip op haar voorhoofd
in het tilak-teken. „De
ongehuwden wonen in het
kasteel op speciale mannen- en
vrouwenafdelingen, er is ook
een gastenverblijf, een slaapzaal
met 12 bedden. De gehuwden
wonen in omliggende
apartementjes roird het kasteel
waarin de tempel is, zodat ze
kunnen blijven deelnemen aan
de dagelijkse programma's in
de tempel. Maar je hoeft niet
noodzakelijk in
leefgemeenschappen zoals hier
in Radhadesh te leven, want
veel toegewijden blijven
gewoon in hun eigen stad of
dorp en oefenen hun eigen
beroep uit in de maatschappij.
Ze offeren hun voedsel op een
altaar dat ze thuis inrichten en
volgen verder het bhakti-yoga
proces zoals de toegewijden
hier in de tempel."
„Zo zijn wij eigenlijk ook
begonnen, na de aanschaf van
het Vedisch kookboek en een
aantal bezoeken aan de tempel
in Amsterdam. In ons huis in
Hillegom hadden we al een
eigen altaartje. En vegetarisch
aten wij al jaren. We lazen meer
boeken, ontmoetten meer
mensen en brachtten vakanties
door hier op Radhadesh.
Uiteindelijk werd ons gevraagd
hier te komen wonen."
Leerstof
De bewoners op Radhadesh
hebben diverse nationaliteiten
en de voertaal is Engels. Ook op
de school. „Kinderen nemen
alles zo makkelijk op", vertelt
Timo. „Met onze eigen zoon,
Jaccanath (vroeger Job), praten
wij thuis Nederlands, maar op
school krijgt hij ook in het
Engels les. In het begin moest ik
zelf op school mijn draai nog
vinden. Ik was niet echt
tevreden over het
onderwijssysteem maar in het
buitenland heb ik een goed
systeem te pakken gekregen en
dat werkt prima."
De kinderen op Radhadesh
leren naast de normale leerstof
ook veel over de religie die
gebaseerd is op teksten uit het
meest gelezen heilige boek van
de Veda's, de Bhagavad-gita.
Deze teksten zijn ongeveer
vijfduizend jaar geleden
neergeschreven in het
Sanskriet, de gewijde taal van
India. „Zij leren onder meer dat
in het leven je lichaam
verandert, van baby tot
grijsaard, maar dat je toch
dezelfde persoon blijft. De ziel
is belangrijker dan het stoffelijk
lichaam en blijft dus
voortbestaan als de ziel het
lichaam heeft verlaten. Al vroeg
leren de kinderen ook samen
met de leerkracht vegetarische
gerechtjes te koken en dat eten
te offeren op het altaartje in de
klas. Dit vegetarisch koken
maakt eveneens deel uit van de
eredienst aan Krishna (God)
omdat alle bereide gerechten
op het altaar aan Krishna
worden geofferd. Als toegewijde
eet je nooit iets wat niet eerst
werd geofferd aan Krishna.
Ieder toegewijde leert
vegetarisch koken", aldus Timo.
Timo Salman is ervan
overtuigd dat de kinderen op
Radhadesh een geweldige
opvoeding krijgen waarbij ze in
samenspraak met hun ouders
later zelf kunnen beslissen in
welke richting zij zich willen
bekwamen. „Maar het kan ook
zijn dat ze uiteindelijk het
gewone maatschappelijke leven
in willen, kan ook, daar laten wij
ze geheel vrij in."
Op de vraag of deze kinderen
niet wereldvreemd worden
opgevoed, antwoordt Timo
Salman ontkennend. „Onze
kinderen krijgen op dit moment
al gezamenlijk zwemles in het
dorp en ook zijn we afgelopen
zomer met alle kindertjes naar
een pretpark geweest. Op deze
manier maken zij ook kennis
met deze dingen en hoeven zij
ons later nooit te verwijten dat
ze er nooit aan hebben kunnen
deelnemen. Verder hebben ze
hier een heerlijke, autovrije
omgeving om te spelen, wij
hebben zoals je ziet ook een
speeltuin en maken met de
groep ook vaak
boswandelingen.
Linkerpink
's Morgens staan de Krishna-
toegewijden om 04.00 uur op en
om half vijf zitten zij in de
tempel in het kasteel voor de
Mangala Arati, de gezamelijke
eredienst van een half uur.
Daarna gaan de toegewijden
zo'n ruim twee uur 'chanten',
hierbij gebruik makend van een
gebeds- of meditatiesnoer, een
soort rozenkrans van 100
kralen. „Per dag moet je 16 keer
dat rondje van 100 maken." Om
7.15 uur gaan de toegewijden
weer naar de tempel. Bij
binnenkomst schoenen uit en
als begroeting languit op de
grond. Dan begint de Guru-puja
en kirtan, het ochtendgebed dat
gezamenlijk wordt gezongen.
Dan volgt een lezing en om half
negen is het ontbijt dat op
dienbladen en emmers midden
in de kamers van het kasteel
wordt neergezet. Mannen en
vrouwen eten gescheiden en
zittend op de grond. Om 13.00
uur is het warme middagmaal
bestaande uit gevarieerde,
uitsluitend vegetarische
gerechten.
Iedereen in deze
leefgemeenschap houdt zich
aan de vier basisregels: de
bewoners eten geen vlees, vis of
eieren, gebruiken geen drugs,
alcohol, sigaretten of zelfs koffie
en thee, onthouden zich van
buitenechtelijke, seksuele
relaties en doen niet mee aan
kansspelen. Ook de echtparen
leiden een celibatair leven en
mogen uitsluitend met elkaar
vrijen als ze een kind willen.
„Met lichamelijk genot houden
wij geen rekening. Als man en
vrouw heb je vriendschap en
genegenheid voor elkaar, zijn
we echte 'maatjes'. Maar ons
geestelijk leven is het
allerbelangrijkst. Wij proberen
elkaar ook te helpen om
geestelijke vooruitgang te
maken. Marjan en ik hebben
dezelfde geestelijke leraar, die
woont in Amerika. Daar
corresponderen wij mee en
onderzijn leiding bestuderen
wij de Vedische teksten en
passen deze kennis in ons leven
toe", aldus Timo.
Wat de toegewijden van de
Hare Krishna-beweging tegen
de haren instrijkt, is dat hun
religieuze leefgemeenschap
soms met een sekte wordt
vergeleken. „Bij een sekte loopt
men achter één man aan. Als je
eenmaal binnen bent, kom je er
bijna niet meer uit. Er wordt
vaak geëxperimenteerd met
drugs, alcohol en groepsseks.
Wij aanbidden uitsluitend God
(Krishna) en onze religie is een
erkende wereldreligie. Daarbij
staat onze leefgemeenschap
volkomen open, iedereen mag
dagelijks een kijkje komen
nemen. Wij verzorgen vier
rondleidingen per dag en
jaarlijks komen wel 35.000
mensen ons bezoeken. Iedereen
mag zien en weten hoe wij
leven!"
Rooseveltstraat82
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/vr. 18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10 00-12.00uur 071-51280!
DIRECTIE
B. M. Essenberg,
G. P Arnold (adjunct), J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor, F. Nypels,
H. G. van der Post (adjunct)
PUBUC RELATIONS
W. H. C. M. Steverink 071-5356356 per kwartaal (NL)
OMBUDSMAN
R.D.Paauw 071-5356215
Tel. dag 9.30 -11.30 uur of per post
Ie
TELEFAX 'ei
071-5jii
en: 023- 5lc
023-5!
071-5:.
071- 5#
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17 u g
071-5 p
RUBRIEKSADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8 30 tot 17 u e
071- 5fi
ABONNEMENTEN
bijvooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per maand (autom. betaling)
per kwartaal (acceptgiro)
per kwartaal (autom. betaling)
per jaar (acceptgiro)
per jaar (autom. betaling)
VERZENDING PER POST
REDACTIE
G.J. Visser, chef redactie nieuwsdienst/kunst
H.W. van Egmond, chef red. Groot Leiden
AJ.B.M. Brandenburg, chef eindredactie regio
F. Blok, chef eindredactie algemeen
W.F. Wegman, chef red. Duin- en Bollenstreek
W. Spierdijk, chef sportredactie
J. Preenen, chef binnen-, buitenland, eco
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSETTEB!
Voor mensen die moeilijk lezen, slechi J
hebben of blind zijn (of een andere li
dicap hebben), is een samenvatting i
regionale nieuws uit het Leidsch Dagl 0
geluidscassette beschikbaar. Voor infi
0486-482345 (Centrum voor Gesprok^),
tuur, Grave).
Auteursrechten voorbehouden! E
Dagbladuitgeverij Damiate
mamm
K
N H U I
ONG EVALLENDIENST
Academisch Ziekenhuis: vanaf zaterdag 13.00 t/m dinsdag 13.00 en
woensdag 13.00 t/m vrijdag 13.00; Diaconessenhuis: maandag t/m v
8.00 tot 17.00 en vanaf dinsdag 17.00 tot woensdag 8.00; St. Elisabel
kenhuis: dagelijks.
BEZOEKUREN
DIACONESSENHUIS
(tel. 071-5178178): dagelijks 14.30-15.15 uur en 19 00-19 45 uur
Kraam- en zwangerenafdeling: buiten de gewone bezoektijden, voo l
ners bovendien van 10.30-11.15 uur en van 19.45-21.00 uur
Special Care Unit: 10.30-11.00 uur, 15.00 - 15.30 uur en 19.00-19.301
na overleg mét de dienstdoende verpleegkundige.
Kinderafdeling 10.30-19.00 uur, na overleg met de dienstdoend
pleegkundige.
Jongerenafdeling: 14.30-15.15 uur en 19.00-19.45 uur
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging St. Elisabeth
(tel. 071-5454545): dagelijks 14.00-15.00 uur en 18.30-19.30 uur, k
en II daarnaast ook 11.15-12.00 uur
Kraamafdeling: 14.30-15.30 uur en 18.30-19.30 uur (voor vaders totc
uur).
Kinderafdeling: 14.30-19.00 uur (voor ouders de gehele dag).
Afdeling hartbewaking (CCU)en intensive care (IC): 14.00-14.30 i
18.30-19.00 uur.
Spoedeisende hulp: dag en nacht geopend
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging Rijnoord
(tel 0172-463131) dagelijks 14.00-15.00 uur en 18.30-19.30 uur, k
en II daarnaast ook 11.15—12.00 uur.
Geen spoedeisende hulp meer mogelijk
ACADEMISCH ZIEKENHUIS
(tel. 071-5269111): alle patiënten (behalve kinderen) 14.15-15.00 li
18.30-19.30 uur.
Avondbezoekuur afdeling Verloskunde 18.15-19.00 uur, 19.00-20.00 i
leen Partners/echtgenoten met kinderen.
Voor zwangeren: zaterdag en zondag van 10.00 tot 11.00 uur, uitsl
voor partners/echtgenoten en eigen kinderen.
Kinderafdelingen: voor ouders van opgenomen kinderen is er een ruir
zoek mogelijkheid in overleg met de hoofdverpleegkundige.
Voor andere bezoekers gelden de volgende tijden: keel-, neus- en oc
kunde en neurologie: 14.15-15.00 uur en 18.30-19.30 uur; oogheelkui
heelkunde 14.15-15 00 uur en 18 30-19.00 uur.
Kinderkliniek: zalen voor peuters, kleuters en grote kinderen: 15.15
uur; babyzaal en boxenafdeling: volgens afspraak.
