Onderwijs
dreigt met
conflict
'Zeggenschap OM over
CID's is niet voldoende'
r
Binnenland
VAVO bepaalt vandaag
oekomst Ruud Lubbers
Paardenmarkt
tonden komen terug op
akkoord' met Philips
'Vervolging Bouterse niet uitgesloten'
Geen sumo-gevecht tussen
Docters van Leeuwen en Nordholt
WEET U WAAR
HET GROOTSTE
VAN NEDERLAND
STAAT?
iINSDAG 7 NOVEMBER 1995
ANP AlgMDMn Nederlands Persbureau CPD GMSDdMflte Pers Diensten
Schoonmaakwerk voor vijftien gulden
ncn haag Vanaf 1 januari kunnen particulieren voor vijftien gul
den per uur schoonmaakwerk laten doen door een langdurig
werkloze. Het gaat om een vierjarig experiment in een aantal
(nog niet bekende) regio's. Bij succes wordt de regeling al in
1996 uitgebreid tot het hele land. Het experiment vloeit voort uit
afspraken tussen minister Melkert en vakbonden en werkgevers
in de schoonmaaksector. Het lage tarief is mogelijk als gevolg
van een rijkssubsidie.
Zeven jaar voor doden echtgenote
oen bosch De rechtbank in Den Bosch heeft gisteren een 55-ja-
Jïgeman uit Heesch veroordeeld tot zeven jaar cel. Op 23 febru
ari doodde hij zijn 53-jarige echtgenote met acht messteken. De
officier van justitie had twaalf jaar geëist voor moord, maar de
rechtbank achtte voorbedachte rade niet bewezen. Volgens de
man had hij zijn vrouw tijdens een seksspelletje met een mes
achterna gezeten. Toen hij haar per ongeluk raakte en zij hem
daarom uitschold, zou hij haar uit kwaadheid acht keer hebben
gestoken. Hij depte de wonden, ging naar zolder om de doeken
ie verstoppen en liet zijn vrouw liggen. Toen de politie kwam,
blies de vrouw haar laatste adem uit.
NCRV ook gehinderd door 'Angela'
hilversum De orkaan Angela heeft ook de NCRV schade berok
kend. Een team van de omroep was in de Filipijnse provincie
Luzon opnamen aan het maken voor de dramaserie 'In naam
der Koningin...'. De storm vernietigde het speciaal voor de serie
gebouwde kamp. Er zal een opnamepauze worden ingelast van
vier tot zes weken, de acteurs onder wie Thom Hofman ke
ren naar Nederland terug.
Linschoten bekijkt suggestie rond WW
Tilburg Het ministerie van sociale zaken overweegt 'serieus'
om bedrijven die winst maken maar desondanks mensen willen
ontslaan, meer WW-premie te laten betalen. Staatssecretaris
Linschoten zei dat gisteren in Tilburg tijdens een discussiebij
eenkomst over de hoofdlijnen van het sociale beleid. Linschoten
reageerde op een gedachte die kamerleden van onder meer D66,
PvdA, WD, en CDA mee terug brachten van hun studiereis naar
de VS.
De Boer deed helemaal geen oproep
haarlem Minister De Boer van milieu heeft helemaal geen op
roep gedaan om kerstkaarten te boycotten. Dat misverstand is in
de wereld gekomen na de uitzending van het VARA programma
Vroege Vogels, afgelopen zondag. Daarin reageerde de minister
)r 'hi positief op een actie van de VARA om het sturen van kerstkaar-
ten door bedrijven wat in te perken. Ze zei dat haar ministerie
geen kerstkaarten stuurt en het daarmee uitgespaarde geld aan
een goed doel geeft.
russel gpd-ap
ind
20 x-premier Ruud Lubbers hoort
litj waarschijnlijk nog vandaag of
ij de nieuwe secretaris-gene
raal van de NAVO wordt. De
estien NAVO-ambassadeurs
rillen vanmiddag als ze voor
un wekelijkse informele lunch
ijeenkomen, de knoop door-
akken over opvolging van de
elg Willy Claes. Daarbij is de
tem van de Verenigde Staten
et belangrijkst. De VS zouden
olgens sommigen naar de
)eense kandidaat Uffe Elle-
nann-Jensen neigen. Deze
werd zondag onverwacht door
ninister Perry (buitenlandse za-
en) uitgenodigd voor een ge-
prek.
Dat gesprek wordt verschil-
end uitgelegd. In Franse kring
wordt vermoed dat het de VS
toort dat al negen NAVO-lid-
taten zich voor Lubbers heb-
len uitgesproken. Door met El-
emann-Jensen te spreken, zou-
len de VS willen tonen dat zij
Nieuwe eisen voor personeel Terneuzen
erneuzen anp
)e Industriebond FNV en de
ndustrie- en Voedingsbond
NV willen toch nog wijzigin-
en in het eindbod van de Phi-
ps-directie over de reorganisa-
ie van de vestiging in Temeu-
en. De bonden zijn tot dit be-
luit gekomen nadat ze gisteren
et eindbod met hun leden
adden besproken. Dat eind-
lod hadden ze eerder met een
ïeutraal advies' aan de achter
en voorgelegd.
De vakbondsleden vinden het
nterecht dat Philips-werkne-
ïers die een andere baan vin-
en in het kader van het sociaal
lan van de onderneming, het-
elfde bedrag krijgen als werk-
lemers die met een uitkering
an 70 procent verder moeten,
lok zijn ze het er niet mee eens
at al in maart een collectieve
ntslagaanvraag wordt inge
diend voor de honderd werkne
mers uit de handassemblage. Ze
wijzen erop dat het om een
moeilijk bemiddelbare groep
gaat, voor wie meer tijd nodig
is.
De woordvoerder van de bon
den erkent dat de bonden de
Philips-directie alleen nog maar
aan kunnen spreken op haar
maatschappelijke verantwoor
delijkheid. Omdat het om de
toekomst van honderd mensen
gaat, zal het naar zijn idee
moeilijk zijn alle 670 werkne
mers opnieuw tot staking te be
wegen.
Volgens Philips is het overi
gens nog steeds niet duidelijk
hoeveel banen door de voorge
nomen reorganisatie moeten
worden geschrapt. Dat moet
nog blijken uit een onderzoek
dat de vakbonden eerder dit
jaar door stakingen afdwongen.
Lx-leerlingen chanteren docente
trecht anp
en 43-jarige docente van een
üddelbare school in Utrecht
dit weekeinde slachtoffer ge
worden van chantage door
rie oud-leerlingen. Door in
imenwerking met politie en
penbaar ministerie het spel
iee te spelen, heeft zij de da-
ers in de val gelokt.
De vrouw had een met de
and geschreven brief ontvan-
I ?n waarin de anonieme af-
fender dreigde belastende fei-
fn over haar aan de grote klok
hangen. Zij zou dat kunnen
oorkomen door zaterdag-
wond een tas met 2.500 gul-
en achter te laten bij een win-
- elcentrum in Nieuwegein.
In overleg met politie en jus
titie besloot de vrouw op de eis
in te gaan. Kort daarop werd
de plastic tas weggehaald door
een 18-jarige jongen uit Uit
hoorn. De politie arresteerde
hem, evenals twee Utrechtse
jongens van zestien en zeven
tien jaar. Alle drie zijn zij oud
leerlingen van de school waar
de docente les geeft.
De beide Utrechters hebben
inmiddels bekend dat zij de af
persing hadden bedacht. Zij
handelden volgens de politie
uit rancune. Op afpersing staat
maximaal drie jaar cel. De po
litie wil niets kwijt over de in
formatie waarmee de daders
chanteerden. Het gaat volgens
een woordvoerder om laster
praat die niet klopt.
Estafette van acties begonnen in Utrecht
Het kabinet riskeert een levensgroot conflict met het on
derwijzend personeel als er nu niet snel een serieus CAO-
bod op tafel komt. Dat dreigement uitte eerste CAO-on-
derhandelaar Henk van der Kolk gistermiddag tijdens
een bijeenkomst in de tot de nok toe gevulde business-
lounge van het FC Utrecht-stadion. Utrecht beet het spits
af in een estafette van onderwijsacties die voor de ko
mende dagen op de rol staat.
utrecht anp
hedel» In Hedel trok de grootste paardenmarkt van Europa gisteren 2187 paarden en duizenden bezoekers. De belangstelling overtrof die van de
andere grote Nederlandse paardenmarkt in Zuid-Laren, die onlangs ook werd gehouden. Het was de 276ste keer dat de boeren naar Hedel trokken
om een dier te kopen of verkopen. foto gpd william hoogteijling
Zo'n zevenhonderd leerkrach
ten uit de regio schreven zich in
het stadion in voor een staking
van een middag. De komende
dagen wordt onder andere in
Rotterdam, Groningen en de
provincies Noord-Holland en
Drente gestaakt.
Woordvoerder Noud Corne-
lissen van de onderwijsbond
ABOP zei 'aangenaam verrast'
te zijn over de opkomst in sta
dion Galgenwaard. De ABOP
heeft in de regio Utrecht onge
veer vijfduizend leden. Dat aan
tal verdrievoudigt als het leden
tal van de overige deelnemende
bonden, waaronder KOV, NGL
en PCO, erbij wordt opgeteld.
ABOP-bestuurder Van der
Kolk maakte in zijn redevoering
nogmaals duidelijk dat de bon
den zich aan het lijntje gehou
den voelen door minister Ritzen
(onderwijs). De werknemers
hebben in maart een CAO-voor-
stel op tafel gelegd dat voorziet
in een loonruimteverbetering
van 4,5 procent. Een deel van
dat geld zou moeten worden
besteed aan vermindering van
de werkdruk. De GAC) geldt voor
350.000 werknemers (onderwij
zers en ondersteunend perso
neel).
,,We wachten nu al meer dan
zeven maanden op een tegen
bod. Het onderwijs bungelt, ter
wijl in zes van de acht over
heidssectoren inmiddels wel
CAO's zijn afgesloten", zei Van
der Kolk. ..Sinds minister Deet-
man is het onderhandelingskli
maat in het onderwijs niet zo
slecht geweest als nu met het
paarse kabinet." Overigens
heeft de minister beloofd dat hij
uiterlijk morgen met een bod
komt. De bonden negeerden
Ritzens oproep om in afwach
ting van zijn voorstel de acties
af te blazen.
De actie van gisteren heeft op
een onbekend aantal scholen
voor uitval van lessen gezorgd.
Volgens Cornelissen zijn zeker
vier Utrechtse scholen de hele
middag dichtgegaan. Op andere
scholen was de animo gering.
de enige factor van belang in de
Alliantie vormen en dat de Eu
ropese eensgezindheid niet
doorslaggevend is. Volgens en
kele Deense kranten duidt het
gesprek op een voorkeur van de
VS voor de Deense kandidaat.
Weer andere bronnen beweren
dat de VS geen van beide ziet
zitten en op zoek willen naar
andere kandidaten. Een Ameri
kaanse woordvoerder ontkende
dit.
Het wordt onwaarschijnlijk
geacht dat de VS zich niet bij de
overdonderende Europese
voorkeur voor Lubbers zouden
neerleggen. Een Amerikaans 'ja'
voor Ellemann-Jensen zou on
vermijdelijk op een transatlanti
sche ruzie uitlopen. En die kan
niemand zich veroorloven nu
de NAVO voor de taak staat een
vredesmacht van zo'n 60.000
man op de been te brengen om
toe te zien op de naleving van
het vredesplan voor ex-Joego-
slavië.
den haag «gpd
Minister Sorgdrager (justitie)
beslist spoedig of de voormalige
Surinaamse legerleider Desi
Bouterse wordt vervolgd we
gens betrokkenheid bij drug
handel. In tegenstelling tot de
officier van justitie die het on
derzoek leidt, sluiten procureur-
generaal Docters van Leeuwen
en secretaris-generaal Suyver
van het ministerie van justitie
vervolging niet uit.
Dit bleek gisteren tijdens de
verhoren van Docters van Leeu
wen en Suyver bij de parlemen
taire enquêtecommissie opspo
ringsmethoden. Volgens Doc
ters is overigens haast geboden
met een eventuele vervolging,
aangezien Desi Bouterse in het
voorjaar tijdens verkiezingen
kans maakt regeringsleider in
Suriname te worden. Dan is een
vervolging vrijwel onmogelijk
geworden.
Vorige week nog zei de Haag
se officier van justitie Van der
Voort tegen de enquêtecom
missie 'geen enkele hoop of ver
wachting' te hebben dat de zaak
tegen Bouterse iets oplevert.
Waar Van der Voort tevens aan
stipte dat enkele ministeries
ook 'belang' hadden bij het
mislukken van het onderzoek,
spraken Docters van Leeuwen
en Suyver dit gisteren tegen.
Probleem bij een eventuele
vervolging van Bouterse (en
mogelijk andere betrokken Suri-
namers) is dat Nederland geen
rechtsverdrag heeft met Surina
me. Uitlevering aan Nederland
kan dan een probleem vormen.
Naar verwachting zal Sorgdra
ger een eventueel besluit tot
vervolging nemen in samen
spraak met haar collega Van
Mierlo van buitenlandse zaken,
vanwege de diplomatieke moei
lijkheden die dit kan opleveren.
Het is een prachtige fantasie. De hoogste procu
reur-generaal in dit land, A. Docters van Leeu
wen, en de hoofdcommissaris van Amsterdam,
E. Nordholt, als sumo-worstelaars. Geen mooi
beeld vanwege de kruisgordeltjes rond hun voor
deze evenwichtsport geschikte lijven. Nee. ge
woon een schitterend symbolisch plaatje. Zij sa
men in de ring voor een tweegevecht om de
macht in politie- en justitieland. Smullen voor de
toeschouwers.
Vooralsnog moeten we genoegen nemen met
de verbeelding. De tweestrijd komt er niet, tenzij
indirect. Minister Sorgdrager heeft Docters van
Leeuwen benoemd tot haar opvolger als procu
reur-generaal in Den Haag. In het Haagse heeft
Docters dus alles te vertellen. Daarnaast is hij ook
nog de baas van de vier andere procureurs-gene
raal. Uit dien hoofde mag en kan hij indirect met
Nordholt in de clinch. Maar een volle, lijfelijke
confrontatie moeten we helaas vergeten.
Docters is te vroeg benoemd. Hij had de opvol
ger van procureur-gene
raal Van Randwijck in
Amsterdam moeten zijn.
Dan had het gedonderd
en gebliksemd boven de
hoofdstad. Dan zou het
wapengekletter langdu
rig en onophoudelijk zijn
doorgedrongen tot in de
verste uithoeken van jus
titie- en politieland. De
strijd om de macht zou
pas beklonken zijn, wan
neer een van de twee het
onderspit zou delven. En
dat moment is ongetwij
feld pas daar bij de
laatste snik.
Het kon niet zover komen. Sorgdrager kon een
jaar geleden als minister niet voorzien welke ont
hullingen de enquêtecommissie opsporingsme
thoden allemaal zou doen. Bovendien, dat be
greep Sorgdrager toen al wel, was er een Docters
van Leeuwen nodig om het kleffe bed van justitie
eens goed op te schudden. Docters kwam en nog
geen tien maanden na zijn aantreden was Van
Randwijck weg. Daar was geen ontkomen aan,
suggereerde Docters gisteren. ,,F.r was een spe
ciaal probleem met Van Randwijck," hield hij
commissievoorzitter Van Traa voor. ,,Dat hing sa-'
men met een gebrek aan communicatie in het
ressort Amsterdam.
Nordholt, de Amsterdamse hoofdcommissaris
die ijdelheid koestert als een grote deugd, wacht
een nieuw tegenstrever. Iemand, uitgezocht door
Docters van Leeuwen, die ongetwijfeld niet opzij
gaat voor de nietsontziende dadendrang van de
hoogste Amsterdamse diender. Maar dit zal de
man met de opgesteven borst niet deren. De
strijd is gestreden, Amsterdam, lees Nordholt,
heeft voor het grote publiek zijn gelijk gehaald en
dus trekt de hoofdcommissaris zich vanaf 1997
op staatskosten geriefelijk terug in een door hem
zelf gecreëerd paradijsje. Het sumo-gevecht kun
nen we vergeten. En Docters zal zijn aandacht
richten op andere 'zwakke broeders' binnen zijn
invloedsfeer.
Voor de enquêtecommissie toonde het voor
malig hoofd van de Binnenlandse Veiligheids
Dienst geen pardon met mogelijke dwarsliggers.
Docters heeft binnen het openbaar ministerie
(OM) de lijnen uitgezet en wie zich daar niet in
voegt, kan opstappen. Ophoepelen kunnen ook
de officieren van justitie, die in de omstreden
IRT-methode onvoldoende hun gezag hebben la
ten gelden of gewoon hebben gefaald. Maar dat
moet het onderzoek van de rijksrecherche nog
uitwijzen.
Of de Haarlemse hoofdofficier van justitie Lo-
dewijk de Beaufort dan zijn hoofd verliest, moet
daarom worden afgewacht. Duidelijk is wel dat
Docters zijn Lodewijk erop heeft gewezen dat het
Haarlemse hoofd 'op het
hakblok ligt'. Maar dat zei
hij in een met wit leder
aangeklede bar tijdens het
genot van een whisky na
een lange dag vergaderen.
De Beaufort veroorloofde
zich toen grapjes over de
ontstane chaos in justitie
land. Maar zijn baas Doc
ters, gezegend met een
scherp analytisch vermo
gen, maakte een meer rea
listische inschatting van
zijn situatie. ..Ik heb toen
gezegd, Lodewijk, je hoofd
ligt op het blok. Dat heeft
hij, geloof ik, wel in zijn oren geknoopt."
Docters zegt niet uit te zijn op koppensnellen.
Wel is hij van plan het winkeltje van het openbaar
ministerie drastisch schoon te vegen. Voor super
enthousiaste misdaadbestrijders is bij het OM
geen plaats meer, tenzij de 'missie' goed kan wor
den gecontroleerd. „Verantwoording kan niet
achterwege blijven," zo luidde de niet mis te ver
stane boodschap van Docters aan de parlemen
taire commissie. Een boodschap die ook de Haar
lemse hoofdcommissaris van politie R. Straver
zich ter harte mag nemen.
Woensdag en donderdag verhoort de commissie
politici over opsporingsmethoden. Morgen ver
schijnen G.J. Wolffensperger (D66), E. van Thijn
(PvdA, ex-minister van binnenlandse zaken),
L. Brinkman (CDA) en P. Stoffelen (PvdA). Don
derdag komen achtereenvolgens V van der Burg
(CDA), E. Hirsch Baffin (CDA, ex-minister van
justitie), W. Sorgdrager (D66, huidige minister
van justitie) en H. Dijkstal (VVD, huidige minis
ter van binnenlandse zaken).
JAN KUYS
VAN TRAA
Verslaggever Jan Kuys is
aanwezig bij de openbare
verhoren van de parlementaire
onderzoekscommissie Van Traa,
die zich verdiept in de
opsporingsmethoden van de
politie en justitie
Onze Haagse redacteur
beschouwt en analyseert en geeft
de achtergronden.
Docters van Leeuwen bij commissie-Van Traa:
den haag gpd
De zeggenschap van het open
baar ministerie (OM) over het
werk van de criminele inlichtin
gendiensten (CID's) van de po
litie is onvoldoende. De leiding
van het OM over het CID-werk
is niet wettelijk geregeld. De
Haagse procureur-generaal
Docters van Leeuwen ziet dit als
een van de oorzaken van de
IRT-affaire, evenals het achter
houden van informatie door
politiemensen. „Alleen de mis
sie telde, het achterover trekken
van de criminele organisatie."
Docters van Leeuwen zei dit
gisteren tegen de parlementaire
enquêtecommissie opsporings
methoden. Als voorzitter van
het college van procureurs-ge
neraal geeft Docters van Leeu
wen leiding aan het openbaar
ministerie. Hij veegde de vloer
aan met de praktijken van de
Haarlemse CID-ers Langendoen
en Van Vondel. Die wisten dat
een informant veel crimineel
geld verdiende, gebruikten zelf
geld van de informant om poli
tiezaken te betalen en lieten na
meerderen en gezagsdragers
van het openhaar ministerie te
informeren.
Docters wil in de toekomst
dat alleen de zes interregionale
rechercheteams vergaande op
sporingsmethoden als infiltratie
gebruiken. Ook pleitte hij er
voor het openbaar ministerie te
ontheffen van zijn beheerstaken
over de politie, een mening die
menig collega en hoofdofficier
van justitie niet met hem deelt.
Sinds de politiewet van 1992
bepalen de korpsbeheerder (de
burgemeester van de grootste
gemeente) en de hoofdofficier
van justitie samen hoe het poli
tiebudget wordt gebruikt.
Nadat enkele weken geleden
de Amsterdamse procureur-ge
neraal Van Randwijck het veld
ruimde, is het volgens Docters
van Leeuwen te vroeg om ver-
Procureur-generaal mr. A. Docters-Van Leeuwen tijdens het verhoor
gisteren voor de parlementaire enquêtecommissie.
foto» gpd »cees horn
dere personele ingrepen te ver
wachten. „Ik wacht de rap
portage van de enquêtecom
missie en het rapport van de
rijksrecherche af."
De hoogste ambtenaar van
het ministerie van justitie, se
cretaris-generaal mr. j. Suyver,
vindt achteraf dat de overheid
eerder normen had moeten
stellen aan de opsporingsme
thoden. Volgens Suyver is op
het ministerie voor het eerst in
1989 gediscussieerd over gren
zen aan de opsporingsmetho
den. Suyver vond regels toen
niet nodig.
Suyver gaf tegenover de com
missie toe dat hij tot de IRT-af
faire niet heeft geweten dat er
onder toezicht van de politie
drugs op de markt kwamen.
Toen in het kader van de IRT-
affaire de top van het ministerie
daar eind 1993 over werd inge
licht, kon de topambtenaar dat
aanvankelijk niet geloven. „Ik
vond het een absurd verhaal."
Dat er in Den-Haag ook co
caïne de markt bereikte, hoorde
hij pas enkele maanden gele
den. Volgens Suyver had de hui
dige justitieminister, Sorgdra
ger, toen zij nog procureur-ge
neraal in Den Haag was, haar
voorganger Hirsch Ballin daar
van op de hoogte moeten bren
gen. Hirsch Ballin zei tijdens
een Kamerdebat over de IRT-af
faire dat de politie nooit hard
drugs op de markt had laten ko
men. Sorgdrager was bij haar
aantreden als PG, enige tijd
voor het debat, al op de hoogte
gebracht van de operatie.
Intussen beslist het kabinet
vrijdag of de parlementaire en
quêtecommissie mag beschik
ken over het geheime deel van
het rapport van de commissie-
Wierenga over de IRT-affaire.
De enquêtecommissie onder
handelt sinds vorige week met
de ministers over de kwestie.
Als ook het kabinet vasthoudt
aan geheimhouding, overweegt
de enquêtecommissie de Twee
de Kamer in te schakelen.
mm*
Blader even verder In de krant
