Beeldhouwers van glas bij Laerken
Cultuur& Kunst
Nrjitte Weber artistiek
irecteur Stadsgehoorzaal
Flitsend
orgelspel
Goltfusz
concert
Niet Uit het Raam varieert op één thema
Expositie over Italiaanse
architect Renzo Piano
Directeur Concertgebouw
wil ook spitsuur-concerten
4 1995
CHEF «GERTVISSER.071 S356-1-
iPersoneel Scala dreigt met staking
Milaan I let personeel van de beroemde opera La Scala in Mi
ni dreigt de opening van het nieuwe seizoen op 7 december
imogelijk te maken. Op die manier wil het personeel de eisen
or vaste arbeidscontracten en meer loon kracht bijzetten. De
izoenopeningvan het Scala geldt als één van de grootste jaar
lijkse evenementen van Milaan. Het zou voor het eerst sinds de
weede Wereldoorlog zijn dat de officiële opening niet doorgaat.
Hoorn wil nieuwe schouwburg
joqrn» Het gemeentebestuur van Hoorn wil een nieuwe
ichouwburg in combinatie met een bioscoop eri een parkeerga
rage. Het complex gaat 26 miljoen gulden kosten, waarvan Het
Rijk en een aantal sponsors er 7,5 voor hun rekening moeten ne-
1e men. De huidige schouwburg vertoont volgens het gemeentebe-
no stuur zoveel tekortkomingen, dat minimaal een grondige reno-
ii a vatie nodig is. De gemeenteraad beslist op 13 en 14 november
let jver de nieuwbouw.
„de David Bowie naar Utrecht
de
uiKtc.ni M
ncert in de Prins van Oranjehal in Utrecht. In het voorpro-
imma staat Morrisey, ex-frontman van The Smiths. Kaarten
'oor het concert kosten 55 gulden en zijn verkrijgbaar op de be-
J^ende voorverkoopadressen, de grotere postkantoren en via I
icketlijn (06-300125,40 ct p/m). De voorverkoop start vandaag
)m 10.00 uur.
Twee oude rotten Uiten zien hoe nijverheid tot kunst werd verheven
directeur van de Leidse
ksuniversiteit K O, T. We-
wordt artistiek directeur
de Stadsgehoorzaal. Met
wordt ook de muziek-or-
lisatie van K O naar de
isgehoorzaal overgeheveld.
t O blijft actief in de kaartver-
iop voor concerten.
/oor de ongeveer 15.000 le-
van de volksuniversiteit
bben de organisatorische ver-
deringen louter voordelen,
gi Weber. Wie lid is van K O
net als nu het geval is.
irting op toegangskaarten
r n tor concerten in de Stadsge-
1 voorzaal. „Het wordt dus veel
ntrekkelijker om lid te zijn
i e n K O, want het aanbod aan
>ek ncerten verdubbelt. We gaan
de Stadsgehoorzaal ook con
ge rten met lichte muziek en
ipmuziek verzorgen."
K O verzorgde tot op heden
een klassieke concerten,
larvan het grootste deel al
den» erna straatsma
muziek
recensie lidy van der spek
Goltfusz concert door Hans van
Nieuwkoop, orgel en Wieke Ubels,
sopraan. Gehoord 3 november in
de Dorpskerk te Sassenheim
In zijn lijvig boek 'Ge-
bruyck en Onbruyck van 't
Orgel in de Kerken' schrijft
Constantijn Huygens het
volgende: 'Men zingt
doorgaans lam, slepend,
gelijk aan een schip dat te
gen de stroom wordt op
getrokken. Hij houdt een
luie tred, tot verdriet bei
den, van die zingen én die
het aanhoren; men durft
van lettergreep tot letter
greep geen geluid te slaan
of een ander moet eerst
voorgaan'. Huygens had
daar dus ook al zo'n hekel
aan. Daar is het orgel niet
voor en een kerk ook niet.
Dat heeft de organist
Hans van Nieuwkoop
goed begrepen. Ie hoort
niet vaak zulk helder, pun
tig en gearticuleerd flit
send orgelspel. Van
Nieuwkoop is vast de ar
tiest die zich achter 't cla-
vecimbel ook prettig voelt.
Hij slaat elke 'spijker' recht
op de kop en geen mens
zal het in z'n hoofd halen
om lam en slepend te zin
gen.
Zo ook Wieke Ubels
niet. Ook zij zingt goed ar
ticulerend, voortvarend,
helder in het middenregis-
ter, maar haar vibrato is te
sterk voor Renaissance
muziek. De repeterende
noten in Schütz' 'O Jesu,
nomen dulce', de variaties
op een kerstlied van Dirk
Sweelinck, de zonder op
houden roepende bejaar
de koekoek (ik laat me niet
opruien), alles getuigde
van voortreffelijk vakman
schap en een zeer verfris
sende open muzikaliteit.
Dit duo zou het goed doen
op een avondje Muider-
kring waar Huygens en de
Sweelincks toefden.
Op 15 december is een
weer het traditionele
kerstconcert met Anneke
lansen aan het Goltfusz
orgel en het Voorburgs
[Jongerenkoor onder lei
ding van Ad de Groot.
werd gehouden in de Stadsge
hoorzaal. De Kapelzaal van K
O, die wordt gebruikt voor op
tredens van beginnende arties
ten, blijft ook in de toekomst
beschikbaar voor concerten. De
organisatie van die concerten
gaat ook naar de Stadsgehoor
zaal, die momenteel ingrijpend
wordt verbouwd.
Over de hoogte van de nieu
we, lagere subsidie aan K O
zijn het bestuur en de gemeente
nog in onderhandeling. De ge
meente streeft daarbij naar een
bezuiniging van 250.000 gulden.
B. Hageman, voorzitter van de
stichting Leidse volksuniversi
teit K O: „De gemeente neemt
dat bedrag als richtsnoer, maar
dit punt is nog niet afgekaart."
Cultuurwethouder P. Langen-
berg (D66) wil nog niet ingaan
op het bereikte akkoord lussen
beide partijen. „Dinsdag komt
het voorstel aah de orde in de
vergadering van burgemeester
en wethouders. Pas daarna kan
ik er meer over vertellen."
Twee oude rotten in het vak, avant garde-kunstenaars op
het gebied van glas, exposeren samen in Galerie Laerken
in Hazerswoude. De 'Ridders van het eerste uur' zijn de
Nederlandse Willem Heesen en de Deense Finn Lyng-
gaard. De een richt in een tijd dat voor vrije glaskunst
weinig belangstelling is een eigen studio op, de ander is
de grondlegger van het Glasmuseum in Ebeltoft, Dene
marken. Beide pioniers l&ten nu gezamelijk zien wat
glaskunst is.
voeren de ontwerpen uit.
Slechts drie jaar na het verla
ten van de academie, in 1950,
krijgt Heesen al een nominatie
voor de Good Design Award
(Museum of Modern Art, New
York). Zijn talent als ontwerper
is daar al snel ontdekt. Maar
Nederland loopt nog wat ach
ter. 'De belangstelling voor de
glaskunst in Nederland is pas
eind jaren 70 opgekomen, er
waren daarvoor yveinig tot geen
klanten, laat staan verzame
laars', zegt Heesen. Klaarblijke
lijk heeft hij zich aan dit gebrek
aan interesse niet gestoord. In
de jaren zestig komt hij in Ame
rika in contact met de Studio
Glass Movement, waar hel vrije
glas zich als kunstdiscipline
ontwikkelt.
In 1977 verlaat Heesen de
Leerdamse fabriek om zelf een
glasstudio te beginnen. Behalve
het ontwerpen, kan hij zich nu
ook richten op de techniek.
„Het object zelf is interessant,
maar de weg ernaar toe is veel
interessanter. Als je met glas
werkt, speelt toeval een grote
rol en dat is nou juist wat ik uit
mijn objecten wilde weren.
Door de eigenschappen van het
materiaal, kan al snel een
'kunstzinnig' iets ontstaan.
Daar heb ik een ongelooflijke
afkeer van. Allereerst moet je de
techniek beheersen, daarna kan
je pas gaan experimenteren."
hazerswoude roos van put
Glas is een materiaal dat door
de eigenschappen al snel mooi
kan zijn. 'Blaas een vorm, zet
deze op een sokkel en je hebt al
een pièce d'art', zegt Willem
Heesen (1925). Het is juist van
belang eerst de techniek tot in
het uiterste te beheersen, alvo
rens je met het materiaal kan
gaan experimenteren. 'Glas is
een van de moeilijkste materia
len, het is een spel met de
zwaartekracht en de hitte. Bo
vendien is het momentkunst, je
moet donders goed weten wat
je aan het doen bent'. Hij is een
van de Nederlandse glaskunste
naars van het eerste uur, een
baanbreker die niet alleen een
grote bekendheid geniet op het
gebied van de kunstnijverheid
(ontwerper van vele serviezen,
glazen en schalen) maar ook
een vernieuwer is in het vrije
glas; beeldende objecten zonder
speciale functie. Je zou hem een
beeldhouwer kunnen noemen
die werkt met het meest moei
lijk te bewerken materiaal.
In 1943 is hij leerling van de
Utrechtse Avondacademie, be
langstelling voor glas heeft hij
niet, wel voor tekenen en schil
deren. Na een bezoek van glas
kunstenaar Copier aan deze
academie krijgt Heesen een
plaats aangeboden aan de nog
op te richten cursus voor ont
werpers en decorateurs in Leer
dam. In de rol van designer ont-
werpt hij vele serviezen voor de
glasblazers. Zelf komt hij niet in
contact met het productiepro
ces, de mannen op de werkvloer
den haag De travestiekomedie 'La cage aux folies' een kooi vol gekken doet van 16 tot 26 novem
ber het Nederlands Congresgebouw in Den Haag aan. De succesvolle Broadwaymusical is gebaseerd op
het gelijknamige toneelstuk van Jean Poiret. Seth Gaaikema tekende voor de vertaling van het stuk, dat
over het leven in travestieclub 'La Cage aux folies' gaat. De hoofdrollen worden vertolkt door Jacco van
Renesse als danseKes) Za Za en Fred Butter als zijn/haar levenspartner George.
Volgens regisseuse Shireen Strooker gaat 'La Cage' over 'liefde en solidariteit'. „Het is een musical over
mensen die elkaar door dik en dun steunen. Ze lijken vals, maar als het erop aankomt steunen ze elkaar",
zegt Strooker. Seth Gaaikema spreekt van een 'sfeervolle familierevue, die op zijn manier toch barrières
omverwerpt'.
'La cage aux folies' ging in 1983 in New York in première. Op Broadway beleefde de produktie bijna
2200 voorstellingen. Kaartjes voor de voorstellingen in Den Haag zijn te reserveren op 070-3548000 (Kas
sa Congresgebouw) of op 06-9203 (Nationale Theaterkassa). Ook de WV-Bespreekbureau's verkopen
toegangsbewijzen voor 'La cage'. foto pp
Barry White na tournee uitgeput in ziekenhuis
los angeles rtr
Soulzanger Barry White is met uitputtingsver
schijnselen opgenomen in een ziekenhuis. De ar
tiest met de donkerbruine stem heeft juist een
concerttour van 13 maanden langs 22 landen af
gesloten. De 51-jarige zanger/componist was be
zig met repetities voor een tv-special toen hij on
wel werd. Er worden proeven genomen om te
zien of White mogelijk tijdens zijn tournee door
Azië. Latijns-Amerika en Afrika een tropische
ziekte heeft opgelopen.
White zal vermoedelijk al in het weekeinde
weer naar huis kunnen. Hij wil nog dit jaar een
nieuw album opnemen, de opvolger van zijn hit
'The Icon is Love'. White maakte hits als '(You're)
The first, the last, my everything" en verkocht mil
joenen platen tijdens zijn 35-jarige carrière.
Zijn vazen, schalen en vrije
objecten laten in decoratie of
vorm een fascinatie voor de na
tuur zien. Met name voor het
landschap, de waterkant en de
begroeiing langs deze rivieren
en sloten. De elementen zijn
ontleend aan de natuur. Soms
maakt Heesen een directe ver
wijzing, doordat een herkenba
re bloem of rietstengel te zien is,
aan de buitenzijde of verwerkt
in het glas. Een andere keer
hebben de spiegelingen in het
wateroppervlak als uitgangs
punt gediend voor een object.
Door de verschillen in glasdikte
zijn deze spiegelingen ontstaan.
Zijn maskers en gezichten zijn
weer van een heel andere orde.
Zo is er een gezicht te zien dat is
geïnspireerd op het zestiende-
eeuwse werk van Archimboldo,
waarbij een gelaat van een
mens is opgebouwd uit vruch
ten en bloemen. Dikke klodders
glas vormen een gezicht.
Mickey Mouse
Lynggaard laat in zijn werk weer
een heel andere wijze van het
vrije glas zien. Zoals het tempel
tje voor Mickey Mouse. Met los
se glaselementen bouwt hij zijn
vrije object op waarbij de factor
humor een rol speelt. Ook
Lynggaard heeft zijn wortels in
de schilderkunst liggen, in zijn
werk is die weer op een heel an
dere wijze aanwezig dan bij
Heesen. Beide pioniers laten
door middel van hun werk zien,
dat zij daadwerkelijk voorvech
ters zijn van een vorm van
kunst die ontstaan is binnen de
kunstnijverheid, maar die zij
daarboven verheven hebben.
Maar wie niet geïnteresseerd is
in de vrije glaskunst, kan bij de
ze expositie zijn hart ophalen
aan de prachtige, fragiele vazen
en schalen die ook te zien zijn.
Expositie: Willem Heesen en
Finn I.ynguard, 'Ridders van
het Eerste Uur*, te zien t/m 18
dec., za., zo., en feestdagen
11.00-17.00 uur, ma. t.m vrij.
op afspraak, telefoon 0172-
589837, Galerie Laerken, Bent
2, Hazerswoude-Dorp.
theater
recensie wunand zeilstra
'Het Verdrag', cabaretprogramma van
Niet Uit Het Raam (N.U.H.RSpel: Joep
van Deudekom, Peter Heerschop en Vig-
go Waas. Regie: Genio de Groot. Gezien;
3/11schouwburg, Leiden,
Sommige jonge cabaretiers
staan betrekkelijk snel in de
middelgrote zalen. Bij de loop
baan van het cabarettrio
N.U.H.R. is dat daarentegen vrij
langzaam gegaan. Maar nu
staan ze dan toch echt in een
zaal als de Leidse schouwburg.
De grotere podiumruimte heb
ben de drie heren ditmaal hard
nodig, want ze werken voortdu
rend met drie flinke houten kis
ten die sterk aan lijkkisten doen
denken. Er wordt hiermee op
vallend vaak gesjouwd en ge
schoven, misschien wel iets te
vaak.
In wezen bestaat ook het pro
gramma 'Het Verdrag' van
N.U.H.R. uit talrijke variaties op
één thema. En dat thema luidt:
machtspelletjes in de meest uit
eenlopende maatschappelijke,
huiselijke of politieke situaties.
Door handig verbaal gegoochel
bijvoorbeeld krijgt bij politieke
onderhandelingen één land de
mestoverschotten van drie lan
den te verwerken. De bood
schap is daarbij verpakt in een
licht absurde uitvergroting.
Joep van Deudekom, l'eter
Heerschop en Viggo Waas zijn
op dat punt zichtbaar sterk aan
elkaar gewaagd. Scènewisselin
gen verlopen bijzonder soepel.
Zonder pauze wordt bijna ze
ven kwartier lang in hoog tem
po doorgespeeld. 'Ier onderbre
king is er af en toe een lied,
rotterdam gpd
De Italiaanse architect Renzo
Piano opent op 20 november
een tentoonstelling die het Ne
derlands Architectuurinstituut
(NAi) aan hem wijdt. Aanleiding
is het feit dat Piano onlangs de
Erasmusprijs kreeg.
De architect ontwierp de ex
positie ook zelf. Hij heeft hier
voor zes lange tafels op schra
gen met stoelen eromheen ge
kozen, waarop tekeningen, fo
to's, maquettes en toelichtingen
te zien zijn.
Renzo Piano (1937) is zoon
van een aannemer en werkte
enige tijd in het bedrijf van zijn
vader. Dat was bepalend voor
zijn veelzijdige benadering van
de architectuur. Een architect
op de steiger is hij genoemd,
omdat hij niet alleen is gëinte-
resseerd in een artistiek ont
werp, maar ook in de uitvoering
ervan, het gebruik van de mate
rialen en de plaats die het
bouwwerk in zijn omgeving in
neemt.
Thans is Piano's bureau een
architectuur-multinational met
kantoren in zijn geboorteplaats
Genua, in Parijs en Osaka (Ja
pan). Hij houdt zich bezig met
infrastructuur voor metro en
luchtvaart, sportgebouwen,
kantoren, fabrieken en musea,
schepen en auto's en met reno
vatie van gebouwen.
De tentoonstelling besteedt
aandacht aan de ontwerpen
voor zijn eigen bureau in Ge
nua, de transformatie van de
Lingotto Fiat-fabriek in Turijn
tot multifunctioneel centrum,
het museum voor de Menil-col-
lectie in Houston, het Kansaï-
vliegveld bij Osaka, het woning
bouwproject in de Parijse Rue
de Meaux en het Impuls Scien
ce Technology Genter in Am
sterdam. Dat laatste is zijn re
centste ontwerp. Het gebouw
komt op de ingang van de 11-
tunnel. Met de bouw ervan is in
september begonnen. De expo
sitie duurt tot 25 februari.
nigde Staten en voorziet daar in
een grote behoefte onder mu
ziekliefhebbers die na hun werk
geen zin of tijd hebben om te
wachten op het avondconcert
van kwart over acht.
amsterdam gpd
Directeur Martijn Sanders wil in
het Concertgebouw in Amster
dam tussen half zes en half ze
ven 's avonds 'spitsuur-concer
ten' gaan organiseren. „Het is
een idee dat ik nog moet uit
werken zodat ik absoluut niet
kan zeggen wanneer het zover
is. Er komt veel bij kijken, zoals
de praktische inpassing in de
rest van het concertprogramma,
een keus voor de aard van de
programmering en het zoeken
van sponsors", aldus Sanders.
Het systeem van 'spitsuur
concerten' bestaat al in de Vere-
Het bezoekersaantal van het
Concertgebouw is inmiddels
gestegen van 450.000 in 1988
naar het 'record van 700.000
over 1995. Oorzaak van deze
stijging is onder meer de goed
kope reeks Robeco-zomcrcon-
certen en de serie zondagoch
tendconcerten van een uur
waar de bezoeker voor twintig
gulden terecht kan.
Versjes Annie
M.G. Schmidt
in estafette
den haag anp
I let Kindei boekenmuseum -
/Letterkundig Museum in
Den Haag houdt op zondag
26 november een Annie M.G.
Schmidt-Voorlees Estafette.
Op één dag, van 10 uur 's
morgens tot 10 uur 's
avonds, lezen bekende Ne
derlanders en onbekende le
zers alle 347 versjes uit de
verzamelbundel 'Ziezo' voor.
De estafette is volgens het
museum een eerbetoon aan
de Echte Koningin van Ne
derland, aan de Zwaan van
de Vossiusstraat, of welke an
dere eretitel je ook wilt ge
bruiken voor de schrijfster,
die op 21 mei van dit jaar
overleed. Onder de bekende
Nederlanders die voorlezen
zijn Gert Jan Droge, Erik van
Muiswinkel, Aad Nuis, Koos
Postema, Renée Soutendijk,
Jack Spijkerman en Bas Wes
terweel. Maar ook jonge en
oude onbekenden laten van
zich horen. Jip en Janneke en
Pluk van de Petteflet wande
len door het Kinderboeken
museum en lezen versjes
voor.
Er zijn ook allerlei andere
activiteiten in het museum.
Zo wordt er een Annie M.G.
Schmidl-markt georgani
seerd, waar boeken, cd's, t-
shirts, en prentbriefkaarten
te koop zijn. Zelfs beschilder
de eieren met figuren uit het
werk van de schrijfster zijn
verkrijgbaar. Op de markt
kan iedere bezoeker op een
echte drukpers Stekelvarken
tjes wiegelied met een teke
ning van Peter Vos drukken.
Verder zijn er films over An
nie M.G. Schmidt te zien en
is het mogelijk de expositie
De A van Annie te bezichti
gen.
waarvan de meesten met aan
stekelijk enthousiasme worden
vertolkt.
Niettemin zit aan de strakke,
constante werkwijze van
N.U.H.R. ook een groot risico.
Na een half uurtje heb je gezien
wat de heren kunnen. Daarna
volgt nog slechts meer van het
zelfde. De aandacht kan dan vrij
gauw weg/akkén, al geldt dit
kennelijk niet voor iedereen,
want de zaal reageerde na al
loop van de voorstelling be
hoorlijkenthousiast.
Kunstmarkt in
Roelofarendsveen
roelofarendsveen
De hallen van bloemenveiling
Roelofarendsveen bieden zon
dag plaats aan 125 kunstenaars
uit heel Nederlapd. Bijna alle
disciplines zijn vertegenwoor
digd op de 'kunst en design-
ma rkp Art Village Roelofarends
veen'.
Bezoekers van de kunstmarkt
kunnen van gedachte wisselen
met professionele en semi-pro
fessionele kunstenaars en kun
nen hen ook aan het werk zien.
Voorts is er gelegenheid om
kunstwerken aan te kopen. De
prijzen van de aangeboden
kunstwerken variëren van 50 tot
5.000 guldqn. De kunstmarkt is
te bezoeken van 11.00 tot 17.00
uur.
Kunstbende op
zoek naar passie
De jaarlijkse landelijke wed
strijd van de Kunstbende heeft
volgend jaar passie als thema.
Jongeren tussen 13 en 19 jaar
kunnen meedoen aan de ge
bruikelijke landelijke wedstrijd
in de categorieën ontwerpen,
theater, dans, fotografie en vi
deo, taal, muziek en 'alles mag'.
De landelijke finale van de
kunstwedstrijd is op 15 juni in
het Utrechtse muziekcentrum
Vrcdenburg.
De afgelopen vijf jaar hebben
14.201 jongeren aan de Kunst
bende-wedstrijd deelgenomen,
één procent van het totaal aan
tal jongeren in de betreffende
leeftijdscategorie, aldus een on
derzoek van het bureau Cena-
rio. Het aantal allochtonen dat
deelnam sc hommelde tussen
de 10 en 18 procent. Het aan
deel van lager opgeleiden
(lbo/vho/tnbo) bedroeg 20 proi
cent.
