Leidsch
Dagblad
21
'Claim Invalidenhuis te hoog'
'Granaat' in Leidse Hout blijkt brandblusser
paarlemse CID'er wilde
raktijken verdoezelen
'800 Miljoen voor Fokker'
Run op Freeks oefenwedstrijd
PvdA schrikt van
botte woorden Wallage
GOED NIEUWS
/RIJDAG 3 NOVEMBER 1995
OPGERICHT 1 MAART 1860
LOSSE NUMMERS ƒ1,65
ZATERDAG ƒ1,85
Binnenland
Nederlandse
'nitraatsla' kan
geen kwaad
i Buitenland
Dikke kans dat Karadzic
7 en Mladic snel worden
weggewerkt
Kunst
'Pakjesavond'
a r in Hotel Nieuw
Minerva
Sport
Affaire rond arbiter
Dick Jol roept veel
vragen op
*n haag gpd
Getuige halfjaar naar Zuid-Amerika gestuurd
nele informant naar Zuid-Ame-
rika geweest in een poging de
sappenhandel van de Belg al
daar te verkopen. Onduidelijk
bleef waarom juist Van Vondel,
die al bij de politie weg was, dit
moest doen.
Van Vondel zei dat hij alles in
zijn eentje heeft geregeld, bui
ten medeweten van zijn voor
malige chef Langendoen. Van
Vondel zei Langendoen niet te
hebben ingelicht 'omdat ik hem
daarmee niet kon belasten'. De
commissie heeft daar twijfels
over. De commissie heeft overi
gens geen aanwijzingen dat de
Haarlemmer te kwader trouw
heeft gehandeld.
Het politieteam kon bij de fa
brikant de honderden tonnen
vruchtensap kwijt die als dek
mantel fungeerden bij de invoer
van softdrugs. De fabrikant
kreeg de sappen gratis en Lan
gendoen en Van Vondel hielpen
hem bij het witwassen van de
opbrengsten.
In 1993 wilde de fabrikant
ook in Zuid-Amerika een sap-
penfabriek beginnen. De zuster
van Langendoen ging vervol
gens als medewerkster naar
Zuid-Amerika. Langendoen er
kende gisteren dat hij daaar
fout aan hééft gedaan. Wel vond
hij zijn manier om criminelen
op te sporen nog steeds 'zeer
professioneel'.
De politieman beschuldigde
Van Traa ervan het leven van de
sappenfabrikant in gevaar te
brengen. Hij weigerde een aan
tal feiten te bevestigen. ,,Ik wil
aan de ondergang van deze
man in lichamelijke zin niet
meewerken." Even later: ,,Dit
schiet niet op, meneer Van
Traa. Dit is min of meer de
doodsteek voor deze man U
legt al die gegevens zomaar op
tafel, waaruit criminelen kun
nen concluderen: kijk dat is
hem. Hebbes! Ga jij vanavond
maar even met ons mee,
vriend."
Leiden hoeft Katwijkse bouwer geen miljoenen te vergoeden
HET WOORD IS AAN
Napoleon
Als men krachtig, aanhou
dend wil, slaagt men altijd.
Hud- politieman Van Vondel
jan de Haarlemse criminele in-
^htingendienst (CID) heeft
rder dit jaar geprobeerd een
lelgische fabrikant van vruch-
insappen buiten het bereik
^tn de rijksrecherche en de
^pmmissie-Van Traa te houden,
bton Vondel regelde dat de Belg
n3iet zijn gezin een half jaar kon
Jrderduiken in Zuid-Amerika.
Het daartoe benodigde geld
■N/naximaal een miljoen gulden)
'>vam van een criminele infor
mant. Van Vondel was bang dat
e,fen getuigenis van de Belg te
j^eel details over opsporingson
derzoeken van de CID-Haarlem
de openbaarheid zou bren-
n.
De oud-politieman, die sinds
:gin vorig jaar een recherche-
ireautje drijft, zei dit gisteren
zijn tweede verhoor voor de
'Enquêtecommissie. Van Von-
n is opzet is overigens niet ge-
ikt: de rijksrecherche en de
mmissie hebben de fabrikant
imiddels achter gesloten deu-
n gehoord.
Van Vondel zorgde er ook
Dor dat de Belg, die met zijn
jippenfirma betrokken was bij
iet onder politiecontrole bin-
ensmokkelen van drugs, meer
Dn een half miljoen gulden
reeg van de criminele infor-
>ant. Het geld was bedoeld om
em er financieel weer bovenop
I helpen en hem te laten zwij-
bn over de opsporingsmetho-
pn van de CID-Haarlem. Het
ptrof omstreden onderzoeken
'aarbij onder regie van de poli
grote hoeveelheden soft-
igs op de markt kwamen.
Volgens Van Vondel was de
:lg overspannen en dreigde hij
laar buiten te treden'. De iden-
:eit van de criminele infor-
lant zou dan bekend kunnen
forden. De latere poging om de
:lg te laten onderduiken voor
enquêtecommissie was' me-
ingegeven door Van Vondels
igst dat zijn eigen rol bij deze
taling bekend zou worden.
Van Vondel is verder eerder
it jaar op kosten van de crimi-
PvdA-wethouder Van Rij heeft te vroeg ingestemd met
een hoge schadevergoeding aan de Katwijkse bouwer De
Lange-Van der Plas. Dat is te concluderen uit een geheim
rapport van juristen van de Leidse universiteit. Van Rij
heeft altijd gezegd dat er geen juridische mogelijkheden
waren om de bouw van woningen en een parkeergarage
bij het Koninklijk Militair Invalidenhuis tegen te hóuden.
De juristen concluderen dat die er wel degelijk zijn.
rendum dat Leiden flink in de
buidel zou moeten tasten als de
bouw zou worden afgewezen.
Makelaardij Proper werd inge
huurd om dat bedrag te bepa
len en kwam op 2,5 miljoen.
Na het referendum besloot
het college het accountantskan
toor Moret, Ernst Young en
juristen van de Leidse universi-
leiden wim koevoet
en henny van egmond
De Leidse bevolking sprak zich
in maart uit tegen een bouw
plan nabij het Koninklijk Mili
tair Invalidenhuis aan de Hoge
Rijndijk. Dat gebeurde zeer te
gen de zin van het Leidse colle
ge. Van Rij riep al voor het refe-
teit te vragen om rapporten
over de kwestie. Deze stukken,
die nog steeds vertrouwelijk
zijn, laten weinig heel van de
mening van de wethouder. De
accountants constateren dat de
rechtmatigheid van de schade
claim niet vaststond. Als er al
iets moet worden betaald, zal
dat alleen de werkelijke schade
zijn. En diev is volgens de ac
countants aanzienlijk minder
dan de 2,1 miljoen waarop de
gemeente en het bouwbedrijf
zijn uitgekomen.
De juristen komen tot een
soortgelijke conclusie. Zij advi
seren het Leidse gemeentebe
stuur de gerechtelijke procedu
re af te wachten. De omwonen
den hebben namelijk nog
steeds een beroepsprocedure
lopen tegen de bouwvergun
ning. De juristen schrijven dat
er 'ernstige twijfel' bestaat over
de vraag of de gehele bouwver
gunning door de rechter wordt
gehandhaafd. Als de bouwver
gunning wordt vernietigd, hoeft
Leiden helemaal geen schade
vergoeding te betalen.
Bovendien heeft het bouwbe
drijf nog steeds geen kapvcr-
gunning voor de bomen die
moeten wijken. Als Leiden die
vergunning weigert, kan de
bouwer daar bezwaar tegen
maken. Leiden heeft echter een
goede kans die procedure te
winnen als het aanbiedt de wer
kelijk geleden schade aan De
Lange-Van der Plas te vergoe-
Pagina 3: Onderzoek drughan
del Bouterse zonder succes,
het gevoel van een leeggelopen
fietsband.
in haag gpd plafond.
Als voorwaarden voor rege
ringssteun eist het kabinet in
elk geval wel dat het Duitse
moederbedrijf DASA (ook) flink
over de brug moet komen en
dat DASA duidelijk moet maken
dat Fokker nog overlevingskan
sen heeft. Fokker heeft een stra
tegie uitgestippeld die 2,3 mil
jard kost. Voor de onderhande
lingen tussen Dasa en de Ne
derlandse overheid over het
reddingsplan heeft Wijers on
langs voormalig Unilever-top-
man Maljers aangetrokken.
ünister Wijers van economi
se zaken heeft gisteren de Ka
ler vertrouwelijk ingelicht over
jn steunplannen voor het tob-
:nde Foldcer. Volgens het Alge-
teen Dagblad zou de minister
topoverleg binnen het kabi-
et zijn overeengekomen om
eens maximaal 800 miljoen
Lilden in Fokker te steken. Nie-
land wil dat bedrag echter be-
:stigen, mede omdat elk ge-
oemd bedrag direct als mini-
ium gaat fungeren in onder-
andclingen in plaats van als
(oordwijk wil
eferendum over
ondagopening
dordwuk paul de vlieger
leiden Om kwart voor negen 's ochtends stonden ze al in de rij, pas
twee uur later ging de kassa open. Freek de Jonge heeft nog altijd een
magische aantrekkingskracht op het publiek. De speciale voorstelling
die de cabaretier op vrijdag 10 november in de Leidse Schouwburg
geeft, was gisteren dan ook in een mum van tijd uitverkocht. Een dag
daarvoor was pas bekendgemaakt dat Freek de Jonge op die datum
een extra optreden zou geven. Het gaat om de try-out van een pro
gramma dat Freek in opdracht van het NRC Handelsblad heeft ge
schreven, dat dit jaar het 25-jarig bestaan viert. Onder het motto 'wie
het eerst komt, wie het eerst maalt', verzamelden de fans zich al
vroeg voor de deuren van het theater aan de Oude Vest. Dat leverde
overigens geen 'voetbaltaferelen' op in de zin dat er gevochten werd
om de kaarten. „Het ging er beschaafd aan toe", aldus woordvoerster
Peters van de Schouwburg. Ze moet in haar geheugen een jaar of vier
teruggaan om zich een dergelijke run op de kaarten voor de geest te
halen. „Dat was bij Frank Boeijen. En vergeet Youp van 't Hek niet,
hè. Bij hem is het altijd een gekkenhuis. Dan liggen de mensen bij de
kaartverkoop de avond daarvoor al op de stoep."
foto loek zuyderduin
loordwijk gaat komend voor-
ar de mening van de burgers
lilen over de ruimere zondag-
lening van de winkels in
oordwijk aan Zee. Een raads-
lecrderheid steunde gister-
'ond een motie waarin om
)'n volksraadpleging werd ge-
aagd. Het besluit betekent
iet dat de winkels komende
mdag al weer dicht moeterv In
wachting van de uitkomst
logen de winkels in Noordwijk
in Zee op zondag vanaf 12.00
ir de deuren openen.
De enquête wordt in maart of
)ril 1996 gehouden. In welke
)tm dat precies gebeurt, is nog
iet bekend. Als het een refe-
:ndum wordt, houdt dit in dat
Noordwijkers eenvoudig 'ja''
'nee' moeten zeggen tegen de
interse zondagopenstelling,
e raad helt over naar het hou-
en van een 'burgerenquête',
aarin over nog meer onder-
e erpen om een mening wordt
""Vraagd. Het gaat dan met na-
ie om de vraag hoe de Noord
rijkers denken over het betaald
arkeren in de badplaats en een
aaraan gekoppelde parkeer-
lart voor inwoners.
leiden annet van aarsen
In de sloot naast de Poelgees-
terweg in de Leidse Hout lig-
gen geen bommen. Een uitge
breide speüroperatie van het
Explosieven Opruimings Com
mando (EOC) en een gespecia
liseerd aannemingsbedrijf le
verde wel een cylindervormig
metalen voorwerp op, maar
dat een oude brandblusser en
géén granaat, zoals de speur
ders hadden aangenomen.
De man, die de bus jaren ge
leden al eens. opbaggerde,
identificeerde de brandblusser
als het gevaarte dat hij inder
tijd van zijn baggerbeugel in
het water terug liet glijden. De
brandblusser werd precies op
dezelfde plek gevonden - te
genover een lantaarnpaal - als
de man had aangewezen. Hij
had indertijd alleen de onder
kant van de brandblusser ge
zien, dat door zijn stervormige
patroon inderdaad kan worden
verward met de onderkant van
een granaat.
Hoewel de blusser jarenlang
in de sloot heeft gelegen, ver
keerde hij zo op het eerste ge
zicht nog in perfecte staat. De
rode lak was onaangetast en
daardoor vroeg een enkeling
zich gisteren af of de brand-
Het Explosieven Opruimings Commando verwachtte een granaat uit een sloot langs de Poelgeesterweg te
vissen, maar vond uiteindelijk een brandblusser. foto loekzuyderduin
blusser inderdaad zo lang in jaren zeventig op de markt ge- ziet omdat er nauwelijks zuur-
het water heeft gelegen. Wijk- bracht", wist hij even later te stof is bijgekomen. De sloot is
chef Van Rijn belde direct naar melden. „Ik denk dat de zo dood als een pier."
de fabrikant. „Dit type is eind brandblusser er nog zo gaaf uit De experts gingen gisteren
met grote voorzichtigheid aan
de slag. Zeven uur 's ochtends
werden alle toegangspaden
naar de sloot afgesloten en
baggeraar Van der Jagt schep
te, gezeten in de 'bomvrije' ca
bine van zijn graafmachine,
het slib voorzichtig op een
laadwagen. Die wera even ver
derop op een lapje grond uit
gereden en door het Explosie
ven Opruimings Commando
(EOC) minutieus onderzocht
op metalen voorwerpen. Zo
kwamen de resten van een
beddespiraal boven water, een
oude koplamp, een paar blikjes
en uiteindelijk rond half twaalf
de brandblusser.
Het is zeker dat in het stukje
sloot - dat gisteren onderhan
den werd genomen - geen cx-
plosieven meer zitten. „Ze
hebben gegraven tot ze een
harde zandplaat - de vroegere
duin wal - zijn tegengekomen
zegt wijkchef Van Rijn. Woord
voerder Delemarre van de ge
meentelijke dienst Milieu en
Beheer is blij met de uitkomst
van het onderzoek. „De verha
len over een explosief in de
sloot bleven maar rondzingen.
Nu zijn we het verhaal over de
granaat gewoon definitief
kwijt."
den, concluderen de juristen op
basis van uitspraken in soortge
lijke kwesties.
Volgens het college heeft het
bedrijf zelfs nu nog de mogelijk
heid met de bouw te beginnen.
Dat is onjuist, zeggen de juris
ten. Omdat de kapvergunning
nog niet is verleend, 'kan het
bouwplan derhalve nog niet
worden uitgevoerd'. „Ook op
korte termijn zal dat niet kun
nen gebeuren", schrijven zij. De
juristen verwachten dat de pro
cedure rond de kapvergunning
veel tijd zal vergen: minimaal
enkele maanden, mogelijk zelfs
meer dan een jaar.
Nederland veilige
haven in een
onveilige wereld
DEN HAAG ANP
Nederland is een veilige haven
in een onveilige wereld. Dat
meldt het Centraal Bureau voor
de Statistiek in het Maaruibe-
richt gezondheidsstatistiek. Het
bureau constateert dat moord
en doodslag in Nederland nog
steeds relatief zeldzame ver
schijnselen zijn: per jaar komt
bijna één op de 50.000 inwoners
door geweld om het leven.
De Europese Unie scoort als
geheel trouwens internationaal
goed. Alleen Italië, Schotland en
Noord Ierland zijn vergelijkbaar
met bijvoorbeeld het voormali
ge Oostblok. De VS zijn veel on
veiliger dan Europa: daar vindt
jaarlijks één op de zestiendui
zend inwoners een gewelddadi
ge dood. Brazilië is van de 36
onderzochte gebieden het on
veiligst met één gewcldslachtof-
fer per 2.500 inwoners per jaar.
Als er in Nederland slachtof
fers vallen, zijn de daders vaak
familie en bekenden. Vrouwen
scoren in de sector moord en
doodslag laag. Negen van de
tien daders zijn mannen. In een
op de zeven gevallen gaat het
om een criminele afrekening.
■®74° J75" °77°
10% 10% 30%
JSEStf 60% 40% 20%
Uitgebreid weeroverjicht op pagina f Q
VANDAAG 24 PAGINA'S
Binnenland3,5
Buitenland7
Cultuur19
Economie6
Feiten en meningen2
Kerk en Samenleving14
Randstad18
Regio13,14,15,17
RTV/programma's11
Sport21.23
Strips
Uitgaan
Weg en wiel
16
Zakcomputer voor
conducteurs NS
utrecht anp
De Nederlands Spoorwegen
willen alle conducteurs vanaf
medio 1996 uitrusten met zak
computers. Deze zijn uitgerust
met onder meer de dienstrege
ling voor trein en bus, een reis
planner, route-informatie en de
geldende wisselkoersen. Het
eerste exemplaar van deze Rail
pocket is vandaag uitgereikt aan
conducteurs die werken op de
Intercity Plus. Over enkele jaren
moeten nieuwe Railpockets
worden voorzien van een
scanner om kaartgegevens te
kunnen lezen. Mogelijk kunnen
ze dan ook worden gekoppeld
aan elektronische betaiingsyste
men als de chipknip.
den haag gpd
Niet alleen minister Sorgdrager,
maar ook de PvdA-fractie is
dinsdag geschrokken van de
harde bewoordingen waarmee
de gouden handdruk voor pro
cureur-generaal Van Randwijck
werd afgekeurd. Fractievoorzit
ter Wallage had de fractie niet
gekend in de tekst van de motie,
hoewel de fractie daarr wel om
had gevraagd.
Wallage kreeg vrijwel direct
na het indienen van de motie
dan ook onverbloemd kritiek
van zijn fractie en de opdracht
de schade zo veel mogelijk te
beperken. „De motie was veel te
bot gesteld en kon tot niets an
ders leiden dan een aangescho
ten minister. Iedereen vond dat
Sorgdrager met de handdruk
een fout had gemaakt en dat zij
daarop gewezen moest Worden.
Maar deze motie schoot zijn
doel ver voorbij", aldus PvdA-
kamerlid Duivesteijn. Volgens
hem heeft Wallage zijn latere
verzoenende woorden mede
onder druk van de fractie uitge
sproken.
De tekst van de motie die mi
nister Sorgdrager bijna tot aftre
den bracht, luidde kortweg dat
de minister de afspraak met
Van Randwijck nooit had mo
gen maken. I laar partijgenoten
van D66 vonden de motie on
schuldig. Door die inschattings
fout is de positie van D66-frat
tieleider Wolffenspergcr meer
dan ooit ter discussie komen
Pagina 2: Ontslagbemiddelaar
lacht om premie voor Van
Randwijck, l)66'erszljn en blij
ven te aardig.
PROEFABONNEMENT 4 WEKEN VOOR MAAR F 13,85.
I Ja, dat is goed nieuws. Dus r
I Naam:
1 Adres:
Postcode:
I Tel:
i Ik nu een proefabonnement.
N'r. bank/giro:
I Bandtekening:.
Deze bon in een envelop, zonder postzegel.
Letdsch Dagblad. Abonnee-service.
Antwoordnummer 10050,2300 VB leiden.
OF BEL 071-5 12 80 30
712141 400114
maandag t/m vrijdag