'Dans op drift in
Alphens theater
'Handelaar in gestolen kunst heeft vrij
Cor Bakker, 'dat is die
pianist van Paul de Leeuw
Voer voor de biografisch geïnteresseerde Hermans-lezer
Cultuur Kunst
Schouwburg
Amsterdam
wil nieuwe
middenzaal
WOENSDAG 25 OKTOBER 1995
Zangprijzen Koreaanse en Spanjaard
madrid» De Koreaanse sopraan Sung Hun Kim en cle Spaanse
bas Miguel Angel Zapater hebben het opera-concours Operalia
II gewonnen. De zanger en zangeres deelden gisteravond de eer
ste prijs op het officieuze wereldkampioenschap in het Spaanse
Madrid. Beschermheer van het festival was de Spaanse zanger
Placido Domingo. 1 lij dirigeerde het orkest tijdens de wedstrijd
in het Teatro de la Zar/.uela. De prijswinnaars ontvingen ieder
bijna veertigduizend gulden. Aan de finale van het zangcon
cours deden vijftien zangers en zangeressen mee. Hond duizend
kandidaten waren in voorronden afgevallen.
Frankrijk riddert actrice Sharon Stone
parus Frankrijk heeft gisteren de Amerikaanse filmster Sharon
Stone (37) benoemd tot ridder in de orde van de kunsten en let
teren. De bijbehorende medaille werd haar opgespeld door mi
nister Douste-Blazy van cultuur. De minister prees de heldin van
onder meer Paul Verhoevens film Basic Instinct als 'de absolute
ster' en dankte haar omdat zij ,,het dagelijks leven wat minder
een routine maakt". ,,lk ben vereerd te worden opgenomen in
de Franse familie", zei Stone. „Voor iemand die vaak wordt be
schuldigd hoog te paard te zitten, is mevrouw de Bidder niet
slecht, wel?", grapte zij.
Promotie-actie met lezingen
Het Park Theater in Alphen aan de Rijn wil moderne
dans promoten bij theatergangers. Onderdeel van deze
actie, getiteld 'Dans op drift', is een reeks lezingen van
theaterwetenschapper Yvette Zellerer. Die moet mensen
over de streep trekken om een moderne dansvoorstelling
te bezoeken. Morgen wordt een inleiding op de dansge-
schiedenis gegeven. Op 1 november begint de reeks van
lezingen voorafgaande aan moderne dansvoorstellingen.
stelling die ze bezoeken.
Deze inleiding moet een
beeld geven van wat er te ver
wachten is tijdens een voorstel
ling, zonder dat wordt verteld
wat er precies gebeurt.
Zellerer geeft informatie over
de achtergronden en de denk
beelden van de choreograaf. „Ik
wil absoluut niet uitleggen wat
er gebeurt op het podium om
dat het funest is voor het genie
ten van de voorstelling. Mensen
moeten open staan voor een
nieuwe vorm van kunst. Dat
kan alleen maar als ze zich op
hun gemak voelen tijdens een
voorstelling. Dit probeer ik te
bereiken door vooraf antwoor
den te geven op vragen die op-
carin smolders
Het idee om informatie te geven
voorafgaande aan dansvoorstel
lingen is ontstaan bij het Toneel
Instituut Nederland. Het insti
tuut merkte dat moderne dans
niet populair is omdat veel
mensen er niet bekend mee
zijn. Door meer informatie te
geven moeten ze open gaan
staan voor moderne dans. De
informatiestroom bestaat uit
twee delen. In de eerste bijeen
komst wordt in twee uur tijd
driehonderd jaar dansgeschie-
denis behandeld. Daarna kun
nen mensen de lezing bijwonen
voorafgaande aan de dt
komen tijdens de voorstelling.
Ook probeer ik het publiek voor
te bereiden op dingen die ver
warrend kunnen werken. Bij
voorbeeld als de muziek stopt,
maar de dansers hun bewegin
gen afmaken. Ik vind het be
langrijk dat mensen snappen
dai ze het recht hebben om een
stuk niet te begrijpen. Maar als
je het niet begrijpt, kun je altijd
nog genieten van de bewegin
genen de muziek."
Hersenen
Zellerer merkt dat de huidige
theatergangers vermaakt willen
worden. „Bij André van Duin
kun je gaan zitten en je vindt
het leuk of niet. Bij moderne
dans moet je je gevoel en herse
nen gebruiken om ervan te ge
nieten. Ik probeer de mensen
een bepaalde bagage mee te ge-
vulling kunnen geven aan het
stuk. Het kan best dat moderne
dans je niet trekt. Maar deze
conclusie mag je niet Hekken na
een voorstelling. Iemand die
kennis maakt met cabaret vindt
Paul de Leeuw ook niet meteen
Een scène uit Glottisdans, van Roebana. Leine en Norton. De voorstelling is vrijdag 1 maart te z
Theater en wordt voorafgegaan door een lezing. foto l
leuk of snapt hem. Maar h
zou zonde zijn om dan not
meer naar een andere cabar
tier te gaan kijken. He
geldt voor de moderne dan
Het heeft te maken met je pe
soonlijkheid. Als mensen na et
lezing en een voorstelling ni
meer negatief staan tegenov
Ifde
moderne dans, denk ik dat ik
mijn doel heb bereikt."
De lezingen en bijbehorende
dansvoorstellingen worden ge-
geven op woensdag I novem-
her (Wonderful World), vrijdag
26 januari (De Chatcl en |ans-
sen), zaterdag 17 februari (De
Rotterdamse Dansgroep) en bp
vrijdag I maart (Roebana, l ei
ne en Norton). De lezingen be
ginnen om 19.30 uur en duren
ongeveer 30 minuten. Yvette
Zellerer houdt morgen de in
leidende lezing van twee uur.
Voor meer informatie:
l'arktheater, tel. 0172-472875.
Conservator van Rijksmuseum van Volkenkunde constateert toename
leiden sjoerd de jong
Nederland geeft handelaren vrij spel
bij de import van gestolen kunst- en
cultuurvoorwerpen uit niet-vvestersc
landen. Rogier Bedaux, conservator
Afrika van het Rijksmuseum van Vol
kenkunde in Leiden, heeft zich bijzon
der opgewonden over de recente
vondst door de douane van een lading
unieke cultuurgoederen uit Thailand
en Cambodja.
„Daaronder bevonden zich onder
meer voorwerpen die uit een reliëf van
het Cambodjaanse tempelcomplex
Angkor Vat zijn losgehakt," zegt een
boze Bedaux. Angkor Vat geldt als één
van de grootste architectonische won
deren ter wereld en als het belangrijk
ste culturele en historische erfgoed van
Cambodja.
De twee beeldjes van de Angkor Vat,
reliëfs van hemelnimfen, zijn respec
tievelijk zestig en negentig
hoog. Het gevonden Boeddha-beeld
uit de late dertiende eeuw is ruim
twintig centimeter en is waarschijnlijk
afkomstig uit Cambodja of Thailand.
Datzelfde geldt voor een beschadigde
dertiende-eeuwse kop van een heilige,
die ook ruim twintig centimeter hoog
De marktwaarde van -een enkel
beeld wordt geschat op enkele tiendui
zenden guldens. De beelden zijn door
de douane in beslag genomen nadat
de regering van Cambodja aangifte
van diefstal deed. Overigens is nog on
duidelijk of de beelden kunnen wor
den teruggestuurd naar Cambodja. De
juridische mogelijkheden daarvan
worden onderzocht. En als het lukt.
moet er waarschijnlijk westers geld
aan te pas komen om-het reliëf te res
taureren.
Bedaux moet constateren dat de im
port van gestolen cultuurgoederen de
laatste tijd alleen maar toeneemt. De
hulp van het museum wordt echter al
leen ingeroepen, als de douane twijfels
heeft over de waarde van de voorwer
pen in verband met de invoerrechten.
..We krijgen dus slechts het topje van
de ijsberg te zien," aldus Bedaux.
„Maar als je weet dat bijvoorbeeld' in
de I ngelse handel voor een half één
miljard pond aan gestolen kunstvoor
werpen wordt verhandeld, dan moet
het wereldwijd om duizenden, mis
schien wel honderdduizenden, van dit
soort voorwerpen gaan."
Hoog tijd
Ter voorkoming van de handel in dit
gestolen culturele erfgoed is tijdens de
Unesco-conventie van 1970 een lijst
van Wereld-erfgoederen opgesteld. Be
daux: „Maar net als veel andere wes
terse landen, heeft Nederland die
nooit ondertekend, waardoor nu niets
tegen de import gedaan kan worden.
Het wordt dus hoog tijd dat het nieu
we Unidroit-verdrag zo snel mogelijk
door du deelnemende landen worden
geratificeerd. Dit verdrag is de basis
voor een internationale wetgeving te
gen deze illegale handel."
Bedaux heeft geen goed woord dver
voor de handelaren in gestolen kunst
voorwerpen. al wil hij het woord 'he
ling' niet in zijn mond nemen. „Je kunt
die handelaren in wezen niets verwij
ten, want ze doen niets onwettigs.
Maar ethisch gezien zitten ze natuur
lijk goed fout."
Museum Volkenkunde zal in elk ge
val nooit gestolen goederen aankopen
en heeft dat in het verleden ook nooit
gedaan Bedaux ..i Ie objet ten in onze
collectie zijn aangekocht of geschon
ken. Slechts één procent van de collec
tie zou je kunnen bestempelen als oor
logsbuit. maar dat was volgens de
toenmalige wetten heel normaal. Zo
zijn er bijvoorbeeld tijdens de l uchtig
jarige oorlog Nederlandse schilderijen
in Spanje terecht gekomen. Daar doet
nu niemand meer moeilijk over."
Of internationale verdragen de han
del in gestolen kunstvoorwerpen wei
kelijk beperken, is de vraag. De hande
laren zijn er in ieder geval tegen. En
naar de mening van Bedaux is een
vrije handel de werkelijke reden dat
Nederland nooit het Unesco verdrag
uit 1970 heeft ondertekend. „De offi
ciële reden is dat het verdrag in strijd is
met de Nederlandse wet. Maar in een
vergelijkbare situatie, de beperking
van de handel in beschermde dier
soorten en ivoor, was ondertekening
van de desbetreffende internationale
verdragen geen probleem. Ik denk dat
Nederland het verdrag niet heeft on
dertekend, omdat het een voorstander
is van vrije handel. Daar zijn we ten
slotte rijk mee geworden."
mi Veelzijdig musicus is in Nederland maar op een manier bekend
mersfoort ton ouwehand
itdage
sdae 1
'del
lij heeft een eigen radiopro
gramma en begin volgend jaar
1/1/91 omt de TV daar nog eens-bij.
s jaar heeft hij een duo
als pianist van het Metro-
>ole Orkest. Hij geeft jazzcoti
met pianist Bert van den
Jrink, samen met John van Eyk
naakt hij tal van CD-produc-
van Telekids tot Kinderen
Kinderen en hij is bezig
net filmmuziek. Hij is lid van
e Iatinjazzgroep Frits
riends van vibrafonist Frits
andesbergen en met de
Swingmates' maakte hij een
ournee met zangeres Madeline
Jell. Maar hoe veelzijdig Cor
b°"s' lakker ook is. het publiek kent
tem maar op één manier 'Cor
lakker, dat is toch die brave
anist van Paul de Leeuw?'
Met zijn tien-koppige 'Cor-
:st' trekt hij door het land.om
50j 'aul de Leeuw te begeleiden in
The Best Of Paul de Leeuw',
'oor de pauze liedjes en een
conferences, daarna gaat
bad€ )e Leeuw zich uitgebreid met
iet publiek bemoeien. Cor Bak
er heeft er zin in. Zoals hij al-
ijd zin heeft in het werk dat hij*
loet. Of het nu jazz is of amusc-
nentsmuziek, Cor Bakker doet
2t allemaal even graag.
En dat hij door het leven
loet als 'de pianist van Paul de
Leeuw'? Hij heeft er geen moei
te mee. Sterker nog, hij heeft in
zijn contracten laten vastleggen
dat activiteiten met Paul de
Leeuw altijd voorgaan. „Ach het
is misschien wel een beetje het
Swiebertje-effect. Maar ik heb
dan ook vrij veel uitzendingen
met Paul de I.eeuw gemaakt.
Zesentwintig programma's per
jaar. Een jaar of vijf achter el
kaar. Als je bedenkt dat er weke
lijks zo tussen de anderhalf en
twee miljoen mensen naar ke
ken, dan kun je moeilijk anders
verwachten."
Tony Nolte
Er valt weer een heleboel werk
te doen met Paul de Leeuw.
Zo'n vijftig theateroptredens
moeten worden afgewerkt. Dan
komt er dit najaar een IV-show
van 'Kinderen voor Kinderen'
met De Leeuw. En voor het ju:
bileum van de VARA is er in no
vember een project waarin Paul
de Leeuw het aloude 'Een van
de acht' presenteert.
Hij begon op z'n elfde met
pianospelen. „Beetje laat eigen
lijk. Ik weet dat ik toen op de IV
altijd naar de grote orkesten zat
te kijken. Ik kon nog nauwelijks
spelen, maar in die tijd zat ik
m'n vingers al af te likken als ik
het Metropole Orkest zag. Toen
hoopte ik al dat ik daar ooit nog
eens in zou kunnen spelen. De
actie van het muziek maken
trok me. maar ik had niet een
bepaald genre waar ik specifiek
warm voor liep. Ik vond het or
kest van de André van Duin
show in principe net zo mooi
als een jazz-bigband."
Een leraar op de middelbare
school gaf het zetje richting
conservatorium. „Hij zat me al
tijd de conservatoriumhoek in
te praten. Maar ik dacht dat het
niets voor mij was. Het leek me
veel te moeilijk. Die leraar bleef
maar aandringen. Hij wist dat ik
van de muziek van Louis van
Dijk hield. Hij stelde voor dat-ie
Lduis van Dijk zou opbellen of
hij misschien een uurtje naar
me wilde luisteren. Dan kon hij
vaststellen of ik talent had of
niet. Want als ik iemand zou ge
loven, dan zou dat Louis van
Dijk moeten zijn. We hebben
dat zo gedaan. Ik was op dat
moment zeventien. Samen met
mijn leraar ben ik naér Louis
van Dijk gegaan. T
voorgespeeld, zei L
het doodschoppen
was als ik niet-naar een conser
vatorium zou gaan. Ik moest
klassiek gaan studeren, dat had
hij zelf ook gedaan. Alleen op
dat laatste punt ben ik eigenwijs
geweest. Ik ben lichte muziek
gaan studeren."
Na het conservatorium kwam
Cor Bakker terecht bij zangeres
ik had
dat ik
waard
Marjol Flore. „Ik viel een keer in
bij haar. De samenwerking ver
liep zo goed. dat ze vroeg of ik
wilde blijven. Voor ik er erg in
had zat ik in een serie radiopro
gramma's. Ik moest wekelijks
mensen begeleiden uit de Ne
derlandse lichte muziek. Zo rol
de ik van het een in het ander.'
In een van die programma's
kwam ook Paul de Leeuw langs.
„Met hem klikte het direct, zo
wel op het persoonlijke vlak als
muzikaal. Zoals ik speelde, was
helemaal in zijn straatje. Hij
vroeg of ik muziek kon schrijven
voor zijn theaterprogramma
Rozebotteltijd. Twee liedjes heb
ik toen voor hem gecompo
neerd. Naar aanleiding daarvan
vroeg hij me voor een TV-pro-
gramma dat hij wekelijks ging
doen: De Schreeuw van De
Leeuw. Hij moest daar elke keer
een liedje in zingen op tekst van
l-red Florussc. De vraag was of
ik daar de muziek bij wilde
schrijven. Het rtioest wel simpel
zijn. want hij zou het zelf op
piano spelen. Maar uiteindelijk
had Paul geen tijd om achter de
piano te gaan zitten. Hij zei dat
ik elke week maar langs moest
komen om hem te begeleiden
en zo is die act ontstaan van die
keurige pianist in smoking."
Cor Bakker heeft sinds kort
een eigen radio-programma:
Musicminded. Elke zaterdag te
amsterdam» anp
1 )c Stadsschouwburg in Arnster
dam moet een nieuwe midden
zaal krijgen. Dat bepleit direc
teur Cox Habbema in het rap
port To be or not to be', de toe
komst van de Stadsschouwburg,
dat zij op verzoek van de ge
meente Amsterdam heeft opge
steld". Vandaag bespreekt de
raadscommisie voor cultuur de
nota.
In 'To be or not to be' schetst
Habbema drie toekom.stscenn
rio's die in extra jaarlijkse kos
ten variëren van bijna 1,5 mil
joen tot ruim 3 miljoen gulden
Bij alle varianten zijn de kosten
voor het achterstallig onder
houd van jaarlijks I miljoen gul
den, inbegrepen. Habbema liet
eerder weten haar aanblijven
als directeur te laten afhangen
entelijke toekomst
i de gen
plann
Het e
voorkeu
gfH
l de
Cor Bakker: „Met Paul de Leeuw klikte het meteen."
boren op Radio 2 tussen 19.00
en 20.00 uur. Binnenkort is hij
ook op televisie met een mu
ziekprogramma Ik vind het al
heel lang zo jammer dat er op
de televisie helemaal geen mu
ziekprogramma's zijn. En dan
bedoel ik in de sfeer van Music
All In, zoals je dat vroeger had.
Ik ben mei een proefopname
naar de TROS gegaan en daar avond."
reageerden ze heel enthousiast.
illen er een
Vanaf )amiai
uitgezondei
i hien zelfs al
i zal het v
i. De ee
op oudeja
amsterdam nico keuning
rvolg voorpagina
lans van Straten interviewde
lermans op 3 januari 1962. Hij
likte de tekst uit en stuurde dc-
Groningen. Enkele
naanden later, in juni, vond het
weede gesprek in Amsterdam
Jlaats. Van een vervolg is het
looit gekomen. De eerste band
aakte spoorloos en op de twee-
ie band was slechts ruis te ho-
n en het hoesten van Her-
nansCtoen al!').
Tot in 1987 die tweede band
op een nieuwe bandrecorder
plotseling wèl te beluisteren
was. „De techniek had niet stil
gestaan", zo schrijft Van Straten
in de proloog. Hermans' stem
was aan de ruis ontstegen. Des
gevraagd licht hij toe: „Delen
van het tweede gesprek zijn in
april uitgezonden in het radio
programma Montaigne."
In diezelfde proloog vermeldt
Van Straten dat de interviews in
1987 door Hermans geautori
seerd zijn. Via de telefoon be
weert hij zelfs in het bezit te zijn
van een brief waarin Hermans
zegt: 'Het auteursrecht rust bij
jou.'
Met ingehouden ergernis gaat
Vorster hierop in: „Daarin spre
ken Van Straten en Lubberhui
zen zichzelf tegen. Enerzijds be
weren zij dat er een brief is
waarin Hermans het auteurs
recht aan Van Straten toekent,
anderzijds weigeren zij toe
stemming te Vragen."
Advocaat Klos heeft de brief
gelezen: „Er staat niets over au
teursrecht in. niets dat zelfs
maar in de buurt komt van eni
ge vorm van toezegging. Bij de
minste verwijzing zou er hele
maal geen probleem geweest
zijn."
Voor de zekerheid is Van Stra
ten in zijn woonplaats nog even
naar de Universiteits Biblio
theek gestapt om het stan
daardwerk van Spoor en Verka
de over auteursrecht te raadple
gen: 'Het auteursrecht berust bij
dv interviewer die de leiding
heeft tijdens het gesprek, de
antwoorden bewerkt en sfeer-
chetsjes toevoegt om het ge
vat smeuïger temaken.'
heel v
Het klinkt klaar als een klont
je Van Straten heeft gelijk.,
..Nee", zegt advocaat Klos. „Het
auteursrecht beschermt ieder
werk tn een persoon dat oor
spronkelijk is. Ook het gespro
ken woord, dus ook de teksten
in een interview."
Er is nog een merkwaardig
feit aan deze affaire. H.J.A. Hof
land is voorzitter van de Coöpe
ratieve Vereniging van De Bezi
ge Bij. In zijn column in het
NRC-llandelsblad van afgelo
pen vrijdag schrijft Hofland over
deze door 'zijn' directeur ge
laakte uitgave, in uiterst loven
de termen: 'een handleiding tot
exploratie van het Hermans-
denken'. 'onmisbaar voor de
Hermans-kunde' en 'met grote
nauwkeurigheid (door Her
mans, N.K.) geformuleerde uit
spraken.'
Al of niet bedoeld, heeft I lof-
land de essentie van de hele
kwestie in bovengenoemde ter
men onder woorden gebracht:
/e zullen eikels zaaien op mijn
graf is voer voor de biografisch
geïnteresseerde 1 lermans lezer,
maar het dankt zijn bestaan
mede aan de 'nauwkeurig ge
formuleerde uitspraken' van
W.F. Hermans.
Maar dit
an de schouwburgdi
rectie. Dat plan bestaat onder
meer uit de bouw van een nieu
we zaal in het achtergebouw en
de oprichting van een produk
tiekern. Zo'n produktiekern, die
theetei MM.it i vooi alleiiël
schouwburgen waaronder de
Amsterdamse, zou jaarlijks ruim
8 ton kosten. Uitvoering van dit
plan vergt jaarlijks een extra be
drag van 3,175 miljoen gulden.
Volgens de tweede optie
kosten ruim 1,5 miljoen is de
Stadsschouwburg een zalenver
buurbedrijf. De directie richt
zich op de commercie en ver
huurt meer zalen aan niet tul
turele activiteiten dan aan thea
ter. Habbema vindt dit scenario
zeer onaantrekkelijk.
De laatste mogelijkheid sluit
aan bij de bestaande situatie: de
Stadsschouwburg als artistiek
zalenverhuurbedrijf. Commer
ciële activiteiten komen pas aan
bod na de programmering van
artistieke voorstellingen. Kiest
de gemeente voor deze optie,
dan kost het jaarlijks 1,4 miljoen
gulden extra. De commerciële
verhuur levert meer inkomsten
op, maar de schouwburg heeft
ook een hoger programme-
ringsbudget nodig.
