Kankerpatiënt soms
ongewild proefkonijn
Binnenland
Eerste lintje voor
geestelijk gehandicapte
Nederlander doet gooi
naar Berlijnse raad
Politie maakt CAO-acties
in drie fasen harder
tordholt: Opheffing IRT ligt aan Van Randwijck
Nordholts vroege kerstboodschap
y
Algemeen Nederlands I
GPD Geassocieerde Pers Diensten
joerenbaas krijgt ruilde straf
ringen De Groningse rechtbank heeft de 32-jarige voorma
baas van het escortbureau He She wegens uitkeringsfrau-
veroordeeld tot drie maanden voorwaardelijk en 240 uur
enstverlening. De officier van justitie eiste twee weken geleden
n gevangenisstraf van vijftien maanden, waarvan vijf maan-
voorwaardelijk. Het aanmerkelijk mildere vonnis heeft te
een met de ongeneeslijke ziekte waaraan de man lijdt. Na
r Jn tip deed Justitie in april vorig jaar invallen in Groningen en
Heuwegein. Behalve ontduiking van de belasting kwam toen
«ikboven water dat de escortbaas het GAK voor een slordige
l i.OOO gulden heeft getild. Hij heeft inmiddels een begin ge-
laakt met het terugbetalen van de ten onrechte verkregen
^O-uitkering.
eroofde Brabander ontwaakt in Hoorn
torn» Een automobilist uit het Brabantse Beek en Donk heeft
ch gisteren bij de politie in Hoorn gemeld met de mededeling
ithij bij zijn woonplaats was beroofd. Hij was 's morgens be-
'.iiisteloos geslagen en werd 's middags rond drie uur op de ach-
S®bank van zijn wagen wakker bij de afslag Wognum van de
Helweg Afsluitdijk-Hoorn. De man miste de inhoud van zijn
mrtemonnee en wat papieren. De Brabander vertelde dat hij
Ks gestopt nadat een jongetje hem had gewenkt en hem had
HKivezen op een bestuurder van een auto, die over zijn stuur lag.
ien hij uitstapte, had hij een klap op zijn hoofd gekregen.
arte gijzeling in Apeldoorn
nDOQRNTwee Russen hebben gisterochtend rond tien uur
n gewapende overval gepleegd op een muziekwinkel in Apel-
Dom. De daders drongen het pand binnen en gijzelden de eige-
iar. De politie, gealarmeerd door een zakenrelatie die bij een
lefoontje onraad rook, kon de man snel bevrijden. De twee
•ervallers hadden zich toen al met de wagen van de eigenaar
it de voeten gemaakt. De politie gaat ervan uit dat de twee Rus-
n deel uitmaken van het drietal dat op 25 augustus een gezin
Apeldoorn overviel en daarbij een man zwaar mishandelde,
jlgens het signalement zou één van de overvallers een zware
imineel zijn die in Rusland al enkele moorden heeft gepleegd.
oeren praten met AH over rundvlees
nhaag» Een delegatie van rundvleesproducenten gaat op 2
ivember praten met Albert Heijn over het besluit van de groot-
utter om geen Nederlands snij-rundvlees meer te verkopen.
boeren vinden dat in elke AH-winkel weer Nederlands rund
ies moet worden verkocht. Voorzitter Beerkens van de vak-
oep roodvlees van LTO Nederland wil AH wijzen op de kwali-
itsprogramma's waarmee de veeboeren in eigen land bezig
n. Het grootwinkelbedrijf besloot onlangs alleen nog Iers
ndvlees te verkopen, omdat de klanten de smaak beter zou-
n vinden. Ook wil de vakgroep weteri wat nog meer van de
oducenten wordt verlangd. Woensdag besloot Albert Heijn om
ineen aantal filialen en franchisevestigingen toch Nederlands
ndvlees aan te bieden, maar de veetelers vinden dat niet ge-
ging
Specialisten vinden informatie niet nodig
DEN HAAG GPD
Sommige kankerpatiënten weten niet dat ze als proefper
soon meedoen aan experimenteel onderzoek. Medisch
specialisten lichten hun patiënten soms niet in, omdat ze
denken dat deze vaak ernstig zieke mensen de voor- en
nadelen van zo'n experiment niet kunnen verwerken.
Maar soms gaat het ook gewoon om tijdgebrek.
deling is. „De patiënt heeft al
veel te verwerken sinds hij weet
dat hij kanker heeft. Hij moet
niet worden lastig gevallen met
de taak van de medisch specia
list. Die moet uitzoeken of een
nieuwe methode beter is dan de
bestaande, de patiënt niet", re
deneren ze.
Internist Schornagel van het
Nederlands
Kankerinstituut/Antoni van
Leeuwenhoekziekenhuis noemt
deze houding volstrekt verwer
pelijk. „Het komt voor dat een
experimentele behandeling na-
Dat blijkt uit een onderzoek van
het Integraal Kankercentrum
Midden-Nederland naar de
voorlichting over experimenten
bij kankerpatiënten. Hiervoor
zijn zeventien patiënten en
achttien specialisten uit vier
ziekenhuizen in de regio
Utrecht ondervraagd. Vier spe
cialisten gaven toe dat zij hun
patiënten niets over hun experi
mentele onderzoek vertellen. Zij
doen alsof de experimentele be
handeling een standaardbehan-
deliger uitpakt dan de stan
daardbehandeling. Dat bleek
tien jaar geleden tijdens een on
derzoek naar zaadbalkanker.
Volgens de normale methode
werden drie soorten medicijnen
gebruikt, waarvan één de lon
gen ernstig beschadigde. Tij
dens het experimentele onder
zoek werd dit laatste middel
weggelaten. Achteraf bleek dat
de behandeling met twee medi
cijnen onvoldoende werkte. De
mensen die hieraan hebben
meegewerkt, hebben het recht
om te weten dat hen tekort is
gedaan."
De internist noemt een ander
voorbeeld: stembandkanker.
Volgens de normale methode
wordt het strottehoofd door
middel van een operatie verwij
derd, de patiënt kan dan nau
welijks meer praten. In experi
menteel onderzoek wordt geke
ken of de aandoening ook met
chemotherapie en bestraling
kan worden verwijderd. „Om
beide methoden te vergelijken -
hier is dus sprake van experi
menteel onderzoek - vindt on
der patiënten een loting plaats.
Ook als het lot van de patiënt
op de standaardmethode valt -
in dit geval de operatie - moet
de patiënt dat vooraf weten. An -
ders is hij zo maar zijn strotte
hoofd kwijt."
Schornagel is niet verbaasd
dat sommige collega's de voor-
en nadelen van experimenteel
onderzoek voor hun patiënten
verzwijgen. Soms zijn de ver
schillen tussen de ene en de an-
dëre methode minimaal. Toch
is hij van mening dat de patiënt
altijd moet worden voorgelicht.
VOLENDAM «GPD
De 59-jarige Dick Jonk uit
Volendam heeft als eerste
geestelijk gehandicapte een
lintje gekregen. Gisteren
kreeg hij de bronzen ereme
daille, omdat hij veertig jaar
in dienst is bij de sociale
werkvoorziening.
Jonk is debiel en kan lezen
noch schrijven. In 1955 trad
hij op 19-jarige leeftijd als
handarbeider in dienst bij de
toen nog gemeentelijke soci
ale werkvoorziening in Vo
lendam. Daarvoor was hij
plantsoenarbeider bij de ge
meente Edam. Tegenwoor
dig werkt Jonk als indus
trieel medewerker bij de Wa
terland Bedrijven (de sociale
werkvoorziening in Purmer-
end), waar hij onder meer
reclamestickers op speel
goeddozen plakt.
De onderscheiding is hem
verleend, omdat het voor ie
mand met Jonks handicap
een hele prestatie is om
veertig jaar naar volle tevre
denheid van de werkgever in
het arbeidsproces mee te
draaien.
BERLUN ANP
omantisch huwelijk vindt
jeen genade in Groningen
un or
over
rzelf-
RINGEN. GPD
de
26-jarige gerechtsdeurwaar-
Daniël Reigersberg heeft er
tikkeltje de smoor in. Zijn in
»r. Vo Ve8as 'n Amerika gesloten
denz velijk met de 25-jarige Fran-
:a van Menxsel blijkt niet te
doen aan de Nederlandse
naliteiten. In september
het paar naar de Verenig-
Staten om te trouwen in de
maarde Chapel of Bells in het
paradijs Las Vegas. Voor een
iivwergunning stond DaniëF
het Courthouse drie kwartier
uldig in de rij. Voor 335 dol-
inclusief een tuiltje bloemen
cassette met gesproken tekst
un
van de ceremonie waren Daniël
en Fransisca kort daarna man
en vrouw.
Toen Daniël zich in Gronin
gen als getrouwd man liet in
schrijven, volgde de ontnuchte
ring. Hij bleek niet in het bezit
te zijn van een apostille, het do
cument dat het huwelijk wette
lijke status geeft. Intensief fax-
verkeer met Las Vegas mocht
niet baten. Volgende week gaan
de twee daarom maar in Hol
landse ondertrouw, een week
later volgt de verbinding in de
echt. Maar plaats en data in de
trouwringen die Daniël en
Fransisca reeds dragen, blijven
ongewijzigd.
Dode bij kettingbotsing Rotterdam
Op de snelweg tussen Rotterdam
en Delft is vanmorgen een auto
mobilist omgekomen bij een ket
tingbotsing tussen vier vrachtwa
gens en vier personenauto's. Het
slachtoffer zat in een personenwa
gen die tussen twee vrachtwagens
werd geplet. Een andere bestuur
der werd gewond.
De ooraak van het ongeval is
volgens de politie vermoedelijk
dat een auto met een lege tank stil
kwam te staan op de rijbaan. Op
de A13 bij Rotterdam-Overschie
zijn geen vluchtstroken. Een
vrachtwagen kon de auto nog op
tijd ontwijken, maar enkele ach
terop komende wagens slaagden
hier niet in en reden op elkaar in.
Door de ravage werd een deel
van de oostelijke baan van de A13
in de richting van Delft afgeslo
ten. Om het politie, ambulances
en brandweer mogelijk te maken
bij de plaats van het ongeval te
komen, werd korte tijd ook de
westelijke baan van de A13 afge
sloten. Deze baan is in de loop
van de ochtend weer voor het ver
keer geopend.
Als gevolg van'de afsluitingen
ontstonden er files mèt een geza
menlijke lengte tot zeven kilome
ter. FOTO GPD ROEL DIJKSTRA
Evert-lan Edskes is de eerste en
enige Nederlander die zich voor
de gemeenteraadsverkiezingen
zondag in Berlijn kandidaat
heeft gesteld. De stembusronde
valt samen met de verkiezingen
voor het parlement van de
stadstaat.
De 48-jarige huisbeheerder
kan meedoen door het besluit
van de Europese Unie dat bur
gers die in een ander EU-land
wonen, bij gemeenteraadsver
kiezingen ter plekke mogen
stemmen en zich kandidaat
stellen. Zo'n regeling gold al
voor Europese verkiezingen.
In Berlijn leven 53.000 stem
gerechtigde EU-burgers, onder
wie 2.450 Nederlanders. Tien
Europeanen stelden zich kandi
daat voor de 23 Berlijnse ge
meenteraden, die met de Ne
derlandse deelraden zijn te ver
gelijken. De plaatselijke verkie
zingen in Berlijn zijn de eerste
in Duitsland met Europese
deelname.
F.dskes, geboren in Zwolle,
staat op de lijst van de sociaal
democraten in de wijk Gharlot-
tenburg. Gezien de crisis in de
SPD acht hij de kans om in de
raad te komen gering. Hij
woont vanaf 1974 in Berlijn en
is sinds enkele jaren in de partij
actief.
AMSTERDAM ANP
De politie bouwt de acties voor
een betere CAO voor de circa
40.000 politiemensen langzaam
op. De bonden hebben gisteren
afgesproken de actieplannen in
drie fasen te verdelen. Afhanke
lijk van de bereidheid van mi
nister Dijkstal van binnenlandse
zaken om zijn eindbod bij te
stellen, zullen de acties steeds
harder worden.
De eerste fase van de acties
begint op vrijdag 3 november.
In Utrecht houden de bonden
die dag een grote bijeenkomst
waar nog eens wordt uitgelegd
waarom het overleg met Dijk
stal is stukgelopen. Daaraan ge
koppeld worden een week lang
demonstratieve actievergade
ringen gehouden in de regio's
Gelderland-Zuid-Oost, Rotter
dam-Rijnmond en Hollands
Midden. De weck daarna zijn
die bijeenkomsten in drie ande
re, nog niet aangewezen regio's.
Als die 'zachte acties het
standpunt van de minister niet
wijzigen, gaan de bonden over
naar de tweede fase. Komt Dijk
stal ook dan niet tot andere in
zichten dan gaan in de derde fa
se 'alle remmen los'. De bonden
weigeren vooralsnog aan te ge
ven aan welke acties zij denken.
„Dat merkt iedereen tegen die
tijd wel", zegt voorzitter Van
Duijn van de Nederlandse Poli
tiebond (NPB). „We hopen d.u
de eerste fase al voldoende is
om Dijkstal over de streep te
trekken. Het belangrijkste is nu
dat alle vier de betrokken bon
den volledig op één lijn zitten
waar het onze strategie voor de
komende tijd betreft.
irpschef laat niets heel van procureursgeneraal
.1 het
S-tOf IHAAG GPD
opl
bij he opheffing van het Interregio-
al Rechercheteam (IRT)
lord-Holland/Utrecht had
d 1993 kunnen worden voor-
nen als de Amsterdamse
icureur-generaal Van Rand
de besluitvaardig was ge
est. De Amsterdamse
tpschef Nordholt zei dit giste-
i tegen de parlementaire en-
êtecommissie opsporingsme-
oden.
Nordholt liet niets heel van
in Randwijck. Hij benadrukte
ezigi lhiJ 'iet boven hem gestelde
,rs als altijd eerbiedigt, maar op
cje( constatering van commissie-
oceni orz'ler Van Traa dat hij toch
it-zie ;'n'8 respect had getoond
naar lor Amsterdamse procu-
itiona ^-generaal, antwoordde
irdholt: „Als u het zo zegt, dat
za& ^an heeft u gelijk." Op de
I onij, aag of het inmiddels weer
natr ^gekomen is tussen hen bei-
Nordholt pakt wat spullen uit zijn
den, zei hij: „Ik heb hem daarna
niet veel meer gezien."
Nordholt erkende dat ook de
verhoudingen tussen hem en
zijn collega's Straver (Haarlem)
en Wiarda (Utrecht) nog steeds
zijn verstoord. „De situatie is
niet goed, niet prettig." Bij
Nordholt knapte iets toen Stra
ver en (vooral) Wiarda sugge
reerden dat corruptie bij het
Amsterdamse korps de ware re
den was geweest voor het op
heffen van het IRT. Wiarda
bood daar onlangs excuses voor
aan.
Nordholt hoopt dat het eind
rapport van de enquêtecom
missie de verhoudingen weer
normaliseert: „Straver en ik zijn
hele goede vrienden geweest. Ik
hoop dat we na deze ellende
weer verder kunnen. Zolang
echter de IRT-affaire niet hele
maal duidelijk is, ligt die nog als
een splijtzwam op tafel."
De korpschef verwonderde
zich erover dat de commissie-
Wierenga, die de IRT-affaire on
derzocht, geen aandacht be
steedde aan de criminele ver
diensten van de IRT-informant
die in drugs handelde. Volgens
Nordholt is de commissie daar
vier keer, onder anderen door
hemzelf, op gewezen voordat
het rapport vorig jaar klaar was.
Wierenga en de zijnen oordeel
den volgens Nordholt uiteinde
lijk ten onrechte dat de IRT-me-
thode door de beugel kon.
Pas kort geleden kreeg Nord
holt het geheime deel van de
Wierenga-rapportage te lezen.
Dat sterkte hem in zijn oordeel.
Nordholt vond dat de commis-
sie-Wierenga overdreven veel
informatie over de opsporings
methode geheim had gehouden
voor de politiek, onder meer het
op de markt komen van 45.000
kilo softdrugs. „Wat bij deze en
quête terecht in het openbaar
gebeurt, is anderhalf jaar gele
den door Wierenga geheim ge
houden."
Nordholt zei tegen de inzet
van burgers en politie-mensen
als infiltrant te zijn. Dat Amster
dam hierin anders handelt dan
omliggende korpsen is iets
waarin volgens Nordholt het
openbaar ministerie moet op
treden. „Zij moeten één lijn
trekken." Als dat betekent dat
ook in Amsterdam infiltratie
wordt toegepast, stapt Nordholt
zelf op.
Aan het eind van een relatief tamme verhoordag
is hij daar. Eric Nordholt, hoofdcommissaris van
het regiokorps Amsterdam/Amstelland. Vooraf
gegaan door een groot gevolg meldt hij zich in de
vergaderzaal van de Eerste Kamer. In uniform.
Want Nordholt doet altijd alles net iets anders
dan zijn grote rivaal binnen de Nederlands poli
tie, de Utrechtse hoofdcommissaris Jan Wiarda.
Die kwam in pak bij de parlementaire enquete-
commissieopsporingsmethoden
Nordholt is de belangrijkste politiebaas in Neder
land. En dat wil hij weten
ook. Als baas zet hij de
Nó iers do£n
MN V£RTRA<Httó£N
ze MN ZÊK£R
een -BCISB£DR|}T -B&ilNN EN.
Hoofdofficier Vrakking lekte
geheime informatie naar pers
DEN HAAG GPD
Brengt de gezondheid ernstige schade toe. k.h 4.10.1994 Stb.720.
De Amsterdamse hoofdofficier
van justitie Vrakking heeft vorig
jaar geheime politie-informatie
doorgespeeld naar journalisten.
Dat zei het Amsterdamse hoofd
van de rijksrecherche Kuijper
gisteren bij de commissie-Van
Traa. Een gerechtelijk vooron
derzoek naar het lekken is begin
dit jaar gestopt, mede omdat
Vrakking verklaarde niet 'met
opzet' de gegevens te hebben
gelekt.
De rijksrecherche was belast
met een onderzoek naar het uit
lekken van informatie via poli
tie/justitie in Amsterdam.
Hoofdofficier Vrakking werd als
lek getraceerd nadat volgens de
Haarlemse Criminele Inlichtin
gendienst (CID) Kennemerland
bewust onjuiste informatie over
de IRT-informant naar de Am
sterdamse officier van justitie
Van Capelle was gestuurd. Het
doel was te ontmaskeren wie er
lekte. Nadat Van Capelle zijn
baas Vrakking de informatie
mondeling had verstrekt, ver
scheen deze in een krant.
Een onderzoek naar lekken
door de Amsterdamse politie
woordvoerder Wilting leverde
niets op. Het toenmalig PvdA-
kamerlid Stoffelen, die ook over
informatie beschikte die geheim
was, beriep zich destijds tegen
over de rijksrecherche op zijn
parlementaire onschendbaar
heid. Daardoor hoefde hij niet
uit te leggen waar hij zijn kennis
had opgedaan.
lijnen uit. Niet alleen
binnen zijn bedrijf, ook
ver daarbuiten. Van be
scheidenheid of onder
danigheid heeft Nord
holt geen last. Een poli
tiechef die niemand
naast zich duldt, tenzij
iemand bereid is zich
naar zijn opvattingen te
voegen. In het algemeen
is dat niet zo moeilijk.
Want Nordholt beschikt
over een overtuigings
kracht zonder weerga.
Stelligheid is zijn wapen, de baas spelen zijn doel.
Val Nordholt niet lastig, want dan zwaait er wat.
I lij moet en zal zijn zin krijgen. Is het niet nu, dan
volgende week, of volgende maand, of volgend
jaar. Maar ooit is het moment daar dat Nordholt
victorie kraait, zo waar als hij Nordholt heet. De
Amsterdamse korpschef gaal daarin heel ver,
zonder pardon. Nee, hij trekt zijn baas, de procu
reur-generaal, niet 'integraal door', zoals hij eer
der zou hebben gezegd. Nee, hij zal zorgen dat de
stront boven komt. I let verschil is subtiel. Maar
het is er, zo'n anderhalf jaar nadat beide hoogge-
plaatsten eikaars bloed wel konden drinken.
Nordholt beschouwde de oprichting van het In
terregionaal Recherche Team (IRT) Noord-I lol-
land/Utrecht als een regelrechte aanval op zijn
macht. In samenwerking grote boeven vangen?
Ben je belazerd, moet hij hebben gedacht. Als er
iemand grote boeven vangt, ben ik het wel, dè
Eric Nordholt van Amsterdam. Maar helaas voor
zijn ego moest Amsterdam genoegen nemen met
een ondergeschikte rol. Het gevolg: Amsterdam
probeert jaren achtereen de regie te herwinnen in
recherchezaken.
Tot hun geluk bleken de omstandigheden in Am
sterdams voordeel. De aanpak van de zware cri
minaliteit bleek niet in regels vastgelegd. Veel was
onduidelijk. In die omstandigheden pionierden
enkele I laarlemse politiemensen er lustig op los.
'Grensverleggend' noemden ze in samenspraak
JAN KUYS
VAN TRAA
Verslaggever Jan Kuys is
aanwezig bij de openbare
verhoren van de parlementaire
onderzoekscommissie Van Traa,
die zich verdiept in de
opsporingsmethoden van de
politie en justitie
Onzp Haagse redacteur
beschouwt en analyseert en geeft
de achtergronden.
met een officier van justitie hun 'ongebruikelijke'
opsporingsmethoden. Een dankbaar object voor
de Amsterdammers om het verloren gegane ter
rein te heroveren. De IRT-affaire was een feit. I let
IRT werd opgeheven, grote boeven nooit gepakt.
De zaak sloeg lot de dag van vandaag diepe, on
herstelbare wonden in de gelederen van politie
en justitie.
Eerder noemde de I laarlemse hoofdcommissaris
Straver zijn korps voor de parlementaire enquête
opsporingsmethoden de dupe van
laag-bij-de-gronase activi
teiten van 'betrokkenen die
belang hadden bij de op
heffing van het IRT'. Met
de vraag aan Nordholt of
hij het nodig vindt het
I laarlemse korps uit de pe
narie te halen beoogde
commissievoorzitter Van
Traa, die zich gisteren door
de hoofdcommissaris niet
liet koeioneren, twee za
ken, Ten eerste: Nordholt
te bewegen een vleugje
medemenselijkheid te lo
nen. Ten tweede: het begin
te duiden van een herstel
van de verhoudingen in politieland. De hautaine
Amsterdammer schoof wal ongemakkelijk op zijn
stoel, probeerde de vraag te omzeilen en kwam
daarna moeizaam lot een statement.
„Straver en ik zijn altijd hele goede vrienden ge
weest. De situatie nu is niet goed en ik hoop dat
de vriendschap zich zal herstellen." Nordholts
kerstboodschap van deze 19-de oktober had ech
tereen hoog Nordholt-gehalte. Hij toonde de
mooie, sociale, meelevende kant van het Nord
holt-bestaan om even later ongenadig hard uit te
halen naar het 'handelen van enkelen in I laar
lem, die de hele politie in een daglicht zet dat ze
mel verdient'. Zoals de Amsterdamse hoofdcom
missaris daarvoor al zonder subtiliteiten had la
ten blijken geen snars veranderd te zijn. Aldus
deed Nordholt A noch B, maar presenteerde hij
een eigen vertrouwde Nordholt-variant.
Nog niet zo lang geleden heette Nordholt in huize
Straver 'Dom Eric'. Zo'n dertig jaar lang trokken
beide politiedeskundigen als vrienden met elkaar
op. I let gebeuren rond het IRT heeft die vriend
schap radicaal vernietigd. Waar Straver de toe
komst van het politiewerk altijd voorop zet, zal hij
op die grond een samenwerking met Amsterdam
niet uit de weg gaan. Maar een nieuwe vriend
schap met Nordholt? Nee, dat zit er niet meer in.
Daarvoor is er teveel leed aangericht in politie
land.
