Positieve discriminatie
vrouwen heeft grenzen
Brandstof voor volgende rel Oost-Timor ligt hoog opgetast
Feiten &Meningen
Oorlog tegen
drugs afgang
voor rechtsstaat
Afscheid van een vriend
Solidariteit in
sociale zekerheid moet jÊë
niet te duidelijk maken
w
WOENSDAG 18 OKTOBER 1995
Botterdam is wekenlang opgeschrikt geweest
door de operatie Victor. Een woordspeling ken
nelijk op victorie, overwinning dus. Het spook
dat moet worden overwonnen heet de overlast
veroorzaakt door met name buitenlandse drug
handelaren en druggebruikers. Burgemeester
en politie laten hun spierballen zien. Sinds de
sluiting van Perron Nul, de gedoogplaats voor
handel en gebruik van harddrugs, is het mis in
de stad Rotterdam.
Wat iedere ingevoerde verwachtte is ge
beurd. De overlast heeft zich verspreid naar an
dere wijken van de stad. De politie grijpt ver
volgens in en verjaagt door dit ingrijpen de
overlast weer naar andere delen van de stad.
Het is een ziekmakend ritueel van opjagers en
opgejaagden. Een probleem zonder oplossing.
De politiek kan en mag niet werkeloos toezien
en de gebruiker moet gebruiken, dal is nu een
maal de tragiek van verslaving. Zonder kan
niet.
Op het beleid in deze valt ondertussen wel
wat af te dingen. Perron Nul kon niet meer.
daar waren zelfs de initiatiefnemers van deze
gedoogplek hel over eens. Sluiten moest, er ge
beurde te veel dat door geen enkele wettelijke
beugel meer kon en belangrijker nog, niemand
van de toezichthouders,
inclusief dominee Vis
ser, had de zaak nog
maar enigszins in de
hand. Sluiten zonder
een nieuwe gedoogplek
te creëren blijkt echter
Mm ook de oplossing niet te
W* /ijn, de jongens en
Q meisjes druggebruikers
moeten ergens blijven,
zoals ook de handela
ren hun geachte clien
tele ergens moeten vin-
PIM FORTUYN den. I let zal daar als het
medewerker verstand weerkeert wel
van komen. Dit keer op
een plek die niet is uit
gezocht, maar op een plaats die nog overblijft
na alle razzia's.
Ondertussen sleept zich de IRT-enquête
voort. Het ergste kwaad blijkt, voor zover we nu
weten, in het rustieke Haarlem te rusten.
Korpschef Straver komt intussen manmoedig
op voor zijn manschappen. Ze zijn wis en
waarachtig integer, die manschappen, maar
bewijzen overleggen kan hij niet. De politiek
blijkt uit verdiende druggelden inmiddels au
to's en geavanceerde apparatuur te hebben
aangeschaft. Zelfs een primitieve boekhouding
is daarvan niet bijgehouden. Hoe wil Straver nu
enigszins aannemelijk maken dat er onder zijn
manschappen geen mensen zijn die ook het ei
gen voordeel niet uit hel oog hebben verloren?
Veel belangrijker is natuurlijk dat het te gek
voor woorden is dat de politie de strijd tegen de
criminaliteit financiert uit druggelden. Dat kan
en mag nooit. Waar blijft de morele positie van
de overheid? Zaken financieren uit de ellende
van verslaafde burgers en dat ook nog zonder
enige wettelijke dekking. Het zal toch niet?
Het meest verontrustende dat in de verhoren
voor de parlementaire enquêtecommissie naar
voren komt is de totale normloosheid. Gedre
ven door een technocratische visie op handha
ving van de rechtsstaat en de oorlog tegen de
handel in soft- en harddrugs is men uitgeko
men bij het tegendeel: de verkrachting tegen de
rechtsstaat door volstekt a-moreel handelen.
Pikant detail is dat deze gang van zaken zijn
beslag heeft kunnen krijgen onder de politieke
leiding van de meest moralistische minister
van justitie sinds de oorlog, Hirsch Ballin van
het CDA. Het is goed dat we het dezer dagen
weer eens hebben over normen en waarden en
dat het CDA de kat de bel begint aan te binden.
I let moet daarbij vooral niet vergeten de hand
diep in eigen boezem te steken. De CDA'ers
zijn de uitvinders van de technocratische be
stuurderspartij die het zonder maatschappijbe
schouwing wel zou kunnen stellen. Niets blijkt
minderwaar te zijn.
Opmerkelijk is ook dat geen van de ambtelij
ke gezagsdragers zich de oren van het hoofd
schaamt. Of zij stellen zonder blikken of blozen
van niets te hebben geweten, of zij maken,
zoals Straver, een vlucht naar voren en zetten
de enquête-commissie feitelijk in de beklaag
denbank, door te stellen dat het een slag voor
de misdaadbestrijding is dat dit alles nu in de
openbaarheid komt. Het komt in dergelijke
hoofden niet op dat er veel meer op het spel
staat dan de misdaadbestrijding. Niet meer
maar ook niet minder staat op het spel dan de
geloofwaardigheid van de Nederlandse rechts
staat en de integriteit van apparaten, zoals Jus
titie, Politie, FIOD en Douane. Met uitzonde
ring van het leger is de hele sterke arm, het
plechtanker van de democratische rechtsstaat
in het verdachtenbankje terechtgekomen. Ver
dacht van incompetentie, verantwoorde-
lijkheisont wij king en verkrachting van de wet.
Voor minder doen we het niet in dit land.
Er is ondertussen nog geen hoofd gerold en
dat zal ook wel niet gebeuren. Mevrouw Sorg-
drager blijft gewoon minister, zoals mevrouw
Schmitz. gewoon staatssecretaris zal blijven. De
een is procureur-generaal geweest van een res
sort waar drugs onder begeleiding van de justi
tiële apparaten gewoon op de vrije markt wer
den gebracht en de ander korpsbeheerder te
Haarlem. Maar de dames hebben van niets ge
weten en zijn dus niet verantwoordelijk.
Beide kwesties maken echter één ding on
omstotelijk duidelijk: de oorlog tegen de drugs
is een verloren oorlog. Afgezien van dat verlies
gaat er nog iets veel waardevollers verloren. De
oorlog tegen de drugs blijkt in hoge mate het
openbaar bestuur en de uitvoerende apparaten
te corrumperen en onaanvaardbaar te belas
ten. Zeventig procent van onze opsporingsca
paciteit gaat ermee heen en de resultaten zijn
nul en een afgang voor de rechtsstaat. Het
wordt hoog tijd hiermee op te houden en alle
zeilen bij te zetten om het verval te keren.
Dat betekent naast het aftreden van de poli
tieke. maar ook ambtelijke verantwoordelijken
een herstel van normen en waarden. Een her
stel dat alleen zijn beslag kan krijgen, indien
het gebruik van drugs echt wordt vrijgegeven
en de handel wordt toegestaan en onder scher
pe controle van de overheid plaats vindt. I aat
het maar net zo gewoon worden als alcohol en
tabak en probeer de burger ervan af te houden
gebruiker te worden van vooral hard
drugs.
Uitspraak Europees Hof is voor Nederland geen groot probleem
Positieve discriminatie van vrouwen bij sollicitaties naar overheidsfuncties kan in strijd zijn met
de Europese wetgeving. Bestrijding van de achterstelling van vrouwen mag niet ten koste gaan
van het grondrecht van een individu lees: een man op gelijke behandeling. Die uitspraak
van het Europese Hof van Justitie in Luxemburg heeft tot ontsteltenis geleid bij de Europese Com
missie en talloze vrouwengroepen. Toch lijkt de uitspraak voor Nederland geen al te grote proble
men op te leveren.
Het Europese Hof kwam giste
ren tot zijn uitspraak na een
klacht van een inwoner van de
Duitse stadstaat Bremen over
seksuele discriminatie. Bij de
sollicitatie naar een chefsfunctie
bij de plantsoenendienst werd
Eckhard Kalanke door een
vrouw gepasseerd. Sinds 1990
geldt in Bremen de regel dat
vrouwen bij gelijke geschiktheid
voorrang krijgen, zolang be
paalde banen in dit geval op
chefsniveau niet voor ten
minste 50 procent door vrou
wen is bezet.
Duitse rechters wezen de klacht
van Kalanke af, maar wilden wel
van het hof in Luxemburg meer
duidelijkheid over de Europese
wetgeving op dit gebied. Het
hof vindt dat best tijdelijk bij
gelijke geschiktheid voorrang
aan vrouwen kan worden gege
ven. Maar om bij voorbaat vast
te leggen dat alle vrouwelijke
kandidaten bij gelijke geschikt
heid de voorkeur genieten bo
ven mannelijke sollicitanten
totdat de helft van de functies
door vrouwen is bezet, gaat het
hof te ver. Dat is discriminatie
op basis van geslacht.
Hoewel het hof dus nadrukke
lijk niet alle vormen van positie
ve discriminatie van vrouwen
veroordeelt, kan de uitspraak
verstrekkende gevolgen hebben,
meent PvdA-Europarlementari-
er D'Ancona. Volgens haar
wordt het nu in ieder geval
moeilijker om positieve discri
minatie te rechtvaardigen.
Andere Europarlementariërs
spraken gisteren zelfs over een
gevaarlijk precedent, omdat het
hof positieve discriminatie van
vrouwen kennelijk uitlegt als
negatieve discriminatie van
mannen. Ook de Europese
Commissie, die sinds tien jaar
positieve discriminatie van
vrouwen bij gelijke geschiktheid
propageert, schrok van de uit
spraak. Euro-Commissaris
Flynn kondigde aan direct te
zullen gaan zoeken „naar de
mogelijkheden die ons nu nog
resten".
De Nederlandse minister die is
belast mer emancipatiezaken.
Melkert, verwacht daarentegen
dat de uitspraak geen gevolgen
zal hebben voor het positieve
actiebeleid in Nederland. In een
eerste reactie liet hij weten dat
het hof zich heeft uitgesproken
over een concreet en zeer speci
fiek geval, dat zich in Nederland
niet snel zal voordoen. Bij Ne
derlandse regels voor positieve
actie worden geen quota voor
vrouwen (of minderheden of
gehandicapten) genoemd die
gehaald moet worden voordat
een ander mag solliciteren, al
dus Meikerst woordvoerder.
Uitgangspunt in Nederland is
dat een voorkeursbehandeling
alleen mag als er duidelijk een
achterstand bestaat. Met name
is de bepaling van belang dat er
een redelijke verhouding moet
bestaan tussen de zwaarte van
de voorkeursbehandeling en de
mate van achterstand. Naarma
te vrouwen hun achterstand in
lopen, kunnen mannen minder
snel worden afgewezen.
In de Nederlandse jurispruden
tie (van de Commissie Gelijke
Behandeling) komt daar nog
een aanscherping bij. De Ne
derlandse rechter keek ook
steeds naar het aanbod van
vrouwen voor bepaalde beroe
pen op de arbeidsmarkt. Als bij
voorbeeld van het aanbod aan
bouwvakkers slechts 10 procent
uit vrouwen bestaat, krijgen
bouwbedrijven met 10 procent
vrouwelijk personeel in beginsel
niet het verwijt op hun bordje
dat ze discrimineren. Quota van
50 procent vrouwen zullen in
Nederland als richtsnoer dan
ook slechts bij uitzondering
voorkomen.
Het Instituut Vrouw en Arbeid
ziet in de uitspraak van het Eu
ropese Hoof dan ook geen di
recte aanleiding voor Neder
landse paniek. Wel vindt
woordvoerster Kraus dat het hof
twijfel heeft gezaaid over wat
nog wel mag en wat niet. „Het
probleem is dat het hof alleen
een uitspraak heeft gedaan over
deze zaak. Het verbiedt geen
voorkeursbehandelingvoor
vrouwen, maar trekt ook geen
grens. Dat kan koudwatervrees
opleveren bij werkgevers."
Kraus vindt dat jammer, omdat
de lichtere vormen van voor
keursbehandeling (bij gelijke
geschiktheid) in de praktijk
niets opleveren. En de uitspraak
van het hof kan er nu juist toe
leiden dat effectievere vormen
van voorkeursbehandeling bij
voorbaat verdacht zijn. Er is
daarom meer jurisprudentie
nodig om daar iets aan te doen,
meent het Instituut Vrouw en
Arbeid.
brussel-den haag gpd-anp
betshemesh Verscheurd door verdriet woonde een Israëlische militair gisteren de begrafenis bij van zijn vriend Guy Hadad. Hadad was een
van de Israëlische militairen die zondag werden gedood in Zuid-Libanon. De Israëlische ministerraad besloot gisteren af te zien van een groot
scheepse operatie tegen de Hezbollah, de islamitische verzetsbeweging in Zuid-Libanon. De Israëlische militaire aanwezigheid in de 'veilig
heidszone' Libanon zal niet worden opgevoerd, maar het leger heeft wel de vrije hand gekregen bij het organiseren van vergeldingsacties. Pre
mier Rabin haalde fel uit naar Syrië, dat hij beschuldigde van steun aan de Hezbollah. foto reuter jim Hollander
Jevi
cjsyvui<
nde
ioffN.
JTmhe
Auteurs lopen
op eieren, want
partijgenoten
zijn nog niet
aan keuze toe
Het zal er bij Groen Links inge
gaan zijn als Gods woord in een
ouderling, de lofrede in de Soci
ale Nota dit jaar op een goed
stelsel van sociale zekerheid. Als
een werknemer weet dat hij bij
ziekte, werkloosheid of arbeids
ongeschiktheid kan rekenen op
een fatsoenlijke uitkering, is hij
veel meer bereid om risico's te
nemen, stellen minister Melkert
van sociale zaken en zijn staats
secretaris Linschoten. Sociale
zekerheid vergroot daarmee de
mobiliteit en flexibiliteit van
werknemers, een tegenwoordig
zo belangrijke geachte voor
waarde voor economische dy
namiek.
Dat argument voor een uitge
breide sociale zekerheid keert
dan ook met enige regelmaat
terug in de bundel 'het zekere
voor het onzekere', waarmee
het wetenschappelijk bureau
van Groen Links een tegen
draads geluid
laat horen in
het debat over
de sociale ze
kerheid. Een
taaie klus. Want
hoezeer Groen-
Links ook te
gen een-basis
stelsel is, is dat
anderzijds wél
de logische
consequentie
van de indivi
dualisering die
de partij vanuit
emancipatie
oogpunt zo
hoog in het vaandel voert. Im
mers, een basisstelsel biedt bij
uitstek mensen de gelegenheid
om zelf te kiezen tegen welke ri
sico's ze zich wensen te verze
keren en in welke mate.
Waarom dan toch munitie ver
zamelen tegen een basisstelsel?
Hoofdmotief daarvoor is de be
scherming van de mensen die
nooit veel te kiezen hebben ge
had en dat ook nooit zullen
hebben. De groep, kortom, die
bij een beroep op de sociale ze
kerheid is aangewezen op het
sociale minimum. Het loskop
pelen van de minimumuitkerin
gen (zoals AAW, RWW en Bij
stand) van de bovenminimale
uitkeringen (zoals WW, WAO en
Ziektewet) betekent volgens Mi
chael Kratke, hoofddocent bij
de Universiteit van Amsterdam,
dat deze groep regelrecht de ar
moede intuimelt.
De redenering daarachter is
even triviaal als steekhoudend:
mensen willen wel solidair zijn,
maar in het Nederlandse sociale
stelsel wordt die ver opgerekt.
Door de ingewikkeldheid van
het stelsel en de wijze van pre
mies innen ontgaat dat feit de
meeste beterbetaalden. De een
voud van het basisstelsel maakt
echter veel duidelijker hoeveel
de beterbetaalden dokken voor
de uitkeringen aan hun minder
bedeelde landgenoten. Voor
Kratke is het nauwelijks een
vraag wat er dan gebeurt: het
sociale minimum schrompelt
ineen tot een krepeerminimum.
De mensen aan de goede kant
van de streep kunnen het gat
tussen zo'n 'krepeerminimum'
en een echt sociaal minimum
makkelijk dempen via een aan
vullende verzekering en houden
dan nog flink geld over ook. Een
basisstelsel resulteert daarmee
precies in het tegengestelde van
wat Groen Links wil: een sociaal
minimum dat een volwaardige
en be
ipo
m
trz
deelname aan de samenleving
garandeert. Natuurlijk, je kuni
benadrukken dat rijken een
morele plicht jegens de armen Emïs
hebben. Je kunt ze er ook nog
eens op wijzen dat ze van een
volwaardig sociaal minimum
profiteren in de vorm van soci; ^jeu
Ie stabiliteit - de vorm van ei
genbelang die uiteindelijk aan
de wieg heeft gestaan van elk
stelsel van sociale zekerheid.
Maar of dat genoeg is? De
meeste auteurs durven die gok
niet aan. Waar nog eens bij- ïngev
komt dat hun partij nog een ex
tra wissel op de solidariteit wil
trekken via onder meer een ge-
deeltelijk basisinkomen, extra
uitkeringen voor mensen die
langdurig in de bijstand zitten,
en vooral een miljarden versli
dende individualisering. Het j..,
zijn, zo berekende het Centraa !nr
Planbureau al, vooral de mid
den- en hogere inkomens die
daarvoor moetent',
bloeden.
WêêêêêKSêêêê De enige wijze
waarop je de be
terbetaalden bij
de sociale zeker
heid betrokken
kunt houden, is
door te versluie
ren hoeveel ze bi.
talen én doorhe /||J
bovendien niet
eens de kans te
geven om te ver- KHT
trekken. Solidari
teit moet je af
dwingen, zo luid 31 d
het credo. Van
privatisering, dat mag duidelij [e
zijn, moeten de auteurs dus
weinig hebben. Privatisering
betekent immers dat iedereen aUe
wordt afgerekend op zijn risia ie'e
Bij de dekking van het WAO-g 'd-
in het voorjaar van 1993 leiddi
dat tot torenhoge premies von ec^
'slechte risico's'. Daarnaast bli ^'al
ken de premies zo ruim beme11
ten dat de WAO'-gatverzekerin ['ani
gen een melkkoe eerste klas raa(
zijn. Privatisering, zo concludi ^s.
ren de auteurs dan ook terechfntaJ
betekent beslist niet dat het
stelsel ook goedkoper wordt.
Hoe moet het dan wel? Behou|ren'
de collectiviteit, pas hier en
daar wat premiedifferentiatie :n.s<
toe (want dat dat ook positief J^jl
werkt, ontkent geen van de aif
teurs) en geeft deeltijd- en fli
werkers volwaardige rechten.
En de individualisering? De ai
teurs realiseren zich uitsteken
dat dat miljarden extra kostii
een stelsel dat de solidariteit a
ver oprekt. De keuze is dan sn
gemaakt: liever een goed socii
minimum dan verdere indivi
dualisering, bijvoorbeeld viah
bij Groen Links tamelijk po]
laire basisinkomen.
Maar anderzijds beseffen deal mnï
teurs blijkbaar heel goed hoe
zeer ze daarmee op eieren lo
pen, want die keuze wordt net
gens zwart op wit aan de lezer
gepresenteerd. Maar wellicht
vrezen de auteurs dat hun par- 'P'
tijgenoten daar nog niet hele
maal aan toe zijn.
reel
haarlem sjaak smakman
Het zekere voor het onzekere,
de noodzaak van een collectie
stelsel van bovenminimale uil
keringen. Uitg. Wetenschappe
lijk Bureau Groen Links, Post
bus 700, Amsterdam.
Na vier dagen van zeer ernstige ongere
geldheden is het weer rustig op Oost-Ti-
mor. Maar zolang de Indonesische auto
riteiten niet met een voor de Ti morezen
aanvaardbare politieke handreiking ko
men. is het slechts een kwestie van tijd
voorde volgende rellen losbarsten. De
brandstof daarvoor ligt hoog opgetast.
Geregeld halen strubbelingen op Timor
Timur de pers. Afgelopen week vlogen
jonge voor- en tegenstanders van Oost-
Timors integratie in het Indonesische
staatsverband elkaar in de haren. Vorige
maand richtte het geweld zich tegen
moskeeën en de Komoro-markt in Dili
waar de handel wordt gedomineerd door
islamitische immigranten uit onder meer
Sulawesi. Vorig jaar trokken honderden
Timorezen de straat op nadat een Indo
nesische militair hosties had vertrapt tij
dens een katholiekê mis.
Het zijn slechts enkele voorbeelden, maar
ze illustreren wel dat de spanningen een
religieuze component hebben. Daarom
heeft de Indonesische regering besloten
een religieus forum in te stellen. Dat
moet. zo zei minister Tarmizi Taher
(godsdienstzaken) vorige week, een ont
moetingsplaats zijn voor leiders van ver
schillende religies op Oost-Timor. Een
doekje voor het bloeden. Want religieuze
twisten zijn slechts een uitlaatklep voor
de werkelijke problemen op Oost-Timor.
Toen Portugal de kleine kolonie in de ja
ren zeventig ontruimde, ontstonden
scherpe tegenstellingen tussen het natio
nalistische Fretilin en de pro-Indonesi
sche Apodeti en UDT. Die laatste twee
bestonden vooral uit leden van de maat
schappelijke bovenlaag ten tijde van het
Portugese bewind. Het Indonesische le
ger bezette Oost-Timor in 1975 en in
1976 annexeerde Jakarta het gebied. Het
Indonesische ingrijpen kostte volgens
mensenrechtenorganisaties 200.000
Oosttimorezen het leven, een derde van
de toenmalige bevolking.
Twintig jaar later is de kwestie Timor een
nagel aan Jakarta's doodskist geworden.
Vrijwel elke belangrijke buitenlandse be
zoeker stelt de zaak aan de orde, zeker
sinds het Indonesische leger in 1991 on
der burgers in Dili een bloedbad aan
richtte. Daar komt bij dat de Verenigde
Naties de Indonesische aanspraken op
Oost-Timor niet erkennen.
Toch steekt Jakarta heel wat geld in het
gebied, onder meer om de infrastructuur
in de door Portugal altijd verwaarloosde
kolonie op te krikken. De plaatselijke be
volking profiteert daarvan echter nauwe
lijks en dat zet kwaad bloed. Sinds 1989 is
Oost-Timor opengesteld voor Indonesiërs
en die pe/rrftrtrt/jg (vreemdelingen) heb
ben zich inmiddels meester gemaakt van
aanzienlijke delen van de plaatselijke
economie. Zo zijn de meeste eethuizen in
Dili in handen van Chinezen en Javanen
en wordt de Komoro-markt beheerst
door kooplui uit Sulawesi. Ook in de
overheidsbureaucratie is voorde plaatse
lijke jongeren geen plek.
Dat dat alles tot frustraties leidt, laat zich
raden. Negen van de tien Oosttimorezen
mogen dan katholiek zijn, aanvallen op
de Komoro-markt of moskeeën hebben
niet in de eerste plaats tot doel mensen
van een ander geloof te treffen, maar zijn
gericht tegen de vreemdelingen die de
banen en de handel in handen hebben.
Dat die bijna allemaal moslim zijn, is in
feite bijzaak.
Niet voor niets zei de bisschop van Oost-
Timor, Carlos Felipe Ximenes Belo, vori
ge maand dat de oorzaak van de onrust
schuilt in sociaal onrecht. Belo is geen ra
dicaal, maar ook hij neemt afstand van
Jakarta. Hij bepleit Oosttimorese autono
mie binnen het Indonesische staatsver
band. Zelfs de gouverneur van Oost-Ti-
mor, Abilio Osorio Soares, ooit medeop
richter van Apodeti en pleitbezorger van
integratie in Indonesië zonder meer,
heeft zich in die zin uitgelaten.
Tot nu toe wil Jakarta daarvan echter
niets weten. Binnen het ministerie van
binnenlandse zaken schijnt zelfs een plan
te bestaan om ongeregeldheden voorlo
pig maar voor lief te nemen, gewoon in
het gebied te blijven investeren en er
steeds meer Indonesiërs toe te laten zo
dat de krachtsverhouding tussen oor
spronkelijke bevolking en immigranten
op den duur verandert.
Maar er zijn ook andere geluiden. Op
merkelijk was in elk geval dat voorzitter
Sudomo van de Hoge Afviesraad afgelo
pen maandag vertegenwoordigers van
Oost-Timor ontving. „Hij probeerde in
formatie in te winnen over de werkelijke
situatie op Oost-Timor en de verwachtin
gen van de bevolking op het gebied van
integratie (met Indonesië)", aldus een
van de aanwezigen. De commandant van
het militaire district waaronder Oost-Ti
mor valt zei vorig jaar dat Indonesië wel
degelijk overweegt het gebied een specia
le status te geven. En de dissidente Indo
nesische wetenschapper George J. Adit-
jondro verklaarde afgelopen zomer dat er
naar zijn overtuiging binnen de Indonesi
sche regering stromingen zijn die het le
ger uit Oost-Timor willen terugtrekken.
Aditjondro doceerde in Salatiga (Midden-
-Java) en werkt nu tijdelijk aan de univer
siteit van het Australische Perth. Hij wil in
Australië blijven omdat hem wegens kri
tiek op regering en president in Indonesië
processen boven het hoofd hangen. In
tussen blijft hij het bewind in Jakarta op
de korrel nemen. Zo hield hij een congres
in Melbourne half augustus voor: „Hoe
kunnen we het rechtvaardigen dat presi
dent Soeharto Jasser Arafat verwelkomt
als staatshoofd, terwijl ditzelfde bewind
het potentiële hoofd van de Oosttimorese
staat, Xanana Gusmao, gevangen houdt?
Hoe kunnen we rechtvaardigen dat Soe
harto de gekozen president van Zuid-
Afrika na de apartheid. Nelson Mandela,
verwelkomt nadat Mandela meer dan
twintig jaar gevangen heeft gezeten, ter
wijl dit bewind aanvankelijk probeerde
Xanana Gusmao levenslang (in 1993 om
gezet in 20 jaar, RF) achter de tralies te
krijgen?"
Aditjondro kon dat ongehinderd zeggen
en mogelijk krijgt hij in Australië ook po
litiek asiel. Achttien Oosttimorezen die in
mei per boot naar Australië vluchtten,
krijgen dat in elk geval niet. Vorige week
liet de Australische premier, Paul Keating
weten dat hij niet van plan is de relatie
met Indonesië op het spel te zetten. Da!
de vluchtelingen de uitkomst van hun
zaak in Australië mochten afwachten,
schoot Jakarta danig in het verkeerde
keelgat, nadat zich eerder tussen detvtf
landen ook al incidenten hadden voorge
daan.
Voor Keating is de maat nu vol. Meer dan
aan het lot van Timorese vluchtelingen
hecht hij aan goede betrekkingen met
Indonesië, waarvan Australië de soeverei
niteit over Oost-Timor trouwens al in
1978 erkende. Gezien de stragische lig
ging van het eilandenrijk is Indonesië
voor Australië het belangrijkste buiten
land. Bovendien hebben Jakarta en Can-
berra sinds 1989 een overeenkomst over
de exploitatie van vermoedelijk belangn;-
ke olie- en gasvoorraden. Die liggen in
het zeegebied tussen de Australische
noordkust en jawel Timor.
haarlem ronald frisart
