Premie voor
boetevrij
jiutorijden
'Haarlem ten onrechte gecriminaliseerd'
rigade gaat mogelijk
Groningen oefenen
Binnenland
Melkert: 'Referendum werkt eerder verdovend'
SDAG 17 OKTOBER 1995
erste echte Friese burgemeester
Lseradeel In de gemeente Wunseradeel werd gisteren de
"fete burgemeester van de Fryske Nasjonale Partij in Neder-
[d geïnstalleerd. Drs. Theunis Piersma (42) kreeg de ambtske-
ftomgehangen door wethouder en loco-burgemeester Gerrit
baijer. De Friese partij heeft twee zetels in de raad van Wun-
ideel.
FOTO ANP MARTEN SANDBURC I
van autoleasemaatschappijen:
Igv
nne CF
t alle clichés kloppen, maar één is er wel waar: chauf-
s van zakenauto's maken zich meer dan gemiddeld
"fejuldig aan snelheidsovertredingen. Samen met de gro-
lanten die hun personeel lease-auto's ter beschikking
len, wil de Vereniging van Nederlandse Autolease-
itschappijen (VNA) daarom niet-overtreders gaan be-
;n. Daartoe wordt een premieprogramma opgezet.
to's te bezitten. Maar die zijn
over het algemeen wel jonger,
waardoor ze gebruik maken van
modernere milieutechnologie.
„Alleen die verhalen over
snelheidsovertredingen blijken
te kloppen", aldus Hollander.
Daarom wil de VNA samen met
opdrachtgevers stappen onder
nemen tegen het hardrijden.
Over de invulling van een pre
mie- of beloningsysteem moet
nog worden overlegd met de
grrite klanten, zo zei de VNA-
voorzitter.
Van het totale Nederlandse
wagenpark van zes miljoen au
to's worden er zo'n acht- tot ne
genhonderdduizend aange
merkt als zakenauto, zo'n kleine
16 procent. Zij zijn goed voor 27
procent van het totaal aantal
jaarlijks verreden kilometers.
'gdejr
I chauffeurs van een auto
de zaak als leaserijders ma-
Izich per miljoen gereden ki-
jeters schuldig aan veertien
neidsovertredingen. Bij pri-
ijders zijn dat er negen. Dat
1 uit een rapport van TNO,
werd gemaakt in opdracht
de VNA. De vereniging pre-
teerde het gisteren ter gele-
'leid van haar 12,5-jarig be-
lolgens VNA-voorzitter
lollander doen over zakelijke
'rs „veel onterechte voor-
Idelen" de ronde. Het TNO-
port weerlegt in zijn ogen
beeld van de zakenauto als
milieuvervuilend, file-ver-
akend en belast met hogere
dekosten.
blijken zakelijke rijders "feen lease-auto legt jaarlijks
ïotfl.
ijkzilei
middeld 38.000 kilometer af.
kabinet zal zich tot het ui-
jte inspannen om de Lucht-
Ibiele Brigade over circa tien
niet meer op de Eder en
ikelse heide te laten oefenen,
pr op een nieuw in te richten
?in in Oost-Groningen. Of
rvoor op tijd het benodigde
lop tafel komt, is echter on-
;r, zo bleek gisteren in de
ede Kamer tijdens een
rleg met staatssecretaris
elich Meijling (defensie) en
ister De Boer van milieube-
bManai CRT*
iHoaeerdc Ptrs Oensti
den haag anp-gpd
Minister Melkert van sociale zaken vindt invoering van
een correctief referendum niet de oplossing voor de
problemen van de democratie van de jaren negentig.
De minister, die volgens ingewijden ook binnen het ka
binet mede schuldig is aan de vertraging die de invoe
ring van staatkundige vernieuwing oploopt, zei dat gis
teren tijdens een discussiemiddag van de liberale jon
gerenorganisatie JOVD over één jaar 'paars'.
Volgens Melkert is invoering van een referendum de
oplossing van een probleem uit de jaren zestig, toen er
voor bepaalde speciale onderwerpen onvoldoende be
langstelling bestond. Het probleem van deze tijd is vol
gens hem juist, dat „integrale belangenafweging onder
vuur ligt". Als geneesmiddel voor de problemen van de
jaren negentig zou een referendum dan ook „meer ver
dovend dan verlichtend kunnei\ uitpakken", aldus de
minister. Met de opmerkingen van Melkert is er weer
een criticus toegevoegd aan de rij WD'ers en PvdA'ers
die zich weinig enthousiast tonen over het geesteskind
van D66. De besluitvorming binnen het kabinet over de
zogenoemde staatkundige vernieuwing loopt dan ook
weinig soepel.
Melkert hekelde gisteren ook het pleidooi van DA
fractieleider lleerma voor een minister van familieza
ken. Zo'n minister hebben we al, zei Melkert. „Ik wil de
blokkades doorbreken. Zorgverlof. Kinderopvang. Ar
beid en zorg. Participatie en emancipatie. Inderdaad, er
is maar één minister van familiezaken, en dat ben ik
„Normen en waarden zijn niemands exclusieve do
mein. Wat stoort, is de pretentie dat de feiten achter de
familiezaken aan zouden lopen. Het is precies anders
om. In dit Nederland is het probleem niet of er voor
kinderen gezorgd wordt, want dat zit ons ingebakken in
de genen. Maar de vraag is hoe er voor kinderen ge
zorgd kan worden op een wijze die in overeenstem
ming is met de individuele aspiratie en het economisch
belang van veel vrouwen maar ook mannen om tot een
betere verdeling van taken te komen".
luist het CDA heeft daarbij volgens Melkert in het
verleden dwars gelegen. „Het CDA vormde lange tijd
een obstakel op weg naar meer kinderopvang en verlof
regelingen. Aan dat CDA kan eenvoudig het volgende
worden gezegd: De natuurlijke opdracht van de zorg
voor het gezin is ook bij paars in goede handen. Maar
dan niet in de eerste plaats in handen van kostwinnen-
de vaders, maar vooral van vaders en moeders die bei
den hun deel willen hebben aan de verzorging van kin
deren of ouders, aan werk en loopbaan en aan vrijwilli-
gerstaken voor de gemeenschap", aldus Melken.
Politiechef Straver neemt het op voor korps
den haag gpd
Het Haarlemse politiekorps is
ontredderd. „Mijn korps is zeer
beschadigd. Mensen zijn be
schadigd. Geen enkel korps ver
dient het om zo gecriminali
seerd te worden. En ik vrees dat
wij nog een aantal maanden el
lende te gaan hebben," zei de
Haarlemse korpschef R. Straver
gisteren tegen de parlementaire
enquêtecommissie Opsporings
methoden.
Aanleiding vormt het onder
zoek van de rijksrecherche naar
zijn criminele inlichtingen
dienst (CID), dat nu een half
jaar loopt. De Haarlemse CID
heeft de afgelopen jaren grote
hoeveelheden softdrugs op de
markt laten komen. Het doel
was een informant te laten
groeien in criminele organisa
ties. Uit het verhoor bleek dat
Straver nooit heeft geweten wat
zijn CID'ers precies deden.
Toen hij zich er na de IRT-affai-
re wèl mee ging bemoeien, ble
ken ze feiten voor hem achter te
houden.
Straver vindt nog steeds dat
de omstreden opsporingsme
thode door de beugel kan. Dat
die uit de hand gelopen is, komt
volgens hem omdat Amsterdam
eind 1993 het IRT-Noord-Hol
land/Utrecht heeft opgeblazen.
Mede door lekken naar de me
dia uit kringen van justitie en
politie kwam vervolgens de in
formant in gevaar.
Straver werd pas in februari
van dit jaar 'laaiend' op de be
denker van de methode, zijn
voormalige CID-chef
K. Langendoen. Midden vorig
jaar was opdracht gegeven om
te stoppen met de methode. In
februari dit jaar hoorde Straver
echter dat Langendoen de me
thode ook in een Rotterdams
onderzoek gebruikte. „Als Lan
gendoen toen al geen andere
baan had gehad, had ik hem ze
ker geschorst als chef," aldus
Agenten volgen in de kantine van het Haarlemse hoofdbureau van politie c
Haag.
Straver. Dat Langendoen ook
nog eens een zus aan een baan
tje hielp bij een exportbedrijf in
Colombia, onderdeel van een
Belgische fabrikant van vruch
tensap, was hem ook al onbe
kend. „Dat was verschrikkelijk
onverstandig van hem", aldus
Straver.
Straver is overigens nog
steeds overtuigd van de integri
teit van langendoen. „Hij heeft
met de beste bedoelingen ge
handeld. Terugkijkend moet je
zeggen dat hij en andere CI
D'ers te veel verantwoordelijk
heden op hun schouders na
men. Wij, verantwoordelijken
bij politie en justitie, hebben
dat allemaal laten gebeuren."
De ministeriële top heeft Stra
ver bovendien in juni verzekerd
dat er tot dan toe geen enkele
indicatie was dat langendoen
'niet koosjer' zou zijn.
De korpschef beschuldigde
niemand van lekken naar de
media, maar speculeerde op het
Amsterdamse kamp toen hij zei:
„Hoe zwarter de werkmethode
van het IRT en de mensen in
Haarlem werden afgeschilderd,
des te meer dit in het belang
was van degenen die destijds
vonden dat hel team opgehe
ven moest worden."
Deadline-team doet aangifte Ham Icmse korpschef blijft een heei
en WD waarin op een nieuw
onderzoek naar de zogeheten
'uitplaatsing' van het oefenter
rein wordt aangedrongen. Om
dat de Eder en Ginkelse heide
kwetsbare natuurgebieden zijn,
zou daar na het jaar 2005 niet
langer met beroepssoldaten,
lichte voertuigen, gevechts- en
transporthelikopters geoefend
moeten worden, vindt de Ka
mer. Verplaatsing naar Oost-
Groningen betekent bovendien
een impuls voor de economie
en werkgelegenheid aldaar.
Gmelich Meijling en De Boer
toonden zich gevoelig voor deze
argumenten.
eibergen. anp
Twee medewerkers van het
TROS-televisieprogramma
Deadline hebben gisteren bij de
politie in Hilversum aangifte ge
daan van mishandeling en ont
vreemding van filmmateriaal
door feestende politiemensen
in Eibergen vorige week. Dat
gebeurde toen die politiemen
sen in de gaten kregen dat het
tweetal op de openbare weg
feestgangers filmde die na het
gebruiken van alcohol in hun
auto wilden stappen.
„Zij wilden weten hoe politie
mensen invulling geven aan de
problematiek van alcoholge
bruik in voetbalkantines", aldus
Deadline-eindredacteur Jaap
Jongbloed. Enkele feestvierders
hebben ook filmmateriaal in
beslag genomen. Een deel is in
middels terugbezorgd, het ove
rige is zoek of vernield. De rijks
recherche is een onderzoek ge
start.
Nadat de twee Deadline-me
dewerkers buiten waren mis
handeld, namen dienstdoende
agenten van de politie van Ei
bergen de twee voor verhoor
mee naar het bureau. Korpschef
Beuvink van de regiopolitie
heeft inmiddels zijn excuses
aangeboden.
De laatste transactie checken met je
importeur in Italië wordt nu financieel nog
aantrekkelijker. Want per 1 oktober heeft
PTT Telecom de t
en faxen naar een aantal landen verlaagd.
Het buitenland komt met de minuut dichterbij.
Zijn korps is beschimpt en
belasterd. De grootste boe
ven onder de criminelen
zouden een werkplek heb
ben in het Haarlemse politie
bureau. Vanuit de Spaarne-
stad is de Nederlandse mo
raal beentje gelicht. Dienders
hebben zich verrijkt, stoor
den zich aan God noch ge
bod en lapten regels en voor
schriften aan hun laars, zo
gingen de verhalen. Hoofd
commissaris Ries Straver
mocht het gisteren allemaal A
uiüeggen bij de parlementai
re enquêtecommissie opsporingsmethoden.
De nu al bijna twee jaar zwaar getergde politie
man heeft tot de dag van vandaag vertrouwen in
het handelen van zijn CID-mensen. Deze mede
werkers van de Criminele Inlichtingen Dienst
moeten informatie verzamelen over grote en ge
vaarlijke bendes. Dat werk doen zij in stilte. Het
uitlekken van welke informatie dan ook kan fataal
zijn voor het onderzoek. Alleen de verantwoorde
lijke officier van justitie is op de hoogte. Straver
moest er destijds op vertrouwen dat het geheime
werk goed werd gedaan.
Dat vertrouwen is beschaamd. In zoverre be
schaamd, dat de CID'ers allerlei zaken organi
seerden en regelden, waartoe zij niet bevoegd wa
ren. Straver is ervan overtuigd, dat'zij vanuit de
beste bedoelingen, namelijk het vangen van grote
boeven, handelden. Niettemin gebeurden er za
ken, waardoor de Haarlemse hoofdcommissaris
zich nu de schaarser wordende haren uit het
hoofd trekt. 'Zijn' CID'ers, in wie hij zo'n groot
vertrouwen had. lieten hem in de kou staan.
Gisteren betoonde Straver zich een heer, zij het
een zachtmoedige. Na al het gebeurde wenst hij
zijn omstreden personeelsleden niet doormidden
te hakken, zelfs niet te voorzien van een publieke
lijke oorwassing. De nationale schande van
perspublikaties en de gevolgen daarvan (een van
de CID'ers heeft een tijdje met zijn gezin moeten
onderduiken) vindt Straver straf genoeg. Ruiter
lijk neemt hij zijn verantwoordelijkheid voor een
falend toezicht op de 'cowboys'
Geen kwaad woord over de CID'ers, geen
kwaad woord ook over zijn 'broeders' in het poli
tievak, de 'collega's' in Amsterdam. Evenmin een
goed woord, overigens. Zoals het onderzoek van
de heer Wierenga naar het opheffen van het In
terregionaal Recherche Team (IRT) Noord-Hol-
land/lJtrecht heeft uitgewezen, heeft het Amster
damse politiekorps drie jaar lang gesard en ge
treiterd over de totstandkoming van het IRT.
Amsterdam zag niets in deze nieuwe vorm van
samenwerking voor de aanpak van zware crimi
naliteit en werkte meer tegen dan mee. De door
het IRT gebruikte methode van het doorleveren
JAN KUYS
over
VAN TRAA
Verslaggever Jan Kuys is
aanwezig bij de openbare
verhoren van de parlementaire
onderzoekscommissie Van Traa,
die zich verdiept in de
opsporingsmethoden van de
politie en justitie.
Onze Haagse redacteur
beschouwt en analyseert en geeft
de achtergronden
van drugs was voor de
Amsterdamse politie een
fantastische kapstok om
het bestaan van het re
chercheteam aan de kaak
te stellen. Zo deed Am
sterdam, 'het knapste po
litiekorps van Nederland
en omgeving', een poging
het echt grote recherche
werk weer naar zich toe te
trekken.
Straver bleef en blijft
een heer. De gedachte aan
een competentiestrijd tus
sen collega's in het vak
geeft hem slapeloze nachten. Hij is iemand die
rekening'houdt met de toekomst, ofwel 'hoe ver
der'. Niet iemand, die olie op het vuur gooit. De
sores binnen zijn korps lost hij zelf op zonder
daarbij met modder naar het korps van 'Collega'
Nordholt te gooien.
De enquêtecommissie hielp Straver gisteren
aan wat genoegdoening. De ferme beeldspraak
van justitiële en politiële Amsterdammers over de
'zuiverheid' van hun werken, was koren op de
molen van minder goedgelovigen. Amsterdam
roomser dan de paus? Uitgesloten, weten de
meeste betrokkenen. Desondanks hielden de Am
sterdammers consequent het beeld in stand van
politie agenten, die hun vingers in hun oren stop
pen, wanneer criminelen naast hen een 'deal' be
spreken. Daarom trokken de commissieleden fel
van leer tegen de Amsterdamse commissaris van
politie I. van Riessen.
Het voortdurende hameren op de Amsterdam
se werkwijze had tot gevolg dat Van Riessen
moest toegeven dat ook Amsterdam wel eens ge
bruik maakt van net buiten de wet vallende op
sporingsmethoden. Van Riessen zat er verder niet
mee. Dok zijn recherchechef Weiten niet, die op
het Binnenhof zijn baas na het verhoor teder
omarmde, alsof de Amsterdammers de winst van
een nieuwe cup hadden te vieren.
Voor Straver doet dat er allemaal niet zoveel
toe. I lij heeft tijdens de IRT-affaire zo vaak sterke
verhalen gehoord, die vervolgens zijn ingetrokken
of onwaar bleken, dat hij daar niet eens meer op
reageert. De Haarlemse hoofdcommissaris, heert
geweigerd zich te mengen in het koor van laster
en beschuldigingen. Ook daarin is hij een heer.
De enquêtecommissie verhoort donderdag Tj.
van der Spoel, advocaat te Rotterdam; T. de
Waard, deken van de Orde van Advocaten; K.
Kuijper van de rijksrecherche Amsterdam en
hoofdcommissaris E. Nordholt van Amsterdam.
Vrijdag worden verhoord staatssecretaris E.
Schmitz van justitie, advocaat Th. Iliddema uit
Maastricht, IRT-onderzoeker II. Wierenga en
rechter-commissaris Gelderman uit Den Bosch.
Acties bij NS
even van de baan
UTRECHT GPD
De bonden en de top van de
Nederlandse Spoorwegen gaan
in diepe stilte samen een oplos
sing zoeken voor de steeds
weeroplaaiende onrust rond de
verzelfstandiging van NS. De
bonden hebben hun leden op
geroepen af te zien van verdere
stakingen, maar wilde acties
willen geen van de drie bonden
uitsluiten. De voor morgen ge
plande nieuwe stakingsactie
van de spoorwegpolitie gaat in
ieder geval niet door.
Na ruim vier uur praten kwa
men bonden en NS-top gisteren
overeen zich de komende we
ken 'terug te trekken op de hei'
om 'in een ontspannen sfeer'
fundamentele oplossingen te
bedenken. Belangrijkste onder
werpen zijn daarbij de garantie
op werk voor het NS-personeel
en de werkverhouding tussen
de verschillende NS-onderde-
len. Tijdens het overleg houdt
iedereen naar buiten toe zijn
mond, zo is afgesproken.
Belangrijkste probleem is een
baangarantie. De raad van be
stuur wil niet garanderen dat er
geen gedwongen ontslagen zul
len vallen bij de reorganisaties.
En dat blijft, ondanks een goud
omrand sociaal plan, een zeer
pijnlijk punt voor de NS'ers.
Melkert ziet af
van ingrepen
in CAO's
den haag gpd
liet kabinet zal alle CAO's toch
gewoon voor alle werkgevers en
werknemers in een bedrijfstak
laten gelden. Werkgevers en
bonden slaagden er gisteren tij
dens het najaarsoverleg in het
kabinet ervan te overtuigen dat
ze er hard aan zullen werken
om meer eenvoudig werk te
scheppen voor mensen met
weinig scholing.
In de op Prinsjesdag versche
nen Sociale Nota dreigden de
bewindslieden van sociale za
ken en werkgelegenheid nog
eens om CAO s niet algemeen
geldend te verklaren als daar
geen maatregelen in staan om
aan de 'onderkant' van de ar
beidsmarkt werk te scheppen.
Minister Melkert vertrouwt op
de beloften van de sociale part
ners, zo liet hij gisteren nu af
loop van het overleg weten. „De
bewindsman beseft dat hij in
goede harmonie met ons en de
vakbonden meer kan bereiken
dan wanneer het op ruzie uit
draait", zei directeur sociale za
ken Van Kesteren van de werk
geversvereniging VNO-NCW.
Weer 140 mensen
weg bi j werf
Wilton-Fijenoord
ROTTERDAM GPD
Bij Wilton-Fijenoord verdwij
nen op korte termijn 140 van de
440 arbeidsplaatsen. Op de ar
beidsvoorwuarden van tie overi
ge 300 mensen wordt gekort. Zo
krijgen de mensen die in de
dokken werken, geen ploegen
toeslag meer en zullen de sala
rissen van het kantoorpersoneel
omlaag gaan. Het nieuwste
overlevingsplan werd gistermid
dag aan het personeel gepre
senteerd.
De Industriebond FNV zei in
een reactie dat er een arbeids
pool moet komen voor de over
tollige werknemers. De voorzit
ter van de raad van bestuur,
T. T. Jonker, drukte de vakbon
den en ondernemingsraad gis
terochtend op het hart dat ie
ders medewerking hard nodig is
om de ruim honderd jaar oude
scheepswerf in Schiedam van
de ondergang te redden. De
maatregelen moeten in ras tem
po uitmonden in een jaarlijkse
besparing van 14 miljoen gul
den. Blijft de medewerking van
het personeel uit, dan voorziet
de bestuursvoorzitter een (tech
nisch) faillissement van Wilton
Fijenoord.
In het plan meldt de werftop
verder dat nu ook dok 5 in de
verkoop gaat. herder gebeurde
dat al met de droogdokken 2 en
3. Jonker verwacht geen ople
ving meer van de reparatie-
markt voor grote zeeschepen in
het noordwesten van Europa.
Aan het plan is een heftige
machtsstrijd vooraf gegaan tus
sen de toen al vertrokken top
man Jonker en de toenmalige
raad van bestuur van Wilton-
Fijenoord I lolding, bestaande
uit J. Bos en I). Schuurman. De
ruzie bracht de partijen voor de
Rotterdamse rechtbank en werd
met het ontslag van het tweetal
beslecht. Bos en Schuurman
wilden een sterfhuisconstructie,
die voor 300 man tot ontslag
zou leiden. De resterende 140
werknemers zouden bij drie
nieuwe BV's aan de slag kun
nen. Jonker, die na het ontslag
van de directie zijn oude functie
tijdelijk weer opnam, vond dat
een brug te ver.
